به گزارش گروه بینالملل دفاع پرس، اخبار زیادی در رسانهها از تلاش «ملک سلمان بن عبدالعزیز» برای برکناری «محمد بن نایف»، ولیعهد عربستان سعودی مخابره میشود؛ گزارشها حاکی از آن است که گویا پادشاه سعودی زمینه را برای پادشاهی فرزندش «محمد بن سلمان» که هم اکنون وزیر دفاع و ولی ولیعهد است، مهیا میکند.
در همین رابطه افقهی کارشناس مسائل بینالملل در گفتوگو با خبرنگار بینالملل دفاع پرس پیرامون اخبار منتشره مبنی بر زمزمههای تغییر قدرت در عربستان سعودی اظهار داشت: خاندان سلطنتی آلسعود در تاریخ حمکرانی خود همواره از فرصتها و فضا سازیها برای تغییر سیستم وراثت از افقی به عمودی تلاش میکردند؛ یعنی به جای اینکه پادشاهی از برادر به برادر برسد از پدر به فرزند و از فرزند به فرزند دیگر برسد.
وی گفت: سیستم وراثتی دارای دو اشل افقی و عمودی است که اشل افقی در خاندان آلسعود ساری و جاری است. یعنی بعد از مرگ عبدالعزیز، سعود و بعد از مرگ سعود، فیصل پادشاه شد، بعد خالد، فهد، عبدالله و الان هم سلمان پادشاه فعلی عربستان است.
افقهی در ادامه تصریح کرد: برخی از پادشاهان سعودی در حاکمیت خودشان تلاش میکردند که سیستم وراثتی را عمودی کنند. ملک سعود در سال 1954 میلادی تلاش کرد فرزند خودش را به پادشاهی انتخاب کند که با مخالفت شدید دربار مواجه شد و تا جاییکه نزدیک بود علیه وی کودتا صورت گیرد.
کارشناس مسائل بینالملل افزود: ملک فهد با رایزنی آمریکاییها فرزند خود «عبد العزیز بن فهد» را ولیعهد انتخاب کرد که اگر بلایی سرش آمد، پسرش پادشاه عربستان شود. اما ملک عبدالله به شدت در مقابل ملک فهد ایستاد و اجازه این کار را به او نداد.
وی تصریح کرد: ملک عبدالله، ملک فهد را تهدید کرد و گفت که چون تو سدیری هستی ولیعهد پادشاه نیز باید از غیر سدیری باشد و اجازه نمیدهم، فرزند خودت را به عنوان ولیعهد انتخاب کنی! من باید ولیعهد شوم که چون غیر سدیری هستم.
افقهی با بیان اینکه در حکومت آلسعود نمیتوان از برادران تنی ولیعهد انتخاب کرد، خاطر نشان کرد: بعد از مرگ ملک فهد، ملک عبدالله پادشاه عربستان شد، شخص عبدالله هم خیلی تلاش کرد، فرزندش «متعب بن عبد الله را به عنوان ولیعهد خود انتخاب کند.
وی گفت: سلطان که از غیر سدیریها بود، ولیعهد شد و تا به پادشاهی برسد از دنیا رفت. بعد از سلطان «نایف بن عبدالعزیز» که سدیری بود ولیعهد شد؛ نایف نیز قبل از رسیدن به پادشاهی از دنیا رفت. ملک عبدالله بعد از مرگ نایف برادرش «سلمان بن عبد العزیز» را به عنوان ولیعهد انتخاب کرد.
کارشناس مسائل بینالملل در ادامه افزود: مقدمات بدعت و سنت شکنی را ملک عبدالله با دو گام انجام داد ولی اجل به او مهلت نداد؛ یکی از این گامها این بود که فرزندش «متعب بن عبدالله» را به عنوان رئیس گارد ملی عربستان انتخاب کرد.
افقهی گفت: گام دوم ملک عبدالله هم این بود که در اواخر حیاتش سمت ولی ولیعهد را در حکومت سعودی جا انداخت و تاسیس کرد. بعد از اینکه ملک عبدالله از دنیا رفت ملک سلمان بن عبد العزیز پادشاه عربستان شد و مدتی برادر ناتنی خودش «مقرن» که غیر سدیری بود (براساس قانون نانوشته) به عنوان ولیعهد انتخاب کرد.
وی با اشاره به اینکه بعد از حوادث یمن وقتی مقرن به خاطر اینکه مادرش یمنی بود، نسبت به جنگ علیه یمن معترض شد، خاطر نشان کرد: سلمان مقرن را به خاطر اعتراض به جنگ علیه یمن از ولیعهدی برکنار کرد و پسر برادرش «محمد بن نایف» را که سدیری بود به عنوان ولیعهد انتخاب کرد. چون خود ملک سلمان هم سدیری است برخلاف قانون نانوشته عمل کرد و سنت شکنی کرد.
افقهی گفت: اولین سنت شکنی را در تاریخ آلسعود ملک سلمان انجام میدهد، چون او ولیعهد را از سدیریها انتخاب میکند در حالیکه خود سلمان نیز سدیری است و براساس قانون نانوشته نباید پادشاه و ولیعهد همزمان سدیری و یا غیرسدیری باشند.
کارشناس مسائل بینالملل با بیان اینکه «محمد بن سلمان» که وزیر دفاع و رئیس کمیسیون اقتصادی عربستان است او هم سدیری است و الان سدیریها سه لایه هستند و عملا تمام غیر سدیریها به حاشیه رانده شدهاند، خاطرنشان کرد: هم اکنون جنگ بین محمدین در گرفته است، آمریکاییها مایل هستند که محمد بن نایف بعد از مرگ و یا استعفای ملک سلمان به عنوان پادشاه عربستان انتخاب شود؛ درحالیکه ملک سلمان دوست دارد فرزندش محمد بن سلمان بعد از او پادشاه شود.
وی گفت: گزارشهایی که از داخل و خارج عربستان مخابره میشود مبنی بر این است که ملک سلمان به شدت مریض است و باید تلکیف ولیعهدی مشخص شود و ملک سلمان نیز به شدت اصرار دارد که فرزندش خودش قبل از مرگش به پادشاهی برسد.
افقهی گفت: ملک سلمان در سفر اخیر خود به آمریکا وقتی با اوباما دیدار کرد محمد بن سلمان را نیز با خودش برد و در آنجا به جای اینکه محمد بن نایف گزارش دهد محمد بن سلمان گزارش ارائه داد.
کارشناس مسائل بینالملل در ادامه تصریح کرد: بعد از ارائه گزارش محمد بن سلمان رسانههای مطرح آمریکا مقالات متعددی در تمجید از محمد بن سلمان چاپ کردند که وی لیاقت پادشاهی را دارد؛ در حالیکه محمد بن نایف خدمات زیادی به آمریکاییها داده است.
افقهی با اشاره به اینکه یک رقابت شدیدی بین محمدین وجود دارد، گفت: ملک سلمان باید تصمیم بگیرد که قبل از مرگش فرزند خودش را به عنوان پادشاه انتخاب کند که اگر این کار را انجام ندهد، قطعا اگر بعد از مرگش محمد بن نایف پادشاه عربستان شود، محمد بن سلمان را عزل خواهد کرد.
وی افزود: بنابراین احتمال بروز تنشهای جدی و حتی کودتاهای درون خانوادگی وجود دارد. خانواده سلطان کلا در حاشیه هستند، خانواده فیصل مثل سعودی الفیصل، ترکی الفیصل و محمد الفیصل نیز به حاشیه رانده شدهاند.
افقهی با بیان اینکه خاندان آلسعود در تقسیم قدرت به هیچ کس رحم نمیکند، خاطر نشان کرد: مرگ یا استعفای سلمان آغاز بحران آشتی ناپذیر در عربستان خواهد بود؛ نقش آمریکاییها و انگلیسیها مبتنی بر این خواهد بود که چه ترکیبی از سرشاخههای خاندان آلسعود را راضی کنند.
کارشناس مسائل بینالملل در ادامه به جنگ عربستان علیه یمن اشاره کرد و گفت: عربستان قبل از همه باور کردهاست که در جنگ یمن شکست خورده است؛ چراکه بعد از ده ماه به اهداف چهارگانهای که در ابتدای جنگ اعلام کرده بود، نرسیدهاست.
وی با بیان اینکه سعودیها قطعا دست خالی به سر میز مذاکره نمیروند، گفت: اما امروزه ابتکار عمل میدانی در دست انصار الله است، آنها با موشکهای بالستیک به مراکز حساس عربستان در استانهای عسیر نجران و جیزان خسارت وارد میکنند.
افقهی گفت: از سوی دیگر انصارالله برای اینکه حسن نیت خود را اعلام و بستر و شرایط را برای مذاکره یمنی-یمنی فراهم کند با وساطت اسماعیل ولد الشیخ دو تبعه سعودی و یک تبعه یمنی را آزاد کرد، این به منزله پیروزی سیاسی و اخلاقی انصارالله در کنار پیروزی میدانی در جنگ عربستان علیه این کشور است.
وی در پایان خاطر نشان کرد: از هر زاویه به بحران یمن نگاه کنیم، عربستان در این بحران شکست خورده است و نمیتواند پیروز میدان شود سرافکنده شده و شکست خورده است. سعودیها دچار بحران داخلی و عدم مشروعیت سیاسی شدهاند، مسئله نزاع درون خانودگی دارند و راهی جز فرار به جلو، برهم زدن قواعد بازی و به آشوب کشاندن منطقه (مثل قطع رابطه با ایران و اعدام شیخ نمر) را ندارند. موارد مذکور تاکتیکهایی است که نتوانسته است آلسعود را از بنبست سیاسی و چالشهای منطقهای نجات دهد.
