به گزارش خبرنگار سیاسی دفاع‌پرس، مطابق اصل ۱۱۳ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران رئیس جمهوری بعد از مقام معظم رهبری مهم‌ترین مقام سیاسی کشور محسوب می‌شود و وظایف و اختیارات خطیری برای اداره قوه مجریه عهده دار است. اصل مذکور مقرر می‌دارد: «پس از مقام رهبری رییس جمهور عالی‌ترین مقام رسمی کشور است و مسئولیت اجرای قانون اساسی و ریاست قوه مجریه را جز در اموری که مستقیما به رهبری مربوط می‌شود، بر عهده دارد.»
رئیس‌جمهور با رای مستقیم مردم و به‌مدّت ۴ سال انتخاب می‌شود و طبق اصل ۱۱۴ قانون اساسی انتخاب مجدد او بصورت متوالی فقط برای یک‌بار دیگر ممکن است. حکم ریاست جمهوری پس از انتخاب از طرف مردم باید به‌وسیلۀ مقام رهبری امضا و تنفیذ شود.
به موجب اصل ۱۱۵ قانون اساسی، رئیس‌جمهور باید از میان رجال مذهبی و سیاسی و ایرانی‌الاصل و دارای تابعیت ایران، مدیر و مدبّر، دارای حسن سابقه، امانت و تقوی، مومن و معتقد به مبانی جمهوری اسلامی ایران باشد؛ هم‌چنین معتقد به مذهب رسمی کشور باشد. رئیس‌جمهور باید پیش از آغاز به کار در مجلس شورای اسلامی به ترتیب مقرر در قانون اساسی، سوگند یاد کند.
با بررسی آنچه در اصول مربوط به فصل قوه مجریه قانون اساسی آمده است به خوبی درمیابیم که رئیس جمهور وظایفی و اختیارات خاصی از جمله ابلاغ قانون و حضور در شورا‌هایی دارد که تصمیماتشان برای اداره قوه مجریه ضروری است. به اختصار به برخی از این وظایف اشاره می‌کنیم.
۱) مسئولیت اجرای قانون اساسی: یکی از مهم‌ترین وظایف رئیس‌جمهور اجرای قانون اساسی است و می‌تواند از طریق نظارت، کسب اطلاع، بازرسی و پیگیری اقدامات لازم را به‌عمل آورد و در صورت توقف یا عدم اجرای اصلی از اصول قانون اساسی به نحو مقتضی اقدام نماید.
۲) انتخاب و عزل وزیران: به‌موجب اصل ۱۳۳ قانون اساسی، وزیران توسط رئیس‌جمهور تعیین و برای گرفتن رای اعتماد به مجلس معرفی می‌شوند.
۳) ریاست هیات وزیران: رئیس‌جمهور بر کار وزیران نظارت کرده و با اتخاذ تدابیر لازم به هماهنگ ساختن تصمیمات وزیران اقدام می‌کند.
۴) مسئولیت اقدامات وزیران: هر یک از وزیران مسئول اقدامات و وظائف خویش است و رئیس‌جمهور مسئول اقدامات وزراء در مقابل مجلس است.
۵) توشیح قوانین و عهدنامه‌ها: مصوبات قانونی و عهدنامه‌ها و مقاوله نامه‌ها وقتی لازم‌الاجرا می‌شوند که از طرف رئیس‌جمهور رسماً امضاء و به ماموران اجرایی کشور ابلاغ شود.
۶) اختیار وضع آئین‌نامه‌های اداری: طبق اصل ۱۳۸ قانون اساسی هیات وزیران می‌توانند برای انجام وظایف قانونی خود به وضع نظامات و آئین‌نامه‌های عمومی مبادرت کنند و ریاست جمهوری به‌عنوان رئیس هیات وزیران می‌باشد.
۷) اعزام سفیران به خارج و پذیرش سفرای خارجی: سفیران به پیشنهاد وزیر امور خارجه و تصویب رئیس‌جمهور تعیین می‌شوند.
۸) اعطای نشان‌های دولتی: طبق اصل ۱۲۹ قانون اساسی اعطای نشان‌های دولتی با رئیس‌جمهور است.
۹) ریاست شورای عالی امنیت ملی: طبق اصل ۱۷۶ قانون اساسی به‌منظور تامین منافع ملی و پاسداری از انقلاب اسلامی و تمامیت ارضی و حاکمیت ملّی، شورای عالی امنیت ملی به ریاست رئیس‌جمهور تشکیل می‌شود.
خالی از لطف نیست که به این نکته اشاره کنیم که همه قوه مجریه کشور توسط رئیس جمهور اداره نمی‌شود، بلکه بخشی از قوه مجریه توسط رهبر معظم انقلاب اسلامی اداره می‌شود، مانند نیرو‌های مسلح کشور، برخی از نهاد‌ها مانند ستاد اجرایی فرمان امام، بنیاد برکت، بنیاد مستضعفان، سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران. که طبق تغییرات قانون اساسی در سال ۱۳۶۸ چنین اختیاراتی به مقام معظم رهبری واگذار شده است.
انتهای پیام/۳۷۱
