روایتی از عکاسی مستند در شرایط جنگ سوریه

به گزارش خبرنگار فرهنگ دفاع‌پرس، جنگ ممکن است گریبانگیر هر جامعه‌ای بشود که در این صورت تمام زندگی مردم را تحت تاثیر قرار می‌دهد. یکی از این موارد، جنگی بود که گریبانگیر سوریه شد و گروهک تروریستی داعش به بهانه‌های بیهوده به خاک این کشور حمله کرد و به نام «اسلام» در حق مردم بی‌گناه این کشور جنایت کرد. 

در این میان، عکاسانی بودند که در اثنای جنگ به این کشور سفر کرده و دفاع مردم سوریه و زندگی‌های روزمره‌شان را به تصویر کشیدند. یکی از این عکاسان «امیر رستمی» است که از طرف مؤسسه «بیان» طی سال‌های ۱۳۹۷ و ۱۳۹۸، ۹۳ روز را در سوریه سپری کرده بود.

عکاسی مستند از شرایط زندگی در سوریه

این عکاس در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگ دفاع‌پرس با بیان اینکه چه زمانی برای عکاسی به سوریه رفت، اظهار داشت: من مهر ۱۳۹۷ برای ۴۵-۴۷ روز و مجدد در سال ۱۳۹۸ نیز حدود ۴۵-۴۶ روز از سمت مؤسسه «بیان» برای عکاسی به سوریه سفر کردم. این مؤسسه می‌خواست کار فرهنگی انجام دهد و برای این کار، یک‌سری عکاس را برای این کار انتخاب کرد تا آنها با نگاهی مستندگونه از شرایط زندگی در سوریه عکاسی کنند.

این عکاس مستند در مورد تجارب عکاسی در سوریه بیان کرد: در این دوران که پای من به مناطق جنگی در سوریه باز شد، تجربه بی‌نظیری را طی دو سال پیاپی کسب کردم. من آنجا رفته بودم تا چند ماه از زندگی مردم و امنیتی که در آنجا برقرار بود، عکاسی کنم؛ در صورتی که امنیت هنوز به‌صورت کامل در همه‌جا برقرار نشده بود و دشمن هنوز در حلب مناطق مختلف را به صورت کور می‌زد.

شرایطی که مشاهده می‌کنیم با آنچه شنیده‌ایم، متفاوت است

رستمی با اشاره به چیزهایی که در سوریه مشاهده کرده است، ادامه داد: همیشه دوست داشتم سوریه و فضایی که این اتفاق در آنجا افتاد را از نزدیک ببینم. شرایط اجتماعی، فرهنگی و سیاسی که فردی از نزدیک از جامعه‌ای می‌بیند، بسیار متفاوت است با چیزهایی که در مورد آن می‌شنود.

این عکاس مستند اظهار داشت: جمعیت شیعیان آنجا بسیار کم و حدود ۲۰۰ تا ۲۵۰ هزار نفر است، اما نکته جالب این بود که کمکی که ایران به سوریه و مردم آنجا می‌کند، فارغ از جریان شیعه است.

مردم عقیده داشتند همین جایی که زندگی می‌کنیم، خانه ماست

وی با توصیف زندگی که در آنجا جریان داشت، گفت: ما در سوریه دیدیم که مردم در هر شرایطی که بود، از خانه‌هایشان نرفتند و عقیده داشتند که هرچه هست، اینجا خانه ماست. اگر ما از جایی که آواره شده‌ایم، به جای دیگری برویم، آن مکان دیگر وطن ما نیست؛ بلکه وطن ما همین خانه مخروبه‌ است که باید آن را بسازیم. مردم سوریه خانه‌شان را گچ‌کاری می‌کردند و باز به زندگی بازمی‌گشتند. آنها در حداقل‌ترین شرایط زندگی که بحرانی بود و آب نبود، زندگی می‌کردند، اما همین که برگشته بودند، کافی بود.

زندگی پُررنگ در سوریه

این عکاس مستند با اشاره به اینکه جریان زندگی در سوریه بسیار پُررنگ‌تر بود، افزود: آنها زندگی را از یک بحران که در بدترین شرایط خودش قرار داشت، به یک جریان واقعی زندگی تبدیل کردند که این، نکته عجیبی برای من بود؛ چون ما هرگز حاضر نیستیم در محله‌هایی که از ابتدا تا انتهایش ویرانه است، زندگی کنیم.

امنیت، تازه در شرایط بحرانی معنا پیدا می‌کند

رستمی با اشاره به اینکه وقتی کسی به مکان جنگ‌زده‌ای می‌رود، احساس امنیت را بیشتر درک می‌کند، گفت: وقتی کسی به مناطق جنگ‌زده و مکان‌هایی می‌رود که مردم آنجا مجبورند در شرایطی زندگی کنند که بسیار طاقت‌فرساست، احساس امنیت را بیشتر درک می‌کند و حواس خود را بیشتر جمع می‌کند. وی متوجه این نکته می‌شود که ارزش زندگی و امنیت بسیار بالا است. امنیت در جایی که بحران وجود دارد، تازه معنا پیدا می‌کند.

این عکاس مستند افزود: زمانی که ما به سوریه رفتیم، اوضاع امن شده بود. در شمال حلب که بودیم، گروه «جبهةالنصرة» و «داعش» که تحت هیچ شرایطی حاضر نبودند با دولت صلح کنند، در آنجا به نقاط کور شلیک می‌کردند، اما برای من و عکاسانی که آنجا بودیم، اتفاقی نیفتاد.

هرکه می‌آمد، مردم فکر می‌کردند ناجی آنهاست

وی در پاسخ به این پرسش که آیا مردم با شما همکاری می‌کردند؟ گفت: شرایط در سوریه بسیار بحرانی بود و مردم آنجا چیزی برای از دست دادن نداشتند و تمامشان احساس می‌کردند هرکه آنجا می‌آید، احتمالاً منجی آنهاست و همه امیدشان به انسان‌هایی بود که آنجا می‌آمدند. آنها فکر می‌کردند که اگر فردی بیاید و چند فریم عکس هم از آنجا بگیرد، می‌خواهد شرایط موجود در سوریه را به بقیه نشان بدهد تا شاید اوضاع بهتر شود؛ فارغ از اینکه ما تنها افرادی بودیم که روایت‌گران اتفاقات آنجا بودیم.

اگر درخواست آنها را نمی‌پذیرفتیم، ناراحت می‌شدند

رستمی با بیان اینکه مردم ایران برای مردم سوریه بسیار ارزشمند هستند، اظهار داشت: ما به شهری به نام «معلولا» که تمام مردم آنجا مسیحی هستند و دو کلیسای بسیار معروف در دنیا دارد، رفته بودیم تا از آنجا عکاسی کنیم و قرار بود من مستندسازی آنجا را انجام دهم.

این عکاس مستند ادامه داد: مردم آنجا به ما اصرار می‌کردند که با آنها قهوه بنوشیم و میهمانشان باشیم، اما به آنها گفتیم الان فرصت نداریم؛ چون شرایط محیطی و نور غروب که برای عکاسی مناسب است را از دست می‌دهیم، اما مترجم به ما گفت که اگر پیشنهادشان را نپذیریم، ناراحت می‌شوند و در توضیح علت ناراحتی آنها گفت که شما برای اینها با بقیه متفاوت هستید. ایرانی‌ها اینجا کنار بچه‌های ما ایستادند، جنگیدند و خونشان در خاک کشور ما روی زمین ریخته است؛ در صورتی که بسیاری از کشور‌ها فقط در حد حرف از مردم سوریه حمایت کردند.

وی خاطرنشان کرد: هر عکاسی که برای مستندنگاری به منطقه جنگ‌زده‌ای می‌رود، با دید خودش ماجرا را ثبت می‌کند؛ در صورتی که اتفاقات آنجا بسیار پیچیده‌تر است.

انتهای پیام/ 118