به گزارش خبرگزاری دفاع مقدس، هفتمین مراسم "شب شاعر" با حضور حجتالاسلام محمدرضا زائری، حاج علی انسانی، محمدعلی مجاهدی (پروانه)، عباس براتیپور، محمدمهدی سیار، کاظم مهرنیا، کمال شفیعی و... با اجرای مصطفی محدثی خراسانی به منظور پاسداشت استاد حبیب چایچیان (حسان) در نخلستان سازمان هنری رسانهای اوج برگزار شد.
مجاهدی: کارنامهی استاد چایچیان نقطهی سیاه و مبهمی ندارد
در ابتدای این مراسم محمدعلی مجاهدی (پروانه) با بیان اینکه امروز قرار است از پیر شاعران آیینی معاصر و پیر معنوی شعر آیینی کشور در حد امکانات تجلیل شود، گفت: طبیعتاً حضور تک تک شما میتواند در ذهن شاعرانی مانند چایچیان تأثیر گذاشته و آن را حتی در کهنسالی هم به ادامهدادن این راه ترغیب کند.
وی با بیان اینکه در سال 42 با استاد چایچیان آشنا شدهام، ادامه داد: در همین سال با مرحوم استاد فتاح هم ارتباط داشتم؛ وی که ادیبی بسیار نکته یاب است حق بزرگی به گردن من داشت؛ استاد فتاح در سال 42 در انجمنهای ادبی کشور مانند انجمن ادبی حافظ، انجمن ادبی سعدی، انجمن ادبی آذرآبادگان و انجمن ادبی ایران فعالیت میکرد. در رأس انجمن ادبی ایران استاد علی ناصح قرار داشت که با وجود داشتن 82 سال سن همواره دارای ذهنی جوان و خلاق بود.
شاعر آیینی کشورمان افزود: استاد چایچیان بیش از 70 و اندی سال است که در شعر ولایی قلم زده است و آثار وی همیشه مورد اقبال جامعهی ولایی ایران و پارسیزبانان قرار گرفته است. وی با لهجهی آذری خود وقتی به شعرخوانی می پردازد، در واقع ظرافت مضاعفی را به کلام خود میبخشد. استاد چایچیان نه تنها در سرودن شعر بلکه در خواندن اشعار هم بسیار قوی هستند.
مجاهدی تصریح کرد: استاد چایچیان کارنامهی درخشان و افتخارآفرینی دارند و هیچ نقطهی سیاه و مبهمی در فعالیتهای این شاعر دیده نمیشود؛ در واقع آثار وی سرشار از اخلاص، محبت و ارادت به اهل بیت (علیهم السلام) است.
وی با بیان اینکه برای کسی مانند چایچیان که در هیأتها به خصوص هیأت آذریزبانها بزرگ شده، مهم است که آثارش مورد اقبال جامعه قرار گیرد، اظهار داشت: در واقع شیرازهی سخن این شاعر آیینی به گونهای است که در دل و ذهن مخاطب تأثیر میگذارد؛ به عبارت دیگر اقبال عام و فراگیری از آثار وی در جامعهی ما وجود دارد. دلیل وجود اقبال جامعه به چایچیان این است که پیچیدگی در آثارش وجود ندارد و سبک خراسانی خالص را در آثارش به کار گرفته است.
کاروان شعر آیینی، کاروانسالاری همچون استاد چایچیان دارد
استاد پروانه با بیان اینکه یکی از ملزومات شعر امروزی این است که شاعر نباید سهم مخاطب را در آثارش فراموش کند، گفت: قرار نیست شاعر همهی گفتنیها را در اشعارش به تصویر بکشد. در واقع اگر شاعران ما میخواهند به زبان روز سخن بگویند باید 1 یا 2 بعد از آثارش را برای مخاطب به تصویر بکشد. به عبارت دیگر شعر امروزی باید چند بعدی باشد تا ذهن مخاطب را درگیر کند. طبیعتاً اگر آثار حافظ و سعدی و مولوی و... تا به امروز زنده ماندهاند به دلیل چند بعدی بودن آنها است.
مجاهدی با اشاره به آثار استاد چایچیان افزود: «گلهای پر پر، خزان گلریزان، ای اشکها بریزید و خلوتگاه راز» از جمله منظومههای این شاعر بزرگ است؛ علاوه بر آن «الله اکبر، ندای برتر» هم جزو تألیفات استاد از علامه امینی است.
وی در پایان خاطر نشان کرد: امروز به خود میبالیم که کاروان شعر آیینی کاروانسالاری همچون استاد چایچیان دارد؛ شاعرانی که سالهای سال در این راه بیاعتناییهای فراوانی دیدند، ولی لب به اعتراض نگشودند.
این شاعر کشورمان با بیان اینکه نسبت رُبوبیت دادن به اهل بیت (علیهم السلام) توسط هیچ کسی پذیرفته نیست، اظهار داشت: من به عنوان کسی که 50 سال در عرصهی شعری به فعالیت پرداختهام، قطعاً سخن درست از نادرست را تشخیص میدهم. طبیعتاً وقتی کتابی بارها به چاپ میرسد، جزو کتاب های درست محسوب میشود.
حجتالاسلام زائری: ارتباط استاد چایچیان با علامه امینی (ره) از ویژگیهای این شاعر آیینی است
در ادامه بعد از پخش کلپیی از شاعرانی مانند عباس براتیپور دربارهی استاد چایچیان، حجتالاسلام زائری به سخنرانی پرداخت. وی با بیان اینکه کسانی که در حوزهی شعر آیینی در رسانهها و فضاهای دیگر کار ادبی و هنری انجام میدهند، به خوبی میدانند که بسیاری از آثارشان متعلق به خودشان نیست، گفت: طبیعتاً هنرمند و شاعر میداند که در وهلهی اول خود مخاطب آثارشان هستند. آنها بعد از سالها از این مسأله غافل نیستند که اشعارشان متعلق به آنها نبوده که البته در این یک مورد سرقت ادبی مقدس است؛ چرا که شاعر تنها اشعاری را که از آسمان به او رسیده دریافت میکند.
مدیر مسؤول مجلهی خیمه ادامه داد: ما امروز برای دستی بزرگداشت میگیریم که آسمان آن را انتخاب کرده و حاصل آن ابیاتی است که توسط این شاعر بزرگ سروده شده است. قطعاً آثار استاد چایچیان در حافظهی تاریخ به ثبت رسیده است. اشعار استاد چایچیان به زندگی ما سر و سامان داد و در لحظه لحظهی نوحهخوانیها، شعرخوانیها و... ما حضور داشته و دارد. ما فضایی را که در آن بزرگ شدهایم را مدیون استاد چایچیان هستیم.
وی با اشاره به ویژگی استاد چایچیان اظهار داشت: تولید آثار چایچیان پشتوانهای دارد و آن پشتوانه ارتباط داشتن با علامه امینی (ره) است؛ قطعاً این ارتباط را میتوان از ویژگیهای مهم این شاعر آیینی کشور دانست.
حجتالاسلام زائری اظهار داشت: قطعاً تولیدات ادبی چایچیان پشتوانهای مانند علامه امینی دارد و این موضوع باید مورد توجه قرار گیرد. طبیعتاً همین پشتوانه باعث ماندگار شدن آثار این شاعر شده است؛ علاوه بر آن که رزق خدا به استاد چایچیان عطا شده است.
سیار: شعر معاصر ما دارای گسستهای فراوانی است
در ادامه محمدمهدی سیار با بیان اینکه استاد چایچیان آخرین بازمانده از تبار شاعرانی است که اشعارش همیشگی به نظر میآید، گفت: به نظر من ادبیات و به ویژه شعر معاصر از چند گسستگی رنج میبرد، که این گسستگی ها مربوط به 1 و 2 قرن اخیر هستند.
وی در همین زمینه افزود: گسستگی شعر از مردم را میتوان یکی از گسستگیهای شعر معاصر دانست. در واقع همه شاعران به بحران مخاطب در عرصهی شعری تأکید دارند. در حالی که اشعار حافظ و سعدی و... توسط مردم به کشورهای دیگر رسیده و در طول تاریخ ماندگار شده است، متأسفانه اقبالی که به اشعار حافظ و سعدی در گذشته بود امروزه نسبت به شعرهای معاصر وجود ندارد.
این شاعر جوان کشورمان با اشاره به گسست دوم شعر معاصر اظهار داشت: گسست شعر از موسیقی هم از دیگر گسستهای عرصهی شعری است؛ به طوری که شعرها و غزلهای معاصر را نمیتوان با آواز خواند. به عبارت دیگر شعر خود را از عرصهی موسیقی جدا میبیند.
سیار با اشاره به گسست سوم افزود: شعر معاصر از آیین فاصله گرفته، که این موضوع از جدال ما با پست مدرن نشأت میگیرد. منظورم از گسست شعر از آیین یعنی شعر معاصر ما هم از دین و هم از آداب و رسوم رایج در بین مردم فاصله گرفته است.
وی تصریح کرد: جدا شدن شعر از اندیشه را میتوان گسست چهارم شعر معاصر دانست؛ چرا که دیگر کسی انتظار ندارد شاعران حکیم، فیلسوف، شیخ و... باشند، در حالی که در گذشته به شاعران القابی مانند حکیم ابوالقاسم فردوسی تعلق میگرفت.
این شاعر جوان کشورمان با بیان اینکه حوزهی شعر هیأتی کشورمان تنها حوزهای است که از این گسستها در امان مانده، افزود: منظور از شعر هیأتی، شعر آیینی نیست؛ چرا که شعر آیینی دارای گسترهی فراوانی است و علاوه بر آن در برخی از حوزههای شعر آیینی هم گسستهای شعر معاصر دیده میشود.
سیار اظهار داشت: البته ممکن است در شعر هیأتی ما ضعفهای ادبی وجود داشته باشد؛ اما با این حال هیچ کدام از گسستهای شعر معاصر در آن دیده نمیشود.
وی در پایان خاطر نشان کرد: اشعار استاد چایچیان با قرآن انس گرفته و علاوه بر آن روح این شاعر بزر گ کشورمان نیز در ارتباط دائمی با قرآن بوده و هست.
حاج علی انسانی: چایچیان به آنچه در اشعارش میگوید، باور دارد
حاج علی انسانی نیز بعد از پخش کلیپی دربارهی دیدار شاعران آیینی با مقام معظم رهبری به سخنرانی پرداخت. وی با بیان اینکه شعر مذهبی و آیینی با مشکلات گوناگونی توأم شده است، گفت: متأسفانه اخیراً حملاتی به حوزهی شعری کشور صورت گرفته است، در حالی که بسیاری از این مطالب دربارهی حوزهی شعر نباید در رسانهها منتشر میشد. به عبارت دیگر ما باید حوزهی شعری را تحلیل کنیم نه تضعیف.
وی ادامه داد: قطعاً هیچ شاعری نه تنها قصد سوء استفاده از اندوختههای خود را ندارد، بلکه میخواهد ابعاد گوناگون شعر ولایی را نشان دهد. با این حال باید در این زمینه با گفتاری نرم وارد شود.
انسانی با بیان اینکه قطعاً باید به جوانان بها داده شود، اظهار داشت: البته باید حرمت پیران را هم حفظ کرد؛ در واقع اگر پیران را از عرصههای مختلف کنار بگذاریم مورد تأیید مبانی اسلامی نخواهد بود؛ چرا که پیران حوزهی ادب اندوختههای فراوان ادبی و هنری دارند؛ از این رو باید به آنها احترام گذاشت.
این مداح برجسته با اشاره به صحبتهای حجتالاسلام زائری اظهار داشت: قطعاً شاعران ما باید بگویند که اشعارشان سهم آنها شده است، نه اینکه این اشعار مال خودشان است؛ چرا که اشعار از سوی کسی دیگر به شاعران الهام میشود. بیانصافی تلقی میشود اگر شاعری بگوید شعر را خودش گفته است.
وی با بیان اینکه صدق و خلوص استاد چایچیان را همه قبول دارند، خاطر نشان کرد: وی به آنچه در اشعارش میگوید، باور دارد. آثار چایچیان به خوبی نشان میدهند که وی با علامه امینی (ره) ارتباط داشته و اشعارش را به پشتوانهی این عالم می سرود.
گفتنی است در پایان این مراسم با حضور احسان محمدحسنی، حاج علی انسانی، محمدعلی مجاهدی (پروانه)، گلعلی بابایی و... با اهدای الواح و هدایایی از استاد چایچیان (حسان) تقدیر شد.
