به گزارش خبرنگار حماسه و جهاد دفاع‌پرس، انقلاب اسلامی ایران ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ با پایان بخشیدن به حاکمیت سیاسی رژیم پهلوی، نظامی نوینی ایجاد کرد. بدیهی است به موازات این تحول باید ساختار کشور نیز دگرگون می‌شد؛ این فضا زمینه ایجاد نهاد‌هایی متناسب با کارکرد‌های ویژه را فراهم آورد. مردم نیز بلافاصله داوطلبانه برای نظام‌مند کردن کشور اعلام آمادگی کردند. با توجه به نسبت جمعیت روستانشین به شهری ضرورت رسیدگی بهبود شرایط در روستا‌ها بیشتر احساس می‌شد به موازات تشکیل نهاد‌های انقلابی جهاد سازندگی نیز در ۲۷ خرداد ۱۳۵۸ به عنوان بازوی سازندگی انقلاب برای خدمت به روستاییان و مناطق محروم و انتقال ارزش‌ها و فرهنگ انقلاب به آن مناطق تشکیل شد.
متن زیر سیر ایجاد و رشد نهاد مقدس جهاد سازندگی است که در ادامه قسمت چهارم آن را می‌خوانید.
گام‌های دشوار نخست
تأمین بودجه جهاد سازندگی در ابتدا به شکل سازمان یافته نبود و این نهاد برای تأمین بودجه با مشکلات و مسائل زیادی روبه‌رو بود بیشترین منبع بودجه از محل کمک‌های مردمی تامین می‌شد و در مواردی نیز جهادگران از امکانات شخصی استفاده می‌کردند، به مرور زمان اعتبارات دولتی برای جهاد سازندگی تخصیص یافت. در مواردی هم از طریق شهید بهشتی اعتبارات تأمین می‌شد.
نخستین گام برای اجرای فعالیت‌های جهاد سازندگی نیازسنجی از مردم و برنامه‌ریزی بر روی نیاز‌های مطرح شده بود که سعی می‌شد نیاز واقعی مردم روستانشین با مشورت خود آنان انجام و اولویت‌بندی شود. این مشارکت مردم فقط در امور اجرایی بلکه این فرهنگ مشارکت عاملی شد که روستاییان در مراحل اجرایی در کنار جهادگران حضور داشته باشند.
همچنین در مراحل اولیه، تجهیزات جهاد سازندگی با امکانات محلی تأمین شد و کم‌کم وسایل و امکانات مازاد و مستهلک دولتی نیز مورد بهره‌برداری قرار گرفت. در بسیاری از شهرستان‌ها ساختمان‌های مخروبه ادارات پس از بازسازی به عنوان ستاد جهاد مورد استفاده قرار گرفت. گسترش فعالیت جهاد سازندگی به صورت فوق در شرایطی بود که همچنان بین دولت موقت و اعضای شورای مرکزی جهاد اختلافاتی وجود داشت. پس از استعفای دولت موقت در اواخر آبان ۱۳۵۸ جهاد سازندگی فعالیت خود را زیر نظر مستقیم شورای انقلاب ادامه داد و فضای بیشتری برای توسعه ایجاد شد.
فعالیت جهاد در کنار کار‌های فرهنگی موجب شد مردم در امور کشاورزی آبرسانی برق‌رسانی راه‌سازی و صنایع روستایی به جهاد سازندگی بیشتر اعتماد کنند. کمیته‌های مختلفی رفته رفته در جهاد شکل گرفت که کمیته کشاورزی از نخستین کمیتههایی بود که قوام پیدا کرد سپس کمیته عمران بوجود آمد و کار‌های زیربنایی انجام شد. این حرکت منجر شد که احداث کانال‌ها و سد‌های خاکی در دستور کار جهاد قرار گیرد. دلیل اصلی ورود جهاد به این گونه فعالیت‌ها این بود که تشکیلات اغلب وزارتخانه‌ها برای فعالیت گسترده در روستا طراحی نشده بود.
فعالیت‌های علمی آموزشی و تحقیقاتی در روستا از جمله اقدامات موفق جهادگران به حساب می‌آید. فعالیت‌های آموزشی و پژوهشی در سال‌های اولیه جهاد سازندگی، بیانگر عمق نگرش جهادگران در عرصه فعالیت‌های زیربنایی است.
اساسنامه و ساختار تشکیلاتی جهاد سازندگی تشکیلات جهاد در آغاز فعالیت بر اولویت‌ها و مأموریت‌ها در مناطق محروم متمرکز شد و گستردگی هر بخش نیز متکی به این نیاز بود پس از استقرار نماینده امام خمینی در جهاد ساختمانی در میدان انقلاب به عنوان دفتر مرکزی جهاد سازندگی انتخاب شد و کلیه جهادگران در این ساختمان شش طبقه مشغول به کار شدند.
منبع: کتاب «خاکریز‌های خط مقدم؛ تاریخ مهندسی جنگ جهاد سازندگی در دوران دفاع مقدس» اثر «نصرتالله محمودزاده»
انتهای پیام/ 161
