به گزارش خبرنگار حماسه و جهاد دفاع‌پرس، انقلاب اسلامی ایران ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ با پایان بخشیدن به حاکمیت سیاسی رژیم پهلوی، نظامی نوینی ایجاد کرد. بدیهی است که به موازات این تحول باید ساختار کشور نیز دگرگون می‌شد؛ این فضا زمینه ایجاد نهاد‌هایی متناسب با کارکرد‌های ویژه را فراهم آورد. مردم نیز بلافاصله داوطلبانه برای نظام‌مند کردن کشور اعلام آمادگی کردند. با توجه به نسبت جمعیت روستانشین به شهری ضرورت رسیدگی و بهبود شرایط در روستا‌ها بیشتر احساس می‌شد؛ لذا به موازات تشکیل نهاد‌های انقلابی، جهاد سازندگی نیز در ۲۷ خرداد ۱۳۵۸ به عنوان بازوی سازندگی انقلاب برای خدمت به روستاییان و مناطق محروم و انتقال ارزش‌ها و فرهنگ انقلاب به آن مناطق تشکیل شد.
متن زیر سیر ایجاد و رشد نهاد مقدس جهاد سازندگی است که در ادامه قسمت هفتم آن را می‌خوانید.
** خوزستان در آغار جنگ
جهاد خوزستان پیش از تهاجم رسمی دشمن به خاک ایران به حالت آماده باش درآمده بود و هوشیاری شورای مرکزی جهاد استان خوزستان موجب شد بخشی از حوادث ناشی از جنگ را پیش از آغاز تهاجم پیش‌بینی کند. به منظور آمادگی جهاد در برابر حوادث پیش بینی نشده طی یک تلفنگرام فوری «جعفر خلقانی» عضو شورای مرکزی جهاد استان خوزستان جهاد شهرستان‌های استان ابلاغ شد که به دلیل حملات ارتش عراق و درگیری‌های شدید در نقاط مرزی دفاتر جهاد آماده باش کامل باشند و همه وسایل نقلیه اعم از سنگین و سبک آماده باشند.
کشیک شبانه در دفاتر حضور داشته باشند. آدرس و شماره تلفن کلیه اعضای جهاد در دفتر کشیک ثبت شود. گزارش دقیق از امکانات، اکیپ‌های فنی عمرانی، پزشکی و امداد و درمان و تدارکات که میت‌وانند در اختیار رزمندگان قرار گیرد در صورت لزوم مورد استفاده قرار گیرد. پیرو درخواست شفاهی به هر تعداد که بلدوزر و لودر با تریلی به اهواز منتقل شود. در پی این تلفنگرام به هلال احمر و دیگر ارگان‌های استان، نماینده جهاد به عنوان رابط معرفی شد.
با ورود دشمن به خاک خوزستان و پیشروی تا نزدیک اهواز، نقش جهاد سازندگی خوزستان در دفاع از اهواز به سرعت پررنگ و تنوع کار‌های محول شده به آنها بیشتر شد. علاوه بر بمباران هواپیما‌های عراقی مردم اهواز زیر برد توپخانه عراق قرار داشتند که در محور «دب حردان» مستقر شده بود. شهر با انفجار گلوله‌های متوالی در وحشت قرار گرفته بود. هنوز اعتقاد مسئولان استان بر این بود که شهر را تخلیه نکنند و با اقدامات پدافندی روحیه مردم را بالا ببرند.
** تقویت روحیه مردم اقدام جهاد سازندگی
جهاد خوزستان احداث تعدادی جان پناه در سطح شهر را دستور کار خود قرار داد و احداث سنگر‌های جمعی در نقاط پرجمعیت شهر اهواز را آغاز کرد. حفظ روحیه مردم اهواز در زیر آتش توپخانه دشمن جهادگران را نسبت به تداوم این کار ترغیب کرد. یک کمیته ساخت سنگر و پناهگاه تشکیل دادند و حدود ۵۰ پناهگاه بتنی پیش ساخته و ثابت با مشارکت مردم در نقاط مختلف شهر احداث کردند. این پناهگاه‌ها می‌توانستند چند صد نفر را در خود پناه دهند.
یک گروه از واحد صنایع دفتر مرکزی جهاد به سرپرستی «غلام‌حسین افشارزاده» وارد اهواز شدند تا نسبت به طراحی سنگر‌های انفرادی و اجتماعی برای ساخت پناهگاه اقدام کنند. این پناهگاه‌ها به گونه‌ای طراحی شدند که در برابر بمباران مقاوم بودند. گزارش عملکرد کمیته فنی جهاد خوزستان نشان می‌داد که در بیشتر مناطق اهواز فعال شده‌اند؛ از جمله منطقه زیتون کارگری، دروازه خزعلیه، چهارشیر، فرودگاه، خیابان رودکی، خیابان قصر، لشکرآباد، حصیر آباد، زیباشه، ر زیتون کارمندی، چهارراه آبادان و کوت عبدالله.
مأموریت دیگر این اکیپ مهندسی جهاد احداث سنگر اجتماعی و نصب آن در محله‌های اهواز بود. با فعال شدن کارگاه‌های جهاد و بخش خصوصی در اهواز تعداد قابل توجهی سنگر فلزی تولید و در نقاط مختلف شهر نصب شد. جهادگران روی این سنگر‌ها خاک ریختند تا در برابر انفجار توپ و خمپاره مقاوم شوند.
مطالب بیشتر:
** ذکاوت جهادگران در بهره‌مندی از امکانات محلی در رفع محدودیت‌ها
** راز مسلح شدن جهادگران سازندگی/ تسریع آبادانی با حضور دانشجویان
** نقش جهاد سازندگی خوزستان در کاهش سرعت پیشروی ارتش صدام
مردم در مواقعی که گلوله باران شهر افزایش می‌یافت به این سنگر‌ها پناه می‌بردند. طولی نکشید که کارگاه سنگرسازی و پناهگاه سازی جهاد اهواز با کمبود شدید مصالح و مواد اولیه مواجه شد. امانپور عضو شورای مرکزی جهاد خوزستان در ۵ آبان ۱۳۵۹، طی حکمی به افشارزاده مأموریت داد که جهت استفاده از ماشین آلات و امکانات بتنی و موجود در ابتدای جاده ماهشهر مستقر شوند و از امکانات آن مصالح برای ساخت پناهگاه و سنگر بتنی استفاده کنند.
در این حکم تأکید شد که کلیه پاسداران و مأموران انتظامی و کارکنان آن شرکت همکاری لازم را به عمل آورند و در صورت کارشکنی آنها را به دادگاه ویژه جنگ معرفی خواهند کرد. جهاد با ساخت سنگر‌های دسته جمعی در خیابان‌های اهواز، مردم را به استقامت دعوت می‌کرد و دیگر آن ترس و دلهره روز‌های اول جنگ در مردم مشاهده نمی‌شد.
** اولین گام‌های سنگرسازی
با فعال شدن کمیته ساختمان جهاد خوزستان مقدار قابل توجهی سیمان آرماتور و دیگر نیاز‌های کارگاه‌های ساخت سنگر بتنی تأمین شد و ساخت پناهگاه‌ها سنگر‌های دسته جمعی و زاغه مهمات سرعت گرفت. ساخت ۱۳۴ سنگر پیش ساخته در سطح شهر اهواز و جبهه‌های سوسنگرد در کوتاهترین زمان انجام شد و حتی کارگاه‌های ساخت مصالح ساختمانی بخش خصوصی با کمترین هزینه سفارش‌های جهاد را انجام می‌دادند.
این همکاری صنعتگران با جهاد موجب بالا رفتن روحیه مردم شد و به تعداد داوطلبان می‌افزود. وقتی بمباران دشمن شدت می‌یافت و مردم به این پناهگاه‌ها هجوم می‌آوردند جهادگران در چنین شرایط نیز به کار خود ادامه می‌دادند و این حرکت جهادگران موجب مشارکت بیشتر مردم و سرعت بخشیدن به کار‌ها می‌شد.
مسئولیت ساخت پناهگاه‌های بتنی را کمیته ساختمان جهاد خوزستان به عهده داشت این کمیته طی گزارشی به شورای مرکزی جهاد استان نیاز‌های خود را به شرح زیر اعلام کرد. همکاری نیروی انسانی و امکانات ماشین آلات در حد امکان با ستاد پناهگاه سازی؛ تهیه هفت هزار کیسه سیمان و تحویل به ستاد پناهگاه‌سازی؛ تهیه و بافت آرماتور به تعداد ۳۳ پناهگاه در دست اجرای این ستاد در سطح شهر اهواز؛ ساخت و نصب تعداد ۱۳۶ سنگر پیش ساخته در سطح شهر و جبهه‌های سوسنگرد، فارسیات، کرخه و کرخه کور؛ ساخت و نصب ۱۶ دستگاه اتاق پیش ساخته چهار حلقه‌ای در مناطق اسکان جنگ زدگان؛ ساخت و نصب تعداد ۲۴۲ زاغه مهمات جهت استفاده در جبهه‌های سوسنگرد فارسیات و کرخه.
تهیه سه هزارو ۱۵۰ کیسه سیمان برای اردوگاه جنگ زدگان رامهرمز با مدیریت جهاد خراسان تجهیز کارگاه فنی و ساختمانی جهاد خراسان در رامهرمز، ایجاد تعمیرگاه جدید در سطح استان به منظور پاسخگویی به مراجعات یگان‌های نظامی پیشرفت در روند کار‌ها و حمایت استاندار خوزستان از فعالیت جهاد استان خوزستان موجب شد کلیه امکانات کارخانجات صنعتی و مراکز مهم استان در اختیار کمیته فنی جهاد خوزستان قرار گیرد و نیرو‌های متخصص جذب مراکز فنی جهاد شوند.
اعتماد مسئولان به جهادگران عامل دیگری بود که بسیج امکانات ارگان‌ها به این نهاد واگذاری شود و پس از بازسازی کلیه ماشین آلات سنگین استان خوزستان به جبهه منتقل شود. همکاری دادستان انقلاب اسلامی خوزستان برای اخذ مجوز قانونی برای انتقال این ماشین آلات با جهاد استان خوزستان تأثیر خوبی داشت، طوری که با جمع آوری امکانات بی استفاده ادارات دولتی در منطقه بخشی از نیاز‌های جبهه برطرف شد.
جهاد خوزستان برای فعال کردن کارگاه‌های خود نیاز مبرم به نیرو‌های فنی داشت بر همین اساس از کارخانجات صنعتی درخواست کمک کرد از بین ارگان‌های صنعتی خوزستان همکاری نیرو‌های داوطلب شرکت ملی فولاد ایران بسیار چشمگیر بود و نقش تعیین کننده‌ای در تدارکات فنی جنگ به عهده داشتند این همکاری در حالی انجام می‌گرفت که یکی از اهداف اصلی دشمن بمباران هوایی متوالی صنایع فولاد بود که طی آن تعدادی از کارکنان این شرکت به شهادت رسیدند.
منبع: کتاب «خاکریز‌های خط مقدم؛ تاریخ مهندسی جنگ جهاد سازندگی در دوران دفاع مقدس» اثر «نصرتالله محمودزاده»
انتهای پیام/ 161
