به گزارش دفاع‌پرس از زاهدان، قلعه‌های باستانی، تاریخی و مستحکم در سرزمین سیستان نشانگر قدمت زندگی هزاران سال، فرهنگ غنی و یکی از مراکز تمدن‌های بزرگ جهان است که همچنان بکر و دست نخورده باقی مانده و شگفتی‌های خود را هنوز نمایان نکرده و رازهای نهانی در پرده دارد.
ناحیه سیستان، مهد هنر، علم، ادبیات، و معماری‌های باشکوه در قسمت شمالی سیستان و بلوچستان قرار دارد و حوزه مسطح و مسدودی است که از آبرفت‌های دلتای قدیمی و فعلی رود هیرمند تشکیل شده که با داشتن مناطق بکر و دست نخورده از آن به عنوان گنج پنهان و سرزمین ناشناخته‌ها یاد می‌شود و میراثی بی‌نظیر را به جهان هدیه داده است.
سیستان گنجینه‌ای تمام عیار از هر آنچه که برای یک سرزمین مهم تلقی می‌شود را در خود جای داده و آثار تاریخی و طبیعی بسیاری را در خود پنهان کرده و ظرفیت و توانمندی بالایی برای جذب گردشگر دارد که در صورت توجه بیشتر و فراهم کردن زیرساخت‌ها صنعت گردشگری را متحول خواهد کرد، اما بخش اعظم آن از دید عموم گردشگران پنهان مانده و جذابیت‌های اماکن این منطقه، به اندازه دیگر مقاصد گردشگری داخلی برای گردشگران شناخته‌شده نیست.
معرفی گسترده جاذبه‌های گردشگری و تاریخی سیستان از طریق رسانه‌های جمعی، بلاگرها و وب‌سایت‌های گردشگری و ایجاد تعامل و هماهنگی با مدیران تورهای داخلی و خارجی نیز مسیری است که باید به صورت مستمر دنبال شود و از این طریق می‌توان فرصت‌های جدید شغلی برای اهالی این منطقه دست و پا کرد.
باید ظرفیت‌ها و توانایی‌های تاریخی و گردشگری را شناسایی و به کمک آن‌ها، زندگی فعال و پویایی برای شهروندان و گردشگران ایجاد کنیم، در غیر این صورت، این محله‌ها به فضاهای متروکه‌ای تبدیل می‌شوند که از نظر هویتی و کالبدی در معرض تهدید قرار می‌گیرند.
اگر جاذبه‌های کافی برای جذب گردشگر در اطراف بافت‌های تاریخی وجود نداشته باشد، به‌سرعت رو به زوال می‌رود و هویت تاریخی خود را از دست می‌دهد، اما با استفاده از فرصت‌های موجود و به کارگیری ابزارهای مدرن، می‌توان به معرفی بهتر فرهنگ، تمدن و تاریخ خود بپردازیم و رو به زوال رفتن هویت تاریخی این منطقه جلوگیری کنیم.
قلعه رستم یکی از معروف‌ترین آثار تاریخی برجا مانده از دوران اسلامی در منطقه سیستان استان سیستان و بلوچستان بوده که جنبه افسانه‌ای گرفته و به نام پهلوان نامدار ایران زمین رستم دستان، نامگذاری شده است.
قلعه رستم با شکوه در حدود ۷۰ کیلومتری جاده اصلی زابل به زاهدان (۷۰ کیلومتری جنوب غربی شهر زابل) بعد از شهر سوخته خارج از جاده اصلی با طی مسافت چند صد متری قرار دارد.
بنای تاریخی قلعه رستم در منطقه حوض دار بنا شده و طبق گفته کارشناسان باستان شناسی اوج دوران شکوه و رونق این قلعه در زمان سلسله صفویه بوده است. در این منطقه بقایای یک شهر باستانی با آجرکاری و ساختمان‌های متعدد و سردر ورودی، برج نگهبانی و ۱۵ برج دفاعی وجود دارد.
در برخی از اتاق‌های این قلعه پنجرههای مشبک مانندی با قرار دادن خشت‌ها در کنار یکدیگر به وجود آمده و حصار یا باروی قلعه با استفاده از وضعیت طبیعی از شرق به غرب با نقشه چندضلعی نامنظم ساخته‌شده، قلعه بر اساس نقشه از پیش تعیین‌شده انجام شده با این توجه که ضلع شمالی قلعه بادشکن مناسبی در مقابل بادهای ۱۲۰ روزه معروف سیستان داشته باشد. بخش شرقی قلعه و روبروی شاه‌نشین یخدان قرار دارد که شامل یک فضای مدور نسبتا وسیعی به ارتفاع ۵ متر از سطح زمین است.
با فاصله کمی از ارگ شاه‌نشین اسطبل قرار دارد و در پشت آن ساختمان طویلی که بدنه اضلاع آن آخورهایی به ردیف شکل گرفته شده است دیده می‌شود. خندقی به عرض پنج در هفت متر با اندازه‌های متغیر در بعضی مکان‌ها قلعه را در برگرفته و به دلیل انباشته شدن خاک، عمق خندق چندان زیاد به نظر نمی‌آید.
طبق شرایط اقلیمی و وضعیت آب و هوایی و موقعیت استراتژیکی منطقه معماران و سازندگان می‌بایست دژی مستحکم به‌منظور بهره‌برداری‌های نظامی و مسکونی ایجاد می‌کردند که مناسبترین مصالح ساختمانی آن خشت خام بوده، البته در بعضی موارد آثار گچ نیز در اتاق‌ها دیده می‌شود.
دروازه ورودی و ۱۵ برج تدافعی اطراف قلعه برای مقابله با ناملایمات طبیعی ساخته‌شده‌است، تیرکش‌های داخل دیوار و برج‌ها و کنگرههای حصار، وضعیت دفاعی قلعه را نشان می‌دهند.
باستان شناسان تعدادی سکه نقره مربوط به پوراندخت پادشاه ساسانی را نیز در این منطقه کشف کرده‌اند.
انتهای پیام/
