یادداشت/ عصمت دهقانی

برای تبیین مکتب حاج قاسم باید مکتب اسلام را شناخت

مکتب طرح جامعه و منسجم است که با جهان بینی‌ای که می‌دهد و با دستورالعمل‌هایی که ارایه می‌کند بشر را به طرف کمال راهنمایی می‌کند. برای تبیین مکتب حاج قاسم بایستی مکتب اسلام را بشناسیم.
کد خبر: ۷۲۱۸۱۸
تاریخ انتشار: ۰۶ بهمن ۱۴۰۳ - ۱۲:۰۱ - 25January 2025

گروه استان‌های دفاع‌پرس عصمت دهقانی:  بسیاری از کسانی که  نامشان در تاریخ ماندگار شدُ از نفوذ اجتماعی بالایی برخوردار بودند. لازمه نفوذ اجتماعی وجود منابع قدرت در فرد است که امکان نفوذ را محقق می‌‍کند.منابع قدرت حاج قاسم سلیمانی نه از جایگاه رسمی نشات می‌گرفت و نه از قدرت پاداش و تنبیه، بلکه آنچه به او قدرت می‌بخشید، قدرت مرجعیت اجنماعی است که عمدتاَ به شاکله شخصیتی او بر می‌گردد.

برای تبیین مکتب حاج قاسم باید مکتب اسلام را شناخت

زندگی سردار سپهبد شهید حاج قاسم سلیمانی از زوایایی مختلف قابل بررسی و تحلیل است؛ وقتی رهبر معظم انقلاب می‌فرمایند: «او نمونۀ برجسته‌ای از تربیت شدگان اسلام و مکتب امام خمینی بود، او همۀ عمر خود را به جهاد در راه خدا گذرانید.» بیانگر این است که باید ابعاد پیدا و پنهان شخصیت و رفتار این اسوه و الگو برای نسل‌های فعلی و آینده به خوبی و شایستگی معرفی شود.
شهید سلیمانی بیش و پیش از هر چیزی می‌تواند یک معلم و الگوی ممتاز برای نسل جوان و دانشگاهی ما باشد.


با این وصف، احساس دین شد تا در حد توان و بضاعت اندک و لو به اجمال به زوایا و گوشه‌هایی از شخصیت و شیوه رفتار مدیریتی این شهید گرانسنگ پرداخته شود. 
 

عشق و اهتمام شهید سلیمانی به فرهنگ و ارزش دینی
عشق به معنای دوست داشتن شدید است. عشق به اسلام ناب محمدی (ص) به معنی علاقه‌ی شدید به دین اسلام ناب و عمل به دستور‌های الهی است.

 حاج قاسم سلیمانی پیرو همین اسلام ناب محمدی (ص) بود به شدت به فرهنگ و ارزش‌های دینی اهتمام می‌ورزید و پایبند بود و از زیر مجمعوعه خود التزام به آنها را مطالبه می‌کرد. خط قرمز او فرهنگ و ارزش‌های اسلامی بود.

اسلام شهید سلیمانی اسلام اهل بیت (ع) اسلام شجاع بودن و تسلیم زورگویان نشدن، اسلام تعبد و تقبل، اسلام علم و معرفت، اسلام عدالت و نجات بخش محرومان و اسلام عزت و سر بلندی بود. فهم این مهم را علاوه بر مشاهده رفتار آن شهید در سخنرانی‌ها و مکتوبات خود ایشان و دیگر شخصیت‌هایی که در رابطه با ابعاد و زوایای شخصیتی او سخن گفته یا قلم فرسایی کرده‌اند می‌توان جست‌و‌جو کرد. بر این اساس، فراز‌هایی انتخاب شده که به روشنی بیانگر میزان اهتمام و التزام ایشان به فرهنگ و ارزش‌های اسلامی و انقلابی است.

  صداقت  و راستی
صدق یعنی راستی در گفتار، در نیت، در تصمیم در وفاداری به انجام آن در کردار و راستی در تحقق تمام مراحل دینداری، شهید سلیمانی مستجمع این راستی‌ها و درستی‌ها بود و مصداق بارز این آیه شریفه ۲۳ از سوره احزاب: «مِنَ الْمُؤْمِنِینَ رِجَالٌ صَدَقُوا مَا عَاهَدُوا اللَّهَ عَلَیْهِ فَمِنْهُمْ مَنْ قَضَىٰ نَحْبَهُ وَمِنْهُمْ مَنْ یَنْتَظِرُ وَمَا بَدَّلُوا تَبْدِیلًا» از مؤمنان مردانی هستند که به آنچه با خدا بر آن پیمان بستند [و آن ثبات قدم و دفاع از حق تا نثار جان بود]صادقانه وفا کردند، برخی از آنان پیمانشان را به انجام رساندند [و به شرف شهادت نایل شدند]و برخی از آنان [شهادت را]انتظار می‌برند و هیچ تغییر و تبدیلی [در پیمانشان]نداده‌اند.
عالی‌ترین مدارج صداقت حاج قاسم همان راستی و مسئول بودن در برابر بندگی و عبادت و انجام مراتب دینداری بود. زیرا عبادت همان گفتار، کردار و احوال درست آدمی است که از ارزنده دترین نکات زندگی به حساب خواهد آمد. (سلطانی، ۴۶:۱۴۰۱)

شوق خدمت 
حاج قاسم به شغل و مسئولیتی که به عهده اش واگذار شده بود به عنوان یک امانت می‌نگریست و نه یک طعمه و عاشق کسوت پاسداری بود و همواره در سخنرانی‌های خود به پاسداران افتخار می‌کرد و از اینکه از قافله شهدا باز مانده است غبطه می‌خورد: «خداوند،‌ای عزیز! من سال‌ها است از کاروانی به‌جا مانده‌ام و پیوسته کسانی را به‌سوی آن روانه می‌کنم، اما خود جا مانده‌ام، اما تو خود می‌دانی هرگز نتوانستم آنها را از یاد ببرم. پیوسته یاد آنها، نام آنها، نه در ذهنم بلکه در قلبم و در چشمم، با اشک و آه یاد شدند.»
ایمان و عمل صالح
حاج قاسم مصداقی از آیه شریفه ۹۶ از سوره مبارکه مریم است که خداوند فرموده است:    
«إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ سَیَجْعَلُ لَهُمُ الرَّحْمَٰنُ وُدًّا

قطعاً کسانی که ایمان آورده و کار‌های شایسته انجام داده‌اند، به زودی [خدای]رحمان برای آنان [در دل ها]محبتی قرار خواهد داد.» 

خداوند وعده داده است که اگر ایمان داشتیم و عمل صالح انجام دادیم در دل‌های مجموع انسان‌ها محبت می‌گذارد محبتی که حرکت آفرین و تحول ساز است. این دوست داشتن و محبتی است که خدای متعال وعده داده است. تحولی که نسیت به حاج قاسن در دل‌ها بر. ز کرده چیزی جز همان وعده الهی نیست.
اخلاص
خلوص نیت از ویژگی‌های بارز شهید سلیمانی است که تمامی کسانی که در این مدت درباره او سخن گفته‌اند بدان تاکید دارند.
سردار سلیمانی تمایلی به شناسایی و مطرح شدن فعالیت‌ها و اقدامات نداشت و هر گاه به او می‌گفتند این همه کار انجام می‌دهی چرا گزارش نمی‌نویسی، در پاسخ می‌گفتند: آنکس که باید ببیند، می‌بیند.

همسر شهید مدافع حرم سهرابی می‌گوید:

اوایل شهادت همسرم بود که قرار بود به سوریه برویم. سوار هواپیما که شدیم سردار سلیمانی نیز با چند تن از دوستانشان آمدند و نشستندو ایشان شروع کردند به مطالعه. آن زمان بچه‌های من شش و نه ساله بودند و ایشان را نمی‌شناختند.
من به بچه‌ها گفتم، ایشان سردار سلیمانی هستند بروید و سلام کنید. بچه گفتند نمی‌رویم خجالت می‌کشیم. من اصرار کردم بالاخره رفتند و سلام کردند. ایشان به هر کدامشان یک هدیه داد و یا آنها شروع کرد به صحبت کردن و آنها را روی پای خودش نشاند بعد هم آنها را برد داخل کابین هواپیما و با آنها عکس گرفت. 

نوع دوستی
نوع دوستی یکی از رفتار‌های مفید و سود بخش سردار دل‌هاست که زمینه ایجاد صمیمیت، همدلی و دلسوزی میان همکاران و افراد مختلف از ملیت‌های گونا گون را فارغ از دین مذهب و نژاد فراهم می‌کند.
به گونه‌ای که سید حسن نصر الله دبیر کل شهید حزب الله لبنان در سخنانی در مراسمات گرامی داشت شهید حاج قاسم و ابوالمهدی مهندس فرموده‌اند:
روابط وی با برادران ما در مقاومت لبنان به حدی رسیده بود که آنها را دوست داشت و آنها نیز وی را دوست داشتند با آنها انس گرفته بود و آنها نیز با او انس گرفته بودند. عاشق آنها بود و آنها نیز عاشق وی بودند واقعا از خوشحالی ما خوشحال و از ناراحتی ما ناراحت می‌شد....

نزاکت
احنرام به حقوق دیگران، مشورت با کسانی که ممکن بود در اتخاذ تصمیم‌ها به او کمک کنند، مطلع ساختن افراد ذیربط قبل از انجام هر اقدام مهمی و اجتناب از به وجودآوردن مشکل برای دیگران، از ابعاد رفتار دوستانه و توام با صمیمیت ایشان قلمداد می‌شد.

رفتار کرامت آمیز
او با رفتار کرامت آمیز در حقیقت از بسیاری از ارزش‌های الهی و انسانی حراست و حفاظت می‌کرد بی شک یکی از نظام‌هایی که می‌تواند روابط انسان‌ها را بر اساس مناسبات انسانی و روابط برادرانه شکل دهد نظام اجتماعی اسلام است که چنین بر گزیدگانی را تربیت می‌کند.

مردم داری
مردمداری و مردمی بودن و مردم یاری یکی دیگر از مولفه‌های اخلاقی و رفتاری شهید سلیمانی بودو توجه و احترام به مردم به ویژه خانواده‌های شهدا مسلک تغییر نا پذیز سردار دل‌ها بود
سپهبد شهید حاج قاسم سلیمانی یک الگوی کم نظیر از رفتار مردم داری و مردم یاری بری تمامی انسان‌های آزاده و گروه‌های جهادی بود. حضور ایشان در میان سیل زدگان پلدختری در سال ۱۳۹۸ یک نمونه از فروتنی و مردمداری بود.
درمکتب شهیدسلیمانی نیز همین اعتقاد صادقانه به نقش مردم و ارادت به ملت ایران و امت اسلامی می‌درخشید او شاگرد و پیرو امام خمینی (بود) و قدم در جای قدم‌های مراد و رهبرش می‌گذاشت و به مردم عشق می‌ورزید
شهید سید ابراهیم رئیسی، در بهمن ۱۳۹۸ در مراسم چهلم شهید سلیمانی گفته است: «شهید سلیمانی مردم را باور داشت و نگاه و نظر مردم را باور داشت و نگاه مردم راتشریفاتی نمی‌دانست و حقیقتا مردم باور بود. او واقعا به مردم و همه مظلومان عالم عشق می‌ورزید و این عشق مختص کرمانی، ایرانی، سوری، عراقی و افغانی نبود.»

انتقال دانش و تجربیات در سیره شهید سلیمانی
سیره شهید عزیز سلیمانی نیز با تاسی از آموزه‌های قرآنی و مکتب نجات بخش اهل بیت (ع) تحصیل و تسهیم دانش و توسعه بصیرت و بینایی بود که در این راه روز را از شب نمی‌شناخت مشقت‌های سفر‌های سخت و پر مخاطره را به جان می‌خرید همکارزان خود را ترغیب و تشویق به علم و دانش اندوزی بدون قید و شرط می‌کرد.
او همواره از انتقال دانش اطلاعات و تجربیات خود به همه کسانی که در طول هشت سال دفاع مقدس با همه اهریمنان جنگید و در سالیان پس از آن به تمامی آزاد مردان و مجاهدانی که در مسیر انقلاب و تحقق اهداف و آرمان‌های انقلاب امام و شهیدان و جبهه مقاومت گام برداشتند لحظه‌ای مسامحه و کوتاهی نکرد.
عمل به انصاف
سبک و سیره شهید سلیمانی در بر قراری عدالت فردی و سازمانی منطبق بر آموزه‌های دینی و قر آنی و در راستای تدابیر مقام معظم رهبری و سیاست‌های تنظیمی و ابلاغی سپاه بوده است و همه کسانی که نسبت به ایشان شناخت داشتند و با او همکار و همرزم و هم سنگر بودند از دقت نظر ایشان در عمل به انصاف و رفتار عادلانه صحبت به میان آوردند.
هیچ گاه در عزل و نصب‌های خود مسئله رفاقت و خویشاوندی را مد نظر قرار نمیز داد و روش سیاستمداران دنیا پرست را که تنها در راستای بقای حکومت خود عمل می‌کردند، نداشت؛ بلکه تنها به رضای خود می‌اندیشید و مصلحت مردم را در نظر می‌گرفت.

جاذبه و دافعه
جاذبه و دافعه، به این معناست که انسان در راه عقیده‌ی خود، گروه‌هایی را به سوی خود می‌کشد و در دل‌هایی محبوب واقع می‌شود و گروه‌هایی را هم از خود می‌راند؛ هم دوست ساز است و هم دشمن ساز بود.
یکی از اصول جاذبه و دافعه‌ی شهید سلیمانی عقلانیت همراه با تعبد ایشان بود. آن عزیز گرانقدر سخت پای بند به اصول اساسی اسلام بود و یک قدم از اصول منحرف نشد. حب و بغض ایشان برای خدا بود و هر گز تابع خواهش‌های نفسانی نبود. 
مبنای اصلی جاذبه و دافعه‌ی سردار رشید حاج قاسم سلیمانی، اسلام ناب محمدی (ص) بود او با تکیه بر مکتب اسلام و مکتب امام خمینی و با نیت و عمل خالص و ناب جماعت زیادی از مردم ایران و مسلمانان جهان را جذب کرد.

ینابراین حاج قاسم سلیمانی یک مکتب است. مکتب طرح جامعه و منسجم است که با جهان بینی‌ای که می‌دهد و با دستورالعمل‌هایی که ارایه می‌کند بشر را به طرف کمال راهنمایی می‌کند. برای تبیین مکتب حاج قاسم بایستی مکتب اسلام را بشناسیم.
 با مطالعه خاطرات افراد مختلف از حاج قاسم و بررسی سیره رفتاری او نکات مثبت اخلاقی، شخصیتی، مدیریتی و ... مانند، صداقت، تداضع، نوع دوستی، دشمن شناسی و. همراه همیشگی او بوده است.
حاج قاسم نمونه بی نظیر یک الگوی رفتاری و تربیتی است که می‌توانیم با بررسی ابعاد مختلف زندگی فردی و اجتماعی این قهرمان ملی و منطقه‌ای و معرفی او به جوانان و نوجوانان به عنوان یک الگو گام مثبتی در مقابله با دشمنانی که قصد بی هویت نمودن جوانان ما را دارند، برداریم.

انتهای پیام/

نظر شما
پربیننده ها
آخرین اخبار