به گزارش خبرنگار اجتماعی دفاع پرس،اساسا تکیه اقتصاد دانش بنیان،مغزافزار و نیروی انسانی است که با بهره گیری ازآن مسیر خود را به سمت تعالی و پیشرفت ، سرعت ورونق می بخشد.
در کشورما نیز اقتصاد دانش بنیان مورد تاکید امام خامنه ای قرار گرفته ودرسیاست های اقتصاد مقاومتی،ویژگی دانش بنیان بودن به صراحت قید شده،امری که به عنوان هدفی برجسته در اهداف بالا دستی نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران لحاظ شده است.
حرکت به سمت اقتصاد دانش بنیان یعنی رهایی ازاقتصاد تک محصولی که در کشور ما با رهایی از اقتصاد نفتی معنا و مفهوم پیدا می کند،در طول دو سال،راه اندازی قریب به 1 هزار و 700 شرکت دانش بنیان موید خیز ایران اسلامی برای تحقق این امر خطیر و سازنده است.
لازمه اقتصاد دانش بنیان برخلاقیت،نوآوری،سرمایه گذاری،ایجاد زیرساخت های ارتباطی،راه اندازی پارک های علمی و فناوری،تجاری سازی و تبدیل ایده به محصول و ایجاد مراکز شتاب دهنده استوار است،در کشور ما با وجود خیز و حرکت به سمت این نوع از اقتصاد،اما همچنان اقتصاد ما دانش بنیان نیست و نفت نقش تعیین کننده ای را در اقتصاد کشور ما ایفا می کند.
ناصر صانعی،کارشناس و پژو هشگر اقتصادی در گفتگو با خبرنگار دفاع پرس،در خصوص اقتصاد دانش بنیان و عدم توفیق در این عرصه اظهار داشت:یکی از دلایل اصلی عدم کسب موفقیت بارز و برجسته در اقتصاد مورد اشاره به نپرداختن تمامی مولفه های رسیدن به چنین اقتصادی باز می گردد.
وی افزود:البته تحرکاتی برای نائل شدن به توفیقاتی در این عرصه انجام شده اما هنوز با وضعیت مطلوب فاصله بسیاری داریم.
صانعی گفت:به عنوان نمونه در شاخص تولید علم و پژوهش به عنوان یکی از مولفه های خطیر اقتصاد دانش بنیان،ایران اسلامی از حیث تولید کمی مقالات علمی،رتبه برتر منطقه را به خود اختصاص داده اما از لحاظ کیفی در سطح چندان قابل قبولی نیستیم.
یکی از الزامات تحقق اقتصاد دانش بنیان ثبت اختراع است اما کشور ما با وجود ثبت اختراعات قابل توجه از سوی جوانان این مرز و بوم،به دلیل عدم رعایت قانون کپی رایت در مرتبه و جایگاه خوبی قرار ندارد.
صانعی در این خصوص عنوان کرد:اجرای مالکیت فکری و حق ثبت اختراع یکی از ملزومات تجاری سازی ایده است که نقش بسزایی در تحقق این امر خطیر ایفا می کند،اما لازمه چنین امری نیز ثبت اختراع برای رسیدن به محصول،به واسطه یک بنگاه اقتصادی خواهد بود که تجاری سازی محصول و ایده را به همراه می آورد و به همین دلیل است که در کشورهای پیشرفته دنیا،ثبت اختراع بنگاه های تجاری نسبت به اختراع توسط فرد،نسبت 90 به 10 است اما در کشور ایران نسبت مذکور بر عکس است.
پژوهش واقتصاد مقاومتی
اساسا رکن رکین پیشرفت و توسعه،پژوهش است و با نگاهی اجمالی به روند و مسیر حرکتی کشورهای توسعه یافته به روشنی در می یابیم که اصلی ترین عامل توسعه و شکوفایی هر جامعه و کشوری بر پایه پژوهش استوار است و عملا کشورها بدون تکیه بر پژوهش قادر به فتح قله های پیشرفت نخواهند بود و در چنین شرایطی صرفا وارد کننده یکسری اقلام خواهند بود که از آنسوی مرزها به کشور مقصد ارسال می شوند.
اقتصاد دانش بنیان و سهم ایران
عارف اکبری کشباف،کارشناس ارشد اقتصاد در گفتگو با دفاع پرس،در خصوص سهم ایران از اقتصاد دانش بنیان عنوان کرد:آمارهای برخی از موسسات تحقیقاتی از جایگاه 94 ایران در حوزه اقتصاد دانش بنیان در میان دیگر کشورهای جهان حکایت دارد.
با یک نگاه اجمالی در می یابیم،سوئد از اروپا در رتبه نخست،تایوان در جایگاه اول آسیا و امارات نیز در رتبه های برتر عرصه مورد اشاره در منطقه قرار دارد.
کشور ایران در حوزه اقتصاد دانش بنیان در میان 10 کشور برتر آسیا نیز قرار نگرفته و به ترتیب بعد از تایوان،هنگ کنگ،ژاپن،سنگاپور،کره جنوبی،امارات،بحرین،عمان،مالزی،عربستان،قطر،کویت،گرجستان،ترکیه ،ارمنستان و قزاقستان کشور ایران دیده می شود که با وجود ظرفیت بالقوه جاری و ساری در ایران، چنین آماری به هیچ عنوان مطلوب و قابل توجه به نظر نمی رسد.
اکبری کشباف در ادامه می گوید:اقتصاد دانش بنیان به عنوان یکی از شاخصه های اقتصاد مقاومتی مطرح است که لازمه تحقق آن به حرکت در مسیر اقتصاد نفت پایه،نوآوری و فناوری علمی معطوف می شود که در چنین شرایطی گام آغازین برای تحقق این امر،بریدن بند ناف و وابستگی اقتصادی به تک محصول(نفت)خواهد بود.
وی افزود:در واقع امر ما در حال حاضر درگیر یک اقتصاد نفت پایه با قدمتی 105 ساله هستیم و راه گذار از این عرصه عجین شده با گوشت،پوست و استخوان اقتصاد ایران،فرهنگ سازی است.
کارشناس ارشد اقتصاد عنوان کرد:البته منحصرا فرهنگ سازی بر پایه نظریه پردازی و بیان ایده کفایت نمی کند،زیرا سوابق گذشته اثبات کرده فرهنگ سازی بدون عمل کارساز و کارگشا نخواهد بود و باید در کنار آموزش و فرهنگ سازی عنصر عمل نیز مدنظر قرار گیرد.
کشباف با اشاره به نقش مکانیزم های تشویقی برای حصول موفقیت عنوان کرد:معافیت های گمرکی برای شرکت های دانش بنیان از اقدامات مناسبی است که در انگیزه سازی نقش بسزایی ایفا می کند و مضافا بر اینکه باید توجه شود در حوزه نیروی انسانی نیز به جای آنکه استعدادهای کشور صرفا بر مبنای تحصیل،رشد پیدا کنند،باید آنها را به سمت و سوی فعالیت عملی و کسب و کار در واحدهای فناوری و شرکت های دانش بنیان سوق داد.
سهم 50 درصدی تولید ناخالص داخلی در چشم انداز 1404
اکبری کشباف با اشاره به فقدان آماری شفاف از سهم فعلی ایران از اقتصاد دانش بنیان عنوان کرد:با این وجود، گمانه زنی های تقریبی از سهم 8 تا 10 درصدی ایران از اقتصاد دانش بنیان حکایت دارد واین در حالی است که طبق چشم انداز توسعه در سال 1404 این میزان باید نیمی از اقتصاد ایران در تولید ناخالص را به خود اختصاص دهد و به تعبیر دیگر باید 50 درصد اقتصاد ایران در حوزه تولید ناخالص داخلی به اقتصاد دانش بنیان متکی شود.
وی افزایش صادرات محصولات تولیدی به استثنای نفت را یکی دیگر از الزامات توفیق در اقتصاد دانش بنیان عنوان کرد وگفت:عراق،پاکستان،افغانستان و کشورهای آسیای مرکزی را بازارهای مصرفی مطلوبی است که می تواند در توسعه اقتصاد دانش بنیان برای صادرات محصولات فناورانه داخلی نقش بسزایی ایفا کنند که البته تحقق این امر الزامات خاص به خود را دارد که تعاملات مثبت و سازنده،دیپلماسی فعال،ارتقای کیفی محصولات ونیاز سنجی دقیق از بازار هدف کشورهای دیگر ،از نمونه های آن به شمار می رود.
