به گزارش خبرنگار فرهنگ دفاع‌پرس، ماه رمضان یکی از ماه‌های عزیز خداوند است و هر عمل مؤمنان در لحظه‌لحظه این ماه از ثواب الهی برخوردار است.
یکی از مهم‌ترین دلایلی که طبق آن می‌توان گفت ماه رمضان آغاز و یا ختم شده، رؤیت ماه است. در مفاتیح‌الجنان اثر شیخ عباس قمی (ره) برای اعمال شب اول ماه مبارک رمضان چند عمل و دعا ذکر شده است که ما در اینجا به گزیده‌ای از آنها می‌پردازیم و علاقه‌مندان می‌توانند به صفحه ۳۵۰ مراجعه کنند.
یکی از اعمال این شب، غسل شب اول ماه کند. روایت شده است که هرکه در شب اول ماه رمضان غسل کند، خارش بدن تا ماه رمضان آینده به او نرسد.
عمل دیگری که برای این شب ذکر شده، زیارت قبر امام حسین (علیه‌السلام) است تا گناهانش ریخته شوند و تواب حجاج و معتمرین آن سال را دریابد.
عمل ذکرشده بعدی، خواندن هزار رکعت نماز این ماه به‌نحوی که در آخر قسم دوم ذکر شد و عمل بعدی خواندن دو رکعت نماز است که در هر رکعت باید سوره‌های مبارکه «حمد» و «انعام» را بخواند و سؤال کند که حق‌تعالی او را کفایت کند و از دردها و آنچه می‌ترسد، نگاه دارد.
عمل بعدی این است که دعای «أَللهُمَّ إِنَّ هذا الشَّهرَ المُبارَکَ...» را بخواند که در شب آخر ماه شعبان گذشت.
عمل بعد این است که نمازگزار بعد از نماز مغرب دستانش را بلند کند و این را که از امام جواد (علیه‌السلام) نقل شده و در «اقبال» آمده است، بخواند.
«اللّهُمَّ یا مَنْ یمْلِک التَّدْبِیرَ وَهُوَ عَلَی کلِّ شَیءٍ قَدِیرٌ، یا مَنْ یعْلَمُ خائِنَةَ الْأَعْینِ وَمَا تُخْفِی الصُّدُورُ وَتُجِنُّ الضَّمِیرُ وَهُوَ اللَّطِیفُ الْخَبِیرُ. اللّهُمَّ اجْعَلْنا مِمَّنْ نَوی فَعَمِلَ، وَلَا تَجْعَلْنا مِمَّنْ شَقِی فَکسِلَ، وَلَا مِمَّنْ هُوَ عَلَی غَیرِ عَمَلٍ یتَّکلُ.
خدایا؛ ای آن که مالک تدبیر است و او بر هر کاری تواناست، ای آن که خیانت دیده ها را می داند و آنچه را سینه ها پنهان می کنند و خاطر و ذهن پوشیده می سازد و او مهربان و آگاه است. خدایا ما را از کسانی قرار ده که تصمیم گرفتند آنگاه انجام دادند و از کسانی قرار مده که تیره بخت شدند و در نهایت تنبلی کردند و از آنانی قرار مده که بر غیر عمل صالح تکیه زدند.
اللّهُمَّ صَحِّحْ أَبْدانَنا مِنَ الْعِلَلِ، وَأَعِنّا عَلَی مَا افْتَرَضْتَ عَلَینا مِنَ الْعَمَلِ، حَتّی ینْقَضِی عَنَّا شَهْرُک هذَا وَقَدْ أَدَّینا مَفْرُوضَک فِیهِ عَلَینا. اللّهُمَّ أَعِنّا عَلَی صِیامِهِ، وَوَفِّقْنا لِقِیامِهِ، وَنَشِّطْنا فِیهِ لِلصَّلاةِ، وَلَا تَحْجُبْنا مِنَ الْقِراءَةِ، وَسَهِّلْ لَنا فِیهِ إِیتاءَ الزَّکاةِ. اللّهُمَّ لَاتُسَلِّطْ عَلَینا وَصَباً وَلَا تَعَباً وَلَا سَقَماً وَلَا عَطَباً؛
خدایا بدن های ما را از بیماری ها سلامتی بخش و ما را بر انجام آنچه از عمل بر ما واجب کرده ای یاری ده تا این ماه از ما سپری گردد درحالی که آنچه را در این ماه بر ما واجب نموده ای ادا کرده باشیم. خدایا ما را بر روزه اش یاری ده و برای شب زنده داری اش موفق بدار و برای نماز در این ماه، ما را شاداب گردان و از قرائت قرآن محروم مساز و پرداخت زکات را در این ماه بر ما آسان کن. خدایا درد مُزمن، خستگی، بیماری، هلاکت را بر ما چیره مکن؛
اللّهُمَّ ارْزُقْنا الْإِفْطارَ مِنْ رِزْقِک الْحَلالِ. اللّهُمَّ سَهِّلْ لَنا فِیهِ مَا قَسَمْتَهُ مِنْ رِزْقِک، وَیسِّرْ مَا قَدَّرْتَهُ مِنْ أَمْرِک، وَاجْعَلْهُ حَلالاً طَیباً نَقِیاً مِنَ الْآثامِ، خالِصاً مِنَ الْآصارِ وَالْأَجْرامِ.
خدایا؛ افطار از روزی حلالت را روزی ما کن. خدایا آنچه از روزی ات در این ماه نصیب ما نمودی دست یافتن به آن را برای ما هموار کن و آنچه را از فرمانت برای ما تقدیر کرده ای آسان کن و آن را حلال و پاک و پاکیزه از گناهان و خالص از شفاف و بی آلایش و بزهکاری ها قرار ده.
اللّهُمَّ لَاتُطْعِمْنا إِلّا طَیباً غَیرَ خَبِیثٍ وَلَا حَرامٍ، وَاجْعَلْ رِزْقَک لَنا حَلالاً لَایشُوبُهُ دَنَسٌ وَلا أَسْقامٌ، یا مَنْ عِلْمُهُ بِالسِّرِّ کعِلْمِهِ بِالْأَعْلانِ، یا مُتَفَضِّلاً عَلَی عِبادِهِ بِالْإِحْسانِ، یا مَنْ هُوَ عَلَی کلِّ شَیءٍ قَدِیرٌ، وَبِکلِّ شَیءٍ عَلِیمٌ خَبِیرٌ، أَلْهِمْنا ذِکرَک، وَجَنِّبْنا عُسْرَک، وَأَنِلْنا یسْرَک، وَاهْدِنا لِلرَّشادِ، وَوَفِّقْنا لِلسَّدادِ، وَاعْصِمْنا مِنَ الْبَلایا، وَصُنَّا مِنَ الْأَوْزارِ وَالْخَطایا؛
خدایا به ما مخوران جز غذای پاک که نه پلید باشد و نه حرام و روزی ات را برای ما حلال گردان که آلودگی ها و دردها با آن در نیامیزد، ای که دانایی اش به امور پنهان، همانند دانایی اش به امور آشکار است، ای بخشنده لطف و محبت بر بندگانش به سبب احسان، ای آن که بر هر کاری تواناست و به هر چیز دانا و آگاه است، یادت را به ما الهام کن و از سخت گرفتن به ما، ما را برکنار دار و به آسانی ات ما را برسان و به راستی راهنمایمان باش و به استواری توفیقمان ده و از بلا نگاهمان بدار و ما را از بارهای گران گناهان و خطاها حفظ کن؛
یا مَنْ لَایغْفِرُ عَظِیمَ الذُّنُوبِ غَیرُهُ، وَلا یکشِفُ السُّوءَ إِلّا هُوَ، یا أَرْحَمَ الرّاحِمِینَ وَ أَکرَمَ الْأَکرَمِینَ؛ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَأَهْلِ بَیتِهِ الطَّیبِینَ، وَاجْعَلْ صِیامَنا مَقْبُولاً، وَبِالْبِرِّ وَالتَّقْوی مَوْصُولاً، وَکذلِک فَاجْعَلْ سَعْینا مَشْکوراً، وَقِیامَنا مَبْرُوراً، وَقُرْآنَنا مَرْفُوعاً، وَدُعاءَنا مَسْمُوعاً، وَاهْدِنا لِلْحُسْنی، وَجَنِّبْنا الْعُسْری، وَیسِّرْنا لِلْیسْری؛
ای آن که گناهان بزرگ را جز او نیامرزد و احدی بدی را جز او برطرف ننماید، ای مهربان ترین مهربانان و کریم ترین کریمان؛ بر محمّد و اهل بیت پاکش درود فرست و روزه ما را پذیرفته بدار و به نیکی و تقوا پیوندش ده و همچنین کوشش ما را مورد قدردانی و شب زنده داری ما را پذیرفته و قرائتمان را بالا رفته و دعایمان را اجابت شده قرار ده و ما را به عاقبت به خیری هدایت کن و از دشواری برکنارمان بدار و ما را برای آسانی آماده ساز.
وَأَعْلِ لَنَا الدَّرَجاتِ، وَضاعِفْ لَنَا الْحَسَناتِ، وَاقْبَلْ مِنَّا الصَّوْمَ وَالصَّلاةَ، وَاسْمَعْ مِنَّا الدَّعَواتِ، وَاغْفِرْ لَنَا الْخَطِیئاتِ، وَتَجاوَزْ عَنَّا السَّیئاتِ، وَاجْعَلْنا مِنَ الْعامِلِینَ الْفَائِزِینَ، وَلَا تَجْعَلْنا مِنَ الْمَغْضُوبِ عَلَیهِمْ وَلَا الضَّالِّینَ، حَتَّی ینْقَضِی شَهْرُ رَمَضانَ عَنَّا وَقَدْ قَبِلْتَ فِیهِ صِیامَنا وَقِیامَنا، وَزَکیتَ فِیهِ أَعْمالَنا، وَغَفَرْتَ فِیهِ ذُنُوبَنا، وَأَجْزَلْتَ فِیهِ مِنْ کلِّ خَیرٍ نَصِیبَنا، فَإِنَّک الْإِلهُ الْمُجِیبُ، وَالرَّبُّ الْقَرِیبُ، وَأَنْتَ بِکلِّ شَیءٍ مُحِیطٌ.
و درجاتمان را بالا بر و کارهای خوبمان را دوچندان کن و روزه و نماز ما را بپذیر و دعاهایمان را شنوا باش، خطاهایمان را بیامرز و از گناهمان درگذر و ما را از عمل کنندگان و رستگاران قرار ده و از آنان که مورد خشم تواند و از گمراهان قرار مده تا ماه رمضان از ما سپری گردد چنان که روزه ها و شب زنده داری مان را در آن پذیرفته باشی و کردارمان را در آن پاکیزه و گناهانمان را در آن مورد آمرزش قرار داده و سهم ما را در آن از هر خیری فراوان ساخته باشی، به یقین تویی معبود اجابت کننده دعاها و پروردگار نزدیک به بندگان و تویی احاطه کننده بر هر چیز.»
عمل بعد این است که دعاکننده در این شب دعای مأثوره‌ای که از امام صادق (علیه‌السلام) نقل شده و در «اقبال» آمده است، بخواند.
«اللّهُمَّ رَبَّ شَهْرِ رَمَضانَ، مُنَزِّلَ الْقُرْآنِ، هذَا شَهْرُ رَمَضانَ الَّذِی أَنْزَلْتَ فِیهِ الْقُرْآنَ وَأَنْزَلْتَ فِیهِ آیاتٍ بَیناتٍ مِنَ الْهُدی وَالْفُرْقانِ. اللّهُمَّ ارْزُقْنا صِیامَهُ، وَأَعِنَّا عَلَی قِیامِهِ.
خدایا؛ ای پروردگار ماه رمضان، ای فرستنده قرآن، این ماه رمضان است که قرآن را در آن فرستادی و در آن دلایل روشنی از هدایت و تشخیص حق از باطل فرستادی. خدایا روزه آن را نصیب ما کن و بر شب زنده داری اش یاری مان ده.
اللّهُمَّ سَلِّمْهُ لَنا، وَسَلِّمْنا فِیهِ، وَتَسَلَّمْهُ مِنَّا فِی یسْرٍ مِنْک وَمُعافاةٍ، وَاجْعَلْ فِیما تَقْضِی وَتُقَدِّرُ مِنَ الْأَمْرِ الْمَحْتُومِ وَفِیما تَفْرُقُ مِنَ الْأَمْرِ الْحَکیمِ فِی لَیلَةِ الْقَدْرِ مِنَ الْقَضاءِ الَّذِی لَایرَدُّ وَلَا یبَدَّلُ أَنْ تَکتُبَنِی مِنْ حُجَّاجِ بَیتِک الْحَرامِ، الْمَبْرُورِ حَجُّهُمُ، الْمَشْکورِ سَعْیهُمُ، الْمَغْفُورِ ذُنُوبُهُمُ، الْمُکفَّرِ عَنْهُمْ سَیئاتُهُمْ، وَاجْعَلْ فِیما تَقْضِی وَتُقَدِّرُ أَنْ تُطِیلَ لِی فِی عُمْرِی، وَتُوَسِّعَ عَلَی مِنَ الرِّزْقِ الْحَلالِ.
خدایا آن را برای ما سالم بدار و در آن به ما سلامتی ده و آن را از سوی خویش در آسانی و سلامت کامل از ما تحویل بگیر و در آنچه حکم می کنی و مقدّر می گردانی از فرمان حتمی خویش و در آنچه جدا می کنی از امر حکیمانه ات در شب قدر، از آن حکمی که برگشت نمی پذیرد و دگرگون نمی شود، مقرّر فرما که ما را از حاجیان خانه محترمت بنویسی، آنان که حجّشان قبول و سعی شان پذیرفته و گناهانشان آمرزیده گشته و بدی هایشان نادیده گرفته شده است و در آنچه حکم می کنی و مقدّر می نمایی مقرّر فرما که عمرم را طولانی گردانی و از روزی حلالت بر من وسعت بخشی.»
عمل بعدی، قرائت دعای ۴۴ صحیفه کامله سجادیه (علیه‌السلام) است.
عمل ذکرشده بعد از این در کتاب مفاتیح‌الجنان، قرائت دعای «أَللهُمَّ إِنَّ هذا شَهرُ رَمَضانَ» است که «سید» در «اقبال» نقل کرده است.
عمل ذکرشده بعدی، این است که این دعا را بخواند.
«اللّهُمَّ إِنَّهُ قَدْ دَخَلَ شَهْرُ رَمَضانَ. اللّهُمَّ رَبَّ شَهْرِ رَمَضانَ الَّذِی أَنْزَلْتَ فِیهِ الْقُرْآنَ وَجَعَلْتَهُ بَیناتٍ مِنَ الْهُدی وَالْفُرْقانِ. اللّهُمَّ فَبارِک لَنا فِی شَهْرِ رَمَضانَ، وَأَعِنَّا عَلَی صِیامِهِ وَصَلَواتِهِ، وَتَقَبَّلْهُ مِنَّا.
خدایا؛ هر آینه ماه رمضان وارد شد، ماهی که در آن قرآن را فرو فرستادی و آن را دلایل آشکاری از هدایت و تشخیص حق از باطل قرار دادی. خداوندا، در ماه رمضان به ما برکت عطا کن و بر روزه و نمازهایش یاری مان فرما و آن را از ما بپذیر.»
روایت است که حضرت رسول (صلی الله علیه و آله) زمانی که ماه رمضان آغاز می‌شد، این دعا را می‌خواندند.
همچنین روایت شده است که ایشان در شب اول ماه رمضان نیز این دعا را هم می‌خواندند.
«الْحَمْدُ لِلّهِ الَّذِی أَکرَمَنا بِک أَیهَا الشَّهْرُ الْمُبارَک. اللّهُمَّ فَقَوِّنا عَلَی صِیامِنا وَقِیامِنا، وَثَبِّتْ أَقْدامَنا، وَانْصُرْنا عَلَی الْقَوْمِ الْکافِرِینَ. اللّهُمَّ أَنْتَ الْواحِدُ فَلا وَلَدَ لَک، وَ أَنْتَ الصَّمَدُ فَلا شِبْهَ لَک، وَ أَنْتَ الْعَزِیزُ فَلا یعِزُّک شَیءٌ، وَ أَنْتَ الْغَنِی وَ أَنَا الْفَقِیرُ، وَ أَنْتَ الْمَوْلی وَ أَنَا الْعَبْدُ، وَ أَنْتَ الْغَفُورُ وَ أَنَا الْمُذْنِبُ، وَ أَنْتَ الرَّحِیمُ وَ أَنَا الْمُخْطِئُ، وَ أَنْتَ الْخالِقُ وَ أَنَا الْمَخْلُوقُ، وَ أَنْتَ الْحَی وَ أَنَا الْمَیتُ، أَسْأَلُک بِرَحْمَتِک أَنْ تَغْفِرَ لِی وَتَرْحَمَنِی وَتَجاوَزَ عَنِّی إِنَّک عَلَی کلِّ شَیءٍ قَدِیرٌ.
خدا را که سپاس به وسیله ی تو ای ماه مبارک، ما را گرامی داشت. خدایا ما را بر روزه و شب زنده داری مان نیرو بخش و گام هایمان را استوار کن و بر کافران پیروزمان گردان. خدایا تو یگانه ای پس برایت فرزندی نیست و تو بی نیازی پس شبیهی برایت نمی باشد و تویی توانمند و چیزی توانمندت نکند و تویی بی نیاز و من تهیدستم و تویی مولا و من بنده ام و تویی آمرزنده و من گناهکارم و تویی مهربان و من خطاکارم و تویی آفریننده و من آفریده شده و تویی زنده و من مرده ام، از تو درخواست می کنم به مهرت که مرا بیامرزی و به من رحم کنی و از من درگذری، همانا تو بر هر کار توانایی.»
عمل ذکرشده بعدی در ذکر استحباب خواندن دعای «جوشن کبیر» در اول ماه رمضان است؛ همچنین قرائت دعای «حج» است.
اعمال روز اول ماه رمضان
زمانی که ماه رمضان شروع شود، سزاوار است تکثیر تلاوت قرآن و مرویست که امام صادق (علیه‌السلام) در وقت تلاوت قرآن قبل از قرائت این دعا را می‌خواندند:
«اللّهُمَّ إِنِّی أَشْهَدُ أَنَّ هذَا کتابُک الْمُنْزَلُ مِنْ عِنْدِک عَلَی رَسُولِک مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِاللّهِ صَلَّی اللّهُ عَلَیهِ وَآلِهِ، وَکلامُک النَّاطِقُ عَلَی لِسانِ نَبِیک جَعَلْتَهُ هادِیاً مِنْک إِلی خَلْقِک، وَحَبْلاً مُتَّصِلاً فِیما بَینَک وَبَینَ عِبادِک.
خدایا؛ گواهی می دهم که این کتاب توست که از سوی تو بر رسولت محمّد بن عبدالله (درود خدا بر او و خاندانش) نازل گشته و سخن گویای توست بر زبان پیامبرت، آن را از سوی خود راهنمایی برای بندگانت قرار دادی و رشته پیوسته ای بین تو و بندگان توست.
اللّهُمَّ إِنِّی نَشَرْتُ عَهْدَک وَکتابَک، اللّهُمَّ فَاجْعَلْ نَظَرِی فِیهِ عِبادَةً، وَقِراءَتِی فِیهِ فِکراً، وَفِکرِی فِیهِ اعْتِباراً، وَاجْعَلْنِی مِمَّنْ اتَّعَظَ بِبَیانِ مَواعِظِک فِیهِ، وَاجْتَنَبَ مَعاصِیک، وَلَا تَطْبَعْ عِنْدَ قِراءَتِی عَلَی سَمْعِی، وَلَا تَجْعَلْ عَلَی بَصَرِی غِشاوَةً، وَلَا تَجْعَلْ قِراءَتِی قِراءَةً لَاتَدَ بُّرَ فِیها، بَلِ اجْعَلْنِی أَتَدَبَّرُ آیاتِهِ وَأَحْکامَهُ آخِذاً بِشَرایعِ دِینِک، وَلَا تَجْعَلْ نَظَرِی فِیهِ غَفْلَةً، وَلَا قِراءَتِی هَذَراً، إِنَّک أَنْتَ الرَّؤُوفُ الرَّحِیمُ.
خدایا پیمان و کتابت را در پیش رویم باز کرده ام، خدایا نگاهم را در آن عبادت و خواندنم را در آن اندیشه و اندیشه ام را در آن عبرت آموز قرار بده و مرا از کسانی قرار ده که از بیان پندهایت در قرآن اندرز گیرند و از نافرمانی هایت دوری نمایند و هنگام تلاوت آن بر گوشم مُهر مزن و بر دیده ام پرده مگذار و خواندنم را خواندن بی تدبّر قرار مده، بلکه آن چنان قرارم ده که در آیات و احکامش تدبّر کنم و برگیرنده قوانین دینت باشم و نگاهم را در آن بی خبری و قرائتم را بیهوده و باطل قرار مده، تویی رئوف و مهربان.»
همچنین ایشان بعد از قرائت قرآن نیز این دعا را می‌خواندند:
«اللّهُمَّ إِنِّی قَدْ قَرَأْتُ مَا قَضَیتَ مِنْ کتابِک الَّذِی أَنْزَلْتَهُ عَلَی نَبِیک الصَّادِقِ صَلَّی اللّهُ عَلَیهِ وَآلِهِ، فَلَک الْحَمْدُ رَبَّنا. اللّهُمَّ اجْعَلْنِی مِمَّنْ یحِلُّ حَلالَهُ، وَیحَرِّمُ حَرامَهُ، وَیؤْمِنُ بِمُحْکمِهِ وَمُتَشابِهِهِ، وَاجْعَلْهُ لِی أُنْساً فِی قَبْرِی، وَأُنْساً فِی حَشْرِی، وَاجْعَلْنِی مِمَّنْ تُرْقِیهِ بِکلِّ آیةٍ قَرَأَها دَرَجَةً فِی أَعْلَی عِلِّیینَ، آمِینَ رَبَّ الْعالَمِینَ.
خدایا آنچه را از کتابت دستور داده بودی خواندم، کتابی که بر پیامبر راستگویت (درود خدا بر او و خاندانش) نازل کردی، پس سپاس شایسته ی توست ای پروردگار؛ خدایا مرا از کسانی قرار ده که حلالش را حلال و حرامش را حرام می شمارند، به محکم و متشابهش ایمان می آورند و آن را مونس در قبر و قیامتم گردان و مرا از کسانی قرار ده که او را به هر آیه ای که می خواند در برترین جایگاه بهشت بالا بری، آمین ای پروردگار جهانیان.»
از جمله اعمال ذکر شده در کتاب «مفاتیح‌الجنان» برای روز اول ماه رمضان به شرح زیر است:
یکی از این اعمال، غسل کردن و دیگری این است که کفی از گلاب بر رو بزند تا از خواری و پریشانی نجات یابد و قدری هم بر سر خود بزند تا در آن سال از سرسام ایمن شود.
سومین عمل این است که دو رکعت نماز اول ماه را بجا بیاورد و تصدّق را به‌عمل آورد.
عمل ذکرشده بعدی این است که دو رکعت نماز بخواند که در رکعت اول سوره‌های مبارکه «حمد» و «فتح» و در رکعت دوم نیز سوره مبارکه «حمد» و هر سوره‌ای را که می‌خواهد بخواند تا حق‌تعالی جمیع بدی‌ها را در آن سال از او دور کند و تا سال آینده در حفظ خدا باشد.
پنجمین عمل این است که بعد از طلوع فجر این دعا را بخواند:
«أَللهُمَّ قَدحَضَرَ شَهرُ رَمَضانَ وَ قَدِافتَرَضتَ عَلَینا صِیامَهُ وَ أَنزَلتَ فیهِ القُرآنَ هُدیً لِلنّاسِ وَ بَیِّناتٍ مِنَ الهُدی وَ الفُرقانِ
خدایا! ماه رمضان فرارسیده و به‌تحقیق که تو روزه‌اش را بر ما واجب کردی و قرآن را در آن نازل کردی که آن راهنمای مردمان و نشانه‌های روشن از هدایت تمیز حق و باطل است.
أَللهُمَّ أَعِنّا عَلی صِیامِهِ وَ تَقَبَّلهُ مِنّا وَ تَسَلَّمهُ مِنّا وَ سَلِّمهُ لَنا فِی یُسرٍ مِنکَ وَ عافِیَةٍ
خدایا! ما را بر گرفتن روزه آن یاری کن و آن را از ما بپذیر و بگیر از ما آن را در سلامتی و برای ما سالم بدار در آسایش و عافیت از تو.
إِنَّکَ عَلی کُلِّ شَیءٍ قَدیرٌ
همانا تو بر هر چیز توانایی.»
ششم این است که دعای ۴۴ صحیفه کامله سجادیه (علیه‌السلام) را اگر در شب نخوانده، بخواند.
هفتمین عمل نیز آن است که «علامه مجلسی (ره)» در کتاب «زادالمعاد» فرمود که «کلینی (ره)»، «شیخ طوسی (ره)» و دیگران به سند صحیح روایت کرده‌اند که امام کاظم (علیه‌السلام) فرمودند که در ماه مبارک رمضان در اول سال یعنی روز اول ماه، چنانچه علما فهمیده‌اند، این دعا را بخوان و فرمودند که هرکه این دعا را از برای رضای خدا و بی‌شائبه اغراض فاسده و ریاء بخواند، گمراهی و فتنه و هر آفتی که به دین یا بدن او ضرر رساند، به او نرسد و حق‌تعالی او را از شرّ آنچه در آن سال از بلا‌ها واقع می‌شود، حفظ کند.
آن دعا این است:
«اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ بِاسْمِكَ الَّذِي دَانَ لَهُ كُلُّ شَيْءٍ
اى خدا از تو درخواست مي كنم بحق آن نام تو كه همه چيز او را مطيع است
وَ بِرَحْمَتِكَ الَّتِي وَسِعَتْ كُلَّ شَيْءٍ وَ بِعَظَمَتِكَ الَّتِي تَوَاضَعَ لَهَا كُلُّ شَيْءٍ وَ بِعِزَّتِكَ الَّتِي قَهَرَتْ كُلَّ شَيْءٍ
و بحق رحمت بى منتهايت كه همه موجودات عالم را فرا گرفته است و بحق بزرگى و عظمتت كه همه چيز نزدش كوچك و متواضع است و به عزتت كه پيش آن عزت همه مقهور و مغلوبند
وَ بِقُوَّتِكَ الَّتِي خَضَعَ لَهَا كُلُّ شَيْءٍ وَ بِجَبَرُوتِكَ الَّتِي غَلَبَتْ كُلَّ شَيْءٍ
و به قوت و قدرتت كه همه نزد آن قدرت زبون و خاضعند و به جلال و جبروتت كه بر هر موجودى غالب و قاهر است
وَ بِعِلْمِكَ الَّذِي أَحَاطَ بِكُلِّ شَيْءٍ يَا نُورُ يَا قُدُّوسُ يَا أَوَّلاً قَبْلَ كُلِّ شَيْءٍ وَ يَا بَاقِياً بَعْدَ كُلِّ شَيْءٍ
و به علم ازليت كه بر همه عالم هستى محيط است اى نور و اى قدوس اى اول پيش از هر چيز و اى باقى بعد از هر چيز
يَا اللَّهُ يَا رَحْمَانُ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ
اى خدا اى مهربان بر محمد (ص) و آلش درود فرست
وَ اغْفِرْ لِيَ الذُّنُوبَ الَّتِي تُغَيِّرُ النِّعَمَ وَ اغْفِرْ لِيَ الذُّنُوبَ الَّتِي تُنْزِلُ النِّقَمَ
و آن گناهانم كه بر جانم رنج و عقوبت است ببخش
وَ اغْفِرْ لِيَ الذُّنُوبَ الَّتِي تَقْطَعُ الرَّجَاءَ وَ اغْفِرْ لِيَ الذُّنُوبَ الَّتِي تُدِيلُ الْأَعْدَاءَ
و هم آن گناهانم كه رشته اميدم از تو قطع مى كند عفو كن و هم آن گناهانم كه دشمنان را برمى انگيزد بيامرز
وَ اغْفِرْ لِيَ الذُّنُوبَ الَّتِي تَرُدُّ الدُّعَاءَ وَ اغْفِرْ لِيَ الذُّنُوبَ الَّتِي يُسْتَحَقُّ بِهَا نُزُولُ الْبَلاَءِ
و هم آن گناهانم كه دعاهايم مردود مى گرداند ببخش و هم آن گناهانم كه مرا مستحق نزول بلا مى كند عفو فرما
وَ اغْفِرْ لِيَ الذُّنُوبَ الَّتِي تَحْبِسُ غَيْثَ السَّمَاءِ وَ اغْفِرْ لِيَ الذُّنُوبَ الَّتِي تَكْشِفُ الْغِطَاءَ
و هم آن گناهان كه باران آسمان رحمتت را منع مى كند بيامرز و هم آن گناهان مرا كه پرده از روى كار زشتم برمى دارد ببخش
وَ اغْفِرْ لِيَ الذُّنُوبَ الَّتِي تُعَجِّلُ الْفَنَاءَ
و هم آن گناهان مرا كه بر فنا و نابوديم شتاب مى كند ببخش
وَ اغْفِرْ لِيَ الذُّنُوبَ الَّتِي تُورِثُ النَّدَمَ وَ اغْفِرْ لِيَ الذُّنُوبَ الَّتِي تَهْتِكُ الْعِصَمَ
و همآن گناهان مرا كه موجب پشيمانى است ببخش و هم آن گناهان مرا كه پرده عصمتم را مى درد بيامرز
وَ أَلْبِسْنِي دِرْعَكَ الْحَصِينَةَ الَّتِي لاَ تُرَامُ وَ عَافِنِي مِنْ شَرِّ مَا أُحَاذِرُ بِاللَّيْلِ وَ النَّهَارِ فِي مُسْتَقْبَلِ سَنَتِي هَذِهِ
و بر من جوشن محكم حفظ خود بپوشان و مرا از شر و زيان هر چه در شب و روز آينده اين سال ترسانم سلامت دار
اللَّهُمَّ رَبَّ السَّمَاوَاتِ السَّبْعِ وَ رَبَّ الْأَرَضِينَ السَّبْعِ وَ مَا فِيهِنَّ وَ مَا بَيْنَهُنَ
اى خداى هفت آسمان و زمين و هر چه در آنها و مابين آنها است
وَ رَبَّ الْعَرْشِ الْعَظِيمِ وَ رَبَّ السَّبْعِ الْمَثَانِي وَ الْقُرْآنِ الْعَظِيمِ
و خداى عرش با عظمت و خداى هفت دو گانه (سوره حمد) و قرآن بزرگ
وَ رَبَّ إِسْرَافِيلَ وَ مِيكَائِيلَ وَ جَبْرَئِيلَ وَ رَبَّ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ سَيِّدِ الْمُرْسَلِينَ وَ خَاتَمِ النَّبِيِّينَ
و پروردگار اسرافيل و ميكائيل و جبرئيل و خداى محمد كه درود خدا بر او و آلش باد كه سيد رسولان و خاتم پيغمبران است
أَسْأَلُكَ بِكَ وَ بِمَا سَمَّيْتَ بِهِ نَفْسَكَ يَا عَظِيمُ أَنْتَ الَّذِي تَمُنُّ بِالْعَظِيمِ
از تو درخواست مى كنم به حق ذات اقدست و به آنچه تو خود را نام نهادى اى خداى بزرگ تويى كه حق نعمت بزرگ بر بندگان دارى
وَ تَدْفَعُ كُلَّ مَحْذُورٍ وَ تُعْطِي كُلَّ جَزِيلٍ وَ تُضَاعِفُ (مِنَ) الْحَسَنَاتِ بِالْقَلِيلِ وَ بِالْكَثِيرِ وَ تَفْعَلُ مَا تَشَاءُ يَا قَدِيرُ
و هر خطرى را از خلق دفع مىكنى و هر گونه نعم بزرگ عطا مى فرمايى و حسنات را از كم و زياد مضاعف مى گردانى و هر چه بخواهى مى كنى
يَا اللَّهُ يَا رَحْمَانُ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ أَهْلِ بَيْتِهِ
اى خداى با قدرت اى خداى مهربان بر محمد و آلش رحمت فرست
وَ أَلْبِسْنِي فِي مُسْتَقْبَلِ سَنَتِي هَذِهِ سِتْرَكَ وَ نَضِّرْ وَجْهِي بِنُورِكَ وَ أَحِبَّنِي بِمَحَبَّتِكَ
و مرا در آينده عمر لباس مستورى بپوشان و رويم را به نور خود زيبا و نورانى گردان و به محبت خود مرا دوست و محبوب ساز
وَ بَلِّغْنِي رِضْوَانَكَ وَ شَرِيفَ كَرَامَتِكَ وَ جَسِيمَ عَطِيَّتِكَ
و به مقام رضا و رضوانت و شرف لطف و كرامتت و عطاى بزرگت نايل فرما
وَ أَعْطِنِي مِنْ خَيْرِ مَا عِنْدَكَ وَ مِنْ خَيْرِ مَا أَنْتَ مُعْطِيهِ أَحَداً مِنْ خَلْقِكَ وَ أَلْبِسْنِي مَعَ ذَلِكَ عَافِيَتَكَ
و از بهتر آنچه نزد توست و بهتر آنچه به احدى از خلق عطا مى كنى مرا عطا كن و با وجود اين مرا لباس عافيتت بپوشان
يَا مَوْضِعَ كُلِّ شَكْوَى وَ يَا شَاهِدَ كُلِّ نَجْوَى وَ يَا عَالِمَ كُلِّ خَفِيَّةٍ وَ يَا دَافِعَ مَا تَشَاءُ مِنْ بَلِيَّةٍ
اى محل هر شكوه و هر درد دل و اى آگاه از هر راز پنهان و اى داناى هر سر نهان و اى برطرف كننده هر بلا كه خواهى از خلق
يَا كَرِيمَ الْعَفْوِ يَا حَسَنَ التَّجَاوُزِ تَوَفَّنِي عَلَى مِلَّةِ إِبْرَاهِيمَ وَ فِطْرَتِهِ
اى بخشنده با كرامت اى نيكو درگذرنده مرا بر ملت ابراهيم و فطرت توحيد او بميران
وَ عَلَى دِينِ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ سُنَّتِهِ وَ عَلَى خَيْرِ الْوَفَاةِ
و بر دين حضرت محمد كه درود خدا بر او و آلش باد و سنت سنيه او و با نيكوترين مرگ بميران
فَتَوَفَّنِي مُوَالِياً لِأَوْلِيَائِكَ وَ مُعَادِياً لِأَعْدَائِكَ اللَّهُمَّ وَ جَنِّبْنِي فِي هَذِهِ السَّنَةِ كُلَّ عَمَلٍ أَوْ قَوْلٍ أَوْ فِعْلٍ يُبَاعِدُنِي مِنْكَ
كه در آن حال مرگ دوستان تو را دوست دارم و دشمنانت را دشمن باشم اى خدا و در اين سال از هر عمل و قول و فعلى كه مرا از تو دور سازد دور گردان
وَ اجْلِبْنِي إِلَى كُلِّ عَمَلٍ أَوْ قَوْلٍ أَوْ فِعْلٍ يُقَرِّبُنِي مِنْكَ فِي هَذِهِ السَّنَةِ يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ
و بسوى عملى و قول و فعلى كه به تو نزديك سازد همى كشان اى مهربانترين مهربانان
وَ امْنَعْنِي مِنْ كُلِّ عَمَلٍ أَوْ قَوْلٍ أَوْ فِعْلٍ يَكُونُ مِنِّي أَخَافُ ضَرَرَ عَاقِبَتِهِ وَ أَخَافُ مَقْتَكَ إِيَّايَ عَلَيْهِ
و باز دار مرا از هر عملى و قولى و فعلى كه از زيان عاقبتش بترسم
حِذَارَ أَنْ تَصْرِفَ وَجْهَكَ الْكَرِيمَ عَنِّي فَأَسْتَوْجِبَ بِهِ نَقْصاً مِنْ حَظٍّ لِي عِنْدَكَ يَا رَءُوفُ يَا رَحِيمُ
و يا ترسم كه از خشم و غضب روى از من بگردانى و مستوجب آن شوم كه حظم نزد تو ناقص و بهره ام اندك گردد اى خداى رءوف اى مهربان
اللَّهُمَّ اجْعَلْنِي فِي مُسْتَقْبَلِ سَنَتِي هَذِهِ فِي حِفْظِكَ وَ فِي جِوَارِكَ وَ فِي كَنَفِكَ
اى خداى مرا در اين سال آينده در حفظ خود و در جوار خويش بدار و در حمايت خود قرار ده
وَ جَلِّلْنِي سِتْرَ عَافِيَتِكَ وَ هَبْ لِي كَرَامَتَكَ عَزَّ جَارُكَ وَ جَلَّ ثَنَاؤُكَ وَ لاَ إِلَهَ غَيْرُكَ
و زشتكاريم در پرده عافيتت كاملا بپوشان و كرامت و رحمت نامنتهايت بمن عطا فرما كه هر كه در جوار توست عزيز است و ثنا و ستايشت بزرگ و جز تو در عالم هستى خدايى نيست
اللَّهُمَّ اجْعَلْنِي تَابِعاً لِصَالِحِي مَنْ مَضَى مِنْ أَوْلِيَائِكَ
اى خدا مرا پيرو صالحان پيشين كه دوستداران تو بودند قرار ده
وَ أَلْحِقْنِي بِهِمْ وَ اجْعَلْنِي مُسَلِّماً لِمَنْ قَالَ بِالصِّدْقِ عَلَيْكَ مِنْهُمْ
و به آنان ملحق كن و تسليم آنان كه درباره تو سخن به صدق و حقيقت گويند گردان
وَ أَعُوذُ بِكَ اللَّهُمَّ (يَا إِلَهِي) أَنْ تُحِيطَ بِي خَطِيئَتِي وَ ظُلْمِي وَ إِسْرَافِي عَلَى نَفْسِي وَ اتِّبَاعِي لِهَوَايَ
و به تو پناه مى برم اى خدا از آنكه ظلم و اسرافم به نفس خود و پيروى هوى
وَ اشْتِغَالِي بِشَهَوَاتِي فَيَحُولُ ذَلِكَ بَيْنِي وَ بَيْنَ رَحْمَتِكَ وَ رِضْوَانِكَ فَأَكُونَ مَنْسِيّاً عِنْدَكَ مُتَعَرِّضاً لِسَخَطِكَ وَ نِقْمَتِكَ
و مشغولى به شهوات بر من احاطه كند و حايل شود آن ميان من و رحمت توو رضوان تو پس باشم فراموش شده نزد تو و به خشم و غضب و انتقامت متعرض شوى
اللَّهُمَّ وَفِّقْنِي لِكُلِّ عَمَلٍ صَالِحٍ تَرْضَى بِهِ عَنِّي وَ قَرِّبْنِي إِلَيْكَ زُلْفَى
اى خدا بر هر عمل صالح كه به آن از من خوشنود شوى مرا موفق دار و مرا به خود نزديك ساز
اللَّهُمَّ كَمَا كَفَيْتَ نَبِيَّكَ مُحَمَّداً صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ هَوْلَ عَدُوِّهِ وَ فَرَّجْتَ هَمَّهُ
اى خدا چنانكه پيغمبرت محمد كه درود خدا بر او و آلش باد را از هول دشمنان كفايت فرمودى
وَ كَشَفْتَ غَمَّهُ (كَرْبَهُ) وَ صَدَقْتَهُ وَعْدَكَ وَ أَنْجَزْتَ لَهُ عَهْدَكَ
و حزن و غمش برطرف کردی و وعده نصرتت را بر او انجام دادى و عهدت را وفا كردى
اللَّهُمَّ فَبِذَلِكَ فَاكْفِنِي هَوْلَ هَذِهِ السَّنَةِ وَ آفَاتِهَا وَ أَسْقَامَهَا وَ فِتْنَتَهَا وَ شُرُورَهَا وَ أَحْزَانَهَا وَ ضِيقَ الْمَعَاشِ فِيهَا
اى خدا مرا از حوادث هولناك اين سال و درد و رنج و آفتهاى آن و شرور و فتنه ها و غم و اندوه هاى آن و سختى معيشت در اين سال محفوظ دار
وَ بَلِّغْنِي بِرَحْمَتِكَ كَمَالَ الْعَافِيَةِ بِتَمَامِ دَوَامِ النِّعْمَةِ عِنْدِي إِلَى مُنْتَهَى أَجَلِي
و به لطف و رحمتت مرا به كمال عافيت و آسايش با تمام نعمت و دوام آن تا ساعت آخر عمر برخوردار ساز
أَسْأَلُكَ سُؤَالَ مَنْ أَسَاءَ وَ ظَلَمَ وَ اسْتَكَانَ وَ اعْتَرَفَ
اى خدا از تو درخواست مى كنم در خواست كسى كه بر خود ستم كرده و با ذلت و خوارى و اعتراف به گناهان
وَ أَسْأَلُكَ أَنْ تَغْفِرَ لِي مَا مَضَى مِنَ الذُّنُوبِ الَّتِي حَصَرَتْهَا حَفَظَتُكَ وَ أَحْصَتْهَا كِرَامُ مَلاَئِكَتِكَ عَلَيَ
به درگاهت روى آورده و درخواست مى كنم كه از تمام گناهان گذشته ام كه در نامه عملم فرشتگان با تمام خصوصيت محفوظ داشته اند و ملائكه با كرم تو بر من به شمار آورده اند از همه درگذرى
وَ أَنْ تَعْصِمَنِي إِلَهِي (اللَّهُمَّ) مِنَ الذُّنُوبِ فِيمَا بَقِيَ مِنْ عُمُرِي إِلَى مُنْتَهَى أَجَلِي يَا اللَّهُ يَا رَحْمَانُ يَا رَحِيمُ
و در آنچه از عمرم باقى است تا ساعت آخر مرا از گناهان نگاه دارى اى خدا اى بخشنده اى مهربان
صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ أَهْلِ بَيْتِ مُحَمَّدٍ
بر محمد (ص) و آلش رحمت فرست
وَ آتِنِي كُلَّ مَا سَأَلْتُكَ وَ رَغِبْتُ إِلَيْكَ فِيهِ فَإِنَّكَ أَمَرْتَنِي بِالدُّعَاءِ وَ تَكَفَّلْتَ لِي بِالْإِجَابَةِ يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ
و مرا در آنچه درخواست كردم و در آن به تو راغب و اميدوار بودم همه را عطا فرما زيرا تو به دعا و درخواست مرا امر فرمودى و اجابت دعايم را بر خويش فرض كردى اى مهربانترين مهربانان عالم.»
انتهای پیام/ 118
