به گزارش خبرنگار فرهنگ دفاع‌پرس، دعا به تعبیر امام خمینی (ره) یکی از نعمت‌های خداوند بر انسان است، دعا کردن نیز شکرانه این نعمت است، نکته مهم در این میان آن است که علاوه بر شناخت و درک این نعمت زوایای آن را بشناسیم. امام خامنه‌ای در بسیاری از بیانات خود همواره بر التزام به دعا کردن تاکید دارند. ایشان توصیه دارند چه در امور جزئی و چه در امر کلی نباید از دعا کردن غافل شد.
مجموعه بیانات امام خامنه‌ای در خصوص مفهوم و معنای دعا در کتاب «دعا از منظر حضرت آیه الله العظمی سید علی خامنه‌ای مدظله‌العالی رهبر معظم انقلاب اسلامی» گدآوری و تدوین شده که قسمت سوم آن را در ادامه می‌خوانید:
خواسته‌های کوچک را هم از خدا بخواهید
دعا‌ها را رها نکنید، همه‌چیز را با دعا بخواهید. دعا‌هایی که ما می‌خوانیم، پر از حکمت است. در دعا‌های مأثور از ائمّه علیهم‌السلام که به ما می‌رسد، نکاتی عاید از معارف وجود دارد که حقیقتاً مورد احتیاج انسان است. آن بزرگواران با آوردن این نکات در دعا‌ها به ما یاد می‌دهند که از خدا چه بخواهیم.
معصومین علیهم‌السلام، یاد می‌دهند که چه باید از خدا بخواهیم. چیز‌هایی که باید از خدا خواست، همان‌هاست که آن بزرگواران در ادعیه مطرح می‌کنند. بعضی در دنیا، به سراغ زیادی‌های زندگی می‌روند. می‌گویند: فلان معامله برای من جور شود. فلان سفر درست شود. فلان شغل گیرم بیاید؛ و... چرا انسان چیز‌های اصلی را از خدا نخواهد؟! پیشوایان دین به ما یاد می‌دهند: «این‌گونه دعا کنید و این چیز‌ها را از خدا بخواهید.» البتّه نوع دعا‌هایی که آنان به ما یاد می‌دهند، یک فصلِ طولانی را به خود اختصاص می‌دهد.
در دعا همت بلند داشته باشید؛ درخواست‌های بزرگ بکنید؛ سعادت دنیا و آخرت را بخواهید و نگویید اینها بزرگ است، اینها زیاد است؛ نه برای خدای متعال اینها چیزی نیست. عمده این است که شما به معنای حقیقی کلمه و با همین شرایط، طلب کنید؛ خدای متعال این طلب را اجابت خواهد کرد.
ضمناً، از کوچک بودن خواسته هم ابا نداشته باشید. خواسته‌های کوچکِ کوچک را هم از خدا بخواهید. در روایت است که حتّی بندِ کفش خود را ـ که چیز خیلی حقیری است ـ از خدا بخواهید. روایتی است از امام باقر علیه‌السلام که می‌فرماید: «لا تُحقِّرُوا صغِیراً مِن حوائِجِکُم فإِنّ أحبّ المُؤمِنِین إِلی اللّهِ تعالی أسألُهُم»
«حاجت‌های کوچک را حقیر نشمارید و از خدا بخواهید». خوب؛ انسان به بند کفش احتیاج دارد؛ به درِ مغازه می‌رود و می‌خرد. این هم دعا لازم دارد؟! بله! تا احساس کردید که به بند کفش و یا هر چیز دیگرِ به این کوچکی نیاز دارید، دل را متوجّه خدا کنید و بگوئید: «پروردگارا! این را هم به من برسان.» رساندنش به چه ترتیب است؟ به‌این‌ترتیب است که پول در جیبم بگذارم، سرِ کوچه بروم، از مغازه بخرم و بعد هم آن را مورد استفاده قرار دهم. به‌هرحال، باید از خدا بخواهید. اگرچه به درِ مغازه رفتید، پول دادید و بند کفش خریدید؛ اما بازهم آن را خدا به شما داد. از غیر طریق خدا که چیزی به دست انسان نمی‌رسد. هرچه به ما می‌رسد خدا به ما می‌دهد.
چیزی را که خدا می‌دهد، قبلاً باید از خدا بخواهیم. چرا بخواهیم؟ یکی از عللِ اینکه گفته‌اند حاجات کوچک را هم از خدا بخواهید، این است که به حوائج و عجز و حقارت و تهی‌دستی خودمان توجّه پیدا کنیم تا ببینیم که چقدر تهی‌دستیم. اگر خدای متعال کمک نکند، امکان ندهد، نیرو ندهد، فکر ندهد، ابتکار ندهد و وسایل را جور نیاورد، همان بندِ کفش هم به دست ما نخواهد رسید. اگر شما به‌قصد خریدنِ بند کفش از خانه بیرون آمدید، در راه، جیبتان را زدند یا پولتان گم شد و یا مغازه مورد نظر، بسته بود و یا در بین راه، حادثه مهمی پیش آمد که مجبور شدید برگردید، بند کفش گیرتان نیامده است؛ بنابراین، هر چیز را از خدا بخواهید؛ حتّی بند کفش را، حتّی کوچک‌ترین اشیا را و حتّی قوت روزانه خود را. بگذارید این منِ دروغینِ عظمت یافته در سینه ما ـ که می‌گوییم «من» و خیال می‌کنیم مجمع نیرو‌ها ما هستیم ـ بشکند. این «من» انسان‌ها را بیچاره می‌کند. این هم مطلبی در باب دعا که انسان خواسته‌های خود را از طریق دعا به دست آورد.
گفته‌اند: حتّی چیز‌های کوچکت را هم از خدا بخواه تا بفهمی که حقیری. بدانی که گاهی اوقات، یک پشه یا مگس، انسان را از کار می‌اندازد و آسایشِ وی را می‌گیرد: «إِن یسلُبهُمُ الذُّبابُ شیئاً لا یستنقِذُوهُ مِنهُ ضعُف الطّالِبُ و المطلُوبُ.» حال نگاه کنید به حاجات خودتان، حاجات مسلمانان، حاجات کشورتان، حاجات برادران مؤمنتان؛ به مریض‌ها، به مریض‌دارها، به جانبازان، به غم‌دیده‌ها، به دل‌های غمگین، به چشم‌های نگران، به نیاز‌های فراوانِ انسان‌هایی که حول‌وحوش شما، زیر سقف شما و در کشور شما هستند، در دنیای اسلام هستند، روی کره خاک هستند. همه این حاجات را در این شب‌های قدر، یکی‌یکی از خدای متعال بخواهید.
شما در هرروز از ماه رمضان ـ بنا بر مأثور ـ بعد از هر نماز می‌گویید: «أللّهُمّ أدخِل علی أهلِ القُبُورِ السُّرُور اللّهُمّ أغنِ کُلّ فقِیرٍ.» از خدا می‌خواهید همه فقرا را غنی کند. فقط فقرای ایران را نمی‌گویید. «أغنِ کُلّ فقِیرٍ» یعنی همه فقرای اسلام غنی شوند. اینها، خیلی مهمی است. در ادامه این دعا می‌گویید: «أللّهُمّ أشبِع کُلّ جائِعٍ اللّهُمّ اکسُ کُلّ عُریانٍ.» انسان حاجتی به این کلانی از خدا می‌خواهد! بعضی چیز‌ها را برای همه مسلمین بخواهید. در همین دعا، عبارتِ «أللّهُمّ أصلِح کُلّ فاسِدٍ مِن أُمُورِ المُسلِمِین»، از آنِ مسلمانان است.
امام حسن مجتبی علیه‌السلام می‌گوید: شب جمعه‌ای مادرم به عبادت ایستاد و تا صبح عبادت کرد. «حتّی انفجر عمُودُ الصُّبح» تا وقتی‌که طلوع فجر شد. مادر من از سر شب تا صبح مشغول عبادت بود و دعا و تضرّع کرد. امام حسن علیه‌السلام، می‌گوید شنیدم که دائم مؤمنین و مؤمنات را دعا کرد؛ مردم را دعا کرد؛ برای مسائل عمومی دنیای اسلام دعا کرد. صبح که شد گفتم: «یا أُمّاه!»؛ «مادرم!» «لِم لا تدعِین لِنفسِکِ کما تدعِین لِغیرِکِ؟»؛ «یک دعا برای خودت نکردی! یک شب تا صبح دعا، همه برای دیگران؟!» در جواب فرمود: «یا بُنیّ ألجارُ ثُمّ الدّارُ»؛ «اوّل دیگران بعد خودِ ما!» این، آن روحیه والاست. با صحیفه سجادیه مأنوس شوید. کتاب بسیار عظیمی است. اینکه گفته‌اند زبور آل محمد، واقعاً همین‌طور است؛ پُر از نغمه‌های معنوی است، دعا و درس است. به نظر من صحیفه سجادیه مبارکه یکی از بهترین ذخایر معنوی ماست، اگر بتوانیم از این استفاده کنیم.
انتهای پیام/ 161
