به گزارش خبرنگار فرهنگ دفاع‌پرس، نشست نقد و بررسی کتاب «فانوسی که افسانه نبود»، از انتشارات سوره مهر، با حضور حمید حسام، نویسنده کتاب و مرتضی قاضی، کارشناس منتقد، عصر (یکشنبه) در غرفه مجمع ناشران انقلاب اسلامی برگزار شد.
در ابتدای این مراسم، حمید حسام، نویسنده، درباره کتاب «فانوسی که افسانه نبود» اظهار داشت: عموماً سوژه‌هایی را می‌نویسم که با آنها تجربه زیستی داشته‌ام و در حوزه دفاع مقدس با کسی زندگی کرده‌ام. شهید حسن ترک تفاوتی با کسانی که سه دهه برایشان نوشتم داشت. روایت شهید حسن ترک بیرونی نیست؛ یعنی اطلاعاتی که راوی به شما می‌دهد، روایت درونی است.
وی ادامه داد: حسن ترک شهیدی بود که در ۱۹ سالگی وارد جنگ شد و از ابتدا تا انتها ایشان را یک فرمانده می‌شناختند. اگر امروز ایشان بودند، به ما نمایه بیرونی از اتفاقات تاریخی می‌دادند. ایشان نماد بچه‌های رزمنده هستند، یعنی نماد راهی که چند سال با انس به قرآن پیش رفتند.
حسام درباره جزئیات بیشتر این اثر بیان کرد: شاید حاصل قریب به سی و چند سال تلاش بنده، کتاب «فانوسی که افسانه نبود» شد. نمی‌گویم این کتاب تاریخ شفاهی است؛ چون یک ساعت مصاحبه ضبط‌شده از صحبت‌های شهید را ندارد؛ بلکه خاطرات مستند مبتنی بر بیان ۸۴ نفر درباره یک نفر، آن هم شهید حسن ترک است.
قرآن، منشور اعتقادی شهید ترک
وی ادامه داد: در این کتاب خواننده حق دارد به این قلم اعتراض کند و بگوید اینقدر این شهدا را آسمانی مطرح نکنید. این تفاوت شهید، خاصیت قرآنی زیستن است. تمام کنش‌ها، گفتار‌ها و عملکرد‌ها برگرفته از صحبت‌های آن ۸۴ نفر است. کتاب «فانوسی که افسانه نبود» حاصل تلاش یک تیم در همدان بود.
وی درباره تحقیق این اثر بیان کرد: در بحث تحقیق می‌توانم ساعت‌ها به صورت کارگاهی راجع به این روش صحبت کنم. اگر شما دفتر خاطرات شهید را بخوانید، به من حق می‌دهید که اینگونه از آیات قرآن بنویسم؛ چون منشور بیانیه اعتقادی شهید حسن ترک قرآن است. آنقدر که گفتند این برادران را آسمانی مطرح نکنید، از این جهت اسم کتاب را «فانوسی که افسانه نبود» گذاشتم.
پرتکرارترین اثر در استفاده از آیات قرآن
مرتضی قاضی، کارشناس و منتقد، گفت: رزق و روزی بنده شد تا بتوانم با استاد حسام درباره این اثر گفت‌و‌گو کنم. حدود یک ساعت در شبکه اینترنتی کتاب درباره سبک کار‌های استاد حسام صحبت کردیم. بنای ما آنجا این بود که نکات آثار استاد حسام را بیان کنیم.
وی ادامه داد: در هر کتابی که برای نقد دعوت می‌شوم، مقید به خواندن کامل کتاب هستم. عموما نقد در کتاب‌هایم به گونه‌ای است که تلاش می‌کنم داشته‌ها و نداشته‌های کتاب را بیان کنم.
قاضی درباره استفاده از زاویه دید اول شخص این اثر گفت: انتخاب زاویه دید اول شخص، از زبان کسی که شهید شده است، جسارت و جرئت و اشراف بسیار بالا می‌خواهد. چون قرار است نویسنده جای یک شهید حس کند، فکر کند، لمس کند و آنچه را که درک کرده را بیان کند. همچنین موضوع دیگر اشراف اطلاع است. یعنی وقتی شما درباره وقایع و عملیات‌ها اشراف داشته باشید که بتوانید مطلب حسن ترک را روایت کنید؛ لذا ثمره همه این موارد باعث می‌شود زاویه اول شخص را داشته باشید.
پرتکرارترین اثر در استفاده از آیات قرآن
وی از ویژگی‌های «فانوسی که افسانه نبود» گفت: یکی از ویژگی‌های این کتاب میزان استفاده و بهره‌گیری از آیات قرآن و ادعیه‌ای که از جنس گفت‌وگوی اهل بیت با خداوند است. بنظرم این کتاب پرتکرارترین اثر در استفاده از آیات قرآن است. این حجم و بجا استفاده کردن از آیات قرآن یعنی کشف و شهودی رخ داده است تا استاد حسام تصمیم گرفتند این نوع دیالوگ‌ها خلق شوند.
وی ادامه داد: در این اثر کاملا صدای شهید و اینکه خود شهید راوی این داستان بوده، برای بنده اتفاق افتاده است. در این‌کتاب آقای حسام از قول شهید مطالب را بیان می‌کند که نیاز به یکی شدن دارد؛ یعنی باید آنقدر جسارت وجود داشته باشد که اینطور بتوان نوشت و کلمات را ادا کرد.
قاضی درباره سختی مستندنگاری تاکید کرد: مستند نگاری سخت است و در مستندنگاری این فرد که روایتگر داستان است در آخر شهید می‌شود. اما چرایی‌ها، چطور شدن‌ها و این سوالات هستند که داستان را جذاب می‌کنند.
برای شناخت شهید، یک صفحه از دفتر خاطراتش کافی است
وی در ادامه بیان کرد: گاهی برای اینکه ما شهید را بشناسیم، یک صفحه از دفترچه خاطراتش کافی است. قرار نیست شهید در نوشته‌های خود از حالات خود گفته باشد و تنها کافی است یک صفحه از صحبت‌های این شهید در دفترچه خاطراتش را بخوانید.
وی در پایان صحبت‌هایش گفت: کتاب «فانوسی که افسانه نبود» محصول سال‌ها تجربه و زیست استاد حسام در جنگ است. استاد حسام، چون خود در این شرایط زیسته‌اند، ویژگی خاصی را در اثر ایجاد کرده است.
سی‌وششمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران ۱۷تا۲۷ اردیبهشت ۱۴۰۴ با شعار «بخوانیم برای ایران» در محل مصلای امام‌خمینی (ره) در حال برگزاری است. هم‌زمان با برگزاری بخش حضوری نمایشگاه کتاب ۱۴۰۴ تهران، بخش مجازی نمایشگاه نیز در سامانه book.icfi.ir امکان خرید غیرحضوری کتاب را برای علاقه‌مندان مهیا می‌کند.
انتهای پیام/ 121
