به گزارش دفاع‌پرس از خراسان رضوی، اردوگاه ۱۸ بعقوبه، که در سال ۱۳۶۷ به دستور رژیم بعث عراق تأسیس شد، یکی از اردوگاه‌های مهم اسرای ایرانی بود. این اردوگاه در استان دیالی عراق، با مرکزیت شهر بعقوبه و در پادگان نظامی «العباس» مستقر گردید. فاصله آن از بغداد حدود ۵۹ کیلومتر بود و فضای وسیعی بالغ بر ۱۷ هزار کیلومتر مربع را در بر می‌گرفت. امنیت اردوگاه به‌وسیله حصار‌های سیم‌خاردار و دیوار‌های بتنی محصور شده بود تا هرگونه نفوذ یا تردد آزادانه به حداقل برسد.
شرایط اقلیمی و اثرات آن بر اسرا
اردوگاه ۱۸ بعقوبه در منطقه‌ای با آب‌و‌هوای گرم و خشک قرار داشت. تابستان‌های سوزان و زمستان‌های یخ‌زده، بر دشواری‌های اسرا افزوده و شرایط زیستی را برای آنان غیرقابل تحمل می‌کرد. این ویژگی‌های اقلیمی، علاوه بر سختی‌های جسمانی، فشار روانی سنگینی را نیز بر اسرای ایرانی وارد می‌ساخت.
ساختار اردوگاه و تفکیک بخش‌ها
اردوگاه به‌طور کلی از سه بخش مجزا شامل «ملحق»، «قلعه» و «قسمت اصلی» تشکیل می‌شد. هر یک از این بخش‌ها به‌وسیله حصار‌های سیم‌خاردار از یکدیگر جدا شده بود تا هیچ‌گونه جابه‌جایی میان اسرا در داخل اردوگاه صورت نگیرد. محوطه این اردوگاه به‌وسیله دیوار‌های بتنی و حلقه‌های سیم‌خاردار مستحکم شده بود که فاصله میان آنها تقریباً ۸ متر و عرض سیم‌خاردار‌ها حدود ۶ متر بود.
شرایط زندگی در آسایشگاه‌ها
اردوگاه ۱۸ بعقوبه شامل پنج آسایشگاه بود که سه آسایشگاه بزرگ و دو آسایشگاه دیگر کوچک‌تر بودند. هر یک از این آسایشگاه‌ها به‌طور متوسط ظرفیت نگهداری ۱۱۰۰ نفر را داشتند، در حالی که آسایشگاه‌های کوچک‌تر برای ۵۰۰ تا ۶۰۰ نفر اسیر طراحی شده بودند. در ابتدا، اسرا در صحن آسایشگاه‌ها اسکان داده شدند. ابعاد هر آسایشگاه تقریباً ۱۰۰ × ۳۰ × ۱۰ متر بود. پس از مدتی و به منظور کاهش تراکم، دو آسایشگاه جدید به‌طور موقت برای اسکان اسرا بازسازی شدند، اما این تغییرات تنها به کاهش اندک فشردگی کمک می‌کرد.
شرایط سخت آسایشگاه‌ها و کمبود امکانات
این آسایشگاه‌ها فاقد حداقل استاندارد‌های انسانی بودند. بسیاری از اسرا بدون حتی ابتدایی‌ترین لوازم بهداشتی و کفش، در این شرایط سخت زندگی می‌کردند. این آسایشگاه‌ها با در‌های فلزی و کشویی مشابه درب‌های گاراژ طراحی شده بودند که امکان عبور وسایل سنگین مانند تانک‌ها و تریلر‌ها از آنها وجود داشت. سقف‌ها از ورق‌های فلزی به‌صورت شیروانی پوشانده شده بودند که هوای داخل را به‌شدت گرم یا سرد می‌کرد.
بخش‌های مختلف اردوگاه و وضعیت اسرا
۱. ملحق: این بخش از سه بند تشکیل شده بود و در هر بند سه آسایشگاه قرار داشت. وضعیت این بخش نسبت به سایر قسمت‌ها به مراتب بهتر بود و ساختمان‌ها جدیدتر و تمیزتر بودند. در مجموع، حدود ۶۰۰ اسیر در این بخش مستقر بودند. پیش‌بینی‌هایی مانند سایه‌بان‌های مقابل آسایشگاه‌ها برای فراهم کردن کمی راحتی در برابر آفتاب نیز در نظر گرفته شده بود.
۲. قلعه: بخش «قلعه» که در انتهای اردوگاه قرار داشت، از یک ساختمان آجری با دیوار‌هایی ضخیم و مرتفع تشکیل شده بود. این بخش به‌طور عمده محل نگهداری اسرا در شرایطی بسیار دشوارتر بود. اسرا در این بخش با محدودیت‌های بیشتر مواجه بودند و فضای بسته آنها را از بسیاری از امکانات محروم می‌کرد. این بخش، به‌ویژه برای تنبیه و آزار اسرا استفاده می‌شد و تعداد کمتری اسیر در آن زندگی می‌کردند. در این قسمت، زندگی برای ۳۰۰ تا ۴۰۰ اسیر به مراتب سخت‌تر و پرچالش‌تر بود.
اردوگاه ۱۸ بعقوبه به‌عنوان یکی از سمبل‌های اسارت در دوران جنگ تحمیلی، شرایطی بسیار سخت و بی‌رحمانه را برای اسرای ایرانی به ارمغان آورد. ساختار اردوگاه، شرایط اقلیمی، کمبود امکانات و فشار‌های روانی، همه دست‌به‌دست هم دادند تا این اردوگاه به یکی از نماد‌های شکنجه و استقامت در تاریخ جنگ تبدیل شود.
انتهای پیام/
