به گزارش خبرنگار بین‌الملل دفاع‌پرس، بحران خشکسالی که با تغییرات سریع اقلیمی در حال تشدید است، ده‌ها میلیون نفر را در سراسر جهان به مرز قحطی رسانده است. در این میان بیش از ۹۰ میلیون انسان در شرق و جنوب آفریقا به دنبال نابودی محصولات کشاورزی و مرگ دام‌ها با گرسنگی شدید مواجه هستند.
در حال حاضر یک سوم از جمعیت سومالی چیزی برای خوردن ندارد و حداقل یک میلیون نفر از مردم این کشور آواره هستند. در زیمبابوه، برداشت ذرت نسبت به سال گذشته ۷۰ درصد کاهش یافته و بیش از ۹ هزار راس دام تلف شده است. همچنین ظرف یک ماه گذشته یک ششم از جمعیت جنوب آفریقا برای زنده ماندن کمک غذایی دریافت کرده‌اند.
بر اساس گزارشی مرکز ملی مبارزه با خشکسالی آمریکا، موارد مذکور نمونه‌هایی محدود از آغاز یک فاجعه‌ی جهانی هستند که در حال سرعت گرفتن است. در مناطق مختلف جهان، خشکسالی و سوء مدیریت آب به تأمین مواد غذایی، انرژی و بهداشت عمومی آسیب جدی وارد کرده است.
«مارک سوبودا» بنیانگذار این مرکز می‌گوید: «این فقط یک دوره خشکسالی نیست؛ این بدترین فاجعه‌ای است که جهان در برابر خود می‌بیند».
این گزارش که به تایید نهاد مبارزه با بیابان‌زایی و اتحاد بین‌المللی تاب‌آوری در برابر خشکسالی رسیده، بیش از دوازده کشور را در چهار منطقه آفریقا، جنوب شرقی آسیا، آمریکای لاتین و مدیترانه به طور مفصل بررسی کرده است. نویسندگان گزارش با دریافت اطلاعات موثق از دولت‌ها، مؤسسات علمی و منابع محلی، تصویری هولناک از رنج انسانی و ویرانی اقتصادی در آینده‌ای نزدیک ارائه می‌کنند.
خشکسالی در آمریکای لاتین، منجر به افت شدید سطح آب در کانال پاناما، زمین‌گیر شدن کشتیرانی و کاهش شدید تجارت و افزایش هزینه‌ها شده است؛ تا جایی که ترافیک عبوری کشتی‌ها از اکتبر ۲۰۲۳ و ژانویه ۲۰۲۴ بیش از یک سوم کاهش یافته است.
تا اوایل سال ۲۰۲۴، مراکش برای شش سال متوالی، خشکسالی را تجربه کرده و با ۵۷ درصد ناترازی در منابع آبی دست و پنجه نرم کرده است. خشکسالی در اسپانیا، کاهش ۵۰ درصدی تولید زیتون و دو برابر شدن قیمت روغن زیتون را در پی داشته است. در همین حال ۸۸ درصد از خاک ترکیه در آستانه‌ی تبدیل شدن به بیابان قرار دارد و بهره‌کشی بیش از اندازه، سفره‌های آب زیرزمینی را خالی کرده و خطر فرونشست زمین بسیار جدی است.
سووبودا گفت: «کشور‌های مدیترانه برای اروپا و آمریکا، حکم قناری‌های معدن زغال سنگ را دارند. بدین معنا که گرفتاری اسپانیا، مراکش و ترکیه برای تأمین آب، غذا و انرژی در شرایط خشکسالی مداوم، افقی تیره از آینده آب در شرایط گرمایش جهانی کنترل نشده را به تصویر می‌کشد. صرف نظر از میزان برخورداری از ثروت یا تکنولوژی؛ هیچ کشوری از خطر خشکسالی در امان نیست.»
خشکسالی زنجیره‌های تولید و عرضه محصولات کلیدی مانند برنج، قهوه و شکر را مختل کرده است. در سال‌های ۲۰۲۳ تا ۲۰۲۴ خشکسالی در تایلند و هند به افزایش شدید قیمت شکر در آمریکا انجامید. با این حال تأثیر خشکسالی در جهان فراتر از کمبود آب، کاهش تولید مواد غذایی و جیره‌بندی برق است.
گرمایش جهانی الگو‌های بارندگی را به شکلی فاجعه‌بار تغییر می‌دهد؛ از یک سو مناطق خشک جهان، خشک‌تر می‌شود و از سوی دیگر نواحی سرسبز زمین، باران‌های مداوم و ویران‌گری را تجربه می‌کند. اکنون آب شیرین بیش از هر زمان دیگری غنیمت است و این حاصل سوء‌مدیریت شدید کشور‌ها در اداره منابع آبی است. تا پایان این دهه‌ی میلادی تقاضا برای آب شیرین ۴۰ درصد از عرضه‌ی آن پیشی می‌گیرد و بیش از نیمی از میزان تولید مواد غذایی جهان در ۲۵ سال آینده از بین می‌رود.
آب شدن یخ یخچال‌های طبیعی جهان با سرعت نجومی، تأمین غذا و آب را برای ۲ میلیارد نفر در سراسر جهان تهدید می‌کند. مساحت زمین‌های تحت تأثیر خشکسالی در ۱۲۰ سال گذشته دو برابر شده است.
ابراهیم تیاو، دبیر اجرایی کنوانسیون سازمان ملل متحد برای مبارزه با بیابان‌زایی، معاهده جهانی که در سال ۱۹۹۲ به منظور کنترل عواقب خشکسالی امضا شد، می‌گوید: «خشکسالی قاتل خاموش مردم جهان است، به آرامی در زندگی رخنه و مردم را می‌کشد. خشکسالی دیگر یک تهدید دور نیست. این کشتار خاموش همکاری فوری جامعه جهانی را می‌طلبد. وقتی انرژی، غذا و آب از بین برود، جامعه بشری دچار فروپاشی می‌شود. ما باید برای رویارویی با این وضعیت آماده باشیم.»
شایان ذکر است که اگرچه در این گزارش اشاره‌ای به تغییرات اقلیمی ایران نشده، اما نشانه‌های پیشرفت خطرناک و سریع خشکسالی در کشور کاملا ملموس است؛ در سال ۱۴۰۴ برای نخستین بار کاهش فصل بهار به یک ماه از سال و افزایش فصل تابستان به ۵ ماه مورد اذعان عمومی قرار گرفت.
انتهای پیام/ ۹۴۴
