به گزارش خبرنگار بین‌الملل دفاع‌پرس، شرکت SADAT International Defense Consultancy، که در سال ۲۰۱۲ توسط «عدنان تانریوردی» سرتیپ بازنشسته ارتش ترکیه و ۲۲ افسر و درجه‌دار سابق تأسیس شد، به‌عنوان یک شرکت خصوصی نظامی-امنیتی در ترکیه شناخته می‌شود.
این شرکت که مقر آن در استانبول است، به دلیل فعالیت‌های گسترده در حوزه مشاوره نظامی، آموزش نیرو‌های مسلح و پشتیبانی لجستیکی در مناطق مختلف خاورمیانه و آفریقا، به «واگنر ترکیه» لقب گرفته است. ضمن اینکه، نزدیکی SADAT به دولت ترکیه و حزب عدالت و توسعه (AKP)، به‌ویژه شخص رجب طیب اردوغان، آن را به ابزاری کلیدی برای پیشبرد سیاست خارجی آنکارا در سطح منطقه تبدیل کرده است.
بر اساس اخبار و گزارش‌های منتشر شده شرکت نظامی-امنیتی SADAT در چندین کشور، از جمله سوریه، لیبی، سومالی، قطر، جمهوری آذربایجان (قره‌باغ)، و برخی کشور‌های آفریقایی دیگر فعالیت داشته است. این شرکت در سوریه از سال ۲۰۱۲، با تأسیس پایگاه‌های آموزشی در منطقه مرمره و استانبول، جنگجویان سوری را برای مبارزه با دولت بشار اسد آموزش داده و به‌عنوان بازوی غیررسمی ارتش ترکیه، از گروه‌های شورشی مانند ارتش آزاد سوریه (اکنون ارتش ملی سوریه) در عملیات‌هایی نظیر «سپر فرات»، «شاخه زیتون»، و «چشمه صلح» حمایت کرده است.
این شرکت در لیبی با اعزام مبارزان آموزش دیده سوری که تحت حمایت این شرکت فعالیت می‌کنند، به ارائه مشاوره استراتژیک به دولت وفاق ملی (GNA) پرداخته و به تقویت جایگاه ترکیه در برابر نیرو‌های ژنرال خلیفه حفتر کمک کرده است. بدین ترتیب نقش مهمی را در پیشبرد منافع اقتصادی و استراتژیک آنکارا در مدیترانه شرقی ایفا می‌کند.
شرکت نظامی-امنیتی SADAT، در سومالی نیز پایگاه‌های آموزشی را برای نیرو‌های امنیتی این کشور ایجاد کرده و در مبارزه با گروه‌های تروریستی مانند الشباب مشارکت داشته، که بخشی از تلاش ترکیه برای گسترش نفوذ در شاخ آفریقا است. همچنین این شرکت نظامی-امنیتی در قطر، در چارچوب توافق‌نامه‌های دفاعی، به آموزش نیرو‌های نظامی کمک کرده و روابط نظامی آنکارا و دوحه را تقویت کرده است.
از طرف دیگر، گزارش‌هایی نیز از فعالیت‌های احتمالی این شرکت در جمهوری آذربایجان (جنگ قره‌باغ ۲۰۲۰) حکایت دارند. همچنین، SADAT در کشور‌های آفریقایی دیگر، به‌ویژه در مناطق ساحلی و صحرایی، با هدف رقابت با شرکت‌های نظامی خصوصی مانند واگنر، به آموزش نیرو‌های نظامی مشغول بوده است.
اما باید به این مهم توجه داشت که عملکرد SADAT به دلیل ماهیت غیرشفاف و وابستگی نزدیک به دولت ترکیه، پیچیده و چندوجهی است. این شرکت از حمایت گسترده دولت ترکیه برخوردار است، به صورتی که انتصاب «عدنان تانریوردی» به‌عنوان مشاور ارشد نظامی اردوغان پس از کودتای نافرجام ۲۰۱۶، نفوذ آن را در ساختار قدرت ترکیه نشان می‌دهد.
شرکت نظامی-امنیتی SADAT به ترکیه امکان داده تا در مناطقی که حضور مستقیم ارتش ممکن است حساسیت‌برانگیز باشد، به‌صورت غیررسمی عمل کند و نفوذ نظامی و سیاسی خود را در خاورمیانه، آفریقا، و قفقاز گسترش دهد. با این حال، محدودیت‌های عملیاتی این شرکت در مقایسه با شرکت‌های نظامی خصوصی بزرگ مانند بلک‌واتر، و همچنین عدم شفافیت در عملیات، بودجه و قرارداد‌های آن، از نقاط ضعف و نگران‌کننده SADAT محسوب می‌شود.
احزاب مختلفی در ترکیه، به‌ویژه حزب جمهوری‌خواه خلق (CHP)، این شرکت را «ارتش خصوصی» اردوغان می‌دانند که برای پیشبرد اهداف سیاسی او عمل می‌کند. این اتهام پس از گزارش‌هایی درباره نقش SADAT در سرکوب کودتاگران در پل بسفر در سال ۲۰۱۶ تقویت شد. همچنین در لیبی و سوریه، گزارش‌هایی از نقض حقوق بشر توسط گروه‌های آموزش دیده توسط SADAT، از جمله آسیب به غیرنظامیان، منتشر شده که در گزارش‌های عفو بین‌الملل نیز به آنها اشاره شده است؛ این خود گواهی بر عملکرد مخرب این شرکت نظامی است.
موضوع مهم دیگر این است که ارتباط نزدیک این شرکت با سازمان اطلاعات ملی ترکیه (MIT) نیز به اتهامات درباره اجرای عملیات‌های مخفی دولت ترکیه دامن زده است. علاوه بر این، عدم شفافیت و پاسخگویی SADAT، و همچنین نقش آن در ایجاد تنش‌های منطقه‌ای با کشور‌هایی مانند مصر و امارات، به دلیل حمایت از دولت وفاق ملی لیبی، از دیگر انتقادات وارده به این شرکت نظامی-امنیتی است.
از طرف دیگر، ترکیه از طریق SADAT تلاش می‌کند نقش خود را به‌عنوان یک بازیگر منطقه‌ای پررنگ‌تر کند، بدون اینکه مستقیماً خود را در برابر انتقادات بین‌المللی یا مسئولیت‌های سیاسی و حقوقی پاسخگو سازد. این استراتژی به آنکارا امکان می‌دهد تا در مسائل سیاسی و حکومتی دولت‌های دیگر، از جمله در مناطق بحران‌زده، نقش ایفا کرده و نفوذ خود را گسترش دهد.
با این حال، این رویکرد می‌تواند موازنه قدرت در منطقه را به خطر بیندازد، زیرا فعالیت‌های غیرشفاف و نظامی SADAT ممکن است به تشدید تنش‌ها، بی‌ثباتی و رقابت‌های نظامی در خاورمیانه و آفریقا منجر شود. این موضوع به‌ویژه در مناطقی مانند لیبی و سوریه، که در آنها بازیگران متعددی با منافع متضاد حضور دارند، می‌تواند پیامد‌های جدی برای ثبات منطقه‌ای داشته باشد.
انتهای پیام/ ۱۳۴
