گروه ساجد دفاع‌پرس: زندگی در جبهه‌ها صفایی خاص و آداب و رسومی برگرفته از فضای جنگی آمیخته با فرهنگ ایرانی اسلامی ما داشت؛ بنابراین در چنین فضایی بود که فرهنگ دفاع مقدس شکل گرفت؛ فرهنگی ارزشمند که بسیاری از مؤلفه‌های آن، بعد از پایان جنگ تحمیلی هشت‌ساله نیز ماندگار شد.
نامه‌نگاری در جبهه‌ها نیز آداب و رسوم خاصی داشت که چگونگی آن در کتاب «فرهنگ جبهه» چنین روایت شده است: آغاز و انجام نامه‌ها هم در جبهه روش مربوط به خود را داشت؛ اما با همه اختلاف سبک و سیاق‌ها، چند صورت رایج‌تر بود. بعضی نامه خود را این‌طور شروع می‌کردند؛ اول یک صلوات ختم کن، بعد نامه را بخوان. با فواصل و بخش‌های مختلف نامه را با صلوات نشان می‌دادند و با فرستادن صلوات از یک موضوع، سراغ موضوعی دیگر می‌رفتند. عده‌ای هم با جملات و عبارات ادبی، چون تحمیدیه گلستان سعدی شروع می‌کردند: «منت خدای را عزوجل که طاعتش موجب قرب است و به شکر اندرش مزید نعمت، هر نفسی که فرو می‌رود ممد حیات است و چون بر می‌آید...»
استفاده از آیات و روایات مربوط به جبهه و جهاد با اشاره مستقیم و غیرمستقیم هم در نامه‌نویسی رایج بود؛ آیاتی نظیر «وَقَاتِلُوهُمْ حَتَّىٰ لَا تَكُونَ فِتْنَةٌ...»، «وَقَاتِلُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ الَّذِينَ يُقَاتِلُونَكُمْ وَلَا تَعْتَدُوا...» و روایاتی چون «المَوتُ أولی مِن رُكوبِ العاری»، «فَالْمَوْتُ فِي حَيَاتِكُمْ مَقْهُورِينَ وَ الْحَيَاةُ فِي مَوْتِكُمْ قَاهِرِينَ»، «اوج مسلمانی جهاد در راه خداست» «جهاد دری است از در‌های بهشت» و جمله‌هایی از این قبیل. در دعا‌های غیر از عبارات همگانی «با سلام و درود به رهبر کبیر انقلاب اسلامی» یا «خدایا، خدایا، تا انقلاب مهدی، خمینی را نگه دار» که بیشتر در انتهای نامه استفاده می‌شد، می‌توان از این عبارت یاد کرد: «خدایا حزب‌الله را که با سوگند به ثارالله در لشکر روح‌الله برای بقای حکومت بقیة‌الله می‌جنگد، پیروز کن». گاهی سخن را با قطعاتی از وصیت‌نامه شهیدی و یا پیام فرمانده‌ای شروع می‌کردند، نظیر: «صداقت تنها در سینه‌ای نهفته است که با ترکش و خون به هم آمیخته باشد» که بخشی از پیام حاج مرتضی قربانی فرمانده لشکر ۲۵ کربلا بود.
انتهای پیام/ 113
