به گزارش گروه فرهنگ دفاع‌پرس، «خاطره نویسی» یکی از گونه‌های مهم ادبیات داستانی است که پشتوانه‌ای مهم برای برهه‌ای از خاص از تاریخ محسوب می‌شود، این گونه ادبی علاوه بر اهمیت زیبایی شناسی آن به لحاظ اسنادی نیز از اهمیت بالایی برخوردار است که در کنار تاریخ نگاری رسمی می‌تواند زوایای پنهان یک رویداد را برای نسل‌های بعد آشکار کند.
تاریخ دفاع مقدس که از ابعاد مختلف دارای اهمیت بالایی است نمی‌تواند بدون خاطره نگاری از خطر تحرف در امان بماند، حتی برای ثبت و ضبط تاریخ رسمی دفاع مقدس و تاریخ نگاری کلاسیک به شدت به خاطره نگاری وابسته است. اما خاطره نگاری چنان که ساده به نظر می‌رسید نباید ساده انگارانه تصور شود. این گونه ادبی نیز مانند سایر گونه‌های دیگر ادبی لوازم، دستورالعمل، شیوه‌های خاص خود را دارد که باید آنها را فراگرفت و سپس به ثبت خاطرات پرداخت.
در ایام مبارک دفاع مقدس نگاهی خواهیم داشت به مفاهیم و شیوه‌های خاطره نویسی که قسمت چهارم آن را در ادامه می‌خوانید:
خاطره نویسی ثبت تجربه‌ها
دفاع مقدس با توجه به هویت الهی و آرمانی خود در معرفی جهان بینی الهی نیز پیشتاز است و در عصر تکنولوژی و صنعت و ارتباطات و جنگ رسانه‌ها. بیانگر نوعی ارزش الهی و آرمانی است که فطرت انسان‌ها را به پذیرش جهان بینی الهی فرامی‌خواند. از این رو، مفاهیم در بستر جریان‌های دفاع مقدس رنگ خشونت و بی‌رحمی ندارند، بلکه رحمت و عطوفت و مهربانی از آن می‌تراود، دفاع در مقابل خشونت ترسیم می‌گردد.
دفاع در مقابل بی‌رحمی و زورگویی و استعمارگری به منصه‌ی ظهور می‌رسد، در مقابل خشونت، دفاع با اقتدار تمام توسط زاهدان شب و شیران روز طرح می‌گردد. در این صورت جهان بینی الهی در لایه‌های این تفکر و بینش نقش عمیقی دارد، مفاهیم اسلامی و انسانی در حد اعلا بروز می‌یابد، مفاهیمی نظیر ایثار، فداکاری، شهادت طلبی، شجاعت، رشادت، خداخواهی سوژه‌ی اصلی نوشتار‌های نویسندگان و متون ادبی می‌شود. در چنین ادبیاتی خوانندگان در فراخوان عظیمی از جهان بینی الهی دعوت می‌شوند.
به همین دلیل است که فطرت خوانندگان بی‌دغدغه با رزمنده دفاع مقدس خو می‌گیرد، در شعر دفاع مقدس خوانندگان می‌خوانند، در قصه با آدم‌های قصه همراه می‌شوند، در فیلم نامه باشخصیت‌های فیلم می‌نشینند، برمی خیزند، خو می‌گیرند و زندگی می‌کنند، بی آن که بخواهند، خود را در فضای مفهومی جبهه وجنگ قرار می‌دهند، هرقدر نویسنده‌ی دفاع مقدس و ادبیات ارائه شده با جهان بینی الهی هماهنگ باشد به همان نسبت در تأثیرگذاری و باورپذیری مخاطبان سهیم خواهد شد و لذا مخاطبان با خالق اثر هم نفس و همراه می‌شوند.
خاطره نویسی یک تجربه است. یک قطعه از زندگی است. داستانی است که همه قادرند بیانش کنند، چون خیالی شیرین است. خوب دیده می‌شود و زیبا به یاد و خاطره می‌ماند. انگار قدرت درونی آن لحظه‌ها را دوباره زنده می‌کند و به ترتیب کنار یکدیگر می‌چیند. زیرا حتی یک زمان واحد را دونفر یک گونه نمی‌بینند و یک جور توصیفش نمی‌کنند. روایتی که گذر از حال به گذشته و ترمیم شکل گیری برای آینده است. «خاطره نویسی به عنوان یک مرحله از خودآگاهی است که بعد از زبان آموزی کودک شروع می‌شود و تمرینی است که سرانجام به آزمون و تولید هنری می‌انجامد یا می‌توان گفت: این کار پایه‌ی یک تحول است برای پدید آوردن شکل‌های دیگر داستانی و حتی علمی».
علیرضا کمری بیشتر به تعریف فاعلی و مضمونی خاطره و خاطره نویسی توجه دارد: «اثر و نوشته‌ای که نویسنده درنتیجهی یادآوری ارادی شرح حال و حوادث و رویداد‌های سپری شده در زمان و مکان معلوم که به دلیل حضور یا مشاهده و استماع از آنها اطلاع یافته است پدید می‌آید و در آن چگونگی وقوع حوادث و رویداد‌ها منعکس شده است»
خاطره، اثر، نوشته و یا پدیده‌ای است روایی که پدیدآورنده‌ی آن با آگاهی و اراده به شرح احوال، حادثه‌ها و رویداد‌های گذشته که به عللی در ذهن ماندنی و برجسته شده‌اند- می‌پردازد. راوی در آن حضور مستقیم یا غیر مستقیم (مشاهده، منابع دست اول و...) دارد. جزئیات زمان و مکان و چگونگی وقوع حوادث نیز در آن مندرج است. خاطرات در بیشتر موارد تأثیری احساسی- عاطفی بر فرد می‌گذارد. با توجه به این تعریف، خاطره نویسی یکی از گونه‌ها و زیرمجموعه‌های زندگی نامه به شمار می‌آید. البته از آن جایی که در زندگی نامه ها، بیشتر، حوادث و رویداد‌های برجسته‌تر عنوان می‌شود، خاطره نگاشته و زندگی نامه مفهوم مشترکی می‌یابد.
منبع: «از خاطره تا داستان»/ محسن محمدی فشارکی، فضل‌الله خدادادی
انتهای پیام/ 161
