به گزارش گروه بینالملل دفاع پرس به نقل از پایگاه خبری النشره، گرچه آمریکا امیدوار است متحدانش در نشست استانبول خواسته های آن را عملی کرده و موجبات خرسندی اش را فراهم کنند اما در عین حال به خوبی متوجه واقعیت ها به ویژه نقش رو به رشد ایران در منطقه بوده و می داند که خواسته ها یک چیز و واقعیت ها چیز دیگری است.
چشم امید واشنگتن به عربستان
-اگر عربستان بتواند در نشست سران در استانبول بیانیه پایانی صادر کند که بر اساس آن پاسخگوی خواسته های آمریکا مبنی بر محکومیت حمایت ایران از تروریسم و معرفی حزب الله بهعنوان یک سازمان تروریستی باشد، واشنگتن بسیار خوشحال خواهد شد.
آیا ترکیه توازن نظامی در برابر ارتش سوریه را برقرار می کند؟
همچنین اگر ترکیه از طریق حمایت از گروه های مسلح در شمال سوریه بتواند توازن نظامی در برابر ارتش سوریه و متحدانش را برقرار کند، آمریکا را خوشحال خواهد کرد.
علاوه بر این موضوع دیگری که مایه خرسندی واشنگتن خواهد شد اینکه اسرائیل بتواند قوانین درگیری جدیدی را در معادله بازدارندگی با مقاومت به رهبری حزب الله تحمیل کند. اما همه این مسائل یک چیز و ارزیابی آمریکا از واقعیت ها چیز دیگری است.
تلاش اسرائیل برای جبران شکست های نظامی از طریق ابعاد اقتصادی
واشنگتن اکنون پشت صحنه تفاهم عربستان و اسرائیل، ایستاده است؛ تفاهمی که ابعاد اقتصادی داشته و بر اساس آن اسرائیل فرصتی پیدا میکند که کاهش نفوذ نظامی خود را با نقش اقتصادی محوری در بازار ترانزیت و نفت از طریق نفوذ در دریای مدیترانه و خلیج فارس و اروپا جبران کند.
توان کابینه اسرائیل برای حل و فصل قضیه فلسطین چقدر است؟
آمریکا میداند این موضوع در صورتی محقق می شود که کابینه بنیامین نتانیاهو بتواند نسخهای برای حل و فصل قضیه فلسطین ارائه کند که براساس آن شاه سعودی بتواند آن را بهعنوان حل تاریخی قابل قبول برای قضیه فلسطین حتی در چند مرحله به عربها و مسلمانان عرضه دارد.
دلایل ناتوانی عربستان از برقراری توازن با ایران
واشنگتن متوجه است که چه بسا عربستان به دلایل مختلف نتواند برای مقابله با ایران و برقراری توازان در مقابل آن حمایت مصر، ترکیه و پاکستان را به دست آورد.
یکی از مهم ترین دلایل پیچیدگی حاصل از حضور اخوان المسلمین در مصر است.
دوم: شدت واکنش مصر چه در سطح چهره های سرشناس سیاسی و نیز مردمی به واگذاری دو جزیره صنافیر و تیران به عربستان است.
سوم: مصر، ترکیه و پاکستان ورود عربستان به روند حل و فصل با یمن را نشان دهنده میزان ناتوانی ریاض در ادامه جنگ می دانند.
چهارم: ترکیه و پاکستان نمی توانند علیه ایران در صف عربستان قرار بگیرند زیرا در این صورت منافع مرزی تداخل پیدا می کند به این معنی که موضوع کُردهای ایران و ترکیه و نیز گروههای افراطی بلوچ بین ایران و پاکستان مطرح است.
پنجم: منافع اقتصادی بین ایران و ترکیه و پاکستان در بازارهای نفت و تجارت به ویژه خط لوله انتقال نفت و گاز ایران به چین از طریق پاکستان و نیز چشم امید ترکیه به ایفای نقش میانجی بین ایران و اروپا پس از لغو تحریم ها.
این منافعی است که از دست دادن، با کمک های عربستان به خزانه ترکیه و پاکستان جبران نمی شود.
نقش پیشنهادهای ایران و روسیه در موضع گیری کشورهای منطقه
واشنگتن از پیشنهادهایی که ترکیه و مصر و نیز پاکستان از سوی طرف های مختلف برای موضع گیری در قبال حل و فصل مسائل مختلف دریافت می کنند، غافل نیست به این معنی که مصر پیشنهادهایی از سوی روسیه دریافت کرده است حال آنکه ترکیه و پاکستان نیز هر یک به ترتیب پیشنهادهایی از سوی ایران و چین دریافت کرده اند.
همه این موارد سوال هایی در مورد میزان تحقق آرزوهای عربستان از نشست سران در استانبول مطرح می کند.
تلاش های ملک سلمان در نشست استانبول راه به جایی نمی برد
به عبارت دیگر با وجود تلاش های شخصی ملک سلمان و نیز تحریم این نشست از سوی مصر آن هم تحت فشار های مردمی و سیاسی بر نشست مزبور، همه موارد بالا معیاری است که از تفاوت بین خواسته ها و وعده و وعیدها با واقعیت ها حکایت دارد.
اکنون واشنگتن در خط دستاوردهای حاصل از تفاهم بر سر پرونده هسته ای ایران و نیز اعتراف به جایگاه آن بهعنوان یک کشور منطقه ای مهم حرکت کرده و از سوی دیگر سوق یافتن عربستان به حل و فصل بحران در یمن را زیر نظر گرفته و مشوق آن است.
واشنگتن بر سر قمار جدید در قبال ایران ریسک نمیکند
واشنگتن همچنین نزدیک شدن روابط عربستان به اسرائیل را تشویق کرده و مدیریت آن را به دست دارد و علاوه بر این مقدمات پرداختن قبض حمایت اقتصادی از اسرائیل از جیب عربستان و مصر را فراهم می کند با این حال برای ورود به قمار جدید با ایران ریسک نمی کند؛ زیرا از نتایج آن بر رویارویی های منطقه از سوریه گرفته تا عراق و از آنجا تا یمن و لبنان با خبر است.
به بیان دیگر واشنگتن می داند که القاعده با زیرمجموعه های متعدد خود و پیش از همه داعش در این مناطق امتداد یافته است و ایران و متحدانش به تنهایی سد محکمی در برابر این پیشروی هستند.
آمریکا در صف شدت مواضع سعودی قرار نمی گیرد
همچنین آمریکا متوجه است که پاسخگویی ایران به روند حل و فصل های جاری در منطقه به نوبه خود موجب خروج آبرومندانه واشنگتن از جنگ های شکست خورده خود می شود، از همین رو هیچگونه اقدامی که بیانگر همراهی آن با شدت مواضع عربستان در قبال مسائل مختلف باشد، اتخاذ نمی کند.
نکته قابل ملاحظه اینکه واشنگتن بارها از تشکیل همپیمانی اسلامی علیه تروریسم به رهبری عربستان استقبال کرده و در عین حال ساکت ماند و اجازه داد پایتخت های مختلف محاسبات خود را داشته باشند.
محاسبات کشورهای منطقه از رهبری عربستان علیه تروریسم چگونه است؟
اما محاسبات کشورهای مختلف از همپیمانی اسلامی علیه تروریسم به رهبری عربستان به این ترتیب بود که مصر از این همپیمانی استقبال کرد اما در سطح نظامی به آن ملحق نشد.
ترکیه نیز اعلام کرد که از دور آن را حمایت خواهد کرد و اما موضع گیری پاکستان در قبال این همپیمانی به این شکل بود که اعلام کرد بیرون از آن است و روزی که عربستان قطع روابط دیپلماتیک علیه ایران را رهبری می کرد، واشنگتن نیز اعلام کرد که از این مسائل بیرون است و ترکیه و پاکستان نیز از آمادگی برای میانجیگری بین ایران و عربستان صحبت کردند.
واشنگتن در تلاش برای تشکیل جبهه ای از متحدان خود در نشست سران اسلامی در استانبول است که بتوانند نیرویی را تشکیل دهند که از قدرت ایجاد توازن با ایران برخوردار باشد اما در نظر دارد این هدف را از طریق گفتوگو و ورود به حل و فصل ها تحقق بخشد آن هم در شرایط پیچیده ای که در آن سقف روابط هر یک از کشورهای مزبور با ایران متفاوت است.
رقابت کشورهای منطقه برای تبدیل شدن به شریک ایران
از سوی دیگر هر یک از کشورهای حاضر در نشست سران استانبول برای تبدیل شدن به شریک ایران در گفتوگو با یکدیگر رقابت دارند به گونه ای که چه بسا همین وضع موجب شود برخی از این کشورها برخی دیگر را تشویق کنند که بیش از پیش در مسیر گفت وگو با ایران گام بگذارند و نه شدت بخشیدن مواضع علیه آن.
لزوم ارزیابی تحولات منطقه ای با در نظر گرفتن نقش و جایگاه ایران
این تحولات را باید در پرتو روند روابط بینالمللی و منطقه ای ایران و جایگاه روبه رشد آن اززیابی کرد، زیرا بر سر رهبریِ جنگی که رخ نخواهد داد و نتایج آن نیز معلوم است، رقابتی صورت نمیگیرد؛ بلکه رقابت مبتنی بر تلاش برای رسیدن به خط پایان و گرفتن عکس های یادگاری پس از گفتوگو است.
