گروه سیاسی دفاع‌پرس: «مسعود پزشکیان» رئیس‌جمهور دولت چهاردهم برابر پیش‌بینی‌های صورت گرفته عازم نیویورک جهت شرکت در اجلاس سالانه مجمع عمومی سازمان ملل خواهد شد تا پیام ایران در مسائل بین‌المللی و منطقه‌ای را به جهان منتقل کند. این سفر، ادامه مسیری است که روسای جمهور ایران از آغاز انقلاب تاکنون در مجمع عمومی سازمان ملل دنبال کرده‌اند و ترکیبی از مقاومت انقلابی، دفاع از حقوق ملت‌ها و دیپلماسی فعال کشور را بازتاب می‌دهد.
حضور ایران در سازمان ملل از سال‌های نخستین انقلاب اسلامی با فعالیت‌های شهید رجایی آغاز شد. نخستین مسئول انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۹ به سازمان ملل رفت و در شورای امنیت سخنرانی قاطعانه‌ای علیه جبهه استکبار و قدرت‌های غرب بیان داشت و دلیل حمله صدام به ایران را نه‌تنها کشورگشایی، بلکه مقابله با انقلاب اسلامی و تلاش برای نابودی نظام جمهوری اسلامی دانست و تأکید کرد که غرب در این امر شریک است؛ سخنرانی شهید رجایی در آغاز جنگ ایران و عراق فرصتی فراهم ساخت تا صدای مقاومت ایران به جهانیان برسد و به مردم دنیا درباره مقابله با جبهه استکبار هشدار دهند.
پس از شهید رجایی، علی‌اکبر ولایتی به‌عنوان نماینده ایران در مجمع عمومی سازمان ملل به مدت هفت سال سخنرانی‌هایی که داشت شامل جنگ ایران و عراق، حمایت غرب از صدام، حمله به ایران و مسائل منطقه‌ای بود. ولایتی بار‌ها به حادثه طبس، مذاکرات الجزایر و فروش تسلیحات توسط کشورهای اروپایی به عراق اشاره کرده و از تبعیض سازمان‌های بین‌المللی علیه ایران انتقاداتی را مطرح کرد.
امام خامنه‌ای به‌عنوان سومین رئیس‌جمهور در سال ۱۳۶۶ سخنرانی خود را با محور جنگ ایران و عراق در این سازمان ارائه داد و ضمن تأکید بر عزم ملت ایران در مقابله با تجاوز، سازمان ملل و حق وتوی قدرت‌های جهانی را مورد انتقاد قرار داد و بر اصلاح ساختار‌های ناعادلانه بین‌المللی تأکید کردند. همچنین جایگاه زنان در جامعه و انتقاد از تصویر تحمیلی غرب درباره آنان از دیگر محور‌های مهم سخنرانی بود که بیان داشتند.
حجت‌الاسلام هاشمی رفسنجانی نیز که چهارمین رئیس جمهوری اسلامی ایران بود، در سازمان ملل نسبت به گذشته با رویکرد تهاجمی کمتر اما فعال حضور داشت؛ وی بر ضرورت بازسازی روابط بین‌الملل پس از جنگ تحمیلی و کاهش تنش‌ها در منطقه اشاره داشت و سیاست خارجی ایران را بر پایه گفت‌وگو، مذاکره و تعامل با کشورهای مختلف تنظیم کرد. سخنرانی‌های هاشمی رفسنجانی در مجمع عمومی سازمان ملل عمدتاً حول محور رفع تحریم‌ها، توسعه اقتصادی، امنیت منطقه‌ای و ارتقای روابط با سازمان‌های بین‌المللی بود به نحوی که با ارائه دیدگاه‌های خود در زمینه صلح و ثبات، تلاش کرد تصویر ایران را به عنوان کشوری مسئول، صلح‌طلب و فعال در عرصه بین‌المللی به جهانیان نشان دهد و مسیر دیپلماسی ایران در دهه‌های پس از جنگ را برای تقویت موقعیت کشور در مجامع جهانی ترسیم داشت.
اما در دوران ریاست‌جمهوری حجت‌الاسلام محمد خاتمی، محور سخنرانی‌های ایران در سازمان ملل به گفت‌وگوی تمدن‌ها و تقویت صلح منطقه‌ای معطوف شد؛ رئیس‌جمهور وقت ضمن تأکید بر ضرورت احترام به فرهنگ‌ها و ادیان مختلف، سیاست‌های ایران را در راستای گفت‌وگو و همکاری بین ملت‌ها معرفی کرد و از جهان خواست تا به جای جنگ و تقابل به همکاری‌های انسانی و توسعه‌ای توجه کند؛ خاتمی همچنین بر اهمیت همکاری کشورهای اسلامی در مقابله با مشکلات مشترک منطقه‌ای و بین‌المللی تصریح داشت و مواضع جمهوری اسلامی ایران را در زمینه حقوق بشر و حمایت از ملت‌های مظلوم جهان بیان کرد.
همچنین محمود احمدی نژاد به‌عنوان ششمین رئیس جمهور، سیاست خارجی ایران در سازمان ملل با رویکردی تهاجمی و مستقیم دنبال شد؛ وی در سخنرانی‌های خود مسئله هسته‌ای ایران و تحریم‌های بین‌المللی را مطرح کرد و با زیر سؤال بردن هولوکاست، نقدی صریح به سیاست‌های صهیونیستی و نظام جهانی استکبار ارائه داد. احمدی‌نژاد همچنین خواستار تشکیل کمیته حقیقت‌یاب برای بررسی حادثه ۱۱ سپتامبر شد و از ساختار سازمان ملل و حق وتوی قدرت‌های بزرگ انتقاداتی را بیان داشت. در واقع محور سخنرانی‌های وی دفاع از حقوق ملت ایران و مقابله با نابرابری‌ها و سلطه قدرت‌های جهانی، نشان‌دهنده رویکردی جسورانه و مستقیم در صحنه بین‌المللی بود.
پس از احمدی‌نژاد، رئیس جمهور دولت دهم یعنی حجت‌الاسام حسن روحانی، سخنرانی خود در سازمان ملل را حول محور حل مساله هسته‌ای و پیاده‌سازی توافق برجام متمرکز کرد و خواستار اجماع جهانی و گفت‌وگو برای حل مسائل هسته‌ای و حق داشتن ایران در غنی‌سازی اورانیوم شد؛ روحانی همچنین موضوعات بحران سوریه و عراق و مبارزه با تروریسم را مطرح و طرح «جهان عاری از خشونت و افراط‌گرایی» (VEO) را بیان داشت. پس از برجام نیز محور سخنرانی‌های رئیس جمهور بر جذب سرمایه‌گذاری خارجی و معرفی بازار ایران به شرکت‌ها و تجار بین‌المللی معطوف بود و تلاش کرد تصویر ایران را به عنوان کشوری آماده تعامل اقتصادی و دیپلماسی فعال به جهانیان نشان دهد.
شهید حجت‌الاسلام سید ابراهیم رئیسی رئیس‌جمهور دولت سیزدهم، در سخنرانی‌های خود در سازمان ملل، تأکید ویژه‌ای بر حقوق ملت‌ها، مقابله با سلطه‌گری و حمایت از کشورهای مظلوم داشت. وی ضمن محکوم کردن جنایات اسرائیل و دفاع از حقوق مردم فلسطین، رویکرد ایران در قبال مسائل هسته‌ای و تحریم‌ها را تشریح کرد. رئیسی همچنین از اهمیت همکاری کشورهای اسلامی و انسجام منطقه‌ای برای مقابله با چالش‌های مشترک و تضمین امنیت و توسعه پایدار گفت و مواضع ایران را در عرصه حقوق بشر، عدالت بین‌المللی و دفاع از ملت‌های محروم ارائه کرد.
مسعود پزشکیان رئیس‌جمهور دولت چهاردهم هم در حالی برابر پیش‌بینی‌های صورت گرفته عازم سازمان ملل خواهد شد که پیش از این در اجلاس فوق‌العاده سران کشورهای اسلامی، تجاوزات رژیم صهیونیستی را محکوم و بر ضرورت اتحاد کشورهای اسلامی در برابر اقدامات تجاوزکارانه و نقض حقوق بشر تأکید کرده است. حضور پزشکیان در مجمع عمومی سازمان ملل نیز ادامه‌دهنده همین مسیر است و پیام ایران در زمینه امنیت منطقه‌ای، حقوق بین‌الملل و دیپلماسی فعال را به جهانیان منتقل خواهد کرد.
بررسی سخنرانی‌های روسای جمهور ایران نشان می‌دهد که خطمشی سیاست خارجی کشور از آغاز انقلاب تاکنون، دفاع از استقلال و تمامیت ارضی، مقابله با تجاوز خارجی و حمایت از ملت‌های مظلوم جهان بوده است. از شهید رجایی تا رئیسی و پزشکیان، محور‌های مشترک شامل مقاومت در برابر سلطه غرب، تأکید بر حقوق ملت‌ها، مقابله با تحریم‌ها و استفاده از دیپلماسی عمومی برای معرفی مواضع ایران است.
حضور روسای جمهور در سازمان ملل از سخنرانی‌های رجایی علیه استکبار، سخنان امام خامنه‌ای درباره جنگ و حقوق زنان، تا دیپلماسی اقتصادی روحانی و اقدامات رئیسی و پزشکیان، نمایانگر استمرار یک خط فکری مشخص در دفاع از کشور و ملت ایران و تبیین سیاست‌های خارجی مستقل و استراتژیک جمهوری اسلامی است.
انتهای پیام/381
