به گزارش خبرنگار بین‌الملل دفاع‌پرس، در اوایل تابستان نیرو‌های دولت جولانی وارد شهر سویدا شدند تا کنترل خود بر منطقه نیمه‌خودمختار اقلیت دروزی را تثبیت کنند، اما تدبیر آنها نتیجه معکوس داد. حملات فرقه‌ای علیه غیرنظامیان دروز، موضع سویدا را علیه دمشق سخت‌تر کرد و آن را به سوی اسرائیل سوق داد؛ تا جایی که بسیاری از اعضای این فرقه رویکرد جدایی‌طلبی را در پیش گرفتند.
در حال حاضر گروه‌های دروزی در سویدا یک ساختار نظامی و حکومتی غیررسمی ایجاد کرده‌اند؛ مشابه با حکومت تحت رهبری کرد‌ها در شمال‌شرق سوریه. این تحول ضربه‌ای بزرگ به دولت جولانی محسوب می‌شود که پس از ۱۳ سال جنگ داخلی، همچنان در حال تلاش برای اعمال اقتدار و جلب حمایت اقلیت‌هاست.
پس از سقوط بشار اسد، بسیاری از دروزی‌ها جشن گرفتند و به محمد الجولانی -عضو سابق القاعده که وعده گذار دموکراتیک و فراگیر را داده بود- اعتماد کردند. اما درگیری‌های تیرماه نشان داد که امیدواری آنها به سرکرده تحریرالشام اشتباهی بزرگ بود.
چرخش و تابوشکنی رهبران دروزی
اما در روز‌هایی که بسیاری از دروزی‌ها مایل به همکاری با دولت جدید بودند، «شیخ حکمت الحِجری» رهبر معنوی دروزی‌ها با این مساله مخالفت می‌کرد. او که سابقه چرخش‌های متعدد در حمایت از اسد و اعتراضات ضد دولتی را دارد، اکنون به شدت مخالف هرگونه تعامل با دولت دمشق است.
در تیرماه، گروه‌های مسلح وابسته به الحِجری با قبایل محلی درگیر شدند. در ادامه نیرو‌های دولتی مداخله کردند و عملاً جانب محلی‌ها را گرفتند. در نتیجه صد‌ها غیرنظامی دروزی به دست نیرو‌های دولت جولانی کشته شدند. در آن روز‌ها ویدیو‌های زیادی از قتل غیرنظامیان دروزی در میدان‌ها و تحقیر مردان مسن از طریق تراشیدن محاسن‌شان منتشر شد. این خشونت فرقه‌ای، نگاه بسیاری از دروزی‌ها را نسبت به دولت جدید و نیز مواضع الحِجری تغییر داد. در مرداد، او نهادی شبه‌دولتی به نام «شورای عالی حقوقی» تأسیس کرد.
ده‌ها گروه مسلح که ابتدا برای مقابله با قاچاقچیان مواد مخدر و داعش شکل گرفته بودند، اکنون تحت عنوان «گارد ملی» متحد شده‌اند. این گارد شامل وفاداران سابق اسد و شبه‌نظامیان قاچاقچی است. همچنین مخالفان سابق الحِجری از جمله «مردان کرامت» که پیشتر از همکاری با دمشق حمایت کرده بودند، اکنون به این گارد پیوسته‌اند.
الحِجری در مرداد گفت: «ما از همه آزادگان جهان می‌خواهیم با فرقه دروزی در جنوب سوریه همراه شوند تا منطقه‌ای مستقل ایجاد شود که ما در آن تحت حفاظت باشیم».
بسیاری در سویدا خواهان خودمختاری در یک چارچوب فدرالی هستند، اما گروهی کوچک‌تر خواهان جدایی کامل‌اند. حامیان محلی الشرع اکنون به‌طور گسترده‌ای خائن تلقی می‌شوند.
«مازن عزّی» پژوهشگر سوری مقیم پاریس، گفت: «حملات به سویدا زنگ خطر شدیدی برای دروزی‌ها و دیگر اقلیت‌ها به صدا درآورد. آنها دریافتند که بقاء در وضعیت سیاسی جدید بسیار دشوار خواهد بود.»
سوء استفاده اسرائیل از شکاف داخلی
حدود یک میلیون دروزی ساکن سوریه هستند و به مشارکت خود در قیام علیه امپراتوری عثمانی و استعمار فرانسه برای تأسیس دولت سکولار و ملی‌گرای سوری افتخار می‌کنند. شیخ «موفق طریف» رهبر معنوی دروزی‌های اسرائیل، از سوی رهبران دروزی در سوریه و لبنان که حامی فلسطینی‌ها بودند، طرد شده بود. اما وقایع تیرماه، حدود یک قرن تاریخ سیاسی دروزی‌های سوریه را دگرگون و بسیاری ار آنها را به سوی تصمیمی سوق داد که پیشتر یک تابوی بزرگ بود.
با آغاز خشونت در سویدا، طریف خواستار مداخله نظامی اسرائیل برای حفاظت از دروزی‌ها شد. اسرائیل بلافاصله پاسخ مثبت داد و به نیرو‌های دولتی و وزارت دفاع سوریه در دمشق حمله کرد. در نتیجه نیرو‌های سوریه مجبور به عقب‌نشینی شدند.
طریف به خبرگزاری آسوشیتدپرس گفت که او و الحِجری همیشه در تماس‌اند و ارسال کمک به استان محاصره‌شده را هماهنگ می‌کنند. او همچنین با سیاستمداران و دیپلمات‌های غربی دیدار کرده و خواستار تشکیل منطقه غیرنظامی در جنوب سوریه و ایجاد گذرگاه بشردوستانه برای ارسال غذا و دارو از اسرائیل به سویدا شده است. اسرائیل نیز خواستار منطقه غیرنظامی گسترده‌تری در جنوب سوریه است..
در اسفند ماه گذشته، زمانی که یک نفر پرچم اسرائیل را در سویدا برافراشت، مردم بلافاصله آن را پایین کشیدند. اما اکنون در میدان کرامت -جایی که مردم برای حضور در جشن سقوط اسد گرد هم می‌آمدند- تصاویر الحِجری و طریف در کنار هم دیده می‌شود. بیشتر معترضان پرچم پنج‌رنگ آیین دروزی را در کنار پرچم اسرائیل حمل می‌کنند.
تلاش ناکام دمشق برای تغییر مسیر
جولانی پس از درگیری‌های تیرماه تلاش زیادی به خرج داد تا دل دروزی‌ها را به دست آورد و اخیرا هشدار داد که اسرائیل در حال بهره‌برداری از تنش‌هاست. او در مصاحبه‌ای با تلویزیون دولتی سوریه گفت: «همه طرف‌ها اشتباه کردند: جامعه دروزی، قبایل محلی و حتی خود دولت. هر کسی که مرتکب خطا شده، باید پاسخ‌گو باشد.» جولانی سپس گروه حقیقت‌یاب تشکیل داد، با این حال با بی‌اعتنایی دروزی‌ها روبه‌رو شد.
یکی از ساکنان سویدا که همسر و اعضای خانواده‌اش در حمله عناصر جولانی به روستای‌شان کشته شدند، به شرط ناشناس ماندن به خبرگزاری آسوشیتدپرس گفت: «وقتی اسد سقوط کرد، ما اولین کسانی بودیم که جشن گرفتیم، اما فکر می‌کنم احمد الشرع یک افراطی قاتل است. تا زمانی که این دولت در دمشق باقی بماند، مردم به سوی جدایی‌طلبی گرایش خواهند داشت. من ترجیح می‌دهم بخشی از سوریه بمانیم، اما در رژیمی غیر از رژیم جولانی. تا زمانی که آنها هستند، حتی فدرالیسم هم نمی‌تواند امنیت ما را تضمین کند.»
انتهای پیام/ ۱۳۴
