به گزارش گروه بین‌الملل دفاع‌پرس، «با امضای توافق توقف جنگ در غزه در روز دوشنبه و حضور رهبران جهان در مصر، شادی و امید در دو سوی مرز‌ها موج زد؛ هم در اسرائیل و هم در نوار غزه که پس از ماه‌ها ویرانی و خون‌ریزی، طعم موقت آرامش را چشید.
اما در پشت این فضای امیدوارکننده، در پایتخت‌های عربی احساسی از تردید و نگرانی موج می‌زند. کشور‌هایی که برای شکل‌گیری این توافق تلاش کردند، اکنون خود را در برابر پرسش‌های دشواری می‌بینند: چه کسی هزینه بازسازی غزه را خواهد پرداخت؟ چه نیرو‌هایی مسئول حفظ صلح خواهند بود؟ سرنوشت حماس چه می‌شود؟ و آیا می‌توان به تعهد اسرائیل اعتماد کرد؟»
تردید عرب‌ها در برابر آینده مبهم توافق
به گزارش منابع دیپلماتیک منطقه‌ای، بسیاری از کشور‌های عربی و اسلامی ـ به‌ویژه دولت‌های خلیج فارس ـ ضمن استقبال از توقف جنگ، نسبت به آینده اجرای طرح بدبین‌اند.
«بدر السیف»، استاد دانشگاه کویت و پژوهشگر اندیشکده چتم‌هاوس، می‌گوید: «کشور‌های عربی در حال ورود به مسیری ناشناخته‌اند. آیا قرار است با نیروهای حماس درگیر شویم و در واقع مأمور اجرای خواسته‌های اسرائیل باشیم؟ همه‌چیز هنوز مبهم است.»
افکار عمومی عرب به دفاع از آرمان فلسطین گرایش یافته است
میانجی‌گران اصلی از جمله مصر، قطر و ترکیه، با علم به دشواری‌های پیشِ‌رو، تلاش کردند طرح بیست‌بندی صلح را به امضا برسانند. حملات هوایی اسرائیل بخش بزرگی از غزه را به تلی از ویرانه تبدیل کرده و بازسازی آن صد‌ها میلیارد دلار هزینه خواهد داشت. در عین حال، افکار عمومی عرب بیش از هر زمان دیگر به دفاع از آرمان فلسطین گرایش یافته‌اند؛ به‌ویژه پس از کشته‌شدن ده‌ها هزار فلسطینی در این جنگ.
دو مطالبه متضاد؛ خلع سلاح حماس و خروج اسرائیل
خلع سلاح کامل حماس یکی از شروط اصلی اسرائیل برای توقف درگیری‌هاست، در حالی‌که خروج کامل ارتش اسرائیل از غزه خواسته قدیمی گروه مقاومت فلسطینی به شمار می‌رود. اما هیچ‌یک از این دو مطالبه هنوز در عمل تحقق نیافته است. در روز‌های اخیر، نیروهای امنیتی حماس بار دیگر در برخی مناطق غزه ظاهر شده‌اند و در مقابل، وزیر جنگ اسرائیل از ادامه عملیات برای نابودی تونل‌های مقاومت خبر داده است.
آغاز اجرای طرح ترامپ و جشن پیروزی در تل‌آویو
هم‌زمان با اجرای فاز نخست توافق که شامل مبادله اسرا بوده، «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور آمریکا در کنست اسرائیل سخنرانی کرد و از «طلوع تاریخی صلح در خاورمیانه» سخن گفت. قطر، یکی از مهم‌ترین میانجی‌ها، ابراز امیدواری کرد این سخن صرفاً شعار نباشد و صلح واقعی آغاز شود.
به گفته یکی از مقامات ارشد خلیج فارس، کشور‌های منطقه با وجود اختلافات سنتی، در حال حاضر مصمم‌اند که طرح صلح را به سرانجام برسانند، چراکه «پس از این همه ویرانی و کشتار، هیچ‌کس خواهان تداوم چرخه مرگ و ناامیدی نیست.»
اختلاف‌نظر میان دولت‌های عربی
با این حال، منابع دیپلماتیک در خلیج فارس می‌گویند شکاف‌هایی میان دولت‌های عربی درباره جزئیات توافق وجود دارد. برخی معتقدند امتیازات بیش از اندازه‌ای به اسرائیل داده شده و برخی دیگر خواهان اخراج کامل حماس از غزه بوده‌اند. افزون بر این، تردید نسبت به پایبندی «بنیامین نتانیاهو» نخست‌وزیر اسرائیل به مفاد توافق، یکی از نگرانی‌های جدی است.
«یوریل آبولوف»، استاد دانشگاه تل‌آویو، در تحلیلی گفته است: «این توافق صلح نیست، بلکه پیمان بقا برای رهبرانی است که از درگیری تغذیه می‌کنند. هم نتانیاهو و هم حماس در طول دو سال گذشته از ادامه جنگ برای تحکیم قدرت خود بهره برده‌اند. اکنون توافقی مبهم به آنها اجازه می‌دهد هر یک ادعا کنند پیروز شده‌اند.»
طرح شکننده و ابهام در آینده غزه
یکی از مقامات عرب حاضر در نشست مصر تأکید کرد که طرح ترامپ «بسیار شکننده و ناپایدار» است. از سوی دیگر، یک مقام اروپایی نیز گفت که این توافق هیچ پاسخی به بحران انسانی غزه نمی‌دهد؛ جایی که ده‌ها هزار مجروح و میلیون‌ها آواره در شرایط قحطی به‌سر می‌برند و سازمان‌های بین‌المللی از وقوع «قحطی انسانی» سخن می‌گویند.
یک دیپلمات غربی مقیم خلیج فارس هم تصریح کرد: «اجرای مرحله نخست توافق ممکن است، اما ادامه آن فعلاً در حد رؤیاست. طرح‌های بزرگ بین‌المللی دیگر تعیین‌کننده سرنوشت منطقه نیستند، در حالی‌که خطر آغاز دوباره جنگ، این بار میان اسرائیل و ایران، همچنان بالاست.»
پرسش‌های بی‌پاسخ و آینده نامعلوم
«آنا جیکوبز»، پژوهشگر مؤسسه کشور‌های خلیج فارس در واشنگتن، می‌گوید: «میزان ابهام در این توافق بسیار زیاد است. با این حال، پایتخت‌های عربی چاره‌ای جز حرکت به‌سوی اجرا ندارند. آنها می‌دانند تنها راه، حفظ توجه ترامپ و ادامه فشار بر دو طرف برای پایبندی به توافق است.»
در حالی‌که جشن‌های مردمی در تل‌آویو و غزه هنوز ادامه دارد، پرسش‌های بزرگ‌تری در افق پدیدار شده‌اند: آیا اسرائیل واقعاً نیروهایش را خارج خواهد کرد؟ آیا حماس سلاح‌های خود را تحویل می‌دهد؟ و آیا کشور‌های عربی حاضرند نیروی حافظ صلح را در منطقه‌ای مستقر کنند که هنوز بوی باروت از آن به مشام می‌رسد؟
پاسخ به این پرسش‌ها، سرنوشت صلح تازه متولدشده را رقم خواهد زد. برای اکنون، آتش‌بس تنها فرصتی کوتاه برای نفس کشیدن است، نه تضمینی برای صلحی پایدار.
انتهای پیام/955
