به گزارش دفاع‌پرس از قم، «مهدی برزویی» مدیر مرکز پدافند غیرعامل و مدیریت بحران شهرداری قم امروز در کارگاه آموزشی «درس‌آموخته‌های جنگ ۱۲ روزه از نگاه پدافند غیرعامل» اظهار داشت: ستاد‌های متناظر پدافند غیرعامل در سطوح مختلف از جمله استانها، شهرستان‌ها و شهر‌ها تشکیل شده و مسئولیت هدایت آنها بر عهده استانداران، فرمانداران و شهرداران است.
وی افزود: در این دستورالعمل وظایف مشخصی برای ۱۶ دستگاه اصلی و دو نهاد عمومی تعیین شده که شامل مجموعه‌هایی همچون شهرداری‌ها، وزارت کشور، وزارت راه و شهرسازی، وزارت نیرو، سازمان هلال احمر، فراجا، رسانه ملی، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و نیروهای مسلح است و این دستگاه‌ها باید متناسب با مأموریت خود، تمهیدات پدافندی را اجرایی کنند.
مدیر مرکز پدافند غیرعامل و مدیریت بحران شهرداری قم خاطرنشان کرد: نکته قابل توجه در این دستورالعمل، اشاره مستقیم به وظایف مدیران مجتمع‌های مسکونی برای نخستین بار است؛ چرا که نقش آنان در مدیریت ایمنی و پناه‌گیری ساکنان در مواقع بحرانی بسیار مهم است.
برزویی در بخش دیگری از سخنان خود با تبیین مفهوم پناهگاه‌های عمومی و خصوصی گفت: پناهگاه‌ها به دو دسته اصلی شامل سازه‌های فنی و نیمه‌فنی تقسیم می‌شوند که نمونه‌های آن در تونل‌های مترو، پارکینگ‌های زیرزمینی و مجتمع‌های بزرگ تجاری قابل مشاهده است و بخشی از فضا‌های زیرین ساختمان‌ها و مجتمع‌های اداری یا مسکونی در صورت مقاوم‌سازی اصولی می‌تواند به عنوان محل پناه‌گیری مورد استفاده قرار گیرد.
وی تأکید کرد: تجربه‌های به‌دست‌آمده در حوادث اخیر نشان داده حتی ساختمان‌هایی که به‌طور کامل در معرض آسیب قرار گرفته‌اند، در لایه‌های زیرزمینی خود از استحکام بیشتری برخوردار بوده‌اند و این امر ضرورت توجه به طراحی و مقاوم‌سازی فضا‌های زیرین را دوچندان می‌کند.
برزویی با اشاره به نقش فضا‌های شهری در کاهش آسیب‌ها در زمان بحران اظهار داشت: مکان‌هایی مانند مجموعه فرهنگی فدک ولایت علوی در قم می‌توانند در مواقع اضطراری به عنوان کمپ‌های اسکان موقت یا پایگاه‌های مدیریت بحران مورد استفاده قرار گیرند و این فضا‌ها ظرفیت پشتیبانی از عملیات امدادی، ذخیره‌سازی کالا‌های ضروری، دارو و مواد غذایی را دارند و در جلوگیری از گسترش آسیب‌ها پس از وقوع حوادث نقش مؤثری ایفا می‌کنند.
وی با بیان اینکه یکی از ضعف‌های اصلی در رزمایش‌های گذشته، نبود شبکه هشدار سریع و اعلام خطر عمومی بوده است گفت: هشدار عمومی باید به گونه‌ای طراحی شود که از لحظه پخش آژیر تا زمان رسیدن به پناهگاه، حداقل یک دقیقه و نیم فرصت برای شهروندان وجود داشته باشد و ایجاد چنین سامانه‌ای در کشور می‌تواند تلفات احتمالی را به میزان قابل توجهی کاهش دهد.
مدیر مرکز پدافند غیرعامل شهرداری قم افزود: بر اساس دستورالعمل‌ها، پناهگاه‌های اختصاصی در بیمارستان‌ها و مراکز حیاتی صرفاً برای کارکنان و بیماران همان مجموعه پیش‌بینی شده و مردم باید به پناهگاه‌های عمومی هدایت شوند.
وی همچنین بر توسعه پناهگاه‌های چندمنظوره در شهر‌ها تأکید کرد و گفت: این فضا‌ها می‌توانند در شرایط عادی به عنوان اماکن عمومی و در زمان بحران به عنوان محل امن پناه‌گیری مورد استفاده قرار گیرند.
برزویی ادامه داد: طراحی پناهگاه‌های شهری باید متناسب با نوع تهدید، اهمیت منطقه و نوع کاربری انجام شود؛ به‌ویژه در مناطقی که احتمال اصابت مستقیم تسلیحات متعارف وجود دارد، استحکام سازه‌های زیرزمینی و مقاومت در برابر حرارت، تشعشع و انفجار از اهمیت بالایی برخوردار است.
وی با اشاره به دستورالعمل تخصصی موسوم به «شهید شاطری» تصریح کرد: در این سند فنی، ویژگی‌های پناهگاه‌ها بر اساس نوع تهدیدات اعم از حملات موشکی، شیمیایی یا اتمی دسته‌بندی شده است و پناهگاه‌های با سطح حفاظت بالا برای مراکز حیاتی نظیر تأسیسات هسته‌ای و نظامی طراحی می‌شوند و استفاده از آنها در مناطق شهری عمومی به دلیل هزینه‌های سنگین توصیه نمی‌شود.
