گروه بین‌الملل دفاع‌پرس: در سایه تهدیدهای فزاینده دونالد ترامپ، علیه دولت ونزوئلا، بحث بر سر عواقب سنگین انجام یک حمله نظامی برای برکناری و حذف نیکلاس مادورو، رئیس‌جمهور این کشور، به اوج رسیده است. ترامپ با اعتقاد بر اینکه روزهای ریاست مادورو بر ونزوئلا به پایان نزدیک شده است، گزینه‌های نظامی از جمله حملات زمینی را مطرح کرده و حتی ناوگان دریایی و نیروهای نظامی را در منطقه مستقر کرده است. اما کارشناسان بر این باور هستند که چنین اقدامی نه‌تنها مثمر ثمر نخواهد بود، بلکه زنجیره‌ای از بحران‌های داخلی و بین‌المللی را به‌دنبال خواهد داشت که می‌تواند ثبات آمریکای لاتین را برای سال‌ها دچار مشکل سازد.
چالش‌های داخلی ونزوئلا پس از حمله آمریکا
مادورو، به‌عنوان نماد ایدئولوژی چاویستی که از هوگو چاوز الهام گرفته، نقش کلیدی در حفظ تعادل میان جناح‌های مختلف سیاسی و نظامی ایفا می‌کند. او با مدیریت رقابت‌های داخلی میان غیرنظامیان و افسران ارتش، ثبات نسبی در ونزوئلا را تضمین کرده است. کارشناسان مانند خوان گونزالس، پژوهشگر موسسه آمریکای جورج‌تاون، هشدار می‌دهند که حذف مادورو می‌تواند به جای بهبود اوضاع، فضا را برای ظهور چهره‌های تندروتر از پیروان نگرش چاویستی باز کند.
این افراد، با حمایت ارتش، ممکن است قدرت را به دست آورده و کشور را به سمت حاکمیتی سخت‌گیرانه‌تر سوق دهند. مادورو خود در این باره گفته است که بدون او، شرایط بدتر خواهد شد، و این سخن، بازتاب واقعیتی است که در آن، او به عنوان یک نیروی میانه‌رو در میان چاویست‌ها عمل می‌کند.
علاوه بر این، خطر کودتای نظامی یا فروپاشی کامل ساختار قدرت نیز، این کشور را تهدید می‌کند. جان بولتون، مشاور سابق امنیت ملی ترامپ، تأکید می‌کند که ارتش ونزوئلا همچنان منسجم است و در صورت ایجاد بحرانی علیه مادورو، نه تنها فرو نخواهد پاشید، بلکه کنترل نظامی خود را تشدید کرده و هرگونه اعتراض خیابانی علیه رژیم را سرکوب خواهد کرد.
مادورو با دقت، رقابت‌های ناسالم گروه‌های داخلی را مدیریت کرده و حتی گروه‌های خارجی مانند شورشیان کلمبیایی یا شبکه‌های جنایی مرتبط با تجارت مواد معدنی را در چارچوبی نگه‌داشته است. اگر او از صحنه قدرت ونزوئلا حذف شود، این نیروها می‌توانند کشور را به ورطه جنگ داخلی بکشانند.
یک دیپلمات غربی که سال‌ها در ونزوئلا فعالیت کرده، مادورو را «ضامن تعادل» توصیف می‌کند و می‌گوید بدون او، هیچ‌کس نمی‌تواند وضعیت موجود را حفظ کند و همه جناح‌ها برای حفظ منافع خود، گرد او جمع شده‌اند. چنین سناریویی می‌تواند به درگیری‌های مسلحانه و فعالیت گروه‌های شبه‌نظامی مانند کالکتیووس (گروه حامی دولت)، ارتش ملی آزادی‌بخش کلمبیا (ELN) و تشدید هرج و مرج داخلی منجر شود.
وابستگی شدید مخالفان مادرو به حمایت آمریکا
از سوی دیگر، «ادموندو گونزالس» مخالف مادورو، که در انتخابات سال گذشته شرکت کرد و اکنون در اسپانیا به سر می‌برد، یا «ماریا کورینا ماچادو» که در مخفیگاه است، ادعا می‌کنند برنامه‌ای ۱۰۰ ساعته برای انتقال قدرت دارند. اما کارشناسان معتقدند این برنامه‌ها بدون حمایت گسترده و طولانی‌مدت آمریکا، عملی نیستند.
گونزالس می‌گوید که تضمین امنیت و حاکمیت مخالفان مادورو، بدون حضور نیروهای آمریکایی ممکن نیست و این حمایت باید شامل بازسازی ارتش، آزادسازی دارایی‌های دولتی و آموزش پلیس باشد. با این حال، ترامپ که با وعده اجتناب از درگیری‌های پرهزینه خارجی به قدرت رسیده، ممکن است تمایلی به تعهد بلندمدت نداشته باشد.
یک کارشناس جمهوری‌خواه کنگره هشدار می‌دهد که مردم آمریکا ترامپ را برای ورود به یک درگیری پایدار در آمریکای لاتین انتخاب نکرده‌اند، از این رو مخافان مادورو، بدون حمایت آمریکا، در تلاش برای به قدرت رسیدن شکست خواهند خورد. این وضعیت می‌تواند به تشکیل یک دولت شکست‌خورده منجر شود، جایی که مخالفان نه تنها با ارتش، بلکه با گروه‌های مسلح وفادار به مادورو و تفکر چاویستی روبرو هستند.
تبعات بین‌المللی تجاوز به ونزوئلا
رژیم مادورو توسط کشورهایی که سرمایه‌گذاری‌های عظیمی در ونزوئلا کرده‌اند، یعنی روسیه، چین و کوبا حمایت می‌شود. اگر حملات آمریکا به دارایی‌های این کشورها آسیب بزند، درگیری می‌تواند به مقیاس گسترده‌تری تشدید یابد. هرچند بعید است این قدرت‌ها نیروهای خود را اعزام کنند، اما از ابزار‌های خود برای خنثی کردن تلاش‌های آمریکا استفاده خواهند کرد؛ کما اینکه در سال 2019، اقداماتی را در جهت سرکوب کودتای کوبایی‌ها انجام دادند.
علاوه بر این، مادورو ممکن است در پاسخ به تجاوزات آمریکا، به دارایی‌های این کشور مانند سکوهای نفتی در دریای کارائیب حمله کند، که این امر منافع آمریکا را مستقیماً تهدید می‌کند. «هنری زیمر»، کارشناس مرکز مطالعات استراتژیک و بین‌المللی، این احتمال را یک قمار خطرناک می‌داند که می‌تواند منطقه را به آشوب بکشاند.
از این رو باید گفت که چنین تجاوزی می‌تواند هزینه‌های گزافی برای ترامپ داشته باشد. «الیوت آبرامز»، مقام سابق وزارت خارجه، می‌گوید اگر ترامپ عقب‌نشینی کند، برتری آمریکا در نیم‌کره غربی زیر سؤال می‌رود. اما حتی اگر حمله‌ای قاطع انجام شود، نیاز به حمایت 5 تا 10 ساله برای برون رفت سیاسی وجود دارد، وگرنه همه چیز فرو خواهد پاشید. به گفته یک دیپلمات منطقه‌ای، هرگونه تهاجم نظامی، باید با راه‌حل‌های برون رفت سیاسی همراه باشد و نباید نگاه کوتاه‌مدت و سطحی‌نگرانه به این مسئله داشت.
در نهایت، حذف مادورو نه تنها منطقی نیست، بلکه یک اشتباه استراتژیک فاحش خواهد بود. او، به عنوان محور اصلی تعادل در ساختار پیچیده سیاسی و نظامی ونزوئلا، نقشی بی‌بدیلی ایفا می‌کند و هیچ جایگزینی از میان مخالفان، برای او وجود ندارد. هرگونه تلاش آمریکا برای برکناری او از طریق تجاوز نظامی، به جای حل بحران، کشور را به سمت فروپاشی کامل، جنگ داخلی خونین و ظهور حاکمانی تندروتر سوق خواهد داد.
آمریکا در این سناریو، متحمل هزینه‌های هنگفت نظامی و انسانی خواهد شد و در عین از دست دادن اعتبار بین‌المللی خود، با روسیه، چین و کوبا، تنش‌های شدید‌تری پیدا خواهد کرد. تمام هزینه ها در صورتی است که در نهایت، با ایجاد یک دولت شکست خورده در همسایگی خود، موجی از مهاجرت، قاچاق و بی‌ثباتی را به کشور خود تحمیل خواهد کرد.
انتهای پیام/ ۱۳۴
