تشییع شهدای گمنام؛ نفس تازه در هوای فرهنگی شهرها

هر سال در ایام فاطمیه دوم که به عنوان اصلی‌ترین روایت از شهادت حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها مطرح بوده و تعطیل رسمی است، مراسم تشییع شهدای گمنام تازه تفحص شده در کشور برگزار می‌شود که فضای تنفسی تازه‌ای را در هوای فرهنگی شهر‌ها، می‌گشاید.
کد خبر: ۷۹۴۸۷۲
تاریخ انتشار: ۰۳ آذر ۱۴۰۴ - ۰۵:۳۲ - 24November 2025

به گزارش خبرنگار حماسه و جهاد دفاع‌پرس، هر سال در ایام فاطمیه دوم که به عنوان اصلی‌ترین روایت از شهادت حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها مطرح بوده و تعطیل رسمی است، مراسم تشییع شهدای گمنام تازه تفحص شده در کشور برگزار می‌شود که فضای تنفسی تازه‌ای را در هوای آلوده فرهنگی شهر‌ها، می‌گشاید. البته پیکر پاک شهدای تازه تفحص شده معطل فاطمیه نمی‌ماند و در یکی دو مناسبت دیگر هم تشییع و تدفین می‌شوند، اما میثاق اصلی در ایام فاطمیه است.

ماجرای شهدای یادمان شهدای گمنام موزه ملی انقلاب اسلامی و دفاع مقدس

در گذر این سال‌ها تاکنون هزاران شهید گمنام در هزاران یادمان تشییع و تدفین شده‌اند که شاید بسیاری از این یادمان‌ها به واسطه شهدایی که در آن دفن شده‌اند حوادث و ماجرا‌های عجیبی به خود دیده باشند؛ شهدایی که بعد از چندین ماه با آزمایش DNA شناسایی شدند، هر کدام یک ماجرا دارند، مثلا شهیدی از تهران در بوشهر دفن شده، یا شهیدی از مشهد در شیراز، حال اینکه آیا مادر و پدر و خانواده شهید چه تصمیمی می‌گیرند، پیکر را انتقال می‌دهند یا اجازه می‌دهند همانجا مهمان مردمان آن دیار باشند هم قابل توجه است.

در همه این یادمان‌ها بنظر یادمان شهدای موزه ملی انقلاب اسلامی و دفاع مقدس یک یادمان ویژه است. یادمانی که هشت سنگ مزار دارد، اما روی سه سنگ‌ مزار آن نام چهار شهید همراه با تصویر آنها درج شده است و پنج مزار دیگر متعلق به شهدای گمنام است.  

هشت مراز برای ۹ شهید

۱۷ اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۰ و همزمان با سالروز شهادت حضرت فاطمه زهرا (س) پیکر هشت شهید گمنام دفاع مقدس طی مراسمی در این یادمان به خاک سپرده شد. این مراسم به میزبانی ستاد نیروی انتظامی سابق (فرماندهی انتظامی) بواسطه محل سابق فرماندهی انتظامی تهران بزرگ در جوار این محل برگزار شد.

ماجرای شهدای یادمان شهدای گمنام موزه ملی انقلاب اسلامی و دفاع مقدس

سه سال بعد، پس از انجام آزمایش‌های ژنتیکی سه شهید والامقام؛ «علیرضا گلچینی»، «عباس امیدی» و «جمال محمدشاهی» شناسایی شدند. در سال ۱۳۹۳ پیکر شهید «عبدالرحمن گلچینی» شناسایی و با درخواست خانواده در کنار برادر شهیدش در این یادمان آرام گرفت. این دو برادر در عملیات خیبر و به فاصله یک هفته در اسفند ماه ۱۳۶۲ به شهادت رسیدند.

گزارش این ماجرا را از دفاع پرس بخوانید

ماجرای آزمایش‌های ژنتیکی

یکی از معضلات اصلی پس از شناسایی پیکر شهدای گمنام و تفکیک پیکر کشته‌های عراقی از رزمندگان و شهدای ایرانی - که نحوه این بررسی خود یک داستان جدایی را طلب می‌کند - این بود که کشور با تعداد زیادی بدن‌های شهدای گمنام مواجه شد. از طرفی عده مفقودان جنگ تحمیلی هشت ساله به ویژه بعد از بازگشت آخرین اسرای ایرانی موسوم به آزادگان به کشور تثبیت شد و دیگر همه مفقودین در شمار شهدا قرار گرفتند، اما اینکه کدام شهید مفقود امروز پیکرش در زمره شهدای گمنام مدفون در جای جای میهن است یا هنوز تفحص نشده، دغدغه خانواده معظم این شهدا بود.

مواردی که با شهدای بدون پلاک یا اوراق و موارد قابل شناسایی مواجه می‌شویم،‌ شهدایی هستند که اغلب در محاصره یا در معرض اسارت بودند و بواسطه رعایت اصول حفاظت اطلاعات کلیه موارد قابل شناسایی خود را از خود دور می‌کردند. الزام این حوزه انجام آزمایش‌های ژنتیکی موسوم به تطبیق DNA بود، که با احصا DNA از بستگان درجه یک شهید و احصا آن از باقی مانده پیکر شهید میسر می‌شد.

البته این آزمایش در آن زمان با هزینه‌های بسیار بالا و با اقلام وارداتی مربوطه انجام می‌شد. در این راستا دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله الاعظم عجل الله تعالی فرجه الشریف متعلق به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با تشکیل «مرکز ژنتیک نور» با اولویت شناسایی شهدای گمنام و سپس رفع نیاز نیرو‌های مسلح در احصا شناسنامه ژنتیک نیرو‌های مسلح برای اتفاقات بعدی شکل گرفت و بعد از مدت‌ها این مرکز توانست امور مربوط با آزمایش DNA و ابزار لازم ابن حوزه را بومی کرده و کشور را بی‌نیاز از هزینه‌های هنگفت این آزمایش کند.

موضوع احصا DNA خانواده شهدا نیز با همکاری بنیاد شهید و امور ایثارگران انجام شد و این بنیاد همه خانواده شهدای گمنام را به مرور به سفر زیارتی مشهد مقدس برد و در این سفر به بهانه‌های مختلف با خون‌گیری این امر آرام آرام محقق شد.

ماجرای شهدای یادمان شهدای گمنام موزه ملی انقلاب اسلامی و دفاع مقدس

تا امروز تکلیف تعداد زیادی از شهدای گمنام به وییه شهدای گمنام تفحص شده از دهه هشتاد تا امروز به واسطه همین آزامیش‌ها معلوم شده، اما تا پایان عملیات تفحص شهدا در خاک ایران و عراق و نیز اتمام همه آزمایش‌های DNA نمی‌توان گفت پرونده این موضوع بسته خواهد شد یا نه، چراکه قطعا عده بسیاری از مفقودین که در آینده پس از اعلام پایان عملیات تفحص در زمره شهدای گمنام دفاع مقدس دفن شده در یادمان‌ها هستند، اما عده‌ای هم بنا به مشیت الهی اثری از پیکرشان دیگر وجود ندارد که تفحص شود.

البته تاکنون از خیل بیش از چهل هزار شهید تفحص شده ۱۲ هزار شهید گمنام بوده‌اند که حدود ۷۰۰ شهید با آزمایش ژنتیک شناسایی شده‌اند و بیش از دو هزار شهید هنوز تکلیف پیکرشان مشخص نیست.

آن‌هایی که هنوز فاطمی ماندند

البته امید به بازگشت پیکر شهدای همچون برادران باکری، ابراهیم هادی و... هنوز برقرار است، اما ماجرای شهدا چیزی فراتر از خواست ما و توانایی‌های ماست. همین سری که در تشییع و تدفین شهدای گمنام در روز شهادت حضرت زهراست در مورد بسیاری از شهدایی که امروز هنوز اثری از آنها نیست جاریست، چرا که هنوز از مزار مقتدای آنها اول فدایی ولایت و مادر سادات اثری نیست؛ و چه زیباست این حسن انتخاب برای شهدای گمنام که فاطمیه ما را شهدایی می‌کنند و شاید تا ظهور حضرت بقیه الله این چشمه خروشان برای ما زمینیان جاریست.

انتهای پیام/ 119     

نظر شما
پربیننده ها
آخرین اخبار