پایان داعش در سوریه

به گزارش گروه بینالملل دفاع پرس، نصرتالله تاجیک سفیر سابق ایران در اردن طی یادداشتی نوشت: پس از جریانهای که در سوریه رخ داد، در سال 2012 گروه داعش، فعالیتهایش را در سوریه آغاز کرد و روند به سمت و سویی سوق دادهشد که نیمی از سرزمین عراق و سوریه در اختیار این گروه که دولت اسلامی یا دولت اسلامی عراق و شام یعنی داعش خوانده میشوند، قرار گرفت.

در طی این سالها نیز در صحنه میدانی سوریه داعش بعضی مواقع دست بالا را داشته و گاهی هم با شکستهایی مواجه شدهاست. به خصوص بعد از ورود جدی روسها به مسائل روسیه مواضع داعش خیلی شکنندهتر و این گروه ضربهپذیر شد.

با این حال و به دلیل اینکه داعش بر یک سری از واقعیات اجتماعی اهل سنت و سیاست بینالمللی هموار و سوار است، اینگونه نیست که بتوان این امید یا تحلیل را داشت که این گروه تروریستی ظرف کوتاه مدت حتی با اجماع نظر میان آمریکا و روسیه از بین برود.

در این میان، یکی از دغدغههای آمریکاییها این است که اگر فشار را در سوریه بر روی داعش متمرکز کنند، احتمال دارد که این گروه به سمت شمال آفریقا حرکت کند و بعد از آنجا به سمت اروپا یا آمریکا برود. لذا غربیها سعی دارند با روندی تدریجی و طی برخوردهای نظامی و سیاسی همزمان کار را جلو ببرند تا مقداری زمینه حضور آنها در سایر مناطق از بین برود. هرچند که لازم است تا قدرتهای دخیل در مبارزه با داعش تمام مؤلفههایی که منجر به تشکیل این گروه شدهاست را در برخورد با آن، اعم از کار فرهنگی، اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و طبیعتا نظامی مدنظر قرار دهند. لذا الگوهای نظامی که امروز صرفا از طرف روسیه و آمریکا در سوریه طراحی میشود جوابگوی حل مسئله و مشکل داعش نیست.

از سوی دیگر یکی از انتقاداتی که به سیاستهای آمریکا در خاورمیانه وارد میآید این است که متاسفانه منطقه را از نقش مثبت و سازنده جمهوری اسلامی ایران و مخصوصا نقش مسئولیت پذیرانهای که کشور ما میتواند با استفاده از ابزار، قدرت و مزیت نسبی توانمندیهای سیاست خارجیاش در غرب آسیا ایفا کند، محروم کرده است. مشخصا سمت و سوی امنیتی به سیاست خارجی ایران دادن، مشکلی را از سیاست خارجی آمریکا در غرب آسیا کم و یا رفع نخواهد کرد. لذا اگر ایالات متحده آمریکا با بهرهگیری از توانمندیهای منطقهای و فرامنطقهای یعنی اروپا و روسیه و یا توانمندیها و امکاناتی که خود میتواند به عنوان منابع در اختیار حل مشکلات منطقه قرار دهد، استفاده کند، میتواند باعث کاهش آسیب پذیری کشورهای منطقه شود و این شرایط به نفع سیاستهای آمریکا هم خواهد بود.

لذا اگر صرفا برخورد نظامی با داعش بدون حضور قدرتهای مؤثر در منطقه از جمله ایران ادامه پیدا کند، مسائل منطقه رو به وخامت و پیچیدگی بیشتر خواهد رفت. در این شرایط، تنها ایران در رابطه با داعش مورد آسیب قرار نخواهد گرفت بلکه حلقه اول آسیب پذیری شامل کشورهای هم پیمان آمریکا خواهد بود. حتی میتوان گفت شاید ایران، دورترین نقطه در این حلقه آسیب پذیری باشد. اما کشورهایی مانند ترکیه، عربستان، قطر و دیگر کشورهایی که مردم اهل سنت در آنها اکثریت را دارند بیشتر متاثر خواهند شد. چراکه الگوی فکری جمهوری اسلامی ایران نسبت به مدارس فکری اهل سنت بسیار متفاوت است.

البته تحقق این روند نیز تا زمانی که نتیجه انتخابات ریاست جمهوری پیش روی آمریکا مشخص نشود و فرد جانشین باراک اوباما تعیین نگردد، شاید خیلی معقول نباشد. در نتیجه فعلا تا این دوره طی نشود بعید به نظر میرسد تحرکات خاصی در منطقه رخ دهد. بنابراین تحقق این مسئله مستلزم تجدید نظر آمریکا در برخی سیاستهای خود در قبال داعش و از سوی دیگر جمهوری اسلامی است؛ اما این موضوع هم نیاز به گذر زمان دارد و باید منتظر باشیم ببینیم تحولات داخل آمریکا، اروپا و روسیه به چه سمتی خواهد رفت.

انتهای پیام/ 421