به گزارش خبرنگار حماسه و جهاد دفاع پرس، آن روز كه هنوز جنگ به طور رسمی آغاز نشده و پای اقشار مختلف مردم به سمت مرزهای غرب و جنوب کشور باز نشده بود، در مقابل سلاحهای پولادین، خبرنگارانی در خط اول نبرد حضور یافتند. خبرنگاران و عکاسان در طول دوران دفاع مقدس دوشادوش سربازان کشور راهی میدان نبرد شدند، تا لحظات ایثار و شهادت را به ثبت برسانند.
زمانی که مردم تجاوزات بیگانگان را از پشت شیشه تلویزیون و یا مطبوعات مشاهده میکردند، «محمد یعقوبی» خبرنگار خبرگزاری جمهوری اسلامی به همراه جمعی از خبرنگاران راهی مناطق مرزی ایلام شدند.
وی در سال 59 به استخدام خبرگزاری ایرنا درآمد و با تهاجمات بعثیها راهی مرزها شد.
یعقوبی که اکنون دوران بازنشستگی را میگذارند و دوران طلایی زندگیاش را در عرصه خبر سپری کرده، در گفتوگو با خبرنگار دفاع پرس به شرح وقایعی از آن دوران و الزامات خبرنگاری پرداخته است. همکلام شدن با فردی که برای قلم ارزش قائل شده و برای ثبت تاریخ
پرافتخار کشورمان حوادث و مشکلات را به جان خریده، گذر زمان را از یاد میبرد. کلام «محمد یعقوبی» سرشار از صداقت و تاکید بر حفظ حرمت شغل خبرنگاری است.
در ادامه ماحصل این گفتوگو را میخوانید.
«در 19 شهریور 59 طبق خبری که از مرزهای کشور آمد، با جمعی از خبرنگاران از مرکز ایلام به مرزهای کشور رفتیم. از این تاریخ تا شروع رسمی جنگ، 430 کیلومتر مرز مشترک ایلام با عراق را پوشش خبری میدادیم».
در آن مقطع زمانی به کثرت امروز مطبوعات و خبرگزاریها وجود نداشتند و اخبار هر روز در روز بعد به چاپ میرسید. انتقال اخبار نیز شرایط خاص خودش را داشت. تا زمانی که به عرصه خبر علاقه نداشته باشی، نمیتوانی در میدان جنگ زیر آن آتش حضور یابی و اخبار را پوشش دهی. کار خبر را زمانی در زمان جنگ آغاز کردیم که هنوز درگیری به اوج خود نرسیده بود. نخستین خبری که از نوار مرزی مخابره کردم این بود که «عراق شب گذشته با توپخانه چهار نقطه نوار مرزی کشور را هدف قرار داد. در این حادثه چند پاسگاه، تاسیسات آبی و نفتی منهدم شد». پس از گذشت چند ساعت از این واقعه با بیسیم خبر را مخابره کردیم. این خبر روز بعد در سطح جهان پیچید. انتشار گسترده این خبر علاقهام را به خبرنگاری بیشتر کرد.
با آغاز جنگ تحمیلی به صورت ماموریتی به اهواز، کردستان و مناطق عملیاتی میرفتم؛ اما بیشتر فعالیتهایم در ایلام بود. آموزشهایی برای محافظت از خودمان از سوی ارگانهای مختلف به خبرنگاران داده میشد؛ اما گاهی برای ثبت لحظه به لحظه وقایع مجبور بودیم که از این قوانین سرپیچی کنیم. در سال 61 یا 62 یک فروند هواپیمای عراقی، نیروهای ما را در تیپ یک الله اکبر که وابسته به استان کرمانشاه بود، بمباران کرد. ما هم بلافاصله به منطقه رفتیم. نمیدانستیم که منطقه شیمیایی شده؛ اما به لطف خداوند مشکل جدی برایمان پیش نیامد».
جنگیدن بدون اسلحه گرم
استرس شغلی، کاهش شنوایی، ضعف بینایی، آسیبهای روحی و روانی که شایعترین عوارض حرفه خبرنگاری است، باعث شده که این شغل جزو مشاغل سخت در دنیا محسوب شود. در قانون، مشاغل سخت و زیانآور به کارهایی اطلاق میشود که فرد در یک محیط کار غیراستاندارد مشغول به کار باشد. در دوران جنگ تحمیلی نیز خبرنگاران و عکاسان بدون هیچ تجربهای به ناگاه وارد میدان نبرد شدند و باید با قلم لحظه به لحظه ایثارگری رزمندگان را ثبت میکردند. این در حالی است که پس از گذشت حدود 30 سال از جنگ تحمیلی، همچنان دورههایی برای فعالیت در شرایط سخت برای خبرنگاران و عکاسان تشکیل نمیشود.
ما با یک دوربین، خودکار و یک بسته کاغذ وارد مناطق عملیاتی شدیم و اسلحه ما هم همینها بود. ما باید با قلم، شهامت و مظلومیت رزمندگان را به جهانیان و نسلهای بعد نشان میدادیم. پیشرفت تکنولوژی امروز دنیا را به یک دهکده جهانی تبدیل کرده است به همین جهت آموزش خبرنگاران زبده را باید در دستور کار داشته باشیم. گاهی شاهدیم که یک خبرنگار، تنها به پوشش یک مراسم اکتفا کرده و پس از اتمام آن مراسم به تحلیل، تفسیر و یا گزارش نمیپردازد. یک خواننده وقتی مطلبی را میخواند باید خود را در آن فضا احساس کند. درست است که «سرعت» امروزه حرف اول را میزند؛ اما پرداختن به حواشی یک مراسم یا موضوع نیز مهم است».
«وجدان بیدار» لازمه خبرنگاری است
به خبرنگاران جوان توصیه میکنم که علاوه بر حضور در کلاسهای آموزشی، مطالعه را در برنامه روزانه خود داشته باشند. فضای مجازی پر شده از مطالب کپی و ناقص. این درحالی است که یک خبرنگار میتواند با یک گزارش یا تحلیل، خوراک فکری مردم را تامین کند.
خبرنگار باید دارای وجدانی بیدار باشد. خبرنگار وظیفه دارد که حقایق را بیان کند؛ ولی اگر یک مدیر یا وزیر شرایط گفتوگو را نداشت با یک متن تند نباید در مقابلش جبهه بگیرد. قلم را نباید به سلاحی برای آزار و گلهمندی تبدیل کرد.
خبرنگار در نوشتن یک مطلب باید بدون وابستگی به جناح یا علاقه به شخص خاصی قلم زند؛ تا ذهن خواننده را به بیراهه نکشد. خواننده با خواندن یک مطلب خودش باید قضاوت کند و حقیقت را دریابد».
انتهای پیام/ 131