الوقت بررسی کرد؛
چرایی تداوم مداخلات نظامی آنکارا در عراق و سوریه
ترکیه در شرایطی که اطمینان حاصل کرده که کار داعش حتی در کوتاه مدت در عراق و سوریه روبه پایان است، به امید ایجاد جای پایی برای خود مداخلات خود را در شمال سوریه و عراق افزایش داده است تا به زعم خودش در دوران پسا داعش دست خالی نباشد.
به گزارش گروه بینالملل
دفاع پرس، تنها دو روز پس از اعلام برقراری آتش بس در حلب، جنگندههای ترکیه با ورود به حریم هوایی سوریه، اقدام به بمباران مواضع گروههای کرد سوری کردند.
پیشتر از اواسط هفته گذشته، روسیه و سوریه، سه روز آتشبس یک جانبه را در شرق حلب اعلام کردند تا غیرنظامیان بتوانند از شهر خارج شوند. از سهشنبه هم بمبارانهای هوایی متوقف شده بود؛ اما در شمال سوریه، ترکیه با تجاوز به حریم هوایی سوریه اعلام کرده است، در حمله جنگندههایش دهها شبه نظامی کرد سوری کشته شدهاند.
رسانههای خبری ترکیه به نقل از منابع نظامی گزارش کردند که در عملیات نیروی هوایی این کشور علیه مواضع نیروهای کرد یگانهای مدافع خلق که طی دو شب گذشته در منطقهای در شمال حلب صورت گرفت، بین 160 تا 200 تن از نفرات این یگانها کشته شدند. با این حال کردها و یک گروه فعال حقوق بشر مستقر در لندن میگویند تعداد کشتهها بسیار کمتر بوده است.
گروه ناظران حقوق بشر سوریه، که اوضاع داخلی این کشور را زیر نظر دارد، وقوع این حملات را تایید کرده و گفته است که هنوز از رقم دقیق کشتهشدگان اطلاع ندارد. در همینحال، به نقل از منابع نزدیک به یگانهای خلق کرد گزارش شده که شمار تلفات این حملات به مراتب کمتر و چند ده نفر بوده است.
برخی منابع میدانی در سوریه آمار تلفات حملات هوایی ترکیه را به شمال حلب قابل توجه عنوان کرده و گفتهاند، در این عملیات حدود 160تا 200 نفر کشته، 9 ساختمان ویران و 5خودرو نیز منهدم شدند. منابع خبری کردهای سوری هم گزارش دادند که پیشتر توپخانه ارتش ترکیه «عفرین» (یکی از کانتونهای کردهای سوری) را هم بمباران کرده است.
مسئله قابل توجه در بمباران شمال سوریه توسط ترکیه، همزمانی این عملیات با مداخلات همزمان آنکارا در عراق است. در حالی که عملیات آزادسازی موصل از اشغال گروه تروریستی داعش در جریان است، ترکیه اصرار بر شرکت در این عملیات دارد، اگرچه این درخواست با مخالفت صریح و واکنش تند دولت بغداد روبرو شده است. بغداد ترکیه را متهم به مداخله در امور داخلی خود میکند و همزمان برخی مقامات عراقی از جمله سفیر عراق در تهران گفتهاست که امیدوار است مداخلات نظامی ترکیه در شمال عراق به رودرویی و تقابل نظامی با این کشور منجر نشود. وزارت خارجه عراق نیز همزمان از آماده سازی مقدمات شکایت رسمی عراق از ترکیه در شورای امنیت سازمان ملل خبر داده است. اقدامی که با توجه به مواضع مخالفتآمیز آمریکا با اقدامات ترکیه در عراق و همچنین عدم حمایت روسیه از این اقدامات، ممکن است به ایجاد هزینه در سیاست خارجی آنکارا منجر شود.
با وجود اتهاماتی که عراق بدلیل مداخلات ترکیه متوجه آنکارا کرده، همزمان دولت اردوغان مداخله و عملیات نظامی خود را در شمال سوریه نیز با شدت دنبال میکند. گفته شده هواپیماهای جنگی ترکیه مناطقی را در سوریه بمباران کردهاند که در چند روز گذشته به تصرف یگانهای مدافع خلق درآمده بود. یگانهای مدافع خلق شاخه نظامی حزب کردی «اتحاد دموکراتیک سوریه» است که رابطه تنگاتنگی با حزب کارگران کردستان «پکک» دارد. از نگاه دولت ترکیه «یگانهای مدافع خلق» همانند «پکک» یک گروه تروریستی است، درحالیکه ایالات متحده آمریکا این گروه را متحد خود در مبارزه با داعش میداند.
اقدام ترکیه در بمباران شمال سوریه و حومه حلب تنها 2 روز پس از آتشبسی صورت گرفتهاست که دولت بشاراسد و مسکو با هدف ارسال کمکهای بشردوستانه به مناطق بحرانی حلب اجرا کردند. دولت سوریه علاوه بر این با اجرای این آتشبس اعلام کرد که تصمیم دارد به غیرنظامیان فرصت ترک محل را در زمان اجرای آتشبس داده باشد. این آتشبس با استقبال سازمان ملل و برخی طرفهای غربی از جمله ایالات متحده روبرو شد؛ اما تنها کسی که به نظر میرسد از آتشبس در حلب طی چند روز گذشته چندان رضایت نداشته است، آنکارا میباشد که اقدام به بمباران شمال سوریه کرد. از طرف دیگر واکنش دمشق به تجاوزات ترکیه بسیار صریح و تند بود و ارتش سوریه در بیانیهای اعلام کرد در صورتیکه هواپیماهای ترکیهای حریم هوایی ما را نقض کنند، آنها را منهدم خواهیم کرد.
بسیاری معتقدند که بمباران مواضع گروههای کرد سوری توسط ترکیه در نهایت تقویت داعش را به همراه خواهد داشت که در حال حاضر کردها با آنها مشغول مقابلهاند. در واقع اقدامات مداخله جویانه ترکیه در نهایت به تضعیف جنگ علیه داعش منجر خواهد شد که در حال حاضر متاثر از بمباران مواضعش توسط جنگندههای روسی و سوری بسیار تضعیف شده است.
اردوغان هدف عملیات اخیر ترکیه در سوریه را «بازپسگیری الباب از داعش و واگذاری آن به نیروهای ارتش آزاد سوریه» عنوان کرده است، اما این اقدام در واقع ترکیه را علاوه بر رودرویی با دمشق به تقابل با غرب و آمریکا نیز خواهد کشاند. به نظر نمیرسد که آمریکا ارادهای جدی برای جلوگیری از تکروی ترکیه در منطقه داشته باشد، اما این مسئله نیز بسیار واضح است که ترکیه چندان واهمهای از این اقدامات ندارد. در حال حاضر علاوه بر مخالفت صریح بغداد با ترکیه در مسئله موصل و واکنش تند دمشق علیه ترکیه در عملیات اخیر در شمال سوریه، آمریکا و روسیه نیز با سکوت و گاه انتقاد ضمنی خود ناخرسندی خود را از اقدامات ترکیه در عراق و سوریه عنوان میکنند، اما دولت اردوغان این روزها سرمست از پیروزی در کودتای جولای همچنان تصمیم به تک روی و مداخلات در منطقه از شمال موصل تا شمال حلب را دارد.
در واقع بعد از اینکه آمریکا از اخراج عناصر یگانهای مدافع خلق از منبج در سوریه خودداری کرد، ترکیه در مقابل این تاکتیک آمریکا تغییر موضع داد. این کشور دیگر قصد ندارد فقط در یک جبهه قرار بگیرد و متوجه شده که کشورهای غربی، آمریکا، آلمان و فرانسه منافع ترکیه را مورد ملاحظه قرار نمیدهند. بنابراین ترکیه مستقلانه دست به کار شده است. این مسئله میتواند آینده دولت اردوغان را با از دست دادن متحدان خود در منطقه علاوه بر متحدان غربی با تهدید روبرو کند، اما ترکیه احتمالا تنها یک جنبه از تحولات منطقه را در نظر دارد. ترکیه در شرایطی که اطمینان حاصل کرده که کار داعش حتی در کوتاه مدت در عراق و سوریه روبه پایان است، به امید ایجاد جای پایی برای خود مداخلات خود را در شمال سوریه و عراق افزایش داده است تا به زعم خودش در دوران پسا داعش دست خالی نباشد، غافل از آن که این اقدامات در دوران پساداعش برای ترکیه نه نفوذ را بلکه ترکیه هراسی را به بار خواهد آورد.