این سرزمین‏‌ها مشکات نورند

خبرگزاری دفاع مقدس، شهادت کامل ترین شکل انجام تکالیف انسان در مقابل خدا و نفس خود و جامعه مى باشد. شهید در برابر حق حیاتى که آفریدگارش به او عطا کرده است، با خداوند وارد معامله مى شود و جانش را به جانان اصلى باز مى گرداند. آیا در مورد مرگ و قبض روح و جان آدمى، خریدار بهترى جز خدا مى توان سراغ داشت؟!

شهید مطهرى در این باره مى گوید: "همه گروه هاى خدمتگزار مدیون شهدا هستند. ولى شهدا مدیون آنها نیستند یا کمتر مدیون آنها هستند. ... شهید آن کسى است که با فداکارى و از خودگذشتگى خود و با سوختن و خاکستر شدن خود محیط را براى دیگران مساعد مى کند. شهید مثل شمع است که خدمتش از نوع سوخته شدن و فانى شدن و پرتو افکندن است تا دیگران در این پرتو که با بهاى نیستى او تمام شده، بنشینند و آسایش یابند و کار خویش را انجام دهند.(1)

قرآن کریم مى فرماید: "خداوند جان ها و مال هاى مؤمنان را در برابر نعمت بهشت خریدارى فرمود. آنها در راه خداوند کارزار مى کنند، مى کشند یا کشته مى شوند، این وعده بهشت که ذکر آن در تورات و انجیل و قرآن آمده کاملاً حق است و حقیقت دارد. و تحقق آن بر عهده خداوند است و چه عهد و قولى استوارتر از عهد خداوند است؟ پس بشارت باد بر شما به معامله اى که با خداوند کرده اید و این است آن توفیق بزرگ."(2)

پیامبر اکرم(ص) مى فرمایند: "بالا دست هر نیکوکارى، نیکوکار دیگرى است تا آنگاه که در راه خدا شهید شود و همین که در راه خدا شهید شد، دیگر بالا دست ندارد."(3)

امام خمینى(ره) در این باره مى فرمایند: "چه معامله اى بهتر و با عظمت تر از اینکه خریدار آن خداى متعال و فروشندگان آن افراد پرهیزگار و صالح و متاع مورد معامله نیز جان آدمى باشد، مى توان سراغ گرفت، تجارت بسیار بزرگى است که هر سه وجه آن یعنى خریدار، فروشنده و کالاى مورد معامله در نهایت کمال و پسندیده ترین حالات ممکنه خود قرار دارند."(4)

درفرهنگ اسلام و ایران حفظ نشانه هایى که، داراى ارزش معنوى هستند، همواره مورد توجه بوده و نسل هاى گذشته در حفظ آنها اهتمام داشته اند. چرا که رمز و راز عالم، خود ماندگارى این اماکن را تضمین مى کند. حرم سید الشهداء(ع) بارها تخریب شد اما اکنون در قرن بیست و یکم، بزرگ ترین تجمع انسانى پس از حج روز عاشورا در کربلاست. سرزمین هاى دفاع مظلومانه ما در مقابل کفر هم از این قاعده مستثنى نیستند. سرزمین هایى که مرز بین خاکیان و افلاکیان و پرکشیدگان و جاماندگان است. سرزمین هایى چون شلمچه، طلاییه، دهلاویه که قدمگاه انسان هاى خوب خداست، و هنوز هم مى شود قطره هاى اشک شهداء را در خاک خشک و بى علف آنجا بویید.

این سرزمین ها، همچون نشانه هایى آشکار برجا خواهند ماند تا نسل ها بیایند و از رهگذر سفر به این سرزمین ها تحفه اى برگیرند براى حیات خود. چرا که آنجا وادى عبرت و حیرت است و انسان با ندایى اسرارآمیز به بزم عشّاق دعوت مى شود.

این سرزمین ها مشکات نورند. شهداء نورند. کوکب هاى هدایت و چراغ راهند. آنان انوار هدایتگر  در همه اعصار هستند.

واژه نور که در مورد شهداء فراوان به کار برده مى شود یک کاربرد قرآنى است.

تعریف نور

براى نور تعاریف مختلفى آورده اند. نور آن چیزى است که خود روشن است و باعث شود که حقیقت همه اشیاء به واسطه آن دیده شود.

کلمه "نور" مصداقش منحصر به نور حسى نیست. لفظ "نور" وضع شده است، براى هر چیزى که روشن و روشن کننده باشد یعنى پیدا و پیداکننده باشد، و ما به نور حسى از آن جهت نور مى گوییم که خودش براى چشم ما هم پیداست و هم پیداکننده. پس هر چیز که پیدا و پیدا کننده باشد، مى توانیم به آن نور بگوییم ولو اینکه جسم و حسى نباشد. مثلا در مورد علم مى گوییم "علم نور است" چون روشن کننده و روشن است. در قرآن به "ایمان" هم نور گفته شده چرا که انسان را در باطنش نوعى آگاهى مى دهد. هدف و مقصد سعادت را به انسان نشان مى دهد. شهدا هم نور هستند چون جامعه را به سوى سعادت رهنمون مى شوند و همچون چراغى مسیر مستقیم را روشن و راه هاى انحرافى را نمایان مى کنند.

مفهوم نور در قرآن

کلمه نور43 بار درقرآن آمده و درآیات مربوط به مناسبت هاى گوناگون معانى ویژهاى یافته است. مشهورترین آیه اى که در قرآن کریم بحث نور را مطرح کرده است آیه 35 سوره نور است که پنج دفعه واژه "نور" در آن به کار رفته است.

خداوند تبارک و تعالى و راه او نور است. راه خدا راه نور است، راه تکامل است. براى موحّدان تنها نقطه اتکا و سرچشمه نورافشان خداست. "خدا نور آسمان ها و زمین است، مثل نورش همچون محفظه اى است که در آن چراغى باشد و چراغ در شیشه اى که گویا ستاره اى است، درخشان و آن چراغ با روغن زیتون صاف، روشن باشد، که از درخت پر برکت زیتون گرفته شده باشد نه زیتون شرقى و نه غربى، در نتیجه آن چنان صاف و قابل احتراق باشد که نزدیک است خود به خود بسوزد، هر چند آتشى به آن نرسد. و معلوم است که چنین چراغى نورش دو چندان و نورى بالاى نور است. خدا هر که را خواهد به نور خویش هدایت کند و این مثل ها را خدا براى مردمى مى زند که خدا به همه چیز دانا است."(5)

در این آیه، منظور از نور، نور ظاهرى و محسوس نیست که یکى از مخلوقات خداست. بلکه رمزى است از وجود حق و حقیقتى که در ذات خود پیدا و پیدا کننده باشد. یعنى سایر اشیا را خداوند پیدا و پیدا کننده کرده است. به این معنا دیگر هیچ چیزى در مقابل خدا نور نیست، یعنى همه نورها در مقابل خدا ظلمتاند.

گاهى از کلمه نور پیامبران الهى را درنظر داشته است. "قد جاءکم من الله نور و کتاب" (6)

اگر قرآن به صراحت از پیامبران به نور خدا تعبیر مى کند به این دلیل است که نفوس آماده آنان نور الهى و شعله ابدى را به صورت وحى اقتباس کرده است و کسانى را که در معرض تابش آن قرار مى گیرند به راه اندازد وهدف ومسیر زندگى را برایشان روشن سازد و پیروان راستین را به مقام قرب و رستگارى رسانند.

قرآن شهدا را در پاره اى از آیات نور تلقى مى کند.(7) چرا که آنان چون ذرهاى نورانى به سوى خورشید صعود مى کنند و به دعوت خدا در یورش بردن بر طاغوت، لبیک مى گویند و سفینه نجات را، بر موج سرخ شهادت خویش، به سو ى کمال مى رانند.

شهادت برترین درجه کمال وشکوهمندترین مرگى است که هرمجاهد راه حقى آن را آگاهانه و با افتخار بر مى گزیند، وبه زندگى ومرگ بهترین معنا و زیبایى را مى بخشد. شهید همچون شمعى است که خودش مى سوزد و فانى مى شود تا دیگران را از نورى که به قیمت جانش تمام شده، بهره مند کند.

آرى شهدا خود را فدا مى کنند تا قافله انسانیت دور ازهرگونه جنجال و مزاحمت و موانع بتواند به مقصد نهایى خود برسد، و زندگى سعادتمندى داشته باشد چرا که با جهاد و شهادت در راه حق فتنه و آشوب برطرف مى شود. و عبادتگاه ها و مراکز شرافت و فضیلت پابرجا مى ماند و زمینه براى رشد انسان ها جهت رسیدن به کمال مطلوب فراهم مى شود.

در روایات منقول از ائمه اطهار(ع) از چند چیز به عنوان نور یاد شده است که هر یک پرتوى از نور حقیقى را بیان مى کند. مثلا از خداوند تبارک و تعالى، پیامبراکرم(ص)، امام على(ع)، ائمه اطهار(ع)، قرآن کریم، ایمان، مؤمن و شیعه.

پاورقى؛
1ـ شهید مطهرى قیام و انقلاب مهدى(عج)، ص 76.
2ـ توبه، سوره توبه، آیه 111.
3ـ شهید مطهرى، قیام و انقلاب مهدى(عج)، - ص 67.
4ـ امام خمینى(ره) - صحیفه انقلاب، ص 61.
5ـ سوره نور، آیه 35.
6ـ سوره مائده، آیه 15.
7ـ سوره حدید، آیه 19.