يكي ديگر از محورهاي عمده حمايت دولت كويت و خاندان حكومتي اين كشور از رژيم عراق در طي سالهاي جنگ، حمايتها و مساعدتهاي نظامي آن بوده است. محور حمايتهاي نظامي دربرگيرنده حمل و ارسال مهمات و تسليحات جنگي، واگذاري جزاير استراتژيك، همكاري اطلاعاتي، اجازه استفاده از حريم هوايي و امثال اينها مي‌باشد. ذيلا به نمونه‌هايي از اينگونه كمكها كه تا حدود زيادي علني بوده است و جاي شك و ترديدي در آنها نيست، اشاره مي‌كنيم.
ارسال و انتقال مهمات جنگي
1- در ساعت 15/8 روز دوشنبه 19 مرداد ماه سال 1360، ناوگان نيروي دريائي جمهوري اسلامي ايران يك كشتي تجارت دانماركي بنام ال– اس-كت را در دهانه ورودي تنگه هرمز در 5/8 مايلي سواحل ايران مشاهده كرد و بوسيله مخابره پيام جوياي نوع محموله كشتي تجارتي دانماركي و مقصد آن شد. كاپيتان كشتي مزبور اظهار داشت كه كشتي حامل كالاي جنگي به مقصد عراق از طريق يكي از بنادر كويت و نيز حامل كالاهاي ديگر به مقاصد امارات متحده عربي و بندر كوچين در هندوستان است. در بارنامه محموله كشتي مزبور صريحا ذكر شده بود كه اين كشتي حامل كالاي جنگي به مقصد عراق از طريق بنادر كويت مي‌باشد.ناوگان دريايي جمهوري اسلامي ايران طبق مقررات بين‌المللي زمان جنگ، كشتي مزبور را ابتدا به شرق جزيره هرمز و سپس به بندرعباس هدايت نمود تا كالاي جنگي آن را تخليه نمايد و سپس كشتي را آزاد كند. وزارت امور خارجه جمهوري اسلامي ايران به همين مناسبت با انتشار بيانيه‌اي اعلام داشت كه ايران امنيت كشتيراني در تنگه هرمز را با قدرت كامل تأمين مي‌كند ولي به دولت عراق و هيچ دولت ديگري اجازه نمي‌دهد كه از اين حسن نيت سوء استفاده كرده و در شرايط جنگي، كالاي جنگي به مقصد عراق حمل كنند. وزارت خارجه ايران در اين بيانيه همچنين به دولتهابي كه تسهيلات بندري خود را جهت ارسال كمك و كالاي جنگي به عراق در اختيار اين كشور قرار مي‌دهند، اخطار كرد كه در صورت تكرار اين گونه اقدامات، قاطعانه عمل خواهد كرد.
حدود ده ماه قبل از اين جريان، روزنامه وال استريت ژورنال نوشته بود كه: «كاروانهاي مهمي از ارتش كويت حامل سلاحهاي جنگي و مهمات وارد عراق شده‌اند.» اين روزنامه از قول شاهدان عيني در مرزهاي كويت و عراق اضافه كرده بود: «عده‌اي از افسران و سربازان كويتي نيز بدنبال اين كاروانها از مرز گذشته‌اند و از چند روز پيش نيروهاي كويتي در يكي از جزاير نزديك شط العرب مستقر شده‌اند.»
2- رئيس اداره بنادر كويت در تاريخ 8/10/1360 اعلام كرد: طي يازده ماه گذشته بنادر كويت با حداكثر ظرفيت كار كرده‌اند تا با ازدحام ايجاد شده بر اثر افزايش بيسابقه كالا مقابله كنند. وي اظهار داشت كه طي سالهاي گذشته شش ميليون تن كالا در بنادر كويت تخليه شده و اين رقم نسبت به مقدار كالاي تخليه شده در سال 1977، 31 درصد افزايش يافته است.ناظران سياسي در همان زمان، علت اصلي افزايش ظرفيت بنادر كويت را، استفاده رژيم عراق از آنها دانستند چرا كه ظرفيت بنادر عراق در اثر جنگ به ميزان قابل توجهي كاهش يافته بود.3- راديو مونت كارلو كه موضعي خصمانه نسبت به جمهوري اسلامي ايران دارد در تاريخ 7/5/61 گزارش داد كه از آغاز عمليات اخير ايران موسوم به رمضان، كارشناسان نظامي تأكيد كرده‌اند كه ارتش عراق به منظور مقابله با حمله تازه ايران، به سلاحهاي مدرن پيشرفته مجهز شده‌اند و ظرف چند هفته اخير توانسته‌اند تمام اسلحه از دست داده خود را جبران سازند، همين كارشناسان فاش ساختند كه جنگ‌افزار مورد نياز عراق از طريق كويت به بغداد و سپس به جبهه‌هاي نبرد ارسال مي‌شود و دولت كويت نقش بسيار مهمي در پيروزيهاي اخير عراق ايفا كرده است.»
4- خبرگزاري جمهوري اسلامي در تاريخ 8/3/62 از كويت گزارش داد: طبق اظهارات شاهدان عيني حدود 235 تريلر و كاميون حامل تجهيزات نظامي كه تعدادي از آنها حامل تانك و موشك بوده‌اند و استتار شده بودند، در جاده‌اي كه به مرز عراق منتهي مي‌شود، ديده شده‌اند. به گفته همين شاهدان، عبور اين كاميونها باعث راه‌بندان و ترافيك سنگين در اين جاده شده بود.5- كشتي كويتي المحراق در سي‌ام خرداد 1364 با 10500 تن محموله، توسط نيروي دريايي ارتش جمهوري اسلامي توقيف شد و پس از سه هفته بدنبال تخليه محموله‌هاي آن كه بطور غيرمستقيم توان رزمي ارتش عراق را مي‌توانست افزايش دهد، آزاد گرديد. مقامات نيروي دريايي ايران اظهار داشتند كه پس از بازرسي كشتي المحراق و ملاحظه بارنامه آن، آنچه را كه دقيقا در بارنامه به عنوان عراق مشخص شده بود همراه با بخشي از كالاهايي كه بارنامه‌هايشان مشكوك تشخيص داده شد، تخليه گرديد و كشتي المحراق با كالاهاي باقيمانده به مقصد كويت حركت كرد.
ديويد بد فورد ناخداي كشتي المحراق قبل از ترك آبهاي ايران، طي بيانيه‌اي ضمن شرح چگونگي كنترل كشتي كه به مقصد عراق بارگيري شده بود و اشاره به اينكه بخشي از محمولات كشتي بنا به ماهيت آنها و تشخيص مقامات ايراني در زمره كالاهايي قرار مي‌گيرد كه بطور مستقيم و غيرمستقيم به توانايي جنگي عراق كمك مي‌كند، اعلام كرد در خلال عمليات بازرسي من خود را موظف به همكاري با مقامات نيروي دريابي ايران دانسته و در جهت اجراي حق قانوني بازرسي و حفظ محموله كشتي از هيچگونه كمكي مضايقه نكردم.6- نشريه فارين ريپورت چاپ لندن با انتشار مقاله‌اي تحت عنوان «عراق تانك بدست مي‌آورد» نوشت: «عراق خود را با سياست دولت انگليس مبني بر عدم عرضه سلاحهاي مرگبار به طرفين جنگ خليج بگونه‌اي تطبيق داده است كه عليرغم اين ممنوعيت كويت تانكهاي انگليسي چيفتن را در اختيار عراق مي‌گذارد. منابع فارين ريپورت، يكي از تانكها را كه از مرز كويت به مقصد بغداد در حركت بوده ديده‌اند.»
اين نشريه در ادامه مقاله مزبور مي‌نويسد: «در تمام منطقه تنها ايران، كويت و عمان تانكهاي چيفتن در اختيار دارند. سفارش كويت براي 160 دستگاه تانك چيفتن در سال 1979 انجام گرفت، علامتي كه روي تانك چيفتن ديده شده در مرز كويت و عراق، مشاهده شده با علائم كويتي مطابقت داشته است.»
فارين ريپورت همچنين اضافه كرده است: «اكثر وسائط مخصوص حمل و نقل تانك در ارتش عراق ساخت كمپاني "فاون" آلمان غربي است ولي چيفتني كه در عراق ديده شده بوسيله يك كمرشكن "اسكالمل" انگليسي كه آن هم تازه بنظر مي‌رسيد، حمل مي‌شد. تنها كشورهايي كه در اين منطقه تانك‌برهاي جديد اسكالمل دارند، اردن و كويت هستند. خودروهاي اردني به رنگ سبز تيره هستند در حاليكه تانك بري كه در عراق ديده شد به رنگ زرد شني يعني همرنگ اسكالمل‌هاي كويت بوده است.»
7- يك افسر بلندپايه كويتي ضمن مصاحبه‌اي با نشريه الانصار چاپ بيروت، مشاركت رژيم كويت در جنگ عراق عليه ايران را افشاء نمود. نشريه الانصار با درج اين مصاحبه به نقل از وي نوشت: «در آغاز تجاوز رژيم عراق به خاك جمهوري اسلامي، اميركويت طي دستورالعمل محرمانه‌اي به فرمانده نظامي اين كشور، مقرر داشت كه بندرگاه شعيبيه كويت به منظور انتقال سلاحهاي دريافتي رژيم عراق در اختيار اين كشور قرار داده شود.» به گفته افسر مزبور از آن زمان تاكنون ارسال اين كمكها به سوي عراق توسط كاروانهاي حامل تجهيزات نظامي و مهمات بين ساعات 24 لغايت 4 بامداد ادامه داشته است و بدين منظور جاده‌هاي حفاظت شده‌اي از بندرگاه شعيبيه تا مرز عبدلي و صفوان به اين امر اختصاص داده شده است.
افسر كويتي در مورد نوع سلاحهاي ارسالي از اين طريق به عراق اظهار داشت: «تاكنون موشكهاي زمين به زمين ساخت شوروي، تانكهاي تي 72، تانكهاي سنتوريون ساخت انگليس، موشكهاي هاوك ساخت امريكا و انواع هليكوپتر همراه با مقادير زيادي مهمات از اين طريق روانه عراق مي‌شود.» وي همچنين ارسال تجهيزات متعلق به ارتش كويت را به عراق تأييد كرد و گفت: «از جمله اين سلاحها مي‌توان شصت فروند موشك زمين به زمين متعلق به تيپ ششم ارتش كويت و همچنين تعداد زيادي از توپهاي دوربرد "ابواردين" ساخت فرانسه و تعدادي از تانكهاي تيپ سي و هشتم زرهي ارتش كويت را ذكر كرد كه در مراحل اوليه بوسيله كاميونهاي نظامي كويتي به منطقه زبير در عراق منتقل مي‌شد و سپس به مقامات عراقي تحويل مي‌گرديد.»
8- روزنامه جمهوري اسلامي چاپ تهران در تاريخ 30/7/65 به نقل از تلكس محرمانه نشريه چاپ پاريس نوشت: «مصر درباره فروش پانصد ميليون دلار جنگ افزار كه برخي از آنها با كسب امتياز از شركتهاي غربي در داخل مصر توليد مي‌شود، سرگرم مذاكره با عراق است. اين قرارداد شامل فروش هواپيما، موشك و خمپاره‌اندز مي‌گردد. طبق گفته منابع ديپلماتيك عرب، بسياري از كشورهاي عضو شوراي همكاري خليج‌فارس نيز در قبال قاهره و بغداد متعهد شده‌اند كه كل هزينه اين معاملات را تقبل نمايند. به نقل از همين منابع، تصريح شده است كه عربستان و كويت جمعا وعده يك كمك چهار ميليارد دلاري را بابت خريد تسليحات به رژيم عراق داده‌اند.»
9- مقارن با تحولات چشمگير جبهه‌هاي نبرد بين ايران و عراق كه با عمليات زنجيره‌اي و پياپي نيروهاي جمهوري اسلامي در سالهاي 64 و 65، رژيم عراق تحت شديدترين فشارهاي دوران جنگ قرار گرفته بود و مي‌رفت كه شهر مهم و استراتژيک بصره را بدنبال عمليات كربلاي 5، فتح 4 و كربلاي 8 از دست بدهد، حكومت كويت در يك اقدام آشكار حمايتگرانه از رژيم عراق، معاهده‌اي در زمينه تأمين بودجه شبكه دفاعي شهر بصره با عراق امضاء كرد.
ر اساس اين معاهده، رژيم عراق اقدام به ريشه‌كن كردن چهار صد هزار الي نيم ميليون نخل از نخلستانهاي بصره نموده و كويت در مقابل هر نخل، چهار دلار به عراق پرداخت مي‌كند. رژيم كويت با تلاش براي سرپوش گذاردن بر محتواي اين معاهده و حفظ ظاهر آن، امضاي معاهده را از طرف كويت به شيخ ابراهيم رعج‌الصباح سرپرست سازمان كشاورزي و صيد كويت سپرد و سفير عراق در كويت نيز اين قرارداد را از طرف عراق امضاء نمود.
رژيم كويت مبلغ پنج ميليون دلار در اين رابطه به عراق پرداخت كرد كه بخشي از آن قيمت نخلها، و مابقي كه حدود سه ميليون دلار مي‌شد، بعنوان كمك رژيم كويت در ساخت پروژه شبكه جديد دفاعي نيروهاي عراق در بصره به شمار مي‌آمد.
هيأتهاي ديپلماتيك در كويت، اين قرارداد را شركت آشكار رژيم كويت در جنگ عراق و ايران، كه در نوع خود بي سابقه بود توصيف كردند.
10- گزارش خبرگزاري جمهوري اسلامي در تاريخ 18/12/66 حاكي از آن بود كه امداد رساني به رژيم عراق از طريق خاك كويت همچنان ادامه دارد و ستون كاميونهاي نظامي كه از بندر شعيبيه عازم عراق بوده‌اند، در جاده بين دو كشور ديده شده است. همچنين گزارشاتي در مورد انتقال تجهيزات و مهمات جنگي از بنادر شويخ و دوهه كويت به مقصد عراق در دست است.
واگذاري جزاير استراتژيك
مسأله واگذاري جزاير سه‌گانه بوبيان، فيلكه و وربه كويت به عراق و ادعاهاي رژيم عراق در خصوص مالكيت اين سه جزيره، سابقه‌اي طولاني دارد و ريشه‌هاي آن به زمان استقلال عراق در سال 1933 و زمان به استقلال رسيدن كويت در 1961 باز مي‌گردد. در خلال اختلافات مرزي ايران و عراق قبل از معاهده 1975 الجزاير كه به پاره‌اي درگيريهاي مرزي منجر گرديد، رژيم عراق فشار خود را براي استفاده از جزاير فوق‌الذكر بر عليه ايران، افزايش داد و براي حمايت و دفاع از بندر ام‌القصر خود خواستار واگذاري و يا اجاره اين جزاير از سوي كويت به عراق شد. لكن در نيل به هدف خود بطور كامل موفق نشد. جريان تاريخي و ابعاد سياسي اختلافات مرزي عراق و كويت را در فصل مربوط به روابط اين دو كشور بررسي خواهيم كرد.
اما قضيه واگذاري جزاير سه‌گانه فوق، بخصوص جزيره استراتژيك بوبيان به رژيم عراق جهت بهره‌برداري نظامي بر عليه جمهوري اسلامي ايران در خلال جنگ بطور مشخص در سال 1363 مطرح گرديد.
پيش از بررسي ابعاد سياسي– نظامي واگذاري جزاير مزبور از سوي كويت به رژيم عراق بعنوان مصداقي از كمكها و مساعدتهاي نظامي كويت به عراق، لازم است به منظور شناخت موقعيت اين جزاير به لحاظ استراتژيكي مشخصات آنها را باجمال مرور كنيم.
مشخصات جزاير سه گانه كويتي
1- جزيره بوبيان
جزيره بوبيان در شمال شرقي كويت با حدود يك هزار و پانصد كيلومتر مربع وسعت، بزرگترين جزيره كويت است. اين جزيره در مدخل شط‌العرب و مشرف به پايگاه دريايي ام‌القصر عراق قرار دارد. كمترين فاصله بوبيان با خاك عراق تقريبا 20 كيلومتر مي‌باشد و فاصله آن تا آبادان نيز در همين حدود است.بوبيان بطور تقريبي در 65 كيلومتري جنوب غربي دهانه خورموسي، 190 كيلومتري شمالغربي خارك و 250 كيلومتري شمالغربي بوشهر قرار دارد. بخشهاي شمال و شمال شرقي اين جزيره كه در مجاورت خاك عراق قرار دارد، پست و باتلاقي است. بوبيان را يك پل بتوني بطول 2500 و عرض 19 متر به خاك اصلي كويت متصل كرده است. كشتيها مي‌توانند از زير بخشي از اين پل كه در قسمت جنوبي جزيره بوبيان احداث گرديده، عبور كنند. اين پل به كويت امكان مي‌دهد كه در صورت لزوم نيروهاي خود را به داخل اين جزيره منتقل نمايد. كويت از مدتها پيش، بخصوص در مواقعي كه با تهديد يا بحران خاصي از سوي عراق يا ايران مواجه مي‌شود، تلاش مي‌كند با استقرار ادوات پدافندي و احداث استحكامات نظامي و حتي ساختمانهاي مسكوني و وسايل تفريحي، حضور خود را در اين جزيره به اثبات رساند.
واقع شدن جزيره بوبيان در امتداد جزيره مهم خارك، اهميت استراتژيكي اين جزيره را دو چندان كرده است و رژيم عراق كه بدليل انسداد اروندرود و انهدام اسكله‌هاي نفتي البكر و الاميه و سپس فاو راههاي ارتباطي خود با خليج‌فارس و توانايي انجام عمليات دريايي را از دست داده بود، به انحاء مختلف براي تصرف يا استفاده از اين جزيره اقداماتي انجام داد، تا ضمن بدست آوردن قدرت مانور و عمليات دريايي به تأسيسات حياتي جمهوري اسلامي ايران در جزيره خارك نيز صدمه وارد كند.
2- جزيره وربه
جزيره بسيار كوچك وربه كه در حال حاضر غيرمسكوني است، در شمال جزيره بوبيان و در فاصله‌اي كمتر از 20 كيلومتر از آبادان قرار دارد و بوسيله باريكه آبي خوربوبيان از جزيره بوبيان جدا شده است. اين جزيره نيز مانند بوبيان مشرف بر بندر ام‌القصر عراق است، بندري كه در زمان عبدالكريم قاسم رئيس جمهور اسبق عراق تأسيس شد و در سالهاي بعد توسعه يافت.
3- جزيره فيلكه
جزيره كوچك فيلكه با پنجاه كيلومتر مربع مساحت، در شمال شرقي خاك اصلي كويت واقع شده و كمتر از 20 كيلومتر با آن فاصله دارد. كرانه‌هاي غربي اين جزيره مسكوني است و قريب به پنج هزار نفر جمعيت دارد. فاصله فيلكه تا جزيره خارك حدود 180 كيلومتر است. در جزيره فيلكه يك فرودگاه وجود دارد و دولت كويت تجهيزات پدافندي در آن مستقر كرده است. بر اساس برخي اخبار غيررسمي كويت قصد دارد اين جزيره را با احداث پلي به خاك اصلي اين كشور مرتبط نمايد.
دولتهايي كه از زمان كودتاي 1957 در عراق به حكومت رسيده‌اند، پيوسته درصدد تصاحب قسمتهايي از خاك كويت و علي‌الخصوص سه جزيره فوق‌الذكر بر آمده‌اند و حتي در بعضي مواقع، اقداماتي نظير اعزام نيروهاي نظامي به خاك كويت و تهديدات علني نيز انجام داده‌اند. در طي سالهايي كه جنگ بين ايران و عراق جريان داشت، رژيم عراق به منظور بدست آوردن امتياز استفاده از جزاير سه‌گانه كويت به ايجاد ناامني و اضطراب از طريق اعزام گروههاي خرابكار و تروريست به كويت مبادرت ورزيد و اين گونه اقدامات را نيز به تهديدات و تعرضات قبلي خود افزود، بطوري كه بدنبال ترور نافرجام امير كويت در سال 1364، برادر وي ترور شيخ صباح را با تهاجم نظامي عراق به خاك اين كشور مرتبط دانست. در سال 1360 نيز يك هيأت بلندپايه نظامي عراق به رياست رئيس اطلاعات ارتش اين كشور براي گفتگو در زمينه همكاريهاي نظامي و استفاده از جزاير كويت در جنگ تحميلي به كويت سفر كرد و اين در حالي بود كه شش روز قبل از آن صدام حسين در مصاحبه با روزنامه كويتي الانباء گفته بود كه از كويت خواسته است جزيره بوبيان را براي ساختن يك پايگاه دريايي كه در جنگ با ايران برايش جنبه حياتي دارد، به مدت 99 سال به عراق اجاره دهد، وي همچنين اظهار داشته بود كه كشورش اين جزيره را از آن رو نياز دارد كه راه خروجي موجود عراق از خليج‌فارس كافي نيست و آبهاي ساحلي نيز بسيار كم عمق هستند.
به هرحال رژيم عراق تا سال 1363 بصورت كامل نتوانسته بود از جزاير مورد بحث براي اهداف نظامي عليه ايران استفاده كند تا اينكه در تاريخ 19/8/63 مطبوعات كويت خبري مبني بر سفر شيخ سعد عبدالله وليعهد و نخست‌وزير اين كشور به عراق را درج كردند كه هدف از آن گفتگو در زمينه اختلافات مرزي دو كشور و اطلاع از نتايج كار كميته مشترك دو كشور به منظور بررسي مشكلات مرزي، اعلام شده بود. چندي قبل از اين سفر صدام حسين شخصا واگذاري يا اجاره جزاير مزبور را به عراق، شرط اصلي حل اختلافات مرزي دو كشور اعلام كرده بود.در تاريخ 24/8/63 وليعهد كويت در پي بازگشت از عراق خاطرنشان ساخت كه وزراي كشور عراق و كويت به زودي براي بررسي مسأله مرزهاي مشترك دو كشور كه بيش از بيست سال مورد اختلاف طرفين بوده است، ديدار خواهند كرد. در همين حال مطبوعات كويت گزارش دادند كه در مذاكرات بين مقامات كويتي و عراقي يك توافق اصولي در مورد مرزهاي مشترك 160 كيلومتري دو كشور حاصل شده است. هسته اصلي اين توافق اصولي، معلق گذاردن بحث اختلافات ارضي و مناقشات مرزي تا پايان جنگ عراق و ايران و اجازه دولت كويت به رژيم عراق مبني بر استفاده از جزاير سه‌گانه كويتي بود.
انتشار خبر اجازه بهره‌برداري از جزاير كويتي توسط مقامات اين كشور به رژيم عراق با واكنش جدي و شديد مقامات جمهوري اسلامي مواجه شد و سخنگوي شوراي عالي دفاع اعلام كرد كه كويت بايستي از تصميم خود بازگردد و يا بپذيرد كه چنانچه نيروهاي جمهوري اسلامي جزاير مزبور را به تصرف در آوردند، آنها را عراقي تلقي كرده و دولت كويت حق ادعاي تملك نسبت به آنها را نخواهد داشت.هنوز چند روزي از بازگشت نخست‌وزير كويت از بغداد و اعتراضات شديد جمهوري اسلامي ايران به اجازه بهره‌برداري از جزاير مزبور به عراق نگذشته بود كه در تاريخ 27/8/63، راشدالراشد قائم مقام وزير امور خارجه كويت با كاردار جمهوري اسلامي ايران در اين كشور ملاقات كرده و اطمينان داد كه سه جزيره بوبيان، وربه، و فيلكه همچنان در تملك كويت است و به هيچ وجه به عراق واگذار نشده است.
در همين شرايط نخست‌وزير و وليعهد كويت با همراهي وزراي دفاع، كشور، برنامه‌ريزي و نفت و رئيس ستاد ارتش و رئيس بخش مهندسي تأسيسات نظامي، از جزاير سه‌گانه و مراكز نظامي و مرزي شمال كويت ديدار كرد و ايجاد تأسيسات دفاعي جديد و تمهيدات لازم جهت استقرار نيرو و سلاحهاي سنگين را در اين جزاير بررسي نموده و مورد تأكيد قرار داد. تكذيب واگذاري جزاير سه‌گانه به عراق، هر چند بطور غيررسمي و تنها در ديدار قائم مقام وزارت خارجه كويت با كاردار جمهوري اسلامي صورت گرفت و نيز سفر نخست‌وزير اين كشور به جزاير مزبور، تا حدودي از دامنه تشنج كاست اما در تاريخ 28/8/63 راديو بغداد در گفتار ساعت 30/12 خود، علت هشدار جمهوري اسلامي ايران به كويت را كمكهاي كويت به عراق خواند و اعلام كرد در اين جزاير هر چه باشند ايراني نيستند بلكه عربي مي‌باشند، خواه از آن كويت و خواه از آن عراق. اين مطلب با توجه به انعكاس موضوع ديدار قائم مقام وزارت خارجه كويت با كاردار جمهوري اسلامي ايران در اين كشور در مطبوعات كويت بطور نادرست كه در آن عنوان شده بود كه راشدالراشد از كاردار ايران در مورد هشدارهاي اين كشور توضيح خواسته است، سبب شد كه موضع گيري ايران شديدتر شود و به موضع بيطرفي رسمي كويت و شوراي همكاري خليج كه كويت عضو فعال آن بشمار مي‌رفت و همواره ادعاي ميانجيگري داشت، خدشه وارد گردد.
به هر حال، مسأله واگذاري جزاير استراتژيك بوبيان، وربه و فيلكه از سوي كويت به رژيم عراق در هاله‌اي از ابهامات، سخنان ضد و نقيض مقامات كويتي و تأييد و تكذيب قضيه فروماند و تهديدات جمهوري اسلامي ايران در خصوص تصرف آنها و عدم واگذاري جزاير به كويت، اگرچه بعد از فتح شبه جزيره فاو صورت جدي به خود گرفت، لكن تحولات بعدي جنگ و سياست نظامي جمهوري اسلامي مانع از اجراي آن گرديد. بطوريكه، در طي چند سالي كه شبه جزيره فاو در تصرف ايران بود، تعرضي نسبت به جزاير كويتي صورت نگرفت اما اخبار و گزارشات متعددي گوياي اين امر است كه هواپيماها، هليكوپترها و نيروهاي اطلاعاتي رژيم عراق از موقعيت جزيره بوبيان بطور مكرر استفاده مي‌كرده‌اند. بهره‌برداري‌هاي نظامي رژيم عراق از جزاير كويتي بر عليه مواضع نيروهاي جمهوري اسلامي ايران، در جريان اقدام مشترك نيروهاي آمريكايي، عراقي و كويتي در مسال 67 كه به بازپس‌گيري شبه جزيره فاو و ديگر مناطق تحت تصرف ايران منجر شد، به اوج خود رسيد.
همكاري نظامي– اطلاعاتي كويت و عراق
بيم و هراس كويت از توسعه دامنه جنگ عراق و ايران، بطوريكه شراره‌هاي آن دامنگير اين كشور نيز بشود، مقامات كويتي را به اتخاذ تدابيري جهت جلوگير از اين امر سوق داد. از آنجا كه كويت با توجه به زمينه و سابقه تعرضات عراق به خاك خود و نياز مبرم رژيم عراق به استفاده از جزاير استراتژيك كويت، احتمال اشغال قسمتهايي از سرزمين خود را از سوي نيروهاي عراقي مي‌داد، پيوسته در طي مدت جنگ تلاش مي‌كرد كه به طريقي رضايت مقامات رژيم عراق را جلب نمايد و اقدامات احتمالي آنان را در حد كنترل شده‌اي نگهدارد. عليهذا، سفر مقامات سياسي و نظامي دو كشور بطور متناوب انجام مي‌شد و در هر مرحله توافقهايي بين دو كشور صورت مي‌گرفت.
از سوي ديگر، رژيم كويت با نگراني و تشويشي كه از ناحيه جمهوري اسلامي احساس مي‌كرد و اين كشور را به لحاظ ايدئولوژيكي و صدور انقلاب و نيز خطرات احتمالي تعرض نظامي، در مقابل خويش مي‌ديد، بيش از پيش خود را نيازمند هم پيمانان نظامي و امنيتي يافت و به اقداماتي متوسل شد كه از آن جمله مي‌توان به تقويت بنيه نظامي و دفاعي از طريق خريد تسليحات مدرن آمريكايي، انگليسي و روسي پيشنهاد تشكيل شوراي همكاري خليج‌فارس و عقد قراردادهاي دفاعي و نظامي مشترك با كشورهاي عضو اين شورا و نيز نزديكي با رژيم عراق، اشاره كرد.
همكاريهاي نظامي و اطلاعاتي دو كشور كويت و عراق در طي مدت جنگ علاوه بر تأمين بخشي از تسليحات و ابزار جنگي مورد نياز عراق توسط كويت و ايجاد تسهيلات لازم جهت انتقال مايحتاج رزمي عراق از طريق خاك و بنادر اين كشور و صرفنظر از موارد عمده‌اي همچون واگذاري جزاير استراتژيك كه مستقلا مورد بحث قرار گرفت، مواردي را نيز دربر مي‌گيرد كه حاكي از نوعي هماهنگي و همسويي در اتخاذ استراتژي دفاعي و مبادله اطلاعات نظامي و همكاريهايي از اين قبيل مي‌باشد. ذيلا به نمونه‌هايي از اين موارد اشاره مي‌كنيم.
1- بر اساس اطلاعاتي كه در تاريخ 10/1/65 در اختيار مقامات ايراني قرار گرفت، روشن شد كه يكي از مأموريتهاي كشتي‌هاي كويتي در آبهاي خليج‌فارس، جمع‌آوري اطلاعات براي رژيم عراق بوده است . بر پايه اين گزارشها ، پايگاه دريائي كويت در خليج‌فارس با جمع‌آوري اطلاعاتي در ارتباط با جنگ و ارسال آن براي فرماندهي كل نيروهاي مسلح عراق، اطلاعات مورد نظر رژيم عراق را تأمين مي‌نمايد.2- يك افسر بلندپايه كويتي طي مصاحبه‌اي با نشريه الانصار چاپ بيروت، فاش ساخت كه: دولت كويت پايگاه نظامي علي سالم را براي هواپيماهاي عراق گشوده است و بسياري از پروازهاي هواپيماهاي عراقي براي بمباران مناطق مختلف ايران از اين پايگاه صورت مي‌گيرد. وي همچنين تشكيل نيروهاي سپر جزيره، متشكل از نظاميان كشورهاي عربي خليج‌فارس را اقدامي در جهت پشتيباني از رژيم حاكم بر عراق توصيف كرد و گفت: اين نيروها كه مركز آن در منطقه حيوات واقع است توسط افسران سعودي و كويتي اداره مي‌شود و كارشناسان نظامي آمريكايي بر آن نظارت كامل دارند. در اين پايگاه مدرن ترين تجهيزات اطلاعاتي و رادار بكار گرفته شده است.
3- در اواسط سال 1366، دولت كويت موافقت خود را با ايجاد يك خط مستقيم تماس ميان كويت و عراق، اعلام داشت. اين خط ارتباطي تلفني مستقيم به منظور مطلع نمودن مقامات نظامي كويت از ساعت و برنامه پرواز هواپيماهاي عراقي از پايگاههاي خود در عراق و هماهنگي لازم جهت بهره‌برداري از آسمان كويت در مأموريتهاي خود، ايجاد شد.منابع گزارش دهنده اين خبر اضافه كرده بودند كه محل تلفن مستقيم مزبور در عراق، ستاد فرماندهي نيروي هوايي عراق در پايگاه هوايي استان ناصريه مي‌باشد بلافاصله پس از پرواز هواپيماهاي عراقي، با استفاده از تماس تلفني مستقيم، هماهنگي هاي لازم جهت استفاده از خدمات راداري بعمل مي‌آيد.4-در تاريخ 10/3/66 مقامات جمهوري اسلامي ايران اعلام كردند كه هفت قايق كويتي را در خور عبدالله واقع در بخش شمالي خليج‌فارس كه تنها راه ارتباطي عراق با خليج‌فارس در آن زمان بود، به اتهام جاسوسي و جمع‌آوري اطلاعات رزمي به نفع رژيم عراق بازداشت كرده‌اند.اطلاعيه رسمي ايران در اين خصوص حاكي از آن بود كه خدمه هفت قايق مزبور اعتراف كرده‌اند كه در حالي كه به ماهيگيري در خور عبدالله تظاهر مي‌كردند، اطلاعات مورد نظر ارتش عراق را نيز بدست آورده و به آنها مي‌داده‌اند.
اعزام عراقيهاي مقيم كويت به جبهه‌هاي جنگ عراق عليه ايران
از جمله اقدامات ديگري كه رژيم كويت در خلال جنگ در جهت حمايت از عراق انجام داده است، فراهم آوردن شرايط و امكاناتي براي انتقال عراقي هاي مقيم كويت به عراق بود كه با هماهنگي مقامات رسمي دو كشور و به منظور تأمين نيروي انساني مورد نياز در جبهه‌ها صورت مي‌گرفت. اينگونه اقدامات گرچه در اكثر مواقع با ايجاد تضييقات و فشارهايي بر اتباع عراقي مقيم كويت صورت مي‌گرفت اما با تبليغات دستگاههاي رسمي و غيررسمي به آن ظاهر اعزام داوطلبانه داده مي‌شد. چند نمونه‌اي كه ذيلا بدان اشاره مي‌شود، بيانگر اين مطلب هستند.
1- بر اساس گزارشهاي موجود، دولت كويت در اواخر سال 1363 در راستاي هماهنگي با خواستهاي رژيم عراق، اتباع عراقي شاغل در مؤسسات بخش خصوصي را تحت تعقيب قرار داده و آنان را جهت رفع كمبود پرسنل مورد نياز جبهه‌ها به عراق فرستاد. شرطه‌هاي كويتي در بعضي موارد شبانه به منازل كارگران و اتباع عراقي مقيم كويت هجوم آورده و دستگيرشدگان را در مرز عبدلي به مقامات عراقي تحويل مي‌دادند. اينگونه اقدامات از سوي دولت كويت، موجب برانگيخته شدن موج ترس و اضطراب براي عراقيهاي مقيم كويت گشته بود.
2- در اوايل سال 1364، سفارت عراق در كويت از اتباع عراقي مقيم اين كشور خواسته بود كه براي جبران كمبود نيروي انساني در صفوف ارتش عراق به اين سفارتخانه مراجعه كنند تا ترتيب اعزام و شركت آنان در جنگ عليه ايران داده شود. در همين رابطه گزارشهاي موجود نشان مي‌دهد كه دولت كويت 300 خانوار عراقي مقيم كويت را بازداشت كرد تا ترتيبات لازم جهت انتقال آنان به عراق انجام پذيرد.3- خبرگزاري عراق در تاريخ 11/1/65 از كويت گزارش داد كه يك گروه از اتباع عراقي مقيم كويت كه اين خبرگزاري آنان را داوطلبان عراق و عرب خواند، از كويت به مقصد عراق حركت كرده‌اند تا در نبرد عليه ايران مشاركت نمايند.سفير عراق در كويت در مراسم اعزام اين گروه طي سخناني اظهار داشت كه با اين اقدامات داوطلبانه يك سري مفاهيم اصيل زنده و مطرح مي‌گردد و اين گونه كارها حاكي از دلبستگي اعراب به سرزمين مادري خود و دفاع از آن در قبال هرگونه تجاوزي مي‌باشد.
منبع: مسعود اسلامي، كويت در جنگ تحميلي عراق عليه ايران، تهران: نشر همراه، پاييز 1369
http://noorportal.net
