گروه فرهنگ و هنر
دفاع پرس، «یک روز بخصوص» تازه‌ترین اثر «همایون اسعدیان» ساعت ۱۵:۳۰ دقیقه یک‌شنبه ۱۷ بهمن در سالن اصلی برج میلاد اکران شد. این فیلم یکی از آثار راه یافته به بخش مسابقه جشنواره فیلم فجر بود که به مفهوم گناه می‌پرداخت.
روز بخصوص من
«یک روز بخصوص» را باید یک فیلم شخصی محسوب کرد. این شخصی بودن، ارتباطی به فیلمساز ندارد، در واقع مخاطب باید خودش را در فیلم ببیند. همه ما فکر می‌کنیم در دنیای اخلاقیات حرف اول را می‌زنیم در حالی که معلوم نیست وقتی در موقعیت بحران قرار می‌گیریم همان گونه بر مواضع خود ثابت قدم باشیم.
اسعدیان در آخرین اثر خود به جای تلخ نگاری، خشونت سازی و گرفتن انگشت اتهام به جامعه و حاکمیت مخاطب را در جایگاه قاضی و متهم و شاکی نشانده تا خودش را در محضر خودش قضاوت کند. این رویکرد فیلمساز تجربه سختی برای سازنده فیلم و بیننده آن است.
جمله طلایی فیلم جایی است که بوفه‌چی بیمارستان به بهروز می‌گوید: «هیچ کس علیه سلام نیست» و به قول مصطفای فیلم؛ هر کس قیمتی دارد.
حامد سردبیر یک روزنامه قرار است گزارشی از داروهای تاریخ گذشته که با بسته بندی جدید و تاریخ دیگری روانه بازار دارو می شود؛ مننشر کند. همه مسئولیت آن را نیز می‌پذیرد ظاهرا با رقم‌های سنگین هم خود را نمی‌فروشد. اما همه چیز به همین سادگی نیست این فیلم اثبات می‌کند آقای سردبیر هم قیمتی دارد.
قیمت حامد زندگی خواهرش منیژه است و او این قیمت را می‌پردازد. منیژه به نوعی عارضه قلبی دچار است و باید هر چه سریع‌تر عمل پیوند انجام شود در غیر این صورت بیشتر از شش ماه زنده نخواهد ماند.
حامد با رشوه و تبانی عمل خواهرش را جلو می‌اندازد و حتی از مجرمان پرونده داروهای تاریخ گذشته پول دریافت می‌کند. او همه اصول اخلاقی را زیر پا می‌گذارد تا منیژه را نجات دهد.
قرار دادن قهرمان در این موقعیت سبب می‌شود که مخاطب نسبت به عمل قهرمان فیلم موضع گیری عجولانه‌ای نداشته باشد. شاید اگر ما هم در موقعیتی که حامد قرار گرفته باشیم دست به عمل بدتری نزنیم.
در آیه‌‌ای از قرآن کریم به این نکته اشاره شده است که آیا کسانی که گفتند ما ایمان آوردیم از آنها پذیرفته خواهد شد؟
این آیه را در فیلم به وضوح می‌بینیم. حامد به خودش ایمان دارد و مطمئن است که از حدود اخلاقیات عدول نمی‌کند. اما وقتی در شرایط قرار می‌گیرد برای بدست آوردن پول هر کاری می‌کند. هر چند او کارش را با نجات جان منیژه از مرگ توجیه می‌کند.
حامد قهرمان به معنای تعریف اسطوره‌ای آن نیست، بلکه قهرمان مستاصلی است که هر چه تلاش می‌کند به جایی نمی‌رسد. اگر در سکانس‌های انتهایی فیلم حامد تصمیم‌گیری را به عهده خواهرش نمی‌گذاشت «بحران» شکل عمیق‌تری به خود می‌گرفت.
حضور کاراکترهای فرعی داستان مثل آقا ابراهیم و مصطفی در متن داستان تعیین کننده هستند در حالی که وجود بهروز و سودابه جز الصاق بی‌دلیل به داستان چیز دیگری نیست. حتی شخصیت آقا ابراهیم با همه کوتاهی‌اش کارکردی دراماتیک‌تر از سایر شخصیت‌های فیلم دارد. وجود او کنار حامد شرایط حادتری ایجاد می‌کند تا شرایط حامد را بیشتر درک کنیم.
اما بهروز هیچ چیزی به داستان اضافه نمی‌کند حضور او حتی مزاحمی است که در اتمسفر فیلم نفس می‌کشد. سودابه نیز چنین ضربه‌ای را به فیلم وارد می‌کند حضور او در حالی توجیه ندارد که عدم حضور مادر را درک نمی‌کنیم. سوالات دیگری در باره فیلم مطرح می‌شود. چرا حامد از همسرش جدا شده یا رابطه او با سودابه چیست؟
مصطفی چرا باید خبرنگار باشد با شخص وزیر مصاحبه کند اما شم خبرنگاری ندارد و بیش از حد ساده‌لوح است. هر چند ویژگی‌های یک خبرنگار را در حامد و سودابه هم نمی‌بینیم. اما حامد شخصیت هوشمندی دارد و می‌تواند دست طرف مقابل را بخواند.
حجم فیلم با توجه به آنچه روایت می‌کند بسیار زیاد است. همچنین اطلاعاتی که از شخصیت‌های فیلم دریافت می‌کنیم تا آنها را بشناسیم چندان زیاد نیست. به همین خاطر است که بعضی از کاراکترهای فیلم به شخصیت تبدیل نشده و در حد تیپ و حتی نازل‌تر از آن باقی می‌مانند. نقش مدیر مسئول فیلم آنقدر منفعل و سطحی است که که توانایی تصمیم گیری در شرایط بحرانی را ندارد و مدام نگران توقیف روزنامه و خانه نشینی است.
معنایی که «یک روز بخصوص» می‌خواهد منتقل کند قدرتمند است طرح داستانی محکمی نیز دارد اما به دلیل ضعف در شخصیت پردازی توانایی گسترش داستان را ندارد. به بیان دیگر ظرف و مظروف نسبت تامی ندارد.
اسعدیان در فیلم «طلا و مس» با داستانی ساده و روان هم در فرم و هم در محتوی قدرتمند ظاهر شد. می‌توان با جرات گفت طلا و مس یکی از بهترین فیلم‌های دهه ۹۰ تا کنون است. اگر از زمان فیلم و شخصیت‌های آن کم می
رسول, [۰۶.۰۲.۱۷ ۱۷:۵۰]
شد با فیلمی سر پا روبه‌رو بودیم که می‌توانست در کارنامه اسعدیان و در کنار فیلم ارزشمند طلا و مس اثر قدرتمندی شود.
با این همه «یک روز بخصوص» با وجود انبوه فیلم‌های خشونت طلب جشنواره فجر اثر آبرومند و شریفی است که با توجه به آنچه می‌گوید می‌شود چشم روی نقاط ضعف آن بست.
«یک روز بخصوص» حسن مثبت دیگری دارد، می‌توانست خشونت و عصبیت را روی سر مخاطب آوار کند اما با چنین نکرد و حرف‌های اخلاقی خود را وجود استعداد خشونت به آرامی منتقل کرد. از این نظر باید گفت «یک روز بخصوص» فیلمی است که می‌شود با آرامش نگاه کرد و این موفقیت کمی برای یک فیلم نیست.
انتهای پیام/ ۱۶۱
