به گزارش خبرگزاری دفاع مقدس، «عبدالرضا عباسپور» از مدیران باسابقه بنیاد شهید است. هماکنون معاون بخش درمان و بهداشت بنیاد شهید است. بعد از دو سه روز جابهجا شدن قرار مصاحبه، نهایتاً قرار شد سؤالات را مکتوب برای ایشان ارسال کنیم. پاسخهای زیر جوابهای مکتوب ارسالی از جانب ایشان است که طبعاً جای هیچ اما و اگری را برای ما باقی نگذاشته است.
شما در دوران دفاع مقدس کجا به خدمت مشغول بودید، آیا خودتان سابقه جانبازی دارید؟
اینجانب در دوران دفاع مقدس بنا بر تکلیف در جبهه حق علیه باطل شرکت داشتم که توفیق شهادت یا جانبازی نصیبم نشد.
آیا آمار دقیقی از تعداد جانبازهای سراسر کشور وجود دارد و چه تعداد از این عزیزان جانباز شیمیایی هستند؟
در حال حاضر حدود ۵۵۰ هزار جانباز در کشور داریم که از این تعداد حدود ۷۵ هزار نفر جانباز شیمیاییاند.
آنطور که مطلعیم، جانبازی که مثلاً چندین سال پیش ۱۵ درصد جانبازی داشته، الان بهخاطر شرایط درصدش بالاتر رفته است. آیا این تقسیمبندی بر مبنای همان کمیسیونهای دهه ۷۰ است یا کمیسیونهای جدیدی برای بررسی آخرین وضعیت و درصد جانبازان تشکیل شده و این تقسیمبندیها بعد از آن انجام گرفته است؟
عوارضی که گازهای شیمیایی بر جانبازان گذاشته در سه قسمت عمده است که شامل چشم، ریه و پوست میشود. بر اساس میزان شدت درگیری اعضای مذکور درصد تعلق میگیرد. ولی ارائه خدمات درمانی و تجهیزات و لوازم پزشکی مورد نیاز این عزیزان بر اساس بیماری ایشان بوده و مبتنی بر درصد نیست. معیارهای کمیسیون هم بهروز شده و بر اساس معیارهای مشخصی تعیین درصد صورت میگیرد.
فرایند درصددهی به جانبازان از ابتدا چگونه بوده است و آیا بازبینی درصدها انجام میشود؟ اگر انجام میشود فرآیندش چگونه است؟
درصدی که به جانبازان تعلق میگیرد بر اساس معیار از کارافتادگی و آییننامهای است و بیش از ۴۰۰۰ آیتم دارد که با هماهنگی ستاد کل نیروهای مسلح و بنیاد شهید و امور ایثارگران تدوین و توسط دولت ابلاغ شده و میتوان گفت یکی از قویترین و بهروزترین معیارهای اندازهگیری ناتوانیها و بیماریها در سطح جهان است و هر چهار پنج سال، بررسی مجدد میشود تا در صورت لزوم دوباره بهروز شود. ضمناً کمیسیونهای پزشکی تفکیک شدهاند و کمیسیون بدوی، تجدید نظر و کمیسیون عالی داریم تا در صورتی که جانبازان به تعیین درصد اعتراض داشته باشند، در کمیسیونهای مختلف با پزشکان متفاوتی، بررسی شوند.
همچنین در طرحی که طی سه سال اخیر در کشور در حال اجراست، پزشکان مشاور جانباز قبل از دعوت ایشان به جلسات کمیسیون پزشکی، پرونده درمانی این عزیزان را بررسی کرده و با مشورت خود ایثارگر، نسبت به دعوت به جلسه کمیسیون پزشکی اقدام میکنند تا با تکمیل مدارک مورد نیاز کمترین حقی از ایشان ضایع نشود.
با توجه به آمار تفکیکی جانبازها بر مبنای استان محل سکونت، چرا تنها بیمارستان تخصصی ساسان قابلیت و امکانات پذیرش جانبازها را دارد؟ بهعنوان مثال استان خراسان رضوی که بعد از تهران بیشترین جانباز را دارد هنوز مرکز تخصصی برای جانبازهای شیمیایی ندارد و همه باید برای مداوا به ساسان بیایند؟
اولاً کلیه جانبازان شیمیایی بیمه تکمیلی طلایی دارند و میتوانند به کلیه بیمارستانهای تراز اول کشور مراجعه کنند. لذا فقط بیمارستان ساسان نیست که خدمات تخصصی ارائه میکند، بلکه کلیه بیمارستانهای فوقتخصصی خصوصی کشور این خدمات را ارائه میکنند، ولی به جهت اینکه جانبازان از قدیمالایام به این بیمارستان مراجعه میکردند و با پزشکان و کادر درمانی آشنا هستند و از طرفی احترام به این عزیزان در بیمارستان ساسان بهنحو احسن رعایت میشود، لذا ایثارگران مشتاق هستند، به این بیمارستان مراجعه کنند.
در خصوص سردشت هم باید بگویم سالهاست که در آنجا کلینیکی دایر است، لکن با مذاکراتی که با دانشگاه شاهد صورت پذیرفته این کلینیک در آینده فعالتر خواهد شد. همچنین با برنامههای آموزشی در حال اجرا، نسبت به آموزش تخصصی پزشکان معالج جانبازان شیمیایی در استانها، از طریق سایت تخصصی، کتاب، اعزام پزشکان متخصص و فوقتخصص به استانهای کمبرخوردار، اقدام میشود.
جانبازهایی که برای درمان به تهران میآیند و طبعاً خانوادهشان هم همراهشان هستند، آیا مورد حمایت بنیاد هستند؟
طبق آییننامهای که برای اسکان و ایاب و ذهاب ایثارگران به استانها ابلاغ شده، این خدمات به جامعه ایثارگری ارائه میشود. در اینخصوص بنیاد استانها با هتلها و مراکز اسکان تهران قرارداد منعقد کرده و با صدور معرفینامه، جانباز را به این مرکز معرفی میکنند تا بدون پرداخت هزینه، خدمات اسکان و پذیرایی دریافت کنند. اگرچه ذکر این نکته مهم است که برای این موارد طی ۳ـ۲ سال اخیر کمی با کمبود بودجه روبهرو بودیم که امیدواریم با همت همه مسئولان این کمبود بودجه مرتفع شود.
بیشترین مشکلی که جانبازها در برخورد اول از آن میگویند، بحث دارو و داروخانههای طرف قرارداد است. چه اصراری است که داروهای داخلی یا داروهای غیر مرغوب خارجی به جانبازها تعلق گیرد؟ چرا بنیاد واسطهگری داروخانهها که منجر به برخوردهایی نهچندان جالب با جانبازها میشود را با راهاندازی یک داروخانه تخصصی جانبازان حل نمیکند؟
اولاً تعیین لیست دارویی کشور یا اصطلاحاً فارماکوپه به عهده وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی بوده و همه کشور باید از ضوابط آن تبعیت کنند. بنیاد هزینه کلیه داروهای موجود در لیست فارموکوپه کشور، که بیش از چند هزار مورد است از طریق بیمهها پرداخت میکند. در ضمن داروهای خارجی مورد نیاز مخصوص برای جانبازان که نیاز آن توسط متخصصین مجرب تأیید میشود، در لیست مذکور وارد شده و هزینه آن پرداخت میگردد؛ مثل اسپریهای خارجی برای جانبازان شیمیایی.
در خصوص راهاندازی داروخانه، باید گفت با توجه به گستردگی جامعه ایثارگری، یک داروخانه مشکل را حل نمیکند. لذا باید از طریق سیستمهای بیمهای این مهم انجام شود که این کار انجام شده و بهعنوان مثال در تهران بیش از ۹۰ داروخانه بهصورت رایگان خدمات دارویی را به جامعه ایثارگری ارائه میکنند.
لازم به ذکر است کمیته دارویی معاونت بهداشت و درمان با کمک پزشکان متخصص و مجرب و داروسازان مشاور، داروهای جدید خارجی که وارد کشور میشوند یا محصولات دارویی جدیدی را که در داخل کشور تولید میشوند، مورد بررسی قرار داده و در صورت ارجحیت این داروها، بدون توجه به هزینه آنها، به فهرست دارویی مصوب بنیاد اضافه میکنند. همچنین در صورت نیاز به داروهای فوقتخصصی یا موارد خاصی که دارویی در کشور نباشد و نیاز به ورود آن باشد، از مجاری قانونی نسبت به ورود و تحویل آن به جانباز اقدام میشود.
نوع بیمه جانبازها و درصد جانبازهای تحت پوشش بیمه چه شرایطی دارند؟
همه جانبازان با هر درصدی بههمراه افراد تحت تکفل، تحت پوشش بیمه تکمیلی کامل هستند و بدون پرداخت هیچگونه وجهی، میتوانند از خدمات سرپایی و بستری استفاده کنند.
بر مبنای خبرهای مستندی که در گفتوگوهای اخیرمان با جانبازها و خانوادههایشان بهدست آوردیم، آیا خبرهایی که حکایت از خودکشی چندین جانباز در طی سالهای گذشته میکنند، صحت دارند؟ در این صورت چرا بنیاد بهجای حل مشکلات سعی در سانسور اخبار دارد؟
خودکشی در هر جامعهای ممکن است به دلایل مختلف وجود داشته باشد ولی میزان آن در ایثارگران به علت اعتقادات مذهبی قویای که دارند، کمتر از سایر گروههاست. در ضمن تعداد زیادی از جانبازان دارای مشکلات اعصاب و روان بوده و داروهای خاص این بیماریها را مصرف میکنند که مسلماً از عوارض این بیماریها میتواند اقدام به آسیب زدن به خود باشد که به همین منظور و با توجه به کمبودهای سیستم درمانی کشور در حوزه بهداشت روانی، بنیاد اقدام به تأسیس ۱۰ بیمارستان روانپزشکی و دهها مرکز مشاوره کرده است که علاوه بر مراکز دولتی و خصوصی، نسبت به ارائه خدمات درمانی و مشاورهای به جانباز و خانواده وی اقدام شود.
هر سال چه تعداد جانباز به شهادت میرسند و آیا خانواده این شهدا بلافاصله در لیست پیگیری بنیاد قرار میگیرند؟ در این صورت چه خدماتی به آنها ارائه میشود؟
جانبازانی که در نتیجه عارضه مستقیم پزشکی ناشی از مجروحیت فوت میشوند، در صورت تأیید توسط کمیسیون ماده ۱۵، شهید محسوب میشوند و قطعاً پس از احراز شهادت، در لیست شهدا قرار میگیرند و همانند سایر خدماتی که به خانواده شهدا ارائه میشود، به این عزیزان نیز رسیدگی میشود. میزان فوت و شهادت جانبازان سالانه متفاوت است و بین ۱۶۰۰ تا ۲۰۰۰ نفر (بهطور متوسط ۱۸۰۰ نفر) متغیر است.
چرا جانباز با وجود مشکلات و دردهای بسیار، باید برای دارو، بیمه، درصد و... دنبال بنیاد باشد؟ چرا بنیاد ترتیبی نمیدهد که خود پیگیر امور شود و مشکلات را حل کند؟
همانطور که قبلاً عرض کردم، همه جانبازان با هر درصدی، بیمه طلایی هستند و میتوانند از خدمات آن استفاده کنند. علاوه بر آن، از سال ۸۴ با راهاندازی ویزیت در منزل جانبازان و بیماران صعبالعلاج و والدین شهید، این عزیزان شناسایی و به بیمارستانهای تخصصی هدایت میشوند. همچنین مرکز کمیسیون پزشکی در تمام ایام سال فعال بوده و جلسات تعیین درصد بار اول و تجدید نظر بدون وقفه برگزار میشود و در صورت اعتراض جانباز به درصد اعطایی نیز مطابق قوانین کمیسیون، امکان شکایت و بررسی مجدد وجود دارد.
اینکه بنیاد دارای مشکلاتی در خدمترسانی و انجام وظیفه خود میباشد، غیرقابل کتمان است. بنیاد چه برنامههایی برای اصلاح این ساختارها و ترمیم چرخههای خدمترسانی به جانباز دارد؟
سعی شده با همکاری مجلس و تصویب قوانین جدید خدمات را توسعه دهیم که در این زمینه تأمین بودجه لازم با توجه به افزایش تعرفههای اعلامشده بخش درمانی و افزایش سالانه قیمتهای دارو، تجهیزات پزشکی، لوازم درمانی، ارتز و پروتز و خدمات دندانپزشکی و...، از نیازهای اولیه برای ارائه خدمات بهینه به ایثارگران است. ضمن اینکه بهکارگیری نیروهای متخصص و استفاده از توان علمی دانشگاهها و مراکز علمی کشور و خارج از کشور، در ارائه خدمات تخصصی مد نظر است.
پس از مصوبه مجلس درباره پیگیری حقوق جانبازان در محاکم بینالمللی، تاکنون بنیاد چه اقداماتی انجام داده است؟
این مهم از طریق معاونت محترم حقوقی ریاستجمهوری پیگیری میشود و بنیاد بهعنوان نهاد همکار، تمام اطلاعات علمی و پژوهشی لازم را در زمینه بهداشت، درمان و بانک اطلاعات جانبازان شیمیایی در اختیار آنان قرار میدهد.
بحث اختلاس بنیاد که اخیراً در رسانهها مطرح شده بود، آیا توسط مدیریت جدید پیگیری شده است؟ در چه مراحلی قرار دارد؟
اختلاس توسط مراجع ذیربط پیگیری میشود و باید از آنها بپرسید. این سؤال ربطی به معاونت درمان ندارد.
منبع: هفتهنامه پنجره