یکی از نقاط برجسته انقلاب اسلامی توجه به «عدالت اجتماعی» است

به گزارش گروه فرهنگ و هنر دفاع پرس، یکصد و یازدهمین برنامه «سینماروایت» شامگاه روز یکشنبه در سالن اسوه به نقد و بررسی فیلم سینمایی «ندارها» به تهیه‌کنندگی و کارگردانی محمدرضا عرب اختصاص یافت.

در نشست نقد و بررسی این فیلم که با استقبال چشمگیر  و حضور جمع کثیری از هنرمندان، سینماگران و علاقه مندان به سینما همراه بود، علاوه بر کارگردان و تهیه‌کننده فیلم، جواد طوسی (رئیس انجمن منتقدین)، داود مسلمی (نویسنده و منتقد پیشکسوت سینما) و رسول شادمانی (مجری – کارشناس) حضور داشتند.

در ابتدا رسول شادمانی ضمن ارائه توضیحاتی درباره فیلم که از تولیدات سال 1389 سینمای ایران است، به دلیل انتخاب آن برای این برنامه اشاره کرد و گفت: آنچه موجب انتخاب فیلم سینمایی «ندارها» برای سینماروایت شد موضوع فیلم است که به فاصله طبقاتی در جامعه و مصائب و عواقب ناشی از آن می‌پردازد و به نظر رسید با توجه به قرار گرفتن در فضای انتخابات ریاست جمهوری که اساساً یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های نامزدها ارائه برنامه‌شان در خصوص رفع معضلات اقتصادی و اجتماعی است، بررسی این فیلم می‌تواند مناسب برای طرح برخی مسائل در این حوزه باشد.

صدا و سیما بدون اینکه این فیلم را بخرد آن را  تکه تکه کرد و پخش کرد!

محمدرضا عرب، تهیه‌کننده و کارگردان فیلم ندارها، ضمن ابراز همدردی با خانوادههای داغدار حادثه معدن استان گلستان و اعلام یک دقیقه سکوت به احترام جان‌باختگان و ذکر صلوات، با وضعیت پخش این فیلم بحث را آغاز کرد و گفت: ندارها در سال 89 فیلمبرداری شد، سال 90 اکران شد و سال 91 ویدئو نمایش خانگی آن ارائه شد. اما متاسفانه همزمان با ارائه نسخه نمایش خانگی، قاچاق آن هم در فضای مجازی و هم کف خیابان ها آغاز شد و شبکه‌های ماهواره‌ای نیز فیلم را سرقت کرده و پخش کردند. صدا و سیما هم بدون اینکه این فیلم را بخرد آن را  تکه تکه کرد و از آن آنونس، تیتراژ و کلیپ ساختند و برای برنامه‌های خودشان استفاده کردند و تمام فیلم از رادیو پخش گردید!

آنچه البته به جایی نرسد فریاد است!!

 
وی از این وضعیت به عنوان سرانجام تراژیک فیلم سینمایی ندارها یاد کرد و تصریح کرد: پیگیری‌های زیادی کردم، اما به نتیجه‌ای نرسید؛ لذا هرچه که با صدای آهسته احقاق حق کردیم به نتیجه‌ای نرسیدم و اساساً آنچه البته به جایی نرسد، فریاد است!

این کارگردان سینمای ایران خاطر نشان کرد: دو سال طول کشید تا صداوسیما پذیرفت نسبت به فیلم ندارها تخلف کرده است. متاسفانه کسی نیست از به تاراج رفتن سینمای ایران در شبکه‌های ماهواره‌ای و فضای مجازی جلوگیری کند. میلیاردها تومان سرمایه سینمای ایران در شبکه‌های ماهواره‌ای و شبکه‌های مجازی به تارج می‌رود و کسی جوابگو نیست؟

آقای علی عسگری شما که متشرع و متعهد هستید به حق الناس توجه کنید!

محمدرضا عرب ادامه داد: سرانجام در سال 94 سازمان صداوسیما پذیرفت مبلغ 30 میلیون تومان بابت فیلم پرداخت کند، برایم جای سوال داشت که چرا اینقدر کم و ناچیز؛ که بهانه دیگری آوردند که حضور خانم هانیه توسلی در آن زمان در تلویزیون ممنوع تصویر بوده است و  فیلم در آرشیو تلویزیون می‌ماند و آن مبلغ ناچیز هم علی‌رغم توافقنامه پرداخت نشده است. جالب اینکه در همان زمان، فیلم سینمایی خط ویژه با بازی خانم توسلی خریداری و از تلویزیون پخش می‌شود! این مساله مصداق بارز حق الناس است. آقای علی‌عسگری ریاست محترم سازمان صداوسیما، شما که متشرع و متعهد هستید به حق الناس توجه کنید!

یکی از نقاط برجسته انقلاب اسلامی، توجه به «عدالت اجتماعی» بود

«جواد طوسی» رئیس انجمن منتقدین و نویسندگان سینمایی، با اشاره به موضوع فیلم سینمایی ندارها اظهار داشت: یکی از نقاط برجسته انقلاب اسلامی، توجه به «عدالت اجتماعی» بود و بعد از سپری شدن بیش از چند دهه، ما الان در سال 96 عدالت اجتماعی را چگونه می‌خواهیم تعریف کنیم؟ این مطالبات را ما می‌بایست از کدام اشخاص حقیقی و حقوقی داشته باشیم؟ من نمی‌خواهم بحث را سیاسی و شعاری کنم اما تجربه‌های تاریخی نشان داده است که آثار سینمایی، به موقع شعارهای خود را به صورت عامدانه اعلام می‌کنند چون باید گوش شنوایی وجود داشته باشد.

فرود آوردن سرتعظیم برابر آنارشیسم اجتماعی

جواد طوسی افزود: با توجه به سبقه حقوقی و حرفه قضایی‌ام، وقتی چنین فیلمی را می‌بینم، حتماً به مسائل آنارشیستی و عصیان داخل فیلم توجه می‌کنم و نگرانم که چنین مسئله‌ای مرا آزار دهد، در صورتیکه فیلم سینمایی ندارها چنین نبود. اما برای من سوالی پیش می‌آید که جای قانونمندی عرفی و اجتماعی کجاست؟ اساساً نه تنها در فیلم «ندارها» بلکه در مورد آثار سینماگرانی چون ملاقلی‌پور و کیمیایی و ... که آنارشیست را به حوزه‌های اجتماعی تعمیم می‌دهند سرتعظیم فرود می‌آورم.

قهرمانان ندارها می‌خواهند به شکل رابین هودهای زمانه و جامعه خود عمل کنند

این منتقد سینمای ایران ادامه داد: آقای محمدرضا عرب بدون اینکه بخواهد پز اعتراض اجتماعی سر بدهد به لحاظ خاستگاه طبقاتی نمی‌تواند نسبت به شرایط معاصر خودش بی‌تفاوت باشد. مجموعه افرادی که از سوی ایشان در فیلم انتخاب می‌شوند با توجه به زمینه انطباق آنان با پایگاه اجتماعی‌شان، آدم‌های طرد شده از جامعه هستند که می‌خواهند به شکل رابین هودهای زمانه و جامعه خود عمل کنند.

چرا فقط در مناظره ها به فکر اقتصاد و جامعه طبقاتی می‌افتید؟

وی با اشاره به وضعیت اقتصادی خانواده‌های فرودست فیلم ندارها تصریح کرد: اقتصاد چه تعریفی در طول این سال‌ها در کشور ما داشته و دارد و چرا ما باید فقط در مناظره‌های روزهای جمعه به فکر بیفتیم و اقتصاد را فقط در یک شکل رفتارشناسی تاکتیکی بیان کنیم؟ این یعنی استفاده ابزاری از مردم!

جا برای حضور فیلمسازانی مثل «محمد رضا عرب» تنگ است

جواد طوسی تاکید کرد: معتقدم فیلمساز از نظر زبان سینما توانسته یک اثر موفق را خلق کند، علی رغم اینکه فیلمساز پر کاری نبوده است و فیلم بعدی ایشان همچنان در مسیر بروکراسی گرفتار شده و انگار جا برای چنین فیلمسازانی تنگ است که این مساله یک نقطه ایراد است. چرا در چرخه فیلمسازی نباید یک تعادل و یک نگاه عادلانه وجود داشته باشد؟ چرا فیلمسازی که قصدش سیاه نمایی نیست نباید دغدغه و دستمایه خودش را بدون نگرانی به موقع به نمایش بگذارد تا از آن به عنوان یک سند زنده یاد شود؟

فیلم سینمایی ندارها، فضایی آکنده از خشونت و تنگنا همراه با عشق و محبت خلق می‌کند

 

در ادامه، «داود مسلمی» دیگر منتقد حاضر در برنامه با بیان اینکه فیلم ندارها دنباله منطقی فیلم اول آقای عرب (ملکه زمین) است گفت: فیلمساز در ندارها، برای ما فضایی آکنده از خشونت و تنگنا همراه با مهر و عشق و محبت خلق می‌کند و این کار را با همه مولفه‌های سینمایی انجام می‌دهد. آقای عرب در این فیلم، جهان خودش را تصویر می‌کند، جهانی که منعکس کننده شرایط زیستی جامعه در زمان تولید فیلم است.

پرده های اکران آکنده از تفکرات بیمارگونه فیلمسازان، مدیران و کارگزاران فرهنگی است

داود مسلمی اضافه کرد: در شرایطی که پرده‌های اکران آکنده از تفکرات نشأت گرفته از اذهان بیمارگونه فیلمسازان، مدیران و کارگزاران فرهنگی است، بی‌شک شرایط سینمای ایران کمتر جا برای تحقق آمیزه‌های هنرمندانه که بخواهند تصویری بی‌پرده از شرایط ارائه بدهند خواهد بود. این درحالی است که فیلم محدود به زمان و سال تولید خود نیست و قصه فیلم با قدری اوج و فرود می‌توان قصه هر زمان دیگری هم باشد.

آنارشیست افسار گسیخته؛ پاشنل آشیل فیلم

داود مسلمی اظهار داشت: متاسفانه فیلمساز در مقاطعی از فیلم به آنارشیسم افسارگسیخته دچار می‌شود که دور از ساحت هنرمندانه است و گویا نجواهای درونی فیلمساز است که می‌خواهد مشخص کند چه کسی حق دارد که در جایگاه حق بنشیند. که این حتی به فیلم لطمه می‌زند. منطق سینمای قصه‌گو هنگامی که با شکل آنارشیسم افسارگسیخته ذهن سینماگر همراه می‌شود به سینمای او لطمه می‌زند. اما این امر از اهمیت این سینما نمی‌کاهد.

محمدرضا عرب در پاسخ گفت: تمام تلاش من این بود که به سمت آنارشیسم نروم چون وضعیت موجود جامعه اسفناک است و اگر من می‌خواستم حتی یک دهم آن را به تصویر بکشم حتما فیلم سرانجام دیگری پیدا می‌کرد.

من آدم صریح الهجه‌ای هستم و مدیران از من خوششان نمی‌آید

شادمانی از محمدرضا عرب دلیل کم کاری‌اش و فاصله‌ای که بین تولید فیلم ندارها تا به امروز که هنوز فیلم دیگری را کارگردانی نکرده پرسید که وی پاسخ داد: یکی از اشکالات من این است که نسبت به انتخاب فیلمنامه خیلی سخت‌گیر هستم و دیگر اینکه چرخه سینما به صورت طبیعی نمی‌چرخد. من فیلمسازی صریح الهجه‌ای هستم که معمولا مدیران از من خوششان نمی‌آید. ضمن اینکه من در هر شرایطی فیلم نمی‌سازم و حتما باید پول فیلم تا پایان فیلمبرداری در جیبم باشد چرا که عزت گروهم و عزت‌نفس خودم مهم است. در مهمانی و یا دورهمی تصمیم برای فیلمسازی نمی‌گیرم! اصلاً یکی مشکلات اصلی فیلم ندارها این است که من آن را ساخته‌ام و اگر کسی دیگر آن را می‌ساخت، جماعت شبه‌روشنفکر که همیشه از مردم عقب‌تر هستند این فیلم را حلواحلوا می کردند.

یکی از غمخوارهای عدالت اجتماعی، امیر نادری بود و ما الان جای خالی او را احساس می کنیم

در ادامه، جواد طوسی بحث را دنبال کرد و در مورد آنارشیسم مطرح شده در ندارها گفت: آنارشیسم اگر قرار باشد به حوزه‌های مستبدانه و فاشیسم سرک بکشد و آنان را نقد کند، چیزی بدی نیست. ضمن اینکه آقای عرب، عدالت‌اجتماعی را مبتنی بر خاستگاه طبقاتی خودش مطرح می‌کند و امیدواریم سینمای ایران جایی برای طرح عدالت‌اجتماعی داشته باشد. یادمان نرود که یکی از غمخوارهای عدالت‌اجتماعی، امیر نادری بود که با فیلم‌های سازدهنی، تنگسیر و ... عطا را به لقایش بخشید و از این کشور رفت و ما الان جای خالی او را احساس می‌کنیم.

فیلم سینمایی ندارها مبتنی بر مجموعه ای از تاثیرپذیری های مثبت سینمای اجتماعی دهه 50 است

داوود مسلمی نیز در جمع‌بندی صحبت‌های خود، با بیان اینکه «ندارها» فیلمی مبتنی بر مجموعه‌ای از تاثیرپذیری‌های مثبت از سینمای اجتماعی دهه 50 سینمای ایران است اظهار داشت: صحنه‌پردازی در سینمای آقای محمدرضا عرب، هیچگاه تمایلی به تظاهر ندارد و این یکی از حُسن‌های فیلم است. ضمن اینکه همه قاب‌های ثابت فیلم از یک قواعد کلاسیک عمومی پیروی می‌کنند.

«ترمینال غرب» هفته آینده در سینماروایت اکران، نقد و بررسی می‌شود

در پایان نیز، رسول شادمانی با اشاره به اینکه یکشنبه هفته آینده آخرین جلسه سینماروایت پیش از انتخابات ریاست‌جمهوری است از اکران، نقد و بررسی فیلم «ترمینال غرب» خبر داد و گفت: فیلم داستانی «ترمینال غرب» به کارگردانی قربانعلی طاهرفر و تهیه‌کنندگی حامد بامروت‌نژاد به عنوان سیاسی‌ترین فیلم سال مطرح است که با محوریت مسائل انتخاباتی و نیز مباحث هسته‌ای تولید شده است و به همین دلیل این فیلم را در جلسه آینده سینماروایت اکران، نقد و بررسی خواهیم کرد.

انتهای پیام/121