به گزارش گروه بین‌الملل دفاع پرس، رئیس‌جمهوری آمریکا چند روز پیش راهبرد امنیت ملی جدید این کشور با تاکید بر شعار «آمریکا نخست» را منتشر کرد، موضوعی که خیلی سریع واکنش منفی روس‌ها و شخص ولادیمیر پوتین را به دنبال داشت.
بر اساس راهبرد جدید امنیت ملی آمریکا، روسیه در کنار چین به عنوان چالشی علیه قدرت، نفوذ و منافع واشنگتن معرفی شده است. با وجود این که دونالد ترامپ دست‌کم در ظاهر و یا به بیان دیگر در سیاست‌های اعلامی خود «از روحیه تازه همکاری با ولادیمیر پوتین» تمجید کرده؛ اما در سند استراتژی امنیت ملی با زبانی تند به روسیه اشاره می‌شود و این کشور را در کنار چین، قدرت‌های «تجدیدنظر طلب» می‌خواند.
استراتژی امنیت ملی آمریکا به‌طور خاص مسکو را متهم به «توسعه سلاح‌های پیشرفته و دارای قابلیت‌های تهدید زیرساخت‌های حیاتی آمریکا» و همچنین «استفاده از ابزار‌های اطلاعاتی برای تضعیف مشروعیت دموکراسی» و در نهایت «ایجاد ناپایداری در مرز‌های اوراسیا» می‌کند. اما این که واکنش روس‌ها در عرصه نظری و عملی به استراتژی جدید آمریکایی‌ها چگونه خواهد بود را باید در اظهار نظر مقامات مسکو جست و جو کرد.
رئیس جمهوری روسیه و وزارت امور خارجه این کشور در واکنش به راهبرد جدید امنیت ملی آمریکا، این راهبرد را «خصومت‌طلبانه» و «ستیزه‌جویانه» توصیف و «سلاح‌های هسته‌ای روسیه» را ضامنی مطمئن برای امنیت مسکو عنوان کرده‌اند. بر اساس اعلام نظر پوتین، وزارت دفاع روسیه باید با در نظر گرفتن «استراتژی‌های نظامی غرب» حق قانونی این کشور برای استفاده از تمامی امکانات در جهت واکنش به چنین تهدیداتی را در نظر بگیرد.
بر اساس اعلام «نیکولای پاتروشف» دبیر شورای عالی امنیت ملی روسیه نیز مسکو «تحقق اهداف مندرج در سند استراتژی امنیت ملی آمریکا از جمله تقویت موقعیت بین‌المللی آمریکا از طریق قدرت» را تهدیدی بالقوه برای امنیت منطقه‌ای و بین‌المللی می‌داند، بنابراین درصدد مقابله با آن با روش‌های واقعی است.
با وجود اظهارات صورت گرفته از سوی مقامات آمریکایی و روسی قبل از روی کار آمدن ترامپ (که عمدتا مبتنی بر تلاش برای بهبود روابط مسکو-واشنگتن بود) از مدت‌ها قبل مشخص بود که مناسبات دو دشمن سابق نه‌تنها به سمت بهبودی حرکت نمی‌کند، بلکه ممکن است با خصومت بیشتری دنبال شود. همین تاکید ترامپ بر مساله «نخست آمریکا» از دیدگاه کشور‌هایی نظیر روسیه، یکه تازی و عدم توجه واشنگتن به اصول و مقررات بین‌المللی را می‌رساند در نتیجه مسکو نمی‌تواند نسبت به آن سکوت کند.
مهم‌ترین نکته در زمینه تنش بین آمریکا و روسیه در یک چیز است و آن عدم قبول روسیه از سوی آمریکا به عنوان «قدرتی جهانی» و «هم تراز با ایالات متحده» است. این رویکرد در دوره اوباما نیز مشهود بود چنان چه وی بار‌ها در جهت تحقیر روس‌ها این کشور را «قدرتی منطقه‌ای» معرفی می‌کرد. این در حالی است که از دید روس‌ها، این کشور باید در هرگونه مذاکره با آمریکا بر سر هر موضوعی در سیاست بین‌الملل به عنوان «طرفی برابر» نگریسته شود.
در اینکه مسکو و واشنگتن به سمت تنش بیشتر حرکت می‌کنند (با توجه به اختلاف نظر‌های عمیق در زمینه‌هایی نظیر کره شمالی، اوکراین، شرق اروپا، خارومیانه و ...) شاید کمتر تردیدی وجود داشته باشد، اما روس‌ها این مساله را مدنظر دارند که محدودیت‌های اقتصادی به آن‌ها اجازه نمی‌دهد تا همانند دوران جنگ سرد به سمت رقابت‌های تسلیحاتی با آمریکا حرکت کنند. نگاهی واقع‌بینانه به بودجه نظامی دو کشور این واقعیت را بیش از پیش عیان می‌سازد. در شرایطی که کل بودجه نظامی روسیه برای سال جدید کمتر از 50 میلیارد دلار است، آمریکایی‌ها بودجه‌ای بالغ بر 700 میلیارد دلار را برای هزینه‌های نظامی خود مدنظر قرار داده‌اند.
آن گونه که ولایمیر پوتین می‌گوید استراتژی جدید امنیت ملی آمریکا «یک برگهِ صرف نیست و در این سند اقدامات معینی پیشبینی شده و به‌طور کامل تامین مالی می‌شود». با این حال و چنانچه گفته شد استراتژی واکنشی روس‌ها به اقدام آمریکا بدون ملاحظه و یکجانبه نخواهد بود. آنچه از دیدگاه سیاست‌گذاران روسی برمی آید این نکته را نشان می‌دهد که روسیه تلاش دارد تا با شکل دادن به ائتلاف‌های جدید منطقه‌ای و یافتن شرکایی جدید در عرصه بین المللی به مقابله با یکجانبه گرایی امریکا بپردازد. کشور‌ها و قدرت‌هایی که بر سپری شدن نظم تک قطبی حاکم بر فضای روابط بین الملل و ضرورت توجه به همکاری‌های بین‌المللی تأکید داشته و از سیاست‌های مداخله جویانه و یکجانبه گرایانه آمریکا همراه با بی توجهی این کشور به قواعد بین المللی و خواست دیگر ملت‌ها، خسته شده‌اند.
با فرض تمایل شخصی ترامپ به نزدیک شدن به شخص پوتین و بهبود روابط با مسکو، سنا در برابر هرگونه تلاش وی برای بازسازی روابط با روسیه از خود و اکنش نشان داده و از این امر جلوگیر‌ی خواهد کرد. روسیه پوتین نیز با وجود آگاهی از محدودیت‌های این کشور، اما در هر زمینه و در هر سطحی، راه مصالحه را جلوی ترامپ باز نخواهد گذاشت.
سرانجام باید گفت: تضاد‌های شدید در منافع راهبردی بین دو کشور- بویژه با توجه به مداخلات یکجانبه گرایانه و غیر قانونی آمریکا درجهان و تلاش روسیه برای افزایش نقش بین المللی خود- روابط رقابتی و گاه خصمانه دو طرف را نه تنها تغییر نخواهد داد بلکه آن را به سوی روندی فزاینده خواهد کشاند.
انتهای پیام/ 411
