به گزارش دفاع پرس، اما به دلیل احساس نیاز به حضور در جبههها، کسب و کار خود را رها کرده و وارد صحنه نبرد شدند و بعد از اتمام دوران دفاع مقدس بر سر زندگی، شغل و کسب و کار و دانش خود برگشتند. در این میان کسانی بودند که یاد و خاطره دوستان و همرزمان شهیدشان لحظهای آنها را رها نکرد و حتی بعد از اتمام دوران مقدس نتوانستند از آن بچهها، فرهنگ و زندگی در آن سرزمینهای خاکی دست بکشند و بر سر زندگی و علایق و حرفههای خود بازگردند. قاسم دهقان علمدار لشکر 27، یار صدیق حاجاحمد متوسلیان، حاجهمت و عباس کریمی و همچنین دوست نزدیک سیدمرتضی آوینی از جمله این انسانها بود که بعد از جنگ دیگر نتوانست دوستان و همرزمان خود که در مناطق عملیاتی جا مانده بودند را رها کند. او بعد از دفاع مقدس آنقدر به دنبال این گمنامهای بهشتی رفت تا در نهایت به قافله یاران پیوست و بهشتی شد. 17 شهریور سالروز شهادت قاسم دهقان است که از این رو سعی کردیم با گذری کوتاه بر زندگی و مجاهدتهای این شهید والامقام یادکردی از وی داشته باشیم.
از تولد دنیایی تا تولد انقلابی
شهید قاسم دهقان متولد سال 1336 در همدان است. وی همچون دیگر یاران و اصحاب حضرت امام روحالله در خانوادهای مذهبی که تربیت فرزند به شکل اسلامی را از اهم موارد در زندگی میدانستند رشد یافت و اوج جوانی او همراه شد با دوران پیروزی و اوجگیری مبارزات ملت انقلابی و نهضت امام روحالله. از این رو در اواخر سال 1355 به خدمت سربازی رفت. وی در گارد شاهنشاهی مشغول خدمت شد و آموزشهای خاص نیروهای گارد را پشت سر گذاشت. در روزهایی که رژیم منحوس پهلوی ارتش و گارد شاهنشاهی را برای مبارزه با انقلابیون و سرکوب آنها به خیابانها میفرستاد، کینه او از رژیم سلطنتی پهلوی بیشتر میشد. اما قاسم دهقان که در سال 1336 تولدی دنیایی داشت، در 17شهریور سال 57 که به جمعه سیاه معروف است و حادثه و فاجعه میدان ژاله رقم خورد تولد انقلابی او نیز رقم خورد. قاسم در این روز به همراه دو سرباز دیگر از گارد فرار میکند و به مردم میپیوندد.
حاجقاسم و حقالناس
نکتهای که در دستنوشتههای قاسم دهقان بیشتر به چشم میخورد رعایت حقالناس و به فکر دیگر دوستان خود بودن و اهمیت دادن به آنها در دوران سربازی است. چه چیز این رعایت را خاص میکند؟ رعایت مسائل مذهبی در رژیم کاملاً ضدمذهب، از نشانههای انقلابیگری است که همراه با معرفت و شناخت به پیش میرود. در دستنوشتههای قاسم نوشته شده که روز فرار میخواستیم تعداد 30 اسلحه از اسلحههای بچههای تیم را با خودمان از میدان درگیری خارج کنیم، اما چون از برادرم شنیده بودم که یک سرباز اسلحه گم کرده بود و او را اعدام کردند، من هم احساس کردم امکان دارد این سربازانی را که من میخواهم اسلحههای آنها را از میدان درگیری بردارم و خارج کنم، اعدام کنند، در نتیجه این کار را انجام ندادم. به هر حال متولد انقلابی 17 شهریور 57 مدتی بعد از فرار توسط ساواک دستگیر شد و مدتی را نیز در کمیته مشترک متحمل شکنجههای گوناگون شد. در اواخر به اعدام محکوم شده بود که با پیروزی انقلاب خداوند جان دیگری به او داد تا آن را در راه جهاد فی سبیلالله فدا کند و همچون شهدا به شاهدی دائمی در تاریخ و زمان مبدل شود.
فرماندهای که هیچگاه نیروهایش را رها نکرد
بعد از پیروزی انقلاب اسلامی قاسم دهقان وارد کمیته شد و مدتی بعد از ورودش به کمیته انقلاب اسلامی ماجرای تجاوز رژیم بعث و همپیمانان مستکبرش پیشآمد لذا برای نبرد در جبهههای حق علیه باطل و برای حضور در جنگی که از حالت جنگ درآمده بود و چون پیرمراد زمان، حضرت امام روحالله دستور و فتوا داده بود به «جهادی مقدس» تبدیل شده بود، وارد سپاه پاسداران انقلاب اسلامی شد.
بعد از اینکه حاجاحمد متوسلیان به دستور فرماندهی کل سپاه از مریوان به جنوب عازم شد و تقریباً همه یاران و دوستان، همرزمان خود را از پاوه و سنندج و مریوان و... برای تأسیس تیپ 27 حضرت رسول به جنوب آورد، حاجقاسم نیز به تیپ 27 ملحق شد و مسئول راهاندازی گردان ابوذر شد. با ابوذر بود و در لحظه لحظههای فتح و نبرد و جهاد حضور یافت. در فتحالمبین و در الیبیتالمقدس در کنار فرمانده دلاور و جاویدالاثر سپاه امام روحالله، حاجاحمد متوسلیان بود و در زمانی که خیلی از به ظاهر روشنفکران سعی در عوض کردن گوشهای از تاریخ با پاک کردن صورت مسئله را داشتند، قاسم دهقان و بچههایش تاریخی بینظیر را رقم میزدند.
حضور در لبنان
بعد از فتنهای که غربیها و رژیم نامشروع صهیونیستی برای کمک به صدام و جلوگیری از پیشرویهای سپاه اسلام در جنوب لبنان به وجود آوردند شهید دهقان به همراه قوای محمدرسولالله، به فرماندهی حاجاحمد عازم لبنان شد. در لبنان هم در مسئله ایجاد مقاومت و آموزش شیعیان همچون دیگر رزمندگان اعزامی مشغول مجاهدت بود که در نهایت، بعد از اسارت فرمانده بینظیر و بیبدیل تیپ 27 بدون حاجاحمد با دلی شکسته عازم و وارد ایران شد. بعد از بازگشت از لبنان به تیپ 27 برگشت، به تیپی که با کمی تغییر به لشکر 27 حضرت رسول مبدل گشته بود و فرماندهی آن را یار و دوست و همرزم و معاون سردار اسیر عاشورایی، حاجابراهیم همت به عهده گرفته بود، حاجهمت که قاسم را از بدو تشکیل تیپ میشناخت و دوستانی صمیمی بودند و از قابلیتهای قاسم خبر داشت فرماندهی بچههای گردان مالک اشتر را که در ارتقای سازمان رزم تیپ به لشکر، حال تبدیل به تیپ شده بودند به او داد. قاسم دهقان به گفته شاهدان و مسئولان لشکر 27 در آن مقطع، حماسهای را با گردان مالک در فکه، در رملهای داغ و تا دندان مسلح آن منطقه خلق کرد که هیچ قلم و دوربینی، حتی دوربین سید شهیدان اهل قلم نتوانست آن را ثبت و ضبط کند.
17 شهریور، نقطه الحاق و دیدار با یاران و خدای خمینی
بعد از اتمام دوران دفاع مقدس قاسم دهقان نتوانست از یاران و دوستان و نیروهای جا مانده خود در سرزمین و خاک گرم و داغ جنوب به خصوص فکه دل بکند.
در بحث تفحص شهدا بسیار فعال بود و تقریباً چون در منطقه فکه هم مسئولیت فرماندهی و هم حضور در اطلاعات و عملیات را داشت و هم تعداد زیادی از شهدای لشکر در آن نقطه جا مانده بودند، وارد فکه شد و در کشف بسیاری از مقتلهای شهدا و پیکرهای پاک فرزندان عاشورایی امام روحالله نقش مهمی را ایفا کرد.
وقتی سید شهیدان اهل قلم وارد فکه شد، قاسم دهقان به عنوان راوی و کسی که حماسهای بینظیر در فکه رقم زده بود، آنها را همراهی کرد. جدا از مسئله توجیه منطقه و روایتگری و تفحص، ارادت و دوستی نیز بین قاسم دهقان و سیدمرتضی آوینی بود، این رفاقت تا حدی بود که بعد از شهادت سیدمرتضی، دوستان و آشنایان کمتر توانستند خنده بر لبهای قاسم ببینند، این مسئله از آن جا هم اثرگذار بود که در زمان شهادت سیدمرتضی و سعید یزدانپرست، قاسم دهقان در چند متری حادثه حضور داشت. به هر حال قاسم دهقان که خود نیز از هنرمندان به حساب میآمد و کم و بیش دستی در هنر داشت، علاقه وافری به ارائه ارزشها، اثرات و اهداف انقلاب و دفاع مقدس از طریق سینما داشت. به همین منظور مشغول ساخت فیلمی با نام قطعهای از بهشت که نمایش خلق حماسههایی از رزمندگان بود، در شهر یزد شدند، که در نهایت در قطعهای از بهشت، در 17 شهریور ماه سالروز تولد انقلابی وی بر اثر انفجار زودرس، به قافله یاران شهیدش پیوست و بهشتی شد. روحش شاد و یادش گرامی.
