به گزارش خبرگزاری دفاع مقدس از سمنان، یکی از راههای بررسی میزان فعالیت در هر موردی انعکاس آنها در مطبوعات است. نظر به اینکه دوران دفاع مقدس در سالهای 59 تا 67 بوده در این دوران 8 ساله در سطح استان، مطبوعات خاص مانند روزنامه یا هفتهنامه وجود نداشته است ولی نمایندگی روزنامههای مختلف کشوری مانند کیهان، اطلاعات، جمهوری اسلامی، انقلاب اسلامی، رسالت و ابرار در سطح استان فعال بوده و تلاش همین نمایندگیها بوده است که با ارائه اخبار و گزارشات به عنوان اسناد تاریخی در روزنامهها ثبت گریده است.
اگر چه با توجه به سیاست و کارکرد روزنامهها امکان ثبت تمامی امورات انجام شده میسر نبود ولی همین مقدار حجم اخبار و گزارشات نشاندهنده حضور فعال مسئولین و روحانیت و سازمانها و ادارات و مردم در پشتیبانی از جبهههای نبرد و حضور نیروهای داوطلب میباشد.
نکته قابل تامل وضعیت اشتغال و درصد کم بیکاری این شائبه را از میان برمیدارد که این عامل احتمالی باعث حضور پرشور نیروهای مردمی بوده است و از این نظر استان در ردههای آخر قرار دارد و باید به دنبال عواملی دیگر بود که این حماسه را آفریده است.
نقش ادارات و سازمانها در پشتیبانی از دفاع مقدس
در این پروسه زمانی دهساله این حضور ملموس میباشد. اعزام و حضور بالاترین مقام رسمی استان یعنی استانداران وقت , ائمه جمعه , مدیران کل ادارات, فرمانداران و روحانیت و سایر مسئولین بطور مکرر گواه این مطلب است و در این زمینه هماهنگی و همدلی بین مسئولین و مردم ملموس و این امریک ارتباط منطقی و مکمل نسبت به هم داشته است.
موارد قابل توجه و تعمق در کتاب حاضرکه در قالب خبر به چشم میخورد که و تعطیلی کلاس وحضور در جبهه نبرد و تمامی دانشآموزان به اتفاق معلم کلاس یکی از این موارد میباشد در واقع باید این دهه را دوران طلایی همدلی و عشق و ایثار و آگاهی نامید . حضور بسیاری از فرزندان مسئولین و روحانیت در جبهههای نبرد و شهادت بعضی از آنها بیان کننده هماهنگی بین قول و عمل مسئولین بوده است.
در زمینه ارسال کمکهای مورد نیاز جبهه سازمانها و ادارات همکاری خوبی را با ستاد پشتیبانی جنگ استان داشتهاند و آمار جمعآوری اموال متروکه واسقاطی و تحویل به پشتیبانی جنگ استان و تبدیل وفروش برای کمک به جبهه گواه ادعای ماست که در مطبوعات استان نیز درج گردیده است . حمایت و پشتیبانی از یگانهای رزم و گردانهای پشتیبانی جهاد استان از دیگر موارد بارز در روزشمار میباشد.
ادارات و سازمانها در بازسازی مناطق جنگی و کمک به جنگزدگان یکی از آسیبهایی که در هر جنگی اتفاق میافتد خرابی و ویرانی و آسیب به شهرها و روستاهای و تاسیسات خصوصاً در مناطق جنگی میباشد. در این راستا سازمانها و ادارات به همراه مردم خوب و خونگرم مشارکت خوبی داشتهاند که در طی دو محور در مطبوعات به نگارش درآمده است.
در بازسازی مناطق جنگی جنوب مانند خرمشهر و سوسنگرد و همچنین غرب کشور (بانه) تا صالحآباد و مهران توسط ادارات مختلف و با مسئولیت اداراتی مانند بنیاد مسکن و راه و ترابری وجهادسازندگی سابق پذیرفته شده است و با همت آنها و پشتیبانی مردم مرحمی بر زخم آسیب دیدگان جنگ و باری را از دوش دولت برداشتهاند.
اقدام بعدی که در این مورد انجام شده و در مطبوعات خودنمایی میکند در خصوص کمک و پناه دادن به جنگزدگان و جمعآوری امکانات و وجوه نقد و ارسال برای آنان بوده است که روحیه نوع دوستی هماستانیها را به نمایش میگذارد. و همچنین اسکان آوارگان جنگی در شهرهای استان و نیز میزبانی از آنها نیز شاهد بودهایم.
نقش اقشار مختلف مردم در پشتیبانی مادی و معنوی از رزمندگان از نکات بارز در روزشمار نقش بسیار مهم و حضور معنوی مردم در امر کمک به جبهههای نبرد میباشد وجود تشکل ستاد پشتیبانی جنگ استان و زیرمجموعههای مردمی از تمامی شهرستانها و بخشها و شهرها وجود پایگاههای جمعآوری کمکهای مردمی از انواع ضروریات خوراکی و پوشاکی و ابزار و امکانات و .... نشان از ارتباط مداوم بین استان و رزمندگان جبهههای نبرد میباشد و توجه به میزان قلکهای ارسالی از دانشآموزان در مدت 4 ماه به تعداد 85000 عدد نشاندهنده عمق حضور مردم خصوصاً جوانان و نوجوانان دانشآموز میباشد که زیبایی معنوی آن دل رزمندگان را شاد کرده است.
نامههایی پر از محبت و صفا و صمیمیت دانشآموزان به رزمندگان استان باعث شادابی و نشاط بالا رفتن روحیه آنان بوده است واقدامات خواهران در زمینه پشتیبانی از رزمندگان مانند پخت نان – بافتن جوراب – دستکش و لباس و ... و اهداء به آنان جلوهای از حضور مردمی است.
کمک خاص عشایر استان به تعداد 815 رأس گوسفند گواه عمق مردمی بودن این حرکت همراه با ایثار میباشد. در زمینه پشتیبانی و حمایت از خانواده رزمندگان نیز مردم خونگرم استان با تشکیل 300 هسته انصارالمجاهدین و تیمهای مددکاری به یاری خانوادههای رزمندگان شتافتهاند.
اوج زیبایی در حمایت را در هنگام بدرقه در زمان اعزام و استقبال در زمان برگشت از جبهه و نیز شرکت در مراسم دعا و نیایشهای کمیل و ندبه و دعای توسل همواره برای پیروزی و سلامتی رزمندگان دعاکرده و بدین وسیله پیوند عمیقی بین مردم و رزمندگان به چشم میخورد.
در نهایت کمکهای مردمی و پشتیبانی در سال 1365 زمانی به اوج خود میرسد که مردم استان متوجه تشکیل یگان منتسب به استان میگردند و با توجه به این تعلق و احساس مسئولیت بیشتر در ظرف مدت 6 ماه یگان را کاملاً تجهیز کرده و اکیبهایی از ادارات ومردمی خیر برای تامین نیازمندیها به تیپ سفرکرده و بدنبال آن نهایت تلاش و کوشش در جهت رفع آن نمودهاند.
اعزام نیروهای داوطلب و مردمی بسیجی
الف : بسیجیان
از مواردی که در مطبوعات به طور مکرر ثبت شده است اعزام نیرومیباشد که در قالب نیروهای بسیجی رزمی و تخصصی و نیرهای تخصصی گردانهای جهادسازندگی میباشد .
در مجموع طبق آمار بدست آمده حدود 28000 نفر از نیروهای بسیجی رزمنده از طریق سپاه به مناطق جنگی اعزام گردیدهاند تکرار حضور افراد را درنظر بگیریم به بیش از 000/100 نفر بالغ میگردد.
با توجه به نبود نظام آماری مشخص و تغییرات مکرر افراد دسترسی به آمار دقیقی از وضعیت اعزام نیروی بسیجی مدون قبل از سال 64 حاصل نشده و اولین آمار رسمی که توسط اطلاعات و آمار واحد بسیج ستاد مرکزی سپاه درسال 67 به صورت مقایسهای تهیه شده به قرار زیر میباشد . برای مقایسه آمار رزمندگان استان با کشور با عنایت به اینکه جنگ در دهه 60 اتفاق افتاده است ملاک جمعیتی سال 65 را ملاک بررسی قرار میدهیم .
ب: مقایسه آماری سال 64 و 65
آمار کل رزمندگان اعزامی از نیمه دوم سا ل 64 و نیمه اول سال 65 یعنی در طول یکسال کل کشور معادل 562060 نفر میباشد که سهم استان سمنان با 9552 نفر معادل 7/1 درصد از کل اعزام کشور میباشد . درحالی که جمعیت این استان در سال 65 97% (یعنی کمتر از 1%) کل کشور در این سال را نشان میدهد . بدین ترتیب به نسبت کل کشور اعزام بالاتری داشته است . با توجه به جمعیت کشور و استان و آمار رزمندگان اعزامی نشاندهنده این امراست در کشور به ازای هر 88 نفر در استان به ازهر 44 نفر یک نفر در جبهه اعزام حضور یافته است . ولی در سال 65 و 66 براساس مقایسه آماری که توسط همین مرکز صورت پذیرفته دقیقتر و با جزئیات بیشتری تهیه شده است که به شرح آن میپردازیم :
قبل از مقایسه آماری اعزام رزمندگان و حضور در جبههها تعریف دو عنوان دخیل در مقایسه اشاره میگردد .
1- جمعیت مردان مکلف : جمعیت مرد بالای 17 سال صرفنظر از مذهب که از سرشماری سال 65 بدست آمده است.
2- اعزام نسبت به جمعیت : جمع اعزام به جبهه و اعزام به آموزش نسبت به جمعیت مردان مکلف .
اعزام نیرو نسبت به مردان مکلف در سال 1365 و 1366 (آذرماه ، سپاهیان حضرت محمد(ص) ) استان سمنان با اعزام تعداد 1081 نفر نیرو با توجه به نسبت جمعیت در رتبه ششم کشور قرار داشته و این نسبت در سال 1366 با اعزام 3085 نفر سیر صعودی داشته واستان به رتبه دوم صعود کرده است . با بررسیهای انجام شده و یکی از دلایل عمده سیر صعودی اعزام نیرو تشکیل یکان منتسب به استان بوده است که در این سال تأسیس گردید . و همدلی و همکاری مسئولین و روحانیت و مردم دراین امر موثر بوده است.
نتیجه : میانگین اعزام نیرو با فرمول فوق در سال 1365 در کل کشور حدود 1/1 درصد و استان سمنان حدود 4/1 درصد میباشد که بالاتر از میانگین کشوری بوده و این نسبت در سال 1366 با توجه به سیر صعودی اعزام نیروی استان در این سال ، در حالی که میانگین اعزام کشور تقریباً همان 1/1 درصد میباشد استان سمنان در رده دوم با 7/3 درصد اعزام برخوردار بوده است که بیش از 3 برابر میانگین کشوری را شامل میشود .(1)
مقایسه جمعیت بین کشور و استان سمنان در سال 65 که 97% کل کشور میباشد کل آمار رزمندگان استان معادل 43/1 درصد رزمندگان کل کشور بوده که رقم بالاتری را نشان میدهد.
ج: شکلی دیگر از مقایسهکه در رابط با حضور نیروهای بسیجی به تناسب جمعیت کل کشور و جمعیت استان در طول 8 سال جنگ تحمیلی صورت گرفته است که به قرار زیر میباشد . کل نیروهای بسیجی رزمنده در سطح کشور معادل 1930000 نفر میباشد(2) و با توجه به جمعیت کشور بعنوان بسیجی در جبهههای نبرد حضور داشتهاند.
حال با توجه به تعداد رزمندگان استان که بالغ بر 27838 نفر میرسند براساس جمعیت همان سال (1365) استان که تعداد 417035 نفر میباشد این نتیجه حاصل میشود که حدود 67/6 درصد از جمعیت این استان در جبهههای نبرد حضور یافتهاند که بیش از 7/1 برابر میانگین کشوری بوده واین آمار و ارقام نشان دهنده فعال و چشمگیر نیروهای مردمی در جبهههای نبرد میباشد . بعبارتی در سطح کشور به ازای هر 26 نفر در استان سمنان به ازای 15 نفر یک نفر در جبهه حضور یافتهاست که از تقسیم تعداد جمعیت بر تعداد رزمندگان بدست می آید.
بسیجیان با حضور خود در مناطق جنگی در برهه های زمانی مختلف حماسه آفریدند و هرزمان که حضرت امام(ره) و مسئولین اعلام می کردند که جبهه به نیرو نیاز دارد بی محابا اعزام میشدند ولی نکته قابل توجه در خصوص اعزام سریع این عزیزان بعد از پذیرش قطعنامه از طرف جمهوری اسلامی و تعرضات صدام به مرزها و پیام حضرتامام (ره) میباشد که در ظرف مدت 6 روز طی 4 نوبت بیش از 1600 نفر از بسیجیان به همراه تعدادی از مسئولین و روحانیت اعزام گردیدند و نقش بسیار مهمی در پیشگیری و سد منافقین در روز 4مهرماه 1367 در تنگه مرصاد داشتند روزنامه ها نوشتند گروه کثیری از نیروهای تازه نفس رزمی طی یک اعزام سریع و فوقالعاده از استان سمنان راهی جبهههای خون و شرف میهن اسلامیمان شدند .(1) و این یک واقعیت بود بعد از رسیدن نیروها به ارودگاه صادقین واقع در 3 راه کوزران بین کرمانشاه اسلام آباد که در خط مقدم مقابله با منافقین قرارداشت بعد از شش ساعت تجهیز و آماده نبرد با منافقین گردیدند.
سپس با شجاعت و رشادت وصفناپذیر به استعداد 4 گردان رزمی جزء اولین نیروهای سدکننده سپس تعقیب کننده منافقین بودند و با تقدیم بیش از 68 شهید برگ زرینی را برافتخار جمهوری اسلامی و استان به ارمغان گذاشتند. یاد شهیدانی را که از روز اعزام تا تشییع پیکر پاک آنها در استان بیش از 7 روز نمیگذشت را گرامی میداریم و به روحشان درود میفرستیم .
نیروهای داوطلب اعزامی از جهاد استان
استان سمنان یکی از استانهای موفق و فعال و نمونه در جنگ از نظر جهاد و کارهای مهندسی رزمی بوده است.(2) طبق آمار اعلام شده توسط موجود جهادسازندگی استان در طول 8 سال دفاع مقدس نفر نیرو جهت پشتیبانی امورات رزمی و تخصص به مناطق جنگی اعزام کرده است که نقش بسیار بارزی در پشتیبانی و بازسازی مناطق جنگی داشتهاند.
در این میان استان سمنان با اعزام نیرو و به استعداد میانگین گردان در مناطق جنگی
در پایان ازاعزام نیروهای داوطلب شهربانی و ژاندارمری سابق که وظیفه حضور در مناطق جنگی را نداشتند نیز در وطبوعات استان درج گردیده است که به نوبه خود حکایت از حضور معنوی و پرشور آنان میباشند.
1 – روزنامه اطلاعات 4 مرداد 1367 ص 4.
2- آقای کلانتری – معاون نیروی انسانی ستاد مرکزی جنگ جهاد – روزنامه جمهوری اسلامی 28 خرداد 1367 ص6.
مقایسه آماری شهدای استان و کشور
آمار شهدای اعلام کل کشور ، تعداد 219000 نفر و تعداد شهدای استان معادل 870/2 (1) نفر میباشد با توجه به اینکه جنگ تحمیلی در دهه 1360 تا 1370 اتفاق افتاده است جمعیت کل کشور و استان را در سال 1365 ملاک محاسبه قرار میدهیم و مقایسه به شرح زیر میباشد .
جمعیت کل کشور در سال 1365 – 49445010 نفر و شهدای کل کشور 219000 نفر، جمعیت استان در سال 1365 – 417035 نفر و شهدای استان 2870 نفر
نتیجه : از مقایسه آماری فوق چنین استنباط میگردد.
کل کشوربر اساس جمعیت سال مورد اشاره معادل 44% درصد (1 نفر در هر 226 نفر) به فیض شهادت نائل آمدهاند و این رقم در مورد استان سمنان به 69% درصد (1نفر در هر 145نفر) جمعیت استان میرسد و از این حیث سومین استان شهید داده با توجه به نسبت جمعیت در سطح کشور میباشد.(1)
مقایسه آماری شهدای بسیجی استان با کشور:
از کل تعداد 1930000 نفر بسیجی رزمنده در سطح کشور تعداد 95000 نفر به شهادت رسیدهاند که معادل 9/4 درصد کل رزمندگان و سهم استان از شهدای بسیجی معادل 1574 نفر میباشد که معادل 4/5 درصد رزمندگان استان می باشد. از مجموع شهدای کشور یعنی 219000 نفر تعداد 95000 نفر بسیجی می باشند که 44% از این آمار را تشکیل می دهد. در حالی که این نسبت در استان با تعداد 1574 نفر بسیجی از مجموع 2784 نفر شهید استان معادل 1/54 درصد را شهدای بسیجی تشکیل میدهند که 10 درصد از میانگین کشوری بالاتر است .
بنابراین هم در آمار رزمندگان و هم در آمار شهدا و خصوصاً نیروهای بسیجی درصد بالاتر از میانگین را نشان میدهد که این امر نشاندهنده حضور و نقش مهم بسیجیان دلاور در جبههای نبرد و عرصههای انقلاب میباشد . ضمن اینکه قریب به اتفاق شهدای استان بدلیل دوری از مرزها و عدم امکان بمباران و موشکباران و .... در صحنههای نبرد و میدانهای نبرد و میدانهای جنگ به فیض شهادت نائل آمدهاند.
حضور پاسداران در دفاع مقدس
به مثابه حضور پرسنل داوطلب بسیجی حضور پاسداران به عنوان فرماندهان و همرهان بسیجیان بسیار چشمگیر می باشد بطوریکه که طبق آمارهای موجود تعداد 316 نفر از پاسداران استان به درجه رفیع شهادت نائل آمدهاند به عبارت دیگر هر 5 نفر یک نفر به شهادت رسیدهاند .
مقایسه شهدای داوطلب جهاداستان با کشور
طبق آمار رسمی اعلام شده تعداد 3100 نفر از اعضای جهاد داوطلب نفت ایران در طول دفاع مقدس به شهادت رسیدهاند که با توجه به تناسب آمار کشور معادل 5/1 درصد آمار کل کشور و این آمار در استان سمنان به حدود 110 نفر میرسد که معادل 4 درصد آمار شهری استان را تشکلیل میدهد .
ضمن اینکه با توجه به جمعیت کشور در سال 1365 استان سمنان کمتر از 1% جمعیت کل کشور را در بر دارد . ولی آمار شهدا جهاداستان نیز 113 نفر معادل 6/3% درصد از کل شهدای جهاد کشور را شامل میگردد. بیش از 3 برابر میانگین کشوری را به خود اختصاص داده است . که حاکی از حضور فعالانه نیروهای داوطلب جهاداستان در منطقههای نبرد و پشتیبانی رزم میباشد.
