به گزارش خبرنگار فرهنگ و هنر دفاع پرس، نشست «نقش زنان در ادبیات بعد از انقلاب» عصر امروز (پنج‌شنبه، ۲۰ اردیبهشت) با حضور منیژه آرمین و راضیه تجار در مجمع ناشران انقلاب اسلامی در سی و یکمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران برگزار شد.
«راضیه تجار» در ابتدای این نشست با بیان اینکه حدود صد سال تاریخ ورود داستان‌نویسی مدرن به ایران است، اظهار داشت: سیر نگارش داستانی از رمان به مجموعه داستان شکل گرفت و بعد از پنجاه سال به علت شرایط فرهنگی خانمها وارد عرصه قلم شدند. خانمها با نثر انشائی خطرات جامعه را به خانمها گوشزد می‌کردند و تدریجی نویسندگان خانم وارد عرصه نوشتن شدند.
وی گفت: داستان‌های سیاه تدریجا به سمت پاورقی نوشتن و داستان‌های زرد و سطحی شدن رفت و سپس خانمها ورود پیدا کردند و داستان‌هایی را برای مجلات می‌نوشتند. عموم مردم به صورت جدی نویسندگان زن را نمی‌شناختند لذا انقلاب اسلامی باعث تحول زیرساختی داستان شد.
دبیر انجمن قلم خاطر نشان کرد: انقلاب اسلامی زنان را از انزوا بیرون آورد. زنان در صف‌های اول ایستادند و تجربه جدیدی را دریافتند. این تجربه‌ها روی کاغذ آورده شد و بلافاصله جنگ در گرفت. زنان با همراهی کردن وقایع دفاع فصل جدیدی یافتند. سوژه‌هایی جدید زیادی جلوی پای زنان نویسنده قرار گرفت و بسیاری از نویسندگان در سال‌های اولیه شروع به نویسندگی کردند.
تجار توجه به هنر با ویژگی‌های اسلامی را یکی از ویژگی‌های سال‌های اولیه دفاع مقدس دانست و گفت: در سال‌های اولیه در بحث ساختار مشکلاتی وجود داشت اما این مشکلات برطرف شد. خانمها امروز با اختیار خودشان قلم می‌زنند و کسی به آن‌ها نمی‌گوید چه چیزی بنویسید. زنان هویت خودشان را پیدا کردند و به همان اندازه احساس شخصیت می‌کنند.
وی افزود: اگر زمانی خانمها قبل از انقلاب کپی‌برداری از غرب می‌کردند امروز حرف خودشان را می‌گویند. اگر چه قشری هنوز رمان زرد می‌نویسند اما کارهای زیادی با دریافت‌های نویسنده و خودباوری وجود دارد.
دبیر انجمن قلم گفت: جلال آل احمد در آثارش ریشه دینی داشت و سپس با انقلاب مضامینی چون شهادت و خداباوری در کتاب‌های ما وارد شد. سیری که نویسندگان از این نظر پیدا کردند خیلی متفاوت‌تر از آثاری بود که فقط لایه مادی داشت. ما ادبیات عجازی را به وجود آوردیم، لذا ادبیات انقلاب اسلامی حضور خودش را تثبیت کرده است.
وی ادامه داد: خانم‌های نویسنده به دلیل تخیل قوی، جزئی نگری و احساسی بودن خاطرات همسران و مادران شهدا را به خوبی نوشتند به طوری که با بدنه جامعه ارتباط بهتری برقرار کرد.
تجار علت تأثیرگذاری ادبیات عامه پسند را در ساده فهم بودن آن‌ها دانست و بیان کرد: ادبیات عامه پسند را با سیر تند نیز می‌توان خواند و به بیانی لقمه‌ای آماده است که خواننده با کمترین فکری می‌تواند آن را درک کند.
تجار عنوان کرد: داستان‌های اولیه دفاع مقدس بسیار ابتدایی بود اما بعد از مدتی داستان‌ها خیلی جدی‌تر و عمیق‌تر به وجود آمد. به تدریج بعد از دفاع مقدس رمان‌هایی به وجود آمد در حالی که نویسندگان نیازمند الهام گرفتن از اسنادی از دفاع مقدس بودند.
«منیژه آرمین» نویسنده کشورمان در این نشست اظهار داشت: خانمها در زمینه کارهای ژورنالیستی فعالیت می‌کردند. اینکه حضور زنان نادیده گرفته می‌شود یک اتفاق تاریخی است که زنان را همیشه در سایه نگه می‌داشتند.
وی گفت: قبل از انقلاب زنانی مثل سیمین دانشور اشاراتی به انقلاب اسلامی داشتند. ما قبل از پیروزی انقلاب اسلامی بارقه‌هایی از انقلاب را در آثار ایشان می‌دیدم. انقلاب اتفاقی بود که زنان حضور چشم‌گیری در آن داشتند. نسل جوان اگر به فیلم، عکس و اسناد مراجعه کنند متوجه حضور زنان در خیزش‌های انقلاب می‌شوند.
این نویسنده تصریح کرد: حضور زنان مسلمان در انقلاب اسلامی از طیف‌هایی دیگر بسیار بیشتر بود و در واقع نویسندگان زن که بعد از انقلاب قلم زدند و زحمت کشیدند در واقع تبلور خود انقلاب بود و از انبوه زنان حاضر در آن خیزش الگو گرفتند.
آرمین خاطر نشان کرد: حضور زنان در عرصه قلم و ادبیات بیشتر و مشخص‌تر شد. یعنی نویسندگان زن بعد از انقلاب در دل مردم بودند و آن قشر روشن‌فکر عاج نشین نبودند.
وی بیان کرد: زنان نویسنده بعد از انقلاب اسلامی از نظر دنیای بیرونی و دنیای درونی رشد زیادی کرد. قبل از انقلاب حرکت در سطحی داشتند در حالی که امروز زنان متوجه هستند که داستان انقلاب موضوع یک تفکر و برافروختن اندیشه‌هاست.
این نویسنده اظهار داشت: دفاع مقدس اتفاق خیلی عجیبی بود. ملتی که انقلاب را تثبیت نکرده بود با جنگ روبرو شد. مدتی طول کشید تا زنان توانستند جایگاهشان را پیدا کنند و لذا زنان حضور چشم‌گیری در بیمارستان‌ها داشتند. من معتقدم زنان سوژه‌های زیادی دارند که کشف نشده‌اند که باید با نگاه عمیق‌تری نسبت به حضور زنان در دفاع مقدس انجام شود. زنان اهل قلم در ادبیات دفاع مقدس از سطح به عمق حرکت کردند.
آرمین بیان کرد: ادبیات عامه پسند ساده و سهل است. این ادبیات تحلیل نمی‌کند بلکه فقط طرح می‌کند. این گونه ادبیات برای افراد سهل پسند خوب است. امیدواریم بتوانیم راه حلی پیدا کنیم که ضمن جذب عامه مردم، عامه‌زده نباشیم؛ بدون اینکه به سطحی‌نگری بیفتیم.
انتهای پیام/۱۲۱
