به گزارش خبرنگار بین‌الملل دفاع پرس، سیاست خارجی عربستان سعودی را می‌توان براساس نظریه «موازنه تهدید» استفان والت نظریه‌پرداز آمریکایی توجیه کرد. نظریه موازنه تهدید بر این اساس پایه‌گذاری شده است که افزایش قدرت یک بازیگر الزاماً نمی‌تواند به برقراری موازنه قدرت منجر شود؛ اما این موازنه خود به 2 صورت در نظام بین‌الملل محقق می‌شود؛ موازنه‌سازی مثبت و موازنه‌سازی منفی. موازنه‌سازی مثبت مبتنی بر افزایش قدرت خود کشوری است که قصد موازنه‌سازی را دارد که از طریق پیمان‌های چندجانبه و دوجانبه صورت می‌گیرد. موازنه منفی به معنای تضعیف قدرت رقیب است.
سعودی‌ها افزایش قدرت ایران در منطقه را در صورت حل معضلات ایران در مسائل اقتصادی پس از توافق هسته‌ای ایران بدون آمریکا و با تلاش کشورهای عضو اتحادیه اروپا و دیگر قدرت‌های بزرگ نظیر روسیه و چین برای استمرار مبادلات تجاری با ایران، به معنای افزایش قدرت کلی ایران تفسیر می‌کنند. بدین منظور به موازنه‌سازی مثبت روی آورده‌اند. این موازنه‌سازی با افزایش بی‌سابقه خرید تسلیحات از آمریکا و کشورهای غربی بوده است.
خرید هنگفت تسلیحات نظامی از آمریکا و کشورهای غربی باعث تقویت نظامی این کشور می‌شود که می‌تواند نقش عربستان را در سطح عربی خاورمیانه ارتقا دهد.
عربستان سعودی در موازنه‌سازی منفی اقدام به تشکیل ائتلاف‌های دوجانبه و چندجانبه علیه رقبای خود کرده است. اتحاد عربستان، بحرین، عربستان، امارات، عربستان و کشورهای شورای همکاری خلیج‌فارس در همین راستا است. محمد بن سلمان ولیعهد سعودی مدعی است که ایران بزرگترین دشمن این کشور در منطقه است و تمام کوشش سعودی‌ها در جهت تضعیف ایران در منطقه می‌باشد. سعودی‌ها برای ضربه زدن به نفوذ منطقه‌ای ایران حمایت از گروه‌های مخالف با نظام جمهوری اسلامی ایران مانند گروهک منافقین و برخی از تجزیه‌طلبانی که توهم براندازی نظام جمهوری اسلامی را در سر می‌پرورانند، در دستور کار خود قرار داده‌اند.
اقدام علیه ثبات سیاسی یک کشور مستقل نظیر ایران برای تجزیه و فروپاشی آن کشور تنها در ذهن بیمار ولیعهد عربستان می‌تواند بعنوان دستاوردی مثبت برای نفوذ عربستان در منطقه محسوب شود. عدم پاسخگویی مناسب ایران به آتش‌افروزی‌های عربستان جسارت تکرار این اقدام ناشایست را افزایش خواهد داد در حالی که انتظار می‌رفت تا از طریق کانا‌های دیپلماتیک، پاسخی درخور و دندان‌شکن به آن داده شود تا چهره منافق‌گونه این رژیم دیکتاتور برای جامعه جهانی هرچه بیشتر آشکار شود. اجماع‌سازی عربستان در سطح منطقه سبب همراه کردن آمریکا، رژیم صهیونیستی و کشورهای عرب دست‌نشانده شده است تا بدین ترتیب بتواند با تحت فشار قرار دادن ایران، تایید آمریکا و دولت‌های غربی را در اقدامات ضدبشری و تروریستی خود بدست آورد.
بنابر این عربستان سعودی برای تقویت بنیه نظامی خود و تحقق اهداف شوم خود به طرز بی‌سابقه‌ای به خرید تسلیخات نظامی روی آورده است. خرید این حجم از ادوات نظامی به طور عمده از ایالات متحده، اروپا و دیگر کشورها صورت گرفته است. در حال حاضر در حدود 4.10 درصد از کل تولید ناخالص داخلی عربستان صرف بودجه نظامی این کشور شده است به‌طوری‌که در سال 2014 میزان خرید تسلیحات نظامی این کشور از میزان درآمد فروش نفت بیشتر بوده است.
سفر سال گذشته دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا به عربستان سعودی با دستاورد پرسودی برای آمریکا به دلیل فروش 110 میلیارد دلار تسلیحات نظامی به عربستان سعودی همراه بود که یکی از بزرگترین قراردادهای نظامی در طول تاریخ آمریکا بوده است.
بر اساس گزارشی از دیفنس نیوز، ارتش عربستان 227 هزار سرباز دارد که از این تعداد 75 هزار نفر در نیروی زمینی، 13 هزار و 500 نفر در نیروی دریایی و 20 هزار نفر در نیروی هوایی فعالیت می‌کنند، 2 هزار و 500 نفر در بخش موشک‌های استراتژیک و 100 هزار نفر در گارد سلطنتی مشغول خدمت هستند. گفته می‌شود ارتش عربستان دارای 600 تانک سنگین، 780 وسیله نقلیه زرهی سبک و یک‌هزار و 423 نفربر زرهی است و دولت سعودی نیروی هوایی خود را با 313 جنگنده، از جمله F-15S، جنگنده‌های تورنادو و یوروفایتر تایفون و همچنین بالگرد مجهز کرده است. فروش هواپیماهای جنگنده «اف15» از سوی آمریکا به ریاض طی چهار مرحله خواهد بود؛ به طوری که 84 فروند جنگنده اف15، 70 فروند هواپیمای اف 15 و خرید سه نوع بالگرد شامل 70 فروند بالگرد آپاچی، 72 فروند بالگرد بلک‌هاوک و 36 فروند بالگرد ستیل‌برد تحویل داده خواهد شد. با توجه به میزان هزینه‌های دفاعی کشورهای جهان، عربستان سعودی در سال 1392 با پیشی گرفتن از هند، بزرگترین واردکننده تسلیحات در جهان بوده است. این در حالی است که آمریکا همچنان بزرگترین صادرکننده تسلیحات در جهان است و پس از آن، کشورهای روسیه و فرانسه قرار گرفته دارند. هزینه دفاعی عربستان سعودی در سال گذشته 54 درصد افزایش داشته و به شش و نیم میلیارد دلار رسید. عربستان سعودی و امارات متحده عربی در مجموع 8.7 میلیارد دلار سیستم دفاعی در همین سال خریداری کردند که این میزان بیشتر از واردات تمامی کشورهای اروپای غربی بود. آمریکا قصد دارد که یک شریک راهبردی درازمدت در منطقه داشته باشد که بتواند مقابل ایران به عنوان یک بازدارنده عمل کند، که عربستان بهترین گزینه در این زمینه است.
تامین تسلیحات نظامی عربستان منحصرا به آمریکا ختم نمی‌شود، این کشور از دیگر کشورهای جهان خصوصا از برخی از کشورهای اروپایی نظیر فرانسه نیز سلاح تامین می‌کند. به عبارتی دیگر، سعودی‌ها قلکی برای جنگ‌افزارهای مرگبار غربی‌ها به شمار می‌روند. قرائت اروپائیان از اسلام افراطی که مورد حمایت سعودی‌هاست و عامل ترور و کشتار و تهدید امنیتی در برخی از کشورهای اروپایی بوده، سبب شده است تا اتحادیه اروپا نسبت به عملکرد سعودی‌ها با حساسیت بیشتری عمل کند. آلمانی‌ها مدت‌هاست که با فروش تسلیحات نظامی به عربستان سعودی مخالف هستند. در سال 1394 احزاب مخالف در پارلمان آلمان شدیداً از دولت این کشور به خاطر همکاری با عربستان سعودی انتقاد کردند و خواستار تجدید‌نظر در روابط آلمان و عربستان سعودی شدند.
اعدام 47 تن از جمله شیخ نمر، روحانی سرشناس شیعه در عربستان سعودی موجب شده تا حزب سبزها و حزب چپ‌ها بار دیگر بر توقف صادرات تسلیحات نظامی به عربستان پافشاری کنند. با این وجود برخی از کشورهای اروپایی همچون فرانسه به فروش تسلیحات نظامی خود با وجود انتقادات فراوان از سوی جامعه جهانی ادامه می‌دهند. در همین راستا در سال 1396 فلورانس پارلی وزیر ارتش فرانسه اعلام کرد که از 6 میلیارد و 900 میلیون یورو تسلیحات فروخته شده فرانسوی، خاورمیانه 60 درصد این تسلیحات به خود اختصاص داده است که در این میان عربستان سعودی به تنهایی 626 میلیون یورو خرید تسلیحاتی داشته است. داده‌های منتشر شده از گزارش فروش تسلیحات فرانسه در سال 2016 نشان می‌دهد که این کشور 270 خودروی زرهی به عربستان صادر کرده است که در مقوله صادرات این خودروهای جنگی رقمی قابل توجه است. همچنین این گزارش از فروش 708 قبضه سلاح به عربستان خبر می‌دهد که 500 قبضه از سلاح‌هایی که فرانسه به عربستان فروخته است از دقت هدف‌گیری بسیار دقیق و بالایی برخوردارند.
48 درصد از فروش تسلیحات نظامی انگلیس به کشورهای خاورمیانه و عربستان است. کلوئه تریکو اوفارل نماینده سازمان غیردولتی مردم نهاد بیان داشت که بریتانیا و فرانسه «بزرگترین موانع» در راه ممنوعیت فروش اسلحه به عربستان هستند. این عضو سوئدی پارلمان اروپا، در بین کشورهای اروپایی از فرانسه به عنوان دومین فروشنده بزرگ سلاح و «دوست خوب» عربستان سعودی نام برد.
از سوی دیگر کانادا نیز به رغم تظاهرات اعتراض آمیز علیه نقض حقوق بشر سعودی‌ها، همچنان از معامله 51 میلیارد دلاری نظامی با عربستان و قرارداد جنرال دینامیک برای فروش میلیاردها دلار زره پوش سبک و قرارداد 3.1 میلیارد دلاری فروش خودروهای زرهی پشتیبانی می‌کند. باید متذکر شد که به دلیل تامین انرژی اتحادیه اروپا از سوی عربستان، رابطه تنگاتنگی بین آنان برقرار است که این موضوع سبب انعطاف بیشتر کشورهای این اتحادیه نسبت به سیاست‌های ضد بشری عربستان می‌شود.
خرید دیوانه‌وار تسلیحات نظامی عربستان سعودی از آمریکا و متحدان غربی این کشور به تنهایی نمی‌تواند برای این کشور امنیت ایجاد کند، چنانکه پاکستان و اسرائیل با وجود داشتن بمب اتم و سلاح‌های بسیار پیشترفته، کشورهای امنی به شمار نمی‌روند و نمی‌توان با آرامش در خیابان‌های این کشورها قدم زد. داشتن انبارهای مملوء از سلاح نمی‌تواند ضامن امنیت یک کشور باشد. امنیت پدیده‌ای نسبی و ذهنی است و به گفته والتر لیپمن «آمریکایی» ملت وقتی دارای امنیت است که در صورت اجتناب از جنگ بتواند ارزش‌های خود را حفظ کند و در صورت اقدام به جنگ بتواند آن را پیش ببرد که این امر در مورد عربستان سعودی صادق نیست.
انتهای پیام/ 431
