به گزارش گروه سایر رسانه‌های دفاع پرس، اولین نشست پارلمان جدید عراق قرار است فردا (دوشنبه 12 شهریورماه) در بغداد برگزار شود و بزرگترین فراکسیون پارلمانی عراق اعلام موجودیت کند تا در سایه آن مقدمات تشکیل دولت جدید بغداد فراهم شود.
به‌منظور بررسی ساختار سیاسی جدید عراق و چالش‌هایی که دولت آینده بغداد با آن‌ها مواجه می‌شود، گفت‌وگویی با «حسن دانایی‌فر» سفیر سابق ایران در عراق انجام دادیم که متن آن به‌شرح ذیل است.
حسن دانایی‌فر در ارتباط با ساختار سیاسی عراق پس از تشکیل پارلمان و دولت جدید این کشور اظهار داشت: این چهارمین دوره انتخابات پارلمانی بود که پس از سرنگونی رژیم صدام در عراق برگزار شد. این انتخابات در مقایسه با دوره‌های قبلی، تفاوت‌هایی داشت. در انتخابات گذشته بیشتر شرایط طایفه‌ای و فاصله میان جریان‌های سیاسی حاکم بود. این شرایط در انتخابات پارلمانی دوره اول و دوم خیلی خودنمایی می‌کرد البته این وضعیت در دوره سوم کمتر شد. در دوره چهارم اختلافات بین احزاب دیگر از نوع طایفه‌ای نیست بلکه از نوع دیدگاهی و سیاسی است که در عموم مسائل داخلی، خارجی، امنیت، اقتصاد و حتی فرهنگ این نوع اختلاف وجود دارد. اختلاف دیدگاهی و سیاسی نمایانگر نوعی تغییر در روند شکل‌گیری دموکراسی و تشکیل دولت جدید در عراق است و به‌نظر می‌رسد این روند همچنان ادامه خواهد یافت.
اولویت‌های دولت جدید
سفیر سابق ایران در بغداد با اشاره به تظاهرات مردم عراق در اعتراض به برخی نارسایی‌ها در زمنیه خدمات عمومی گفت: این امکان وجود دارد که پس از تشکیل دولت، وضعیت اجتماعی عراق همچنان هیجانی باقی بماند. هر دولتی که در بغداد قدرت را به‌دست بگیرد، اقتصاد و توجه به مطالبات مردمی در اولویت برنامه‌هایش خواهد بود. مطالبات رفاهی، خدماتی و اجتماعی که به‌دلیل شرایط خاصی که داعش به‌وجود آورد و یا ناامنی‌هایی که طی سال‌های گذشته به جامعه و دولت عراق و ساختار اجرایی این کشور تحمیل شد، این‌ها سبب شدند تا انباشتی از مطالبات اجتماعی به‌وجود آید لذا دولت آینده بغداد ناگزیر است به این پاسخ مثبت دهد و نسبت به بازسازی کشور اقدام کند. این دولت پس از نشست پارلمانی دوشنبه طی یک چالش جدی در دو یا سه هفته آینده فعالیت خود را آغاز خواهد کرد.
حرکت به‌سمت سیاسی و ملی شدن
این دیپلمات ایرانی در پاسخ به این سؤال «آیا دولت جدید عراق دموکراتیک‌تر خواهد بود و افرادی که در این دولت مسئولیت می‌پذیرند، تکنوکرات هستند؟» گفت: بنده معتقدم که روند تحولات عراق به‌سمت سیاسی و ملی شدن در حرکت است. این بدان معنا نیست که گروهی می‌خواهند بیایند و گروهی که بودند، بروند. در مجموع خود جریان می‌تواند قابلیت‌های گوناگونی پیدا کند. احزاب و جریان‌های سیاسی در عراق نام‌های ثابتی دارند و در انتخابات اخیر حزب یا گروه سیاسی جدیدی پای به میدان نگذاشته است. اگر یک زمانی اولویت طایفه‌ای مطرح بوده الآن اولویت‌ها به اولویت‌های سیاسی و ملی تبدیل شده و رقابت‌ها در این چارچوب صورت گرفته است. این احتمال وجود دارد که در یک میز سنی، شیعه، کرد، عرب ... همه کنار یکدیگر قرار بگیرند، منظور من این است، نه اینکه احزاب و گروه‌های عراقی از مرحله طایفه‌ای به مرحله تکنوکرات و کنارگذاشتن رهبران فعلی رسیده‌اند. رهبران فعلی همان رهبران دیروز هستند. اینان وضعیت کنونی را رقم زده‌اند. مردم به این رهبران مجدداً اعتماد کردند و به فهرست پیشنهادی آنان رأی دادند.
تشکیل طیف معارضان
وی درباره تشکیل طیف معارضان دولت جدید بغداد گفت: امکان تشکیل چنین طیفی وجود دارد. در اینجا باید به این نکته اشاره کنم که در رقابت‌ها، احزاب و گروه‌های سیاسی می‌توانند به توافق نرسند، اما در چانه‌زنی می‌توانند به توافق برسند. حال، گروه‌هایی که در چانه‌زنی‌ها به توافق رسیدند، دولت تشکیل خواهند داد. در این میان تعدادی حزب و گروه سیاسی وجود دارند که به‌عنوان رقیب بودند. آن‌ها طیف معارض یا دولت در سایه را تشکیل خواهند داد. این موضوع از ویژگی‌های ساختار‌های دموکراسی است. بنده معتقدم که این اتفاق در عراق روی خواهد داد.
بازسازی مهم‌ترین اولویت
این سیاستمدار ایرانی درباره چالش‌های پیشِروی دولت جدید عراق گفت: بازسازی کشور و نوین‌سازی اقتصاد آن از مهم‌ترین اولویت‌های بغداد خواهد بود. همچنین روابط سیاسی و دموکراسی از دیگر موضوعات مهم این دولت است. در اینجا باید گفت: شرایطی که در عراق بعد از سرنگونی رژیم صدام حاکم بود، ایجاب می‌کرد یک‌سری ساختار‌ها و روابط سیاسی تغییر پیدا کند، این مهم از دیگر اولویت‌های کاری دولت آینده خواهد بود. مسئله امنیت از جمله موضوعاتی است که هر دولتی در عراق قدرت را به‌دست گیرد، ناچار است که به این موضوع اهتمام داشته باشد.
روابط درهم‌تنیده
وی در پاسخ به این سؤال «با توجه به روابط گسترده اقتصادی ایران و عراق، دولت جدید بغداد چه گزینه‌هایی در قبال تحریم‌های آمریکا علیه تهران پیشِروی دارد؟» گفت: روابط ایران و عراق عمیق و درهم تنیده است. بنده به‌عنوان یک مطلع عقیده دارم که روابط ایران و عراق همچنان ادامه خواهد داشت و خلأ جدی در روابط اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی دو کشور به‌وجود نخواهد آمد. شاید خدشه‌هایی به‌وجود بیاید، اما خلأ جدی به‌وجود نخواهد آمد. در شرایط فعلی مرز‌های ایران و عراق از لحاظ اقتصادی مرز‌های فعالی هستند.
آسیب‌ندیدن مناسبات
دانایی‌فر با اشاره به سخنان نخست وزیر عراق مبنی بر ناگزیر بودن بغداد از اجرای تحریم‌های آمریکا علیه تهران گفت: پس از این موضع‌گیری سخنان زیادی از «حیدر العبادی» شنیده شد که می‌خواست به‌نوعی سخنانش را تلطیف کند، با وجود این، در عمل شاهدیم که در روابط اقتصادی ایران وعراق تا الآن لطمه و خدشه‌ای وارد نشده است. بنده معتقدم که این تحریم‌ها نمی‌تواند در روابط ایران و عراق مانعی ایجاد کند. دو کشور روابط گسترده‌ای در زمینه گردشگری دارند. مناسبات اقتصادی‌شان بسیار قابل تعمق و توجه است لذا این روابط به‌این‌سادگی دستخوش حوادث نخواهد شد.
شایعه‌پراکنی واشنگتن و ریاض
وی در پایان تصریح کرد: برخی کشور‌ها مثل عربستان و آمریکا از مناسبات ایران و عراق خوششان نمی‌آید لذا علاقه‌مند هستند این روابط را برهم زنند. آن‌ها با شایعه‌پراکنی می‌کوشند مخاطبین خود را تحت تأثیر قرار دهند. اگر این شایعات رصد شود، ملاحظه خواهد شد که چنین شایعاتی در پی یک سلسله ناکامی‌هایی است که آمریکا و عربستان در عراق به‌دست آورده‌اند لذا باید مواظب چنین ترفند‌هایی باشیم و بدانیم توسعه مناسبات ایران و عراق بسیار ضروری است. این برای امنیت و اقتصاد دو کشور بسیار مهم است، به همین دلیل، بنده به‌خلاف این فضاسازی‌ها و اقدامات منفی چشم انداز مناسبات ایران و عراق را بسیار روشن و خوب می‌بینم.
منبع: تسنیم
