به گزارش سرویس فرهنگی خبرگزاری دفاع مقدس، روزشمار بیست و سوم جنگ ایران و عراق شامل۸۸۰ صفحه و به صورت مصور است که حوادث جنگ ایران و عراق از تاریخ ۱ دی تا ۳۰ بهمن ۱۳۶۱ را در قالب ۷۰۸ گزارش مورد بررسی قرار می دهد. محور کلیدی این مقطع تاریخی جنگ عراق علیه ایران، عملیات والفجر مقدماتی؛ و دستگیری سران حزب توده و تیرگی روابط ایران و شوروی می باشد. این کتاب به همت آقای علیرضا لطف الله زادگان به رشته تحریر درآمده است.
در مقدمه این کتاب آمده است:
کتاب بیست و سوم روزشمار شامل وقایع نظامی و سیاسی عمده۶۰ روز از جنگ ایران و عراق است که دورهٔ زمانی ۱/ ۱۰/ ۱۳۶۱ تا ۳۰/ ۱۱/ ۱۳۶۱ را در بر میگیرد و به صورت گزارشهای موضوعی در قالب روزشمار تدوین و تنظیم شده است.
در کتاب حاضر به تبیین ابعاد مختلف جنگ یعنی مسائل نظامی (عملیاتها، اجرای آتش سلاحهای دوربرد، پاکسازی مناطق ناآرام، اقدامات گروههای همپیمان عراق در داخل و...) و آن دسته مسائل غیر نظامی (اعم از سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و...) که بر حوزه نظامی و توان رزمی طرفین درگیر تأثیرگذار بوده، پرداخته شده است.
از میان موضوعات گوناگونی که محتوای گزارشهای روزانه کتاب را تشکیل دادهاند، برخی دارای اهمیت ویژهای بوده و در کل دوره تأثیر قابل توجهی داشتهاند؛ از این رو در زمره موضوعات اساسی و محوری کتاب ۲۳ به حساب میآیند و نظر به اینکه حجم اخبار و گزارشهای مربوط به آنها بیش از سایر موضوعات است در اینجا مورد واکاوی و تشریح قرار گرفتهاند. در مجموع اهم مطالبی که در مقدمه کتاب ۲۳ روزشمار به آن پرداخته شده چنین است:
روند مباحث مربوط به طراحی مانور و اجرای عملیات والفجر مقدماتی؛ مراحل و سازمان رزم عملیات؛ یگانهای عملیاتی اعم از نیروهای سپاه و ارتش و سرانجام اجرا و هدایت عملیات.
گسترش سازمان رزم و تغییرات سازمانی سپاه برای توسعه کمی و کیفی تواناییهای خود.
اقدامات گروههای مسلح غیر قانونی خصوصاً حزب دمکرات، در مناطق کردنشین علیه نیروهای خودی و آسیبهای وارده به نیروهای خودی و مهاجمان؛ بررسی تطبیقی عملکرد گروههای مسلح غیر قانونی در این دوره و دوره پیشین؛ عملیات نیروهای گروه کومهله در پایگاه "درمان" و تصرف بیسابقه (حدود دو ماه) این پایگاه.
گسترش روابط و پیوند سازمان مجاهدین خلق با حکومت عراق که در پی سفر طارق عزیز به فرانسه و دیدار وی با مسعود رجوی صورت گرفت و انعقاد پیمانی میان آن دو و بررسی اجمالی علل و سوابق این اقدام سازمان.
نگاه کلی به روابط جمهوری اسلامی ایران و شوروی که در پی گرمی روابط عراق و شوروی، تحلیل یافت؛ افزایش ارسال اسلحه از شوروی به عراق؛ دستگیری سران حزب کمونیست توده به عنوان عوامل داخلی و جاسوس کشور اتحاد جماهیر شوروی در ایران.
دستگیری عدهای از چریکهای فدایی خلق موسوم به گروه "اشرف دهقان" در استانهایی که فعالیت آنها بیشتر و سازمانیافتهتر بود.
محاکمه سران اتحادیه کمونیستهای ایران مشهور به "سربداران" یا "سیاه جامگان" به جرم حمله به شهر آمل و کشتار ۴۰ تن از مردم و نیروهای نظامی و امنیتی این شهر در ۶ بهمن ۱۳۶۰ و اجرای حکم اعدام ۲۲تن از آنان و نیز مرور اجمالی عملیات این گروه برای تصرف شهر آمل و نحوه مقابله مردم و نیروهای انتظامی و سپاه با آنان.
از شاخصترین وقایع غیر نظامی این دوره۶۰ روزه که در ادامه مورد بحث و بررسی قرار گرفته است میتوان به موضوعات زیر اشاره کرد:
روند مذاکرات مقامات مسئول جمهوری اسلامی ایران و ژاپن درباره تکمیل پروژه پتروشیمی و اظهارات و مواضع دو طرف و علل تعلل طرف ژاپنی در تکمیل این پروژه.
بررسی اجلاس سهجانبه جمهوری اسلامی ایران، لیبی و سوریه و بیانیه مشترک صادرشده در آن؛ نقش این اجلاس در شکست کوششهای عربستان برای نزدیک کردن عراق و سوریه و همچنین شکست ایده جنگ عرب و فارس که کشورهایی چون عراق و عربستان آن را دنبال میکردند.
ادامه میانجیگری دولت الجزایر؛ سفر وزیر خارجه این کشور به ایران و عراق و پیامدهای این سفر؛ تأثیرات اقدامات سازمان کنفرانس اسلامی که در دوره قبل صورت گرفته و درکتاب ۲۲ روزشمار به آن اشاره شده است؛ مباحث مربوط به انتشار اخبار پرداخت غرامت به ایران و بازتاب آن در محافل خبری کشورهای عرب منطقه.
روابط فرانسه و عراق و سفر "طارق عزیز" نماینده ویژه عراق به فرانسه؛ توافقات دو کشور در پی این سفر و تسهیلاتی که دولت فرانسه برای خروج عراق از بحران اقتصادی در نظر گرفت؛ بررسی علل همگرایی دو کشور و گسترش آن.
بررسی روابط متشنج عراق و کویت؛ تلاش نافرجام کویت برای جلب رضایت عراق و افزونخواهی عراق برای تصرف جزیره "بوبیان" کویت؛ پادرمیانی عربستان برای چشمپوشی کویت از بخشی از حاکمیت خود در جزیره بوبیان و فعالیت نظامی عراق در این جزیره.
تشکیل جلسه فوقالعاده اوپک در ۵ بهمن ۱۳۶۱ و مذاکراتانجامشده در این نشست؛ تحقق نیافتن خواستههای عربستان سعودی و کشورهای همسو با آن و اقدام کشورهای حاشیه خلیج فارس بر کاهش قیمت نفت صادراتی خود./
انتهای پیام
منبع: مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس
