گروه دفاعی امنیتی دفاع پرس: آموزش نیروهای نظامی در استفاده از تجهیزات، یکی از مهمترین کارها در همهی ارتشهای دنیا به شمار میرود. اما آموزشهای نظامی همواره با دو نکتهی اساسی روبهرو هستند؛ اول هزینهی بالای استفاده از تجهیزات و سلاحها و دوم آسیب و تلفات نیروها در حین آموزش.
به همین دلیل، نیروهای مسلح سعی میکنند در کنار ساخت تجهیزات گوناگون نظامی، شبیهسازهای آموزشی نیز بسازند تا هم آموزش نیروها بدون تلفات دنبال شود و هم در هزینهها صرفهجویی شود.
با همین رویکرد، مرکز شبیهسازهای کمک آموزشی نیروی زمینی سپاه در سال ۱۳۷۴ با طراحی و تولید اولین شبیهسازهای سلاحهای سبک، فعالیت خود را در کشور آغاز کرد.
این مرکز بهسرعت فعالیتهای خود را در عرصه شبیهسازی، بازیسازی فرهنگی و انیمیشنسازی گسترش داد. این مرکز با ساخت شبیهساز فتح ۵ و انتقال فنآوری آن برای تولید به صنعت اپتیک اقدامات لازم را انجام داد و فتح ۵ با ۷ نوع سلاح و ۵ خط همزمان در کشور با عناوین مختلفی گسترش پیدا کرد.
هماکنون این مرکز در زمینه شبیهسازهای ناوبری، سلاحهای سبک و سنگین، موشکهای هدایتشونده و پدافندی و بهطورکلی در تمام زمینههای شبیهسازی تولیدات متعدد و برنامهریزیهای جامعی را انجام داده است.
در این گزارش به چند مورد از سامانههای طراحی شده توسط مرکز شبیهسازهای کمک آموزشی نیروی زمینی سپاه اشاره میکنیم.
** سامانه جنگ دو طرفه لیزری جهاد
یکی از مهمترین دستاوردهای این مرکز، طراحی و تولید جنگ دو طرفه لیزری یا شبیهساز جهاد است. این سامانه برای مشاهده فوری، ثبت و تحلیل رزمایش به کار گرفته میشود و میتواند در آموزش میدانی نیروهای مسلح تحول ایجاد کند.
این سامانه با مشاهده و مدیریت سریع و آنی وضعیت و مکان افراد و خودروهای شرکتکننده در رزمایش و همچنین ضبط و بازپخش رزمایش، تاکتیکهای مورد استفاده و توانمندیهای افراد مشاهده، ذخیره، نمایش، تحلیل و مورد ارزیابی قرار میگیرد،. این سامانه میتواند کیفیت عملکرد فرماندهان (دوست و دشمن) را در هدایت و بهکارگیری تاکتیکها مورد ارزیابی و نمرهدهی قرار دهد.
از ویژگیهای این سامانه میتوان به تعریف طرح درس جنگ مقارن و نامتقارن و تمرین تاکتیکهای مختلف (دفاع ثابت و سیار، کمین، ضد کمین، دفاع از یک مکان، حمله به یک مکان) اشاره کرد.
این سامانه را میتوان در گرایشهای مختلف دریایی، زمینی، هوایی، حفاظت از شخصیتها با امکان رزمایش مشترک مورداستفاده قرار داد. ضمن اینکه امکان تعریف میدان مین و منطقه آلوده شیمیایی نیز پیشبینی و انواع اسلحههای سبک و سنگین، موشکهای ضد زره، دوشپرتابها و نارنجک برای هرچه طبیعیتر جلوه دادن صحنه نبرد، در نظر گرفته شده است.
سامانه جهاد این قابلیت را به فرماندهان میدهد تا با ذخیره و بازپخش رزمایش (مسیرهای حرکت، تیراندازیها، کشته و کشته شدن) به ارزیابی و تحلیل تکتک نیروها بپردازند.
با استفاده از این سامانه، تمرین فرماندهی در هدایت نیرو و به کار بردن تاکتیکهای مناسب انجام شده و با اجرای دستورات از سردرگمی نیروها در میدان نبرد جلوگیری میشود.
** سامانه شبیهساز کنکورس (توسن)
توسن، موشکی با قابلیتهای متنوع است که قابلیت انهدام زرههای واکنشی، استحکامات بتنی، اهداف هوایی پروازی در ارتفاع پائین و اهداف دریایی را دارد. هدایت این موشک نیز نیمهخودکار فرمان به خط دید است و کاربر طی پرواز موشک تنها باید نشانه موجود در دوربین را روی هدف نگه دارد.
سر جنگی دو مرحلهای، جرم نهچندان زیاد موشک و پرتابگر، قابلیت بهکارگیری از پرتابگرهای زمینی و یا نصبشده روی خودروهای زرهی، ارتفاع کم پرتابگر در هنگام استقرار روی زمین و آمادهسازی سریع پرتابگر برای شلیک از ویژگیهای این سامانه است.
سامانه شبیهساز موشکانداز ضدزره کنکورس در راستای آموزش هدفگیری، شلیک و تعقیب تا اصابت، طراحی و ساخته شده است. در این سامانه، خدمه با تاکتیکهای مختلف زرهی دشمن و شیوه مقابله با آن آشنا میشود.
با این سامانه امکان هدایت موشک در سمت و برد توسط اهرمهای مربوطه وجود دارد و حرکت موشک، همانند موشک واقعی طراحی شده است.
با این سامانه امکان ردیابی خودروهای زرهی دشمن در شب بهوسیله دوربین حرارتی و همچنین امکان شلیک از ساحل به دریا نیز وجود دارد.
انواع اهداف زمینی و هوایی برای این سلاح پیشبینی شده و اهداف نیز در اندازههای واقعی لحاظ شدهاند. همچنین صدای سه بعدی واقعی، نیرو را با فضای میدان واقعی نبرد آشنا میکند.
در این سامانه نیز امکان ثبت عملکرد خدمه و امتیازدهی پیشبینی شده است.
** سامانه شبیهساز توپ ۲۳ میلیمتری ضدهوایی
با پیشرفت و گسترش سامانههای پدافندی، هنوز هم توپهای ۲۳ میلیمتری ضدهوایی یکی از اصلیترین سلاحهای برای مقابله با پرندهها در ارتفاع پست بهشمار میروند. مکانیزم شلیک این مسلسل متشکل از دو لوله به قطر ۲۳ میلیمتر میباشد که در مجاورت یکدیگر قرار دارند و همزمان فعالیت میکنند.
این سلاح بهعنوان یک سلاح ضدهوایی کوتاه برد با برد مفید تا دو و نیم کیلومتر از دهه ۱۹۶۰ تاکنون در بسیاری از کشورها و درگیریها استفاده شده است. نواخت تیر تئوریک این سلاح ۲ هزار گلوله در دقیقه و سرعت گلوله در هنگام خروج از لوله ۹۷۰ متر بر ثانیه است.
سامانه شبیهساز توپ ۲۳ میلیمتری جهت آموزش اصول و قواعد بهکارگیری سایت و چگونگی تنظیم و کار با آن طراحی و تولید شده است.
این سامانه از یک توپ ۲۳ میلیمتری و یک صفحه نمایش کرویشکل (شامل کولیماتور هوایی و دوربین زمینی با پوشش تصویری ۱۸۰ درجه در عرض و ۷۰ درجه در ارتفاع) تشکیل شده است که انواع اهداف هوایی و زمینی شامل هواپیما، بالگرد، پهپاد، موشکهای ارتفاع پست، خودرو و... را شبیهسازی میکند. دو خدمهٔ این توپ، با این روش تکنیکها و تاکتیکهای کار با این سلاح را آموزش میبینند.
در این سامانه همه فرایندهای توپ ازجمله خشابگذاری، مسلح کردن، اتمام فشنگ، داغ شدن لوله، لرزش و... اعمال میشود و امکان طراحی سناریوهای مختلف بر اساس وضعیت آب و هوا، شرایط جغرافیایی و ساعات مختلف شبانهروز نیز وجود دارد.
اندازه اهداف و منحنی مسیر گلوله در این سامانه طراحی شده تا کار با این توپ به شرایط واقعی نزدیک شود.
** سامانه شبیهساز تیر مستقیم هویتزر ۱۲۲ میلیمتری
هویتزر یکی از ادوات توپخانهای است که برخی از ویژگیهای توپ جنگی و خمپاره را با یکدیگر ترکیب کرده است. هویتزرها معمولاً با لولهٔ نسبتاً کوتاه، شتاب متوسط گلوله، و قابلیت شلیک گلوله در خط سیر کمانی شناخته میشوند.
سامانه شبیهساز تیر مستقیم هویترز ۱۲۲ میلیمتری با توجه به استهلاک این توپ در شلیک تیر مستقیم و نداشتن ابزار مناسب جهت نمرهدهی و ارزیابی، میتواند جایگزین مناسبی برای میدان تیر این جنگافزار باشد. در این سامانه بسته به نوع و فاصله هدف، گلوله مناسب انتخاب شده و با توجه به جدول مربوط در دوربین بازویی هدفگیری و شلیک انجام میپذیرد.
خدمه این توپ با کار کردن با این شبیهساز میتوانند با دوربین بازویی و تخمین مسافت با میلییم داخل دوربین این توپ نیز آشنا شوند.
در این شبیهساز امکان طراحی سناریوهای مختلف بر اساس وضعیت آب و هوا، شرایط جغرافیایی منطقه و ساعات مختلف شبانهروز فراهم است و با آن میتوان انواع اهداف ثابت و متحرک را مورد هدف قرار داد. وجود جلوههای ویژه مانند دود، انفجار و صدای سهبعدی فضای محیط را طبیعی جلوه میدهد.
تمام تنظیمات و شلیک این شبیهساز نیز از طریق خود توپ انجام میشود و تنظیمات حین شلیک بدون اندازهگیریهای کامپیوتری صورت میگیرد.
** شبیهساز قایقهای تندرو عاشورا
ایده بهکارگیری قایقهای تندرو به همراه تسلیحات سبک و نیمه سنگین، از دل احتیاجات جنگ و ذهن خلاق نیروهای بومی و با اتکا به توان فنی موجود بیرون آمد. هرچند در آن زمان قایقهای تندرو و فاقد تجهیزات پیشرفته ارتباطی، ناوبری و تسلیحات قابل توجه بودند، اما عملکرد مؤثر عملکرد آنها باعث حفظ این رده از شناورهای تندروی مختلف با گستره متنوعی از تجهیزات در حال پاسداری در آبهای خلیج همیشه فارس هستند.
قایقهای تندرو عاشورا، معروفترین نام در این حوزه بهشمار میروند. شبیهساز شناور تندروی عاشورا در راستای آشنایی، آموزش و ارزیابی خدمه شناور با وظایف سکانداری، گشت، رهگیری، تعامل، درگیری و انهدام اهداف دریایی، هوایی و ساحل طراحی و تولید شده است.
این شبیهساز از یک قایق عاشورای متحرک با جکهای هیدرولیکی و کرهای سهبعدی با میدان دید ۲۷۰ درجه تشکل شده است.
همچنین شبیهساز راکتانداز ۱۰۷ میلیمتری، موشکانداز دوشپرتاب، آر.پی.جی، کلت منور و اسلحههای سازمانی نیز در این قایق تعبیه شده و مورد استفاده است.
همهٔ دستگاههای ناوبری این قایق ازجمله نمایشگرها شامل قطبنما، موقعیتیاب، دستههای گاز (ریموند)، سکان و... نیز شبیهسازی شدهاند. همچنین حرکت شناور با کمک جکهای هیدرولیکی باعث ایجاد واکنش طبیعی شناور در برخورد با امواج شبیهسازی میشود.
با استفاده از این شبیهساز، سناریوهای مختلف رهگیری و درگیری با شناورها و پرندهها و درگیری با اهداف ساحلی دشمن و همچنین امکان پیادهسازی تاکتیکهای مختلف رزم دریایی فراهم شده است. همچنین تمرینات مینیابی و مینریزی نیز پیشبینی شده است.
وجود انواع هواگردها، خودروها، شناورهای سطحی و زیرسطحی، سازههای آبی خاکی و... بر قدرت مانور این شبیهساز افزوده است.
در طرح و نقشه عملیاتی این شبیهساز، تمام جزایر، بنادر و مسیرها در نرمافزار با قطبنما و مکانیاب با نقشه مطابقت داشته و حرکت اجرام آسمانی (خورشید و ماه و ستارهها) بر اساس هر فصل و ساعات مختلف شبانهروز انجام میشود.
** سامانه شبیهساز دوشپرتاب میثاق ۲
میثاق ۲ یک موشک زمین به هوا هدایتشونده مادون قرمز و قابل حمل توسط نفر است. این موشکانداز با استفاده از جستجوگرهای مادون قرمز بر روی گرمای ناشی خروجیهای اگزوز اهداف پرنده قفل شده و میتواند هر شیء پرنده را تا فاصله ۵ هزار و ارتفاع ۳۵۰۰ متری، با سرعتی نزدیک به سهبرابر سرعت صوت (۲.۹ ماخ) مورد هدف قرار دهد.
سامانه شبیهساز دوشپرتاب میثاق ۲ در راستای آموزش فعالسازی و آمادهبهکار کردن قبضه و نیز اصول کلی تشخیص ورود هدف به منطقه آتش، انتخاب روش حمله و ترتیب و توالی شلیک، طراحی و تولید شده است. این سامانه ازنظر تکنولوژی طراحی و ساخت برتری عمدهای نسبت به سامانههای موجود در نیروهای مسلح دارد. ضمن اینکه امکان افزودن شبیهساز دیگر دوشپرتابها (میثاق ۱، سام ۷ و...) نیز وجود دارد.
در این سامانه، انواع اهداف هوایی اعم از هواپیماهای جنگی، ترابری و بالگرد طراحی و امکان طراحی سناریوهای مختلف براساس وضعیت آبوهوا، شرایط جغرافیایی منطقه و ساعات مختلف شبانهروز پیشبینی شده است.
در این سامانه تصاویر شبیهسازیشده در یک نمایشگر کروی با پوشش ۱۸۰ درجه درعرض و ۷۰ درجه در ارتفاع نمایش داده میشود. در این تصویر، موشک پس از شلیک بر اساس ساختار آیرودینامیک و قوانین فیزیک، مسیری مطابق با مسیر واقعی را طی میکند.
ضمن اینکه امکان ثبت عملکرد خدمه و سپس تحلیل و ذخیره آن جهت بررسی نقاط ضعف و قوت افراد و تعیین مقدار پیشرفت فراهم شده است.
* گزارش: مهدی وفائیفرد
انتهای پیام/
