به گزارش گروه اخبار داخلی دفاع پرس، نزدیک به ۴۰ سال از پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی می‌گذرد و در طول این چهار دهه علی‌رغم توطئه‌های بی‌شمار دشمنان و معاندان داخلی و خارجی در همه حوزه‌ها و ابعاد، اما نظام اسلامی با اقتدار به سمت قله‌های پیشرفت مادی و معنوی حرکت کرده است.
حوزه نانو از جمله حوزه‌های افتخارآمیز پس از انقلاب اسلامی و به طور خاص سالهای اخیر در کشور محسوب می‌شود، حوزهای که با ورود پژوهشگران کشورمان از اوائل دهه ۸۰ پیشرفت‌های چشمگیری را به دنبال داشته و گفته می‌شود هم اکنون به لحاظ ثبت اختراع و به خصوص تولیدات علمی جایگاه چهارم دنیا را داراست؛ ضمن اینکه در عرصه رقابت جهانی نیز موفق عمل کرده و البته یکی از ستاد‌های چهاردهگانه فناوری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری برای حمایت ویژه به آن اختصاص داده شده است.
امروزه فناوری نانو به عنوان موج چهارم انقلاب صنعتی و پدیده‌ای عظیم در تمامی بخش‌ها و گرایش‌های علمی راه یافته و از فناوریهای نوینی است که با سرعت هرچه تمامتر در حال توسعه است. دانشمندان بر این باورند که فناوری نانو، زیست فناوری (Biotechnology) و فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) سه قلمرو علمی هستند که انقلاب سوم صنعتی را شکل می‌دهند و نانو تکنولوژی می‌تواند به عنوان ادامه دانش کنونی به ابعاد نانو یا طرح‌ریزی دانش کنونی بر پایه‌هایی جدیدتر و امروزی‌تر باشد.
از جمله دستاورد‌های فناوری نانو در کشور می‌توان به تولید و معرفی انواع و اقسام محصولات از جمله محصولات خانگی نانو، خودرو نانو، منسوجات نانو، محصولات آرایشی و بهداشتی، محصولات کشاورزی، محصولات ساختمانی و دارویی از سوی ۱۶۰ شرکت نانویی فعال اشاره کرد که بیش از ۳۷۰ قلم محصول را شامل می‌شود.
بر اساس چشــم‌انداز بیست‌ساله کشور (۱۴۰۴-۱۳۸۴)، جمهوری اسلامی ایران کشوری توســعه یافته با جایگاه اول اقتصادی، علمی و فناوری در سطح منطقه، با هویت اســلامی و انقلابی، الهام بخش در جهان اسلام و با تعامل سازنده و مؤثر در روابط بین‌الملل تصویر شده است. در دوره ۱۰ ساله اول توسعه فناوری نانو در کشــور برای حرکت در راستای این چشمانداز گام‌هایی برداشته شد و تمامی تلاش‌ها بر این پایه استوار بود که الگویی از حرکت علمی و جهادی هدفمند و برنامه‌ریزی شــده ارائه شــود.
الگویی که مقام معظم رهبری بعد از بازدید از دستاورد‌های کشور در فناوری نانو، مشــخصه‌های بارز و عوامل موفقیت آن را «وجود برنامه خوب»، «ثبات در مدیریت»، «اهتمام به فرهنگســازی»، «گفتمان سازی»، «تمرکز یک مجموعه علاقه‌مند و دلسوز و بامعرفت به کار بر روی یک نقطه خاص» و «دوری از انگیزه‌های سیاسی» دانسته‌اند.
طبق آمار‌ها قاره آسیا و اقیانوسیه سهم ۵۳ درصدی در تولید علم جهانی نانو را بر عهده دارد و بعد از آن قاره اروپا دارای سهم ۲۸ درصدی است. ایران همچنین با تولید ۴۰ درصد علم نانو بیشترین سهم تولید این علم را در میان کشورهای اسلامی دارد.
ثبت اختراعات محققان ایران
تعداد کل ثبت اختراعات محققان ایران ۱۹۷ مورد بوده که بیشترین تعداد آن در اداره ثبت اختراعات آمریکا به ثبت رسیده است. در حال حاضر ۲۵۷ شرکت فناور در حوزه فناوری نانو در کشور راه‌اندازی شده است که بیشتری فعالیت آن‌ها در حوزه نانو مواد است. به گونه‌ای که از این تعداد ۳۳ درصد شرکت‌ها در این حوزه فعال هستند. ۱۲ درصد این شرکت‌ها در حوزه دارو و سلامت و ۱۲ درصد در حوزه ساخت و ساز مشغول به فعالیت هستند.
سهم بازار داخلی محصولات مبتنی بر نانو
در بخش صادرات نیز محصولات دانش بنیان مبتنی بر نانو فناوری توانسته است در بازارهای بین‌المللی رسوخ کند به گونه‌ای که در حال حاضر این محصولات به ۴۷ کشور صادر می‌شود.
| ردیف | بازارهای بین‌المللی پذیرنده محصولات ایرانی نانویی |
| 1 | آلمان |
| 2 | ایتالیا |
| 3 | اسپانیا |
| 4 | پرتغال |
| 5 | استونی |
| 6 | لهستان |
| 7 | اتریش |
| 8 | انگلستان |
| 9 | استرالیا |
| 10 | روسیه |
| 11 | ترکیه |
| 12 | صربستان |
| 13 | رومانی |
| 14 | بلغارستان |
| 15 | آمریکا |
| 16 | کانادا |
| 17 | کرواسی |
| 18 | یونان |
| 19 | سوئیس |
| 20 | سوئد |
| 21 | برزیل |
| 22 | آفریقا جنوبی |
| 23 | نیجریه |
| 24 | کوبا |
| 25 | تانزانیا |
| 26 | مکزیک |
| 27 | کره جنوبی |
| 28 | ژاپن |
| 29 | پاکستان |
| 30 | امارات متحده عربی |
| 31 | ترکمنستان |
| 32 | تاجیکستان |
| 33 | ازبکستان |
| 34 | چین |
| 35 | هند |
| 36 | آذربایجان |
| 37 | افغانستان |
| 38 | بنگلادش |
| 39 | قطر |
| 40 | اردن |
| 41 | مالزی |
| 42 | عراق |
| 43 | عمان |
| 44 | قرقیزستان |
| 45 | ارمنستان |
| 46 | کویت |
| 47 | تایلند |
مهمترین دستاورد‌های پزشکی حوزه نانو
جمهوری اسلامی ایران، در حال تبدیل شدن به قطب پزشکی در غرب آسیا است. در دوران قبل از انقلاب اسلامی، پزشکان خارجی در شهرهای بزرگ فراوان بودند و بسیاری از بیماران برای درمان راهی کشورهای غربی می‌شدند، اما امروز، بیمارستان‌های پیشرفته ایران، پذیرای بیماران از دیگر کشورهای منطقه برای درمان و انجام پیشرفتهترین عمل‌های جراحی هستند.
دانش پزشکی در ایران خصوصاً در حوزه‌هایی چون سلول‌های بنیادین، ترمیم ضایعات نخاعی، تولید داروهای راهبردی، شبیه‌سازی حیوانات و ... پیشرفت‌های چشمگیری کرده است.
در بخش فناوری سلامت و بهداشت ۲۷ شرکت فناوری مشغول به فعالیت هستند که با استفاده از فناوری نانو موفق به ارتقا محصولات این حوزه شدند. تولید کیت‌های تشخیص سرطان، دستمال کاغذی آنتی باکتریال، ماده ضد عفونی کننده با عنوان «سیلوسپت»، ماسک‌های تنفسی برای جذب بیشتر ریزگرد‌ها از جمله دستاورد‌های این حوزه است.
داروی ضد سرطان «سنادوکسوزوم» با هدف قرار دادن موتور‌های سرطانی از جمله دستاورد‌های محققان در حوزه نانو است. کاهش عوارض جانبی، پایین بودن قیمت نسبت به نمونه‌های مشابه از جمله مزیت‌های رقابتی این دارو به شمار می‌رود.
علاوه بر آن پژوهشگران با استفاده از ماده اصلی زردچوبه با عنوان «کورکومین» دارویی با عنوان «سیناکورکومین» عرضه کردند. این دارو ضدالتهاب مفاصل، بهبود عملکرد کبد چرب، رقیقکننده خون و ضد التهاب روده است.
دستیابی به فرمولاسیون و تولید داروی «پاکلینب» از دیگر دستاورد‌های محققان حوزه نانو است که با هدف درمان سرطان‌های پستان، ریه و پانکراس پیشرفته تولید شد. کاهش زمان دوره استفاده و کاهش میزان سمیت و فعالیت ضد توموری بیشتر از جمله مزایای این دارو اعلام شده است
در بخش کاربرد‌های فناوری نانو در حوزه ساخت و ساز، ۲۵ شرکت مشغول به فعالیت هستند که از جمله دستاورد‌های آن‌ها می‌توان به تولید لوله‌های بی‌صدا، کاشی‌های آنتی باکتریال، شیشه‌های جاذب اشعه فرابنفش، لوله‌های مستحکم، بتن سبک و پوشش‌های سخت دکوراتیو اشاره کرد.
علاوه بر آن ۴۴ شرکت در زمینه تولید نانو مواد مشغول به فعالیت هستند که محصولاتی، چون نانو کلوئید نقره، نانو امولاسیون، پودر سیلیس، آلومینا به عنوان کاتالیست، ایروژل با کاربرد عایق صوت و حرارت و گرانول را عرضه کرده‌اند.
هفت شرکت فناور در حوزه آب و انرژی نیز با دستیابی به دانش فنی فناوری اسموز معکوس برای حذف انواع آلاینده‌ها از آب، الکترودیالیز برای حذف نمک از آب و نانو کویتاسیون برای حذف فلزات سنگین نیترات و آرسنیک از آب، محصولاتی وارد بازار کرده‌اند.
فیلتر خودرو با کارایی و جذب بالاتر گرد و غبار، پلیپروپیلین با استحکام فیزیکی و مکانیکی بالاتر، سره جوش با ویژگی هدایت حرارتی و الکتریکی بهتر، روغن موتور با ویژگی کاهش اصطکاک قطعات موتور و نانو کولانت به عنوان مبدل حرارتی رادیاتور از جمله دستاورد‌های ۴ شرکت فناوری در حوزه خودرو است. ۹ شرکت نیز با عرضه محصولاتی، چون فناوری پاستوریزاسیون سرد برای شیر و آبمیوه، نایلون‌های مقاوم، ساچت جاذب اتیلن برای افزایش ماندگاری بالاتر میوه و سبزیجات و کود گیاهی، فناوری نانو را وارد حوزه کشاورزی و صنایع غذایی کردند.
۴۷ شرکت نیز موفق به طراحی و ساخت تجهیزات آزمایشگاهی شدند. ﻣﯿﮑﺮوﺳﮑﻮپ روﺑﺸﯽ ﻧﯿﺮوی اﺗﻤﯽ (AFM)، میکروسکوپ تونلی روبشی (STM)، اسپکترومتر، دستگاه طیف سنجی مرئی و فرابنفش UV-Vis، دستگاه لایه نشان چرخشی (Spin Coater) کروماتوگرافی و سونیکاتور (هموژنایزر) از جمله دستاورد‌های این شرکت‌ها در این زمینه است.
بعد از دستیابی محققان به دانش فنی ساخت دستگاه الکتروریسی، خط تولید صنعتی نانو الیاف در کشور راه اندازی شد. نانو الیاف‌های تولید شده در تولید فیلتر‌های نیروگاهی و خودرویی و ماسک‌های تنفسی کاربرد دارد. این دستگاه به کشور کره جنوبی صادر شده ضمن آنکه خط تولید مشترک نیز در مالزی راه اندازی شده است.
انتهای پیام/341
