به گزارش گروه سایر رسانه‌های دفاع پرس به نقل از اعتماد، سارا معصومی در یادداشتی نوشت: آیا ایران با کشوری مذاکره موشکی دارد؟ آیا مذاکره درباره توانمندی موشکی ایران خوابی است که اروپا همصدا با آمریکا برای تهران دیده و ایران را در منگنه قرار داده است؟ مساله آزمایش‌های موشکی ایران به حربه جدیدی برای پیشبرد پروژه ایران‌هراسی مدنظر دونالد ترامپ، رییس‌جمهور آمریکا و چهره‌های حاضر در تیم امنیت ملی وی تبدیل شده است.
ایران‌ستیز‌های حاضر در یمین و یسار دونالد ترامپ از مایک پمپئو در جامه وزیر خارجه تا جان بولتون در جایگاه مشاور امنیت ملی، در چندماه گذشته از خروج آمریکا از برجام تلاش کرده‌اند، اجماع جهانی پیرامون ۲ مساله را جلب کنند: فعالیت‌های منطقه‌ای و آزمایش‌های موشکی ایران. تلاش‌های ایران به حل مساله یمن در چندماه اخیر که در جریان مذاکرات ایران با چهار کشور اروپایی یعنی فرانسه، بریتانیا، آلمان و ایتالیا انجام شد، در کنار همکاری‌های سه‌جانبه ایران، روسیه و ترکیه در قالب ابتکار آستانه برای کاستن از سطح تنش در سوریه منجر به این شد که رفتار اروپایی‌ها با تهران در مسائل منطقه‌ای آرام‌تر از قبل شود. بر همین اساس تمرکز تیم ایران‌ستیز ترامپ در چند هفته اخیر بیشتر روی آزمایش‌های موشکی ایران قرار داشته است. در این سناریو، آمریکا تلاش می‌کند با بزرگنمایی درباره برنامه موشکی ایران یا تحریف واقعیات درباره توانمندی تعریف شده برای موشک‌های ایران و ماهیت هسته‌ای بخشیدن به آنها، حمایت کشور‌های اروپایی را به دست آورد.
کمپین چند ماهه آمریکا علیه برنامه موشکی ایران
اوایل آذرماه بود که مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا با انتشار توییتی اعلام کرد که ایران دست به آزمایش یک موشک برد-متوسط بالستیک زده است که می‌تواند بخش‌هایی از اروپا و سراسر خاورمیانه را هدف قرار دهد. پمپئو ادعا کرده بود که این کار ناقض قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل است که ایران را از هرگونه فعالیت مرتبط با موشک‌هایی که با قابلیت حمل کلاهک هسته‌ای طراحی شده‌اند، از جمله فعالیت پرتاب موشک با استفاده از این‌گونه فناوری موشکی بالستیک، منع می‌کند. پیش از پمپئو، مشاور امنیت ملی ترامپ نیز در توییتی مشابه این آزمایش موشکی ایران را مورد انتقاد قرار داده و ادعا کرده بود که واشنگتن این رفتار‌ها را تحمل نخواهد کرد. در آن مقطع زمانی، جرمی هانت وزیر خارجه انگلیس هم در دنباله‌روی از آمریکا در توییتر خود ضمن محکوم کردن این آزمایش موشکی نوشت: آزمایش این موشک «عملا تحریک‌آمیز، تهدیدآمیز و خلاف قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد است.»
همزمان با طرح این ادعا‌ها و تلاش آمریکا و برخی متحدانش در اروپا برای تحریف متن قطعنامه ۲۲۳۱ درباره آزمایش‌های موشکی ایران، محمدجواد ظریف در توییتر خود نوشت: کسانی که با برجام آشنا هستند، می‌دانند موشک‌ها در برجام هیچ ممنوعیتی ندارد. وزیر خارجه کشورمان همچنین با اشاره به خروج آمریکا از برجام و نقض قطعنامه ۲۲۳۱ توسط واشنگتن با این اقدام نوشت: «سورئالیسم اکنون به مشی امور خارجی ایالات متحده بدل شده، در حالی که خود، قطعنامه ۲۲۳۱ را نقض می‌کند (و حتی به تهدید دیگرانی می‌پردازد که نمی‌خواهند با اجرای تحریم‌های غیرقانونی ایالات متحده این قطعنامه را نقض کنند) حالا به غلط، ایران را به نقض دقیقا همان قطعنامه متهم می‌کند؛ ریاکاری».
در حالی که فضاسازی‌ها درباره آخرین آزمایش موشکی ایران ادامه داشت، محمدجواد ظریف روز ۲۴ آذرماه در حاشیه نشست دوحه بار دیگر به روشنگری درباره ماهیت برنامه موشکی ایران پرداخت و گفت: موشک‌های ایران قابل مذاکره نیستند. قطعنامه ۲۲۳۱ تنها به کلاهک هسته‌ای موشک‌ها اشاره دارد و بازدارنده آزمایش موشکی نیست. جمهوری اسلامی ایران هیچ کلاهک هسته‌ای در اختیار ندارد که بخواهد برایش موشک بسازد. ما نسبت به دیگران در منطقه از موشک‌های کمتری استفاده می‌کنیم و به همین خاطر نیز از ابتدا اعلام کردیم که موشک‌های‌مان قابل مذاکره نیستند.
محمدجواد ظریف در دوحه نیز برای چندمین بار تاکید کرد که برجام، آزمایش موشک برای ایران را ممنوع نکرده و قطعنامه ۲۲۳۱ هم خواستار عدم استفاده از موشک‌هایی با قابلیت حمل کلاهک هسته‌ای شده، نه ممنوعیت این موشک‌ها. وزیر خارجه ایران از همتای آمریکایی خود خواست که قطعنامه ۲۲۳۱ را مطالعه کند و بداند که موشک‌های نقطه‌زن به کلاهک‌های متعارف مجهزند.
گفت‌وگو و شفاف‌سازی آری، مذاکره هرگز
تلاش‌های آمریکا برای جلب اجماع علیه برنامه موشکی ایران به نشست آذرماه شورای امنیت درباره سازوکار اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ هم رسید و در آن جلسه مایک پمپئو در مرثیه‌سرایی برای قطعنامه ۱۹۲۹ تاکید کرد که آمریکا خواهان بازگرداندن محدودیت‌های موشکی آن قطعنامه است. وزرای خارجه سایر کشور‌ها هر چند در آن جلسه از برجام حمایت کردند، اما انتقاد‌هایی را نسبت به برنامه موشکی ایران وارد دانستند. در همان جلسه نماینده انگلیس مواضع بسیار تندی علیه برنامه موشکی ایران داشت. خبرنگار اعتماد در نشست هفتگی خبرنگاران با بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت خارجه در تاریخ ۲۷ آذرماه از وی سوال کرد: به نظر می‌رسد، اروپا در حال تاثیرپذیری از دولت ترامپ در انتقاد از فعالیت‌های موشکی ایران است.
هر چند وزیر خارجه می‌گوید برنامه موشکی ما قابل مذاکره نیست، اما در چنین شرایطی آیا ایران برنامه‌ای برای رایزنی در این باره با اروپا دارد؟ بهرام قاسمی در همان مقطع زمانی با تکرار رویکرد واحد وزارت خارجه در پاسخ به پرسش‌هایی درباره برنامه موشکی ایران و مطالبه‌های اروپا و آمریکا گفت: هیچ ۲ کشوری نیستند که در همه مسائل دارای اشتراک نظر باشند، در حوزه برجام کشور‌های اروپایی مانند سایر کشور‌های جهان مواضع مشخص، راسخ و جدی در مخالفت با آمریکا و اعتقاد به حفظ برجام دارند. برخی بیشتر و برخی کمتر تلاش می‌کنند، برای اینکه ایران بتواند از مواهب مشخص شده و در نظر گرفته شده در برجام بهره‌مند شود؛ بنابراین در بحث برجام دیدگاه‌ها قطعا مشترک است. در حوزه مسائل موشکی این اختلاف‌نظر بین ما و برخی کشور‌های اروپایی با شدت بیشتری وجود دارد و با برخی نیز شاید کمتر. ولی به هر حال این موضوع مطرح می‌شود و اروپایی‌ها از آن ابراز نگرانی می‌کنند. از دیدگاه ما این نگرانی کاملا بی‌ربط است و ناشی از تلاش بدخواهانی است که به سمت یک جنگ روانی سخت علیه ایران روی آورده‌اند تا این‌گونه مسائل را بیشتر مطرح کنند.
قاسمی در بخش دیگری از پاسخ به «اعتماد» تصریح کرد: ما در مورد همه مسائل جهان با همه کشور‌ها گفت‌وگو کردیم و گفت‌وگو خواهیم کرد. ما سیاست‌های خود در خصوص موشکی که کاملا شفاف است را با همسایگان و دیگر کشور‌ها مطرح و در این مورد گفت‌وگو کردیم و قطعا این شفاف‌سازی را ادامه خواهیم داد. اما در این باره هیچ وقت در شرایط مذاکره قرار نداریم و بر سر امنیت، کیان و آب و خاک خودمان که امروز مسوولیت آن را داریم و باید برای آیندگان به عنوان یک میراث حفظ کنیم، مذاکره نخواهیم کرد.
ادعای وزیر خارجه فرانسه قابل قبول‌تر از سخن سخنگوی ایران
تقابل میان آمریکا، برخی کشور‌های اروپایی با ایران بر سر آزمایش‌های موشکی در آذرماه آخرین مورد از این تنش‌ها نبود. آزمایش‌های موشکی گاه به گاه ایران و عکس‌العمل آمریکا و کشور‌های اروپایی به این آزمایش‌ها هر از چند گاهی بحث مذاکره موشکی را در ایران و بخصوص در طیف مخالفان و منتقدان دولت پررنگ می‌کند. آمریکا و کشور‌های اروپایی در محکوم کردن آزمایش‌های موشکی ایران وحدت نظر دارند، اما همزمان ۲ تعبیر متفاوت از این مساله دارند. در حالی که آمریکا می‌گوید آزمایش‌های موشکی ایران خلاف قطعنامه ۲۲۳۱ است و ایران را به واسطه این آزمایش‌ها به نقض قطعنامه متهم می‌کند، کشور‌های اروپایی در بدترین حالت این آزمایش‌ها را ناسازگار با قطعنامه خوانده‌اند. مقام‌های متفاوت ایران از رییس‌جمهور تا دبیر شورای عالی امنیت ملی، از وزیر خارجه تا معاون سیاسی و سخنگوی این وزارتخانه همگی موضع واحدی اتخاذ کرده و تاکید دارند که ایران درباره توانمندی‌های دفاعی خود مذاکره نمی‌کند.
ظرف چند روز اخیر اظهارات ژان ایو لودریان وزیر خارجه فرانسه درباره برنامه موشکی بالستیک ایران باز هم این مساله را به صدر برخی رسانه‌های داخلی آورده است. لودریان در اظهارات اخیرش تاکید کرده بود که اگر گفت‌وگو‌های فرانسه با ایران درباره برنامه موشکی بالستیک ایران به نتیجه نرسد، پاریس آماده اعمال «تحریم‌های سخت» علیه ایران است. وزیر خارجه فرانسه در بیانیه‌ای ضمن اعلام این مساله گفته بود که مقام‌های جمهوری اسلامی هم از این وضعیت آگاه هستند و این مساله در گفت‌وگو‌هایی که میان تهران و پاریس در جریان است، مطرح شده است.
پس از این اظهارات لودریان، برخی رسانه‌های داخلی که حجت را بر راستگویی مقام خارجی و کتمان حقیقت از سوی مقام‌های وزارت خارجه کشورمان قرار داده‌اند با انتقاد از بیانیه سخنگوی وزارت خارجه در محکومیت اظهارات لودریان ادعا کردند که بهرام قاسمی در بیانیه خود عدم مذاکره موشکی میان ایران و فرانسه را تکذیب نکرده یا از کنار رد این مساله عبور کرده است. این در حالی است که نگاهی به متن واکنش سخنگوی وزارت خارجه نسبت به اظهارات لودریان این ادعای برخی رسانه‌های منتقد دولت را رد می‌کند.
بهرام قاسمی در بیانیه‌ای که پنج بهمن ماه منتشر شد ضمن تکرار چندباره این مساله که قابلیت‌های موشکی ایران بخشی از توان مشروع دفاعی و ضامن امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران است، تاکید کرده بود که ایران قابلیت‌های دفاعی خود را بر مبنای ارزیابی واقعی از تهدید‌های موجود طراحی کرده و تا هر جا که لازم بداند آن را تقویت خواهد کرد. قاسمی در بخش‌های دیگری از همان بیانیه مستقیما اشاره می‌کند که آنچه آقای لودریان از آن با عنوان گفت‌وگو‌های میان ایران و فرانسه در این باره نام برده همان گفت‌وگو‌های سیاسی دوجانبه و مستمری است که میان ایران و کشور‌های دیگر به شمول فرانسه در جریان بوده و همچنان هم ادامه دارد. سخنگوی وزارت خارجه در ادامه برای چندمین بار تاکید می‌کند که توان موشکی ایران قابل مذاکره نیست.
بهرام قاسمی در ادامه باز هم ماهیت گفت‌وگو‌ها میان ایران و فرانسه را به لودریان یادآوری کرده و هشدار می‌دهد که این قبیل موضع‌گیری‌های پاریس برخلاف روح حاکم بر گفت‌وگو‌های سیاسی میان دو کشور است. نگاهی به این موضع‌گیری نشان می‌دهد که اظهارات لودریان درباره طرح مساله موشکی با ایران در گفت‌وگو‌ها با تهران به معنای مذاکره یا حتی گفت‌وگوی صرفا موشکی میان ایران و فرانسه نبوده بلکه حتی به فرض صحت ادعای لودریان درباره طرح مساله موشکی با ایران از سوی پاریس این مساله یکی از چندسوژه‌ای بوده که در رایزنی‌های دوجانبه میان تهران و پاریس مطرح شده است.
از ادعای مذاکره خبرنگار تا تکذیب سخنگو
با وجود این توضیحات سخنگوی وزارت خارجه، برخی رسانه‌ها همچنان متقاعد نشده و سوال درباره ادعای لودریان درباره مذاکره موشکی با ایران را به جلسه روز گذشته با سخنگوی وزارت خارجه هم آوردند. در جلسه فوق خبرنگار یکی از رسانه‌های منتقد دولت ادعا کرد که محمدجواد ظریف در جلسه‌ای با فراکسیون ولایی تایید کرده که چندین دور مذاکرات در ارتباط با مسائل موشکی میان ایران و فرانسه انجام شده است. قاسمی در جلسه روز گذشته نیز با رد این ادعا‌ها گفت: ایران با برخی کشور‌های اروپایی به صورت مرتب نشست‌هایی برگزار می‌کند و با فرانسه نیز ما چنین نشست‌هایی را داریم. هر شش ماه یک‌بار این نشست‌ها در تهران و پاریس برگزار می‌شود. در این نشست‌ها در مورد طیف وسیعی از همکاری‌ها در ارتباط با روابط دوجانبه مسائل سیاسی و اقتصادی و دیگر موضوعات بحث و تبادل‌نظر می‌شود. آنچه ما با فرانسه انجام می‌دهیم، گفت‌وگو‌های سیاسی دوجانبه است که با سایر کشور‌های اروپایی نیز داریم و سفر اخیر آقای عراقچی به سه کشور اروپایی نیز در این چارچوب صورت گرفته است.
قاسمی در ادامه با تاکید بر اینکه در مورد مسائل موشکی کشور با هیچ کس صحبتی نمی‌کنیم و این سیاست داخلی ایران است، گفت: با جدیت سیاست‌های جمهوری اسلامی ایران در ارتباط با توان دفاعی کشور دنبال می‌شود البته ما در مورد این فعالیت‌ها همواره توضیح داده‌ایم که این سیاست‌ها دفاعی و بازدارنده است و جنبه تهاجمی ندارد، ولی همان‌طور که گفتم ما در هیچ زمینه‌ای از موضوعات موشکی با کشوری مذاکره نکرده‌ایم.
گفت‌وگو‌های موشکی شمخانی با لودریان
مساله گفت‌وگو‌های موشکی میان ایران و اروپا تنها مختص به وزارت خارجه نیست. علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی نیز در دیدار با مقام‌های اروپایی که به تهران سفر می‌کنند، بحث موشکی را در بخش‌هایی از گفت‌وگوهایش با مهمان گنجانده و از این فرصت برای بیان رویکرد‌های ایران استفاده می‌کند. به عنوان نمونه در دیداری که ژان ایو لودریان، وزیر خارجه فرانسه در تاریخ ۱۴ اسفندماه ۹۶ با علی شمخانی در تهران داشت، دبیر شورای عالی امنیت ملی با در نظر داشتن مخالفت‌های برخی کشور‌های اروپایی با برنامه موشکی کشورمان تقویت توانمندی دفاعی ایران به ویژه قدرت موشکی کشور را ضرورتی اجتناب‌ناپذیر در مسیر اجرای سیاست بازدارندگی عنوان کرد و افزوده بود: توان دفاعی ایران تهدید‌کننده هیچ کشوری نبوده و توسعه آن بدون تاثیرپذیری از مولفه‌های سیاسی، تابعی از نیازمندی‌های امنیتی و تهدیدات بالقوه کشور است.
انتهای پیام/ 112
