وظیفه پدافند غیرعامل صیانت از مردم، حفاظت از زیرساخت‌ها و نظام است

به گزارش گروه دفاعی امنیتی دفاع‌پرس، سردار «غلامرضا جلالی» رییس سازمان پدافند غیرعامل کشور، در چهاردهمین کنگره انجمن علمی جغرافیای ایران، با اشاره به موضوع پدافندغیرعامل در حوزه جغرافیا و پدافند شهری، اظهار داشت: پدافند غیرعامل از درون ما را مصون می‌کند و معنایش این است که اگر دشمن تهاجمی هم کند و زحمتی هم بکشد و ضرب‌وزوری هم بزند، اثری نخواهد کرد.

وی افزود: کل پیکره کشور یعنی، زیرساخت‌ها و روساخت‌ها، جغرافیا، جامعه به معنی مردم و جمعیت و دستگاه‌ها به معنای نظام اجرایی و نظام حکومتی و حکمرانی کشور، تعریف پدافند غیرعامل از منظر رهبری هستند، این تعریف، پدافند غیرعامل را در مثلثی قرار می‌دهد که سه ضلع آن کل پیکره کشور را ایجاد می‎کند و در واقع این سه مولفه شاکله حکومت را تشکیل می‌دهند، در واقع شأن نزول حکومت‌ها نیز ارائه خدمات به مردم، اداره، پشتیبانی و تامین نیازمندی‌های آنان است، به تعبیری وظیفه پدافند غیرعامل صیانت از این سه مولفه حفاظت از مردم، حفاظت از زیرساخت‌های کشور و حفاظت از نظام مدیریتی و حکمرانی کشور است.

رییس سازمان پدافند غیرعامل کشور با بیان این که هدف ما بی‌اثر سازی تهدیدات نسبت به کشور است، خاطرنشان کرد: این انتظاری است که رهبری از پدافند غیرعامل دارند و ما تمام تلاش خود را برای تحقق منویات ایشان انجام می‌دهیم، ایشان در تعریف پدافند غیرعامل، به اولین موضوعی که پرداختند موضوع تهدیدات است، شناخت تهدید و مولفه‌های آن؛ لذا اگر بخواهیم خیلی خلاصه و در دو جمله کوتاه تهدیدات را بشناسیم، باید بگوییم پدافند غیرعامل یک رابطه مستقیم با تهدیدات دارد و باید اثر تهدید را خنثی کند.

جلالی عنوان کرد: کشف راه‌حل‌هایی که بتواند این تهدید را بشناسد و اثر آن را برجامعه و زیرساخت‌ها تشخیص دهد و آن را کنترل و مدیریت کند و یا به عبارتی اثرات آن را به صفر برساند، همواره دشوار و چالش برانگیز بوده است؛ لذا برای این مهم باید یک جهاد همه‌جانبه را بر بستر‌های علمی کشور برای شناخت تهدیدات و رفع اثرات آنان ایجاد کرد.

وی تاکید کرد: موضوع دیگری که در اکثر کشور‌ها از جمله ایران وجود دارد، این است که در علوم ما دروس و مباحثی که موجب شناخت و بی اثر سازی تهدیدات انسان ساخت می‌شود، حذف شده است، امیدواریم که این اقدامات سهوی بوده باشد، با این شواهد این سوال برای ما ایجاد می‌شود که ما در حوزه‌های مهندسی، عمران، شهرسازی و باقی علوم مرتبط با عمران چرا هیچ وقت اثر تهدید انسان ساخت بر سازه‌ها را مطالعه نکردیم؟ قریب به ۱۰۰ سال است که جنگ اقتصادی در دنیا سابقه دارد، ولی در علوم و دروس دانشگاهی ما در رشته اقتصاد هیچ رد پایی از شناخت جنگ اقتصادی وجود ندارد و اکثر اساتید حوزه اقتصاد در داخل کشور اظهار می‌کنند که اقتصاد میدان تعامل و رقابت است و اساسا در حوزه اقتصاد خصومت وجود ندارد در صورتی که ما امروز به عینه مشاهده می‌کنیم که اتفاقا این حوزه کاملا حوزه خصومت و دشمنی است.

جلالی با بیان این که موضوع جدید در تهدیدات مردم محوری است، اظهار کرد: امریکایی‌ها بعد از سال ۲۰۰۳ با بررسی جنگ‌ها به این نتیجه رسیدند که نقش مردم در جنگ تغییر کرده است. اکنون با وجود رسانه‌ها دیگر نمی‌توان با کشتن حجم زیادی از انسان‌ها برای خود ایجاد بازدارندگی کرد. این نشان می‌دهد نقش مردم در جنگ‌ها تغییر کرده است و خود مردم مستقیما اهداف جنگ نیستند بلکه واسطه‌هایی هستند برای انهدام اهداف دیگر. به عبارتی مردم در استراتژی‌های جدید به عنوان یک ابزار و یا بهتر بگویم به عنوان یک سلاح برای جنگ‌ها استفاده می‌شوند. در جنگ‌های جدید بجای آن که مردم را بُکشد، زیرساخت‌های اداره کننده مردم را مورد هدف قرارمی دهد تا دولت‌ها در اداره مردم ناتوان شوند، وقتی حکومت نتواند وظایف خود در برابر مردم را انجام دهند و نقش خود را ایفا کنند به تدریج حذف خواهند شد.

وی افزود: امریکایی‌ها امروز از جنگ‌های بی قاعده برای رسیدن به اهداف نظامی و تهاجمی خود استفاده می‌کنند، در جنگ‌های بی قاعده فناوری‌های جدید نقش بسزایی دارند، به عنوان مثال استفاده از فناوری رسانه‌ای می‌تواند تولید کننده جنگ، دفع کننده و پایان دهنده جنگ باشد. قطعا فناوری‌های جدید فرصت‌ها و تهدیدات زیادی را به ارمغان می‌آورد.

رییس سازمان پدافند غیرعامل، با اشاره به فناوری‌های جدید که تهدیدات بیشتری نسبت به فناوری‌های گذشته داشتند، افزود: در حوزه نظامی این گستردگی و تاثیرگذاری انقدر زیاد بوده که توانسته، شیوه‌های نوینی از جنگ، ارتش‌های جدید و یگان‌های جدیدی را ایجاد کند. در برهه کنونی مدیریت صحنه نبرد و یا طرح و اجرای یک عملیات با استفاده از فضای سایبر در هم آمیخته شده است و اکثر این امور با استفاده از فناوری سایبری انجام می‌شود، البته فناوری‌های نوین به حوزه‌های نظام محدود نشده‌اند و در حوزه‌های دیگر مثل حوزه‌های استراتژیک، پولی، مالی و اقتصادی نیز از این فناوری استفاده می‌شود که در کنار فرصت‌ها تهدیداتی را نیز بهمراه خود ایجاد کرده است.

وی گفت: در حوزه شهری، فناوری‌های جدید یک انباشتگی از قابلیت‌ها را ایجاد می‌کند. ما شهر را مجموعه‌ای از سیستم‌های زیرساختی شهری که هماهنگ و همسو با یکدیگر کار می‌کنند و خدمات و ماموریت‌های خودشان نسبت به اهداف تعیین شده در شهر را اجرا می‌کنند، تعریف می‌کنیم و وقتی ما با مفهومی به عنوان خانه هوشمند، و شهر هوشمند مواجه هستیم، یعنی مدل اداره شهر نیز تحت تاثیر فضای سایبر قرار می‌گیرد، امروز همه سیستم‌ها در شهر‌ها سایبری شده‌اند، بنابراین اداره شهر هوشمند با شهر غیرهوشمند بسیار متفاوت است وکارکرد‌های متفاوتی دارد که باید دقت لازم را برای آن داشته باشیم.

جلالی یادآور شد: انباشتگی سیستم‌های شهری و تقاطع آن با فناوری هوشمند، یک پیشرفت سریع را ایجاد کرده که ما در بررسی و کنترل آن مشکل دار خواهیم شد، در واقع علوم ما با یک عقب ماندگی جدی مواجه می‌شوند، اکثر علوم ما در حوزه‌های مختلف، علوم تک رشته‌ای هستند و نگاه آن‌ها به فناوری‌ها نگاه اجتناب کردن از آن است، وقتی امروز ما مفهومی به نام اینترنت برای مردم داریم، اجتناب از فناوری‌ها کاملا منتفی است و باید برای استفاده از فرصت‌های فناوری‌های نو برنامه ریزی داشت نه اینکه از آن اجتناب کرد. از این رو تقاطع مردم و فضای سایبر یک مفهوم جدید است و قابلیت‌ها، ویژگی‌ها در آن نسبت به قابلیت‌هایی که ما در گذشته داشتیم، کاملا تغییر خواهد کرد.

وی تصریح کرد: اکنون فضای سایبر، نقش رسانه، سازمان دهنده مردم، تبادل اطلاعات در حوزه‌های اجتماعی و سیاسی، اداره و شکل دهی به کسب و کار، سازکار پولی و مالی مردم را دارد. به یک تعبیری شبکه‌های اجتماعی مدل جدیدی از حکومت را در داخل حکومت‌های مستقل شکل می‌هد و به تدریج آن‌ها را ناتوان و در نهایت از کار می‌اندازند، فضای سایبری (شبکه‌های اجتماعی) مفهومی به نام افکار عمومی که متاثر از رسانه است را شکل می‌دهد و می‌سازد. با این نگاه موضوع پدافند غیرعامل با موضوع شهر یک موضوع کاملا پیچیده، چند رشته‌ای و علمی است و پرداختن به رویکرد‌های سنتی گذشته که صرفا رویکرد‌های دفاعی بود کاملا نامفهوم خواهد بود چراکه تمام شئونات شهری در عصر حاضر وابسته به فناوری‌های جدید است و اثر این فناوری‌های جدید بخصوص فناوری‌های سایبری تمام الگو‌های گذشته را به چالش می‌کشد.

رئیس سازمان پدافند غیرعامل با اشاره به تجربه موفق چین در راه اندازی اینترنت ملی، گفت: چین اینترنت ملی خود را سال‌ها است که راه اندازی کرده و بستر متناسب با خود را در آن گسترش داده است، امروز روسیه نیز این اقدام را انجام خواهد داد، البته فرانسه و برخی دیگر از کشور‌های عضو اتحادیه اروپا نیز به دنبال ایجاد شبکه ملی اطلاعات هستند و اگر ما نیز در نهایت بخواهیم؛ اقتصاد، فرهنگ، اقتدار و ارزش‌های خود را حفظ کنیم باید یک نگاه ملی و بومی بر زیرساخت‌های فضای سایبر در تقاطع با همه حوزه‌ها ایجاد کنیم، فضای سایبر و زیرساخت‌های آن به عبارتی زیرساخت‌های حیاتی‌تر هستند، چرا که امروزه تمام زیرساخت‌های یک کشور متاثر از فضای سایبر است بنابرین بنا به درجه اهمیت می‌توان گفت که زیرساخت‌های سایبری و خود فضای سایبری زیرساخت‌های حیاتی‌تر کشور هستند و یک زیرساخت ویژه هستند.

جلالی در پایان اظهار کرد: مطالعات جغرافیای شهری و مطالعه تقاطع رشته‌ها در شهر‌ها و بررسی فرصت‌ها و تهدیدات با تاکید بر اثر فناوری سایبری در حوزه‌های جغرافیایی و شهری می‌تواند بسیاری از سؤال‌های سازمان پدافند غیرعامل را پاسخ دهد و درگاهی برای انجام فعالیت‌های علمی و پژوهشی باشد پس پژوهشگران رشته جغرافیا می‌توانند تحقیقاتی را در این حوزه داشته باشند، البته سازمان پدافند غیرعامل نیز به حد مقدور کمک‌ها را برای این طرح‌ها در نظر گرفته است.

انتهای پیام/ 113