بوی بد «پرنده‌های مرده» از بمب‌های شیمیایی
به گزارش گروه سایر رسانه‌های دفاع‌پرس به نقل از «مشرق»، آثار جنایات شیمیایی حکومت بعث عراق به رغم پایان حملات در جنگ هشت ساله دفاع مقدس، سالیان درازی است که دامن‌گیر قربانیان و فرزندان آن‌ها به دلیل آثار مخرب مواد شیمیایی بر ژنتیک ومحیط زیست شده است، چنان که هر روز شاهد زندگی دشوار و بعضا شهادت مصدومان و تخریب محیط زیست هستیم یا خبر‌هایی آن به گوش‌مان می‌رسد. «معصومه میرابوطالبی» در «یخ در بهشت» با داستانی خواندنی به نام «پرنده‌های مرده» راوی حمله شیمیایی عراق به مناطق مرزی است. مجموعه «یخ در بهشت» مجموع ۱۲ داستان از ۱۱ بانوی نویسنده است که به نقش زنان در دفاع مقدس پرداخته است. این کتاب به سفارش انتشارات کتاب جمکران گردآوری و منتشر شده است، ما حصل گفت و گوی ما را با «معصومه میرابوطالبی» پیش رو دارید:
نام و موضوع داستان شما در کتاب «یخ در بهشت» چیست؟
نام داستان من در این کتاب «پرنده‌های مرده» است که حمله شیمیایی عراق به مناطق مرزی را روایت می‌کند؛ و بر اساس روایت واقعی و مستند به نگارش در آمده است.
این اتفاق، یعنی حملات شیمیایی حزب بعث به مناطق مرزی کشورمان واقعیتی است که درجنگ‌رخ داده، اما روایت این داستان بازآفرینی خاطره یا چیزی در این سبک نیست و داستان کاملا زاییده تخیل من است.
چرا این نام را برای داستان تان انتخاب کرده‌اید؟
به خاطر حملات شیمیایی بوی بدی فضای روستا را در برگرفته است و شخصیت داستان تصور می‌کند، پرنده‌ای در نقطه‌ای مُرده و بوی بد آن پرنده مرده، فضای ده را برداشته است. «پرنده‌های مرده» در این کتاب راوی جنایات بعثی‌ها در استفاده از بمب‌های شیمیایی در مناطق مرزی و غیر نظامی می‌شود.
چرا به سراغ این سوژه رفتید؟
حمله شیمیایی و تاثیر مخربش برایم بسیار اهمیت داشته و دارد. از این جهت این سوژه را برای نوشتن انتخاب کردم؛ و خانم موسوی دبیر این مجموعه، چند باری نوشته من را نقد کردند و من با کمال میل بازنویسی کردم که ماحصلش خلق داستانی به نام «پرنده‌های مرده» شد.
مشکلی با نقد آثارتان ندارید؟
نقد درست و سازنده به نویسنده کمک می‌کند تا اثری درخور ارائه دهد و پذیرش نقد از طرف خالق اثر نشانه حرفه‌ای بودن نویسنده است.
گاهی اوقات نویسندگان آثار دفاع مقدسی ملزم به رعایت، خط قرمز‌هایی هستندکه باب طبع شان نیست. شما با این خط قرمز‌ها موافق هستید؟ یا خیر؟!
من در زمینه دفاع مقدس خیلی فعالیت نکرده‌ام، اما تا حدی خطوط قرمز را می‌شناسم. به نظرم باز گذاشتن فضا برای نویسندگان کمک می‌کند تا به همه جنبه‌های جنگ و جزئیاتی که تا به امروز به خاطر سانسور به آن توجه نشده نگاهی نو انداخت و کار‌های درخوری تولید کرد.
نوشتن داستان‌های تلخ از دفاع مقدس را چقدر لازم می‌دانید؟
ما وقتی از دفاع مقدس حرف می‌زنیم، دقیقا از چه حرف می‌زنیم؟ از اشغال، از جنگ، از بمب، از کشتار... چطور می‌شود به نویسنده گفت: از این‌ها بنویس، اما کام خواننده را تلخ نکن! تلخی در ذات جنگ است. اگر شجاعت و مقاومت و شهادت جنبه مثبت این نبرد بوده، خرابی و بمباران هم بوده است. پس باید واقع گرایانه با این موضوع رو به رو شد نه شعاری و سفارشی.
مهمترین پیام داستان شما درکتاب «یخ در بهشت»، برای نسل جوانی که جنگ را ندیده‌اند، چیست؟ چقدر مطالعه این نوع کتب را برای نسل جوان ضروری می‌دانید؟
کلا مطالعه را برای نسل جوان ضروری می‌دانم. داستان‌های کتاب «یخ در بهشت» داستان زنان است و از این جهت شاید بیشتر مورد توجه دختران قرار بگیرد. اما اتفاقا می‌خواهم توصیه کنم این مجموعه را آقایان جوان هم بخوانند. شاید گاهی نیاز به یادآوری دارند تا شجاعت‌ها و مقاومت‌های زنان را از یاد نبرند. این مهمترین پیام کتاب من است. وتوصیه می‌کنم که خوانندگان داستان‌های این مجموعه کتاب را بخواند. این مجموعه حضور زنان را به درستی توصیف کرده است.
چقدر تحت تاثیر محتوای «پرنده‌های مرده» قرار گرفتید؟
من همیشه تحت تاثیر داستان هایم قرار می‌گیرم. به خاطرنگارش این داستان دوباره صدمات شیمیایی حاصل از جنگ‌را مطالعه کردم. برایم یادآوری شد که هنوز آدم‌هایی هستند که تحت تاثیر صدمات شیمیایی جنگ قرا گرفته‌اند. هر چند ما آن‌ها را از یاد برده‌ایم و برای مان بیشتر شبیه داستانی‌های تکراری شده است. با گذشت ۳۰ سال از پایان جنگ تحمیلی برخی پدران و مادران شهدا و ایثارگران که خاطرات فرزندانشان را در سینه دارند از دنیا رفتند. در این زمینه نیاز به کار فوق‌العاده و جهادی است.
پیشنهاد عملی شما برای ثبت هر چه سریع‌تر این خاطرات چیست؟
اگرنگاه درستی به ماجرا داشته باشیم، همه چیز درست می‌شود. گاهی خاطرات گزینشی و با یک پیش فرض از پیش تعیین شده ثبت می‌شود. برای همین جای خالی روایت‌هایی که بکر و شنیدنی‌اند احساس می‌شود.
قطعا درباره دفاع مقدس صرفا نباید به ثبت خاطرات وساخت مستند اکتفا کرد. رمان و فیلم در این باره می‌توانند نقش بیشتری هم داشته باشند. چرا ما یک رمان مثل جنگ و صلح تولستوی نداریم؟
از باب مقایسه نمی‌شود وارد شدکه چرا ما شبیه جنگ و صلح رمانی نداریم. قاعدتا رمان‌های خوبی هم درمورد جنگ ایران و عراق داریم. ولی برای بهتر شدن کار‌های مان نیاز داریم از تمام جنبه‌ها به این واقعه تاریخی نگاه کنیم.
به نظر می‌رسد هم مسئولان و هم نویسندگان ما دنبال محصول زود بازده هستند.
عجله در نوشتن و سفارش در مفاهیم مانع عمیق شدن کار‌ها می‌شود. نویسنده وقتی با دغدغه و خواست ذهنی خودش بنویسد قاعدتا تلاش بیشتری می‌کند. می‌تواند قبل از چاپ نظر منتقدین را بخواهد و اثر بهتری خلق کند.
انتهای پیام/ 113
