شاعری که در ۴ سالگی شعر گفت/ ارادت قلبی شهریار به اهل بیت (ع)
به گزارش گروه سایر رسانه‌های دفاع‌پرس به نقل از «مهر»، «سید محمدحسین بهجت تبریزی» که اکثر مردم، او را با نام «شهریار» می‌شناسند، زندگی پر فراز و نشیبی را طی می‌کند. آن جایی که در روستای خشکناب، چشم به جهان باز می‌کند و در فضای باصفای روستا قد می‌کشد، دوران متوسطه را در تبریز گذرانده و بعد از آن عازم تهران می‌شود تا در مدرسه دارالفنون مشغول به تحصیل شود و ناآگاه از سرنوشت، پزشکی را به عنوان رشته دانشگاهی خود انتخاب کند.
اما ماجرای زندگی سیدمحمدحسین بهجت تبریزی به این جا ختم نمی‌شود و او قبل از اینکه مدرک پزشکی خود را از دانشگاه دریافت کند، ناگاه به دلایلی که شکست عشقی و ناراحتی حاصل از آن عنوان می‌شود، ترک درس و دانشگاه می‌کند، هر چند طبق گفته خود استاد، این رشته از همان ابتدا با روحیات لطیف و شاعرانه وی سازگار نبوده است.
شاید همین ترک تحصیل سبب می‌شود تا ادبیات ایران صاحب گوهری شود به نام «شهریار»، شهریاری که سالگرد درگذشتش با نام «روز شعر و ادب فارسی» نامیده شده است.
شاعری که در چهار سالگی شعر گفت
خاطره‌هایی که توسط برخی آشنایان و نزدیکان استاد بیان شده، نشان می‌دهد که ذوق و قریحه شاعری در این استاد پرآوازه شعر مربوط به سال‌های ترک دانشگاه نمی‌شود و او از سال‌های ابتدایی زندگی خود، شعر و شاعری را در همان روستای خشکناب و همینطور کوچه پس کوچه‌های تبریز مشق کرده است.
به گفته نزدیکان، اولین شعر استاد مربوط به سن چهار سالگی ایشان می‌شود، آن جایی که با زبانی بچگانه و به زبان ترکی، برای آبگوشت ناهارشان شعر می‌گوید. خود استاد نیز اولین شعر فارسی خود را مربوط به سن هفت سالگی می‌دانند.
تسلط به شعر ترکی و فارسی در تمامی قالب‌های ادبی
اما آنچه شهریار را متمایز می‌کند، شخصیت همه جانبه این شاعر بزرگ است. شاعری که با توانایی بالای خود، شروع به شعرگویی در هر دو زبان فارسی و ترکی، آن هم به بهترین شکل ممکن می‌کند و از سویی نیز تسلط عجیبی به تمامی قالب‌های شناخته شده شعر فارسی داشته و به تمامی این قالب‌ها شعر می‌گوید.
بسیاری، شهریار را با چهره‌ای دلباخته و عاشق می‌شناسند و حتی برخی از شاعران دلیل محبوبیت ویژه این استاد را اشعار احساسی و عاشقانه در وصف معشوقه زمینی وی می‌دانند درحالی‌که طبق نظر شهریارشناسان و اساتید برجسته ادبیات، اشعار دینی استاد و همچنین وجهه مذهبی وی هیچ‌گاه به درستی تحلیل نشده است.
اندیشه مذهبی زیربنای اشعار شهریار
استاد ادبیات دانشگاه تبریز در گفت‌وگو با «مهر»، اندیشه مذهبی و دینی شهریار را زیربنای تمامی اشعار وی می‌داند. او می‌گوید: «کسی که بخواهد قدم به وادی شهریارشناسی بگذارد و اشعار این شاعر بزرگ را به درستی تجزیه و تحلیل کند، باید در ابتدا با عقاید و اندیشه‌های دینی و اعتقادی او آشنا شده و سپس به قضاوت او بپردازد.»
«من گنه‌کار شدم وای به من، مردم‌آزار شدم وای به من»، شعری که شهریار زمانی که تنها هفت سال داشته است، آن را در سرزنش خود نسبت به سرپیچی از سخن مادرش می‌سراید. اقبالی در خصوص این شعر می‌گوید: «اینکه کودکی هفت ساله، مفهوم ثواب و گناه را بداند و از همان ابتدا با مضامین دینی آشنا باشد، نشانگر این واقعیت است که بنیاد فکری او بر مبنای دین بنا شده است.»
ماجرای عجیب شعر «علی‌ای همای رحمت»
شعر «علی‌ای همای رحمت» شهریار را کمتر کسی است که نشنیده و یا نخوانده باشد؛ شعری که پرده از راز بزرگتری در خصوص استاد شعر و ادب برمی دارد و ماجرای عجیبی را در پی خود دارد. آیتالله مرعشی نجفی شبی در خواب می‌بینند که حضرت علی (ع) در مسجد کوفه شعرای شیعه را به محضرشان فرا می‌خوانند و در این بین شهریار نیز پس از مشرف شدن، شعر خود را می‌خواند.
این خواب مربوط به زمانی می‌شود که خبری از شعر معروف شهریار در وصف امیرالمومنین نبوده است. بعد‌ها معلوم می‌شود شهریار، شعر معروف «علی‌ای همای رحمت» را در همان شب یعنی شب بیست و یکم ماه رمضان و همزمان با خواب آیت الله مرعشی سروده بود.
چندین سال پیش، شائبه‌هایی در خصوص این ادعا و صحت آن مطرح شد، اما منتشر شدن نسخه نقل مکاشفه به سجع و مهر آیت الله مرعشی نجفی خط بطلانی بر روی این شائبه‌ها کشید.
اقبالی در خصوص حسن نیت شهریار در سرودن اشعارش برای ائمه (ع) می‌گوید: «شاید همین حسن نیت بود که باعث شد ایشان مورد عنایت معصومین (ع) قرار بگیرد. استاد بار‌ها خودشان اذعان کرده بودند که زمانی که در موضوعی ترس از انحراف داشتند، بار‌ها حس کرده بودند که دستی از غیب، ایشان را هدایت می‌کند.»
در بررسی ابعاد زندگی استاد، سطحی‌نگر نباشیم
این نویسنده و شاعر تبریزی با تاکید بر شناخت بیشتر ابعاد مختلف استاد شهریار می‌گوید: «نباید زندگی استاد را به شکل سطحی نگرانه و با چندین نکته بی ارزش مورد بررسی قرار دهیم. شهریار فردی نیست که به آسانی بتوان از کنار او و شخصیتش گذشت. او می‌تواند الگویی برای نسل جوان و نسل‌های آینده ما باشد.»
آغاز عشق معنوی شهریار از عشقی زمینی
علی اصغر شعردوست نیز آغاز عشق معنوی استاد را از عشقی زمینی عنوان کرده و می‌گوید: «خود استاد معتقد بودند که عشق نردبان تعالی است.»
عضو فعلی هیات امنای موزه استاد شهریار ادامه می‌دهد: «آنچه که شهریار را شهریار کرده، ارتباط و اتصال شعر شهریار با امر قدسی و اعتقادات او است. پیوندی که شهریار با اهل بیت (ع) دارد باعث ماندگاری او شده است.»
وی می‌گوید: «سروده‌های این شاعر هم از نظر مضامین شاعرانه و هم از جهت مردمی بودن در اوج شعر است. وی همواره با پرداختن به امری جاودانه و قدسی یعنی اهل بیت عصمت و طهارت، شعر را به وادی عشق و عرفان برده و از قاف و قافیه فراتر میبرد.»
برخی کج فهمی‌ها در شناخت استاد
علی حاجی بلند نیز دیگر ادیب تبریزی است که در گفت‌وگو با «مهر» از برخی کج فهمی‌ها در شناخت استاد و اشعار وی انتقاد کرده و می‌گوید: «استاد را می‌توان یکی از شعرای متدین و پای بند ایران زمین دانست، اما برخی در این میان به دلیل نداشتن شناخت درست نسبت به شهریار، قضاوت‌های اشتباهی در خصوص وی دارند.»
این استاد دانشگاه با اشاره‌ای به مصداقی از این قضاوت اشتباه می‌گوید: «بسیاری از اشعاری که شهریار برای معشوق آسمانی و اهل‌بیت سروده است، به ناحق به معشوق زمینی وی ربط داده شده که سبب خراب شدن وجهه استاد در برخی موارد می‌شود در حالی که قضاوت در خصوص اشعار باید به شهریار شناسی واگذار شود که از ابعاد مختلف زندگی این استاد، باخبر باشد.»
شهریار مانوس با قرآن، نهج البلاغه و دیوان حافظ
حاجی بلند، شهریار را مانوس با قرآن و نهج البلاغه دانسته و می‌گوید: «او از کودکی با شعر‌های دیوان حافظ بزرگ شده و از سویی تاثیرپذیری وی از قرآن را می‌توان به سادگی در آثارش دید. از طرفی روحانی بودن پدر شهریار نیز زمینه دیگری برای آشنایی این شاعر با مفاهیم دینی از همان دوران کودکی بوده است.»
وی از تسلط خوب استاد به نهج‌البلاغه و عشق خاص وی به حضرت علی (ع) می‌گوید و ادامه می‌دهد: «شهریار اشعار زیادی در مورد حضرت علی (ع) و دیگر امامان دارد که تنها شاعران مرثیه سرا، این حجم از اشعار را در خصوص یکی از امامان سروده‌اند.»
شهریار؛ شاعری انقلابی
شهریار در مقایسه با دیگر شاعران هم دوره خودش، بیشترین توجه را به حوادث مرتبط با انقلاب اسلامی دارد. هر چند این ارادت‌ها سبب سرزنش استاد توسط بسیاری شده و حتی سال‌های سال خبری از انتشار اشعار انقلابی شهریار نبوده است.
کتاب «شهریار و انقلاب ملت» با تالیف و تحقیق اصغر فردی، شاگرد نزدیک استاد شهریار کتابی است که دو سال پیش چاپ شده و بعد از ۳۰ سال سروده‌های انقلابی این شاعر نامی را در اختیار مشتاقان قرار داده است.
با نفوذ شعر شهریار به دیگر نقاط جهان و به خصوص کشور‌های همسایه، او را نمی‌توان تنها شاعری ملی دانست بلکه شهریار ادب ایران به حق شاعری در سطح بین المللی است. شاعری که در کنار تسلط به قالب‌های مختلف شعری می‌تواند مدال تعهد، مردم دوستی و عشق به خدا و اهل بیت (ع) را ازآن خود کند.
انتهای پیام/ 113
