دفاع مقدس گنجی پنهان در لایه‌های تاریخ معاصر/ سینمای دفاع مقدس تمام نمی‌شود

به گزارش گروه فرهنگ و هنر دفاع‌پرس، هجدهمین نشست هم‌اندیشی «سینما، گفتمان فرهنگی» با موضوع «چالش‌های سینمای دفاع مقدس» با حضور مهدی عظیمی‌میرآبادی رییس انجمن سینمای دفاع مقدس، مهدی جعفری کارگردان، یزدان عشیری منتقد سینما و مریم دوستی کارگردان در سازمان سینمایی حوزه هنری برگزار شد.
در ابتدای این مراسم یزدان عشیری، هدف از برگزاری این نشست را رسیدن به چشم‌انداز و دستاوردهای مطالعاتی پیرامون سینمای دفاع مقدس عنوان کرد و گفت: علیرغم ادعای حمایت و هواداری نهادها و ارگان‌های مختلف از این سینما، این عرصه در طی سال‌های گذشته بسیار مهجور و فقیر بوده که این در صورت بندی ساختاری و محتوایی آثار، سوگیری مدیریت‌های تصمیم گیر، فقدان منابع، بودجه و پژوهش و عدم پذیرش مخاطب امروز و ... ریشه دارد.

وی کمبود کیفیت و کمیت آثار در این حوزه را ملموس خواند و افزود: در حالی که با وجود وضعیت منطقه، خلیج فارس و غیره همچنان در شرایط دفاع مقدس قرار داریم، حمایت کافی از این عرصه صورت نمی‌گیرد. هر چند برخی مراکز نظیر حوزه هنری حرکت‌های جریان سازی در این زمینه داشته و دارند؛ بویژه، در بخش حمایت‌های اکران، و یا سازمان جوان اوج در حوزه تولید، با این حال به نظر می‌رسد این تلاش‌ها کافی نیست.

این منتقد سینما ادامه داد: ذائقه سازی‌های غلط و مخرب برای مخاطبان، به معضلی برای ساخت این آثار و کمبود فیلم در این زمینه تبدیل شده است. قطعا تولید فیلم با موضوع دفاع مقدس مسیری برای تقویت مفاهیم انقلابی و ملی است.

می‌توانیم صدها فیلم در سینمای دفاع مقدس بسازیم

مریم دوستی کارگردان سینما، در این برنامه گفت: فیلم سازی در حوزه دفاع مقدس قطعا، موثر و مهم است اما از نظر پشتیبانی و حمایت قادر نیستم فیلمنامه‌ای را به دست گرفته و با مراجعه به هر مدیر و ارگانی اصرار به ساخت داشته باشم. معتقدم متولیان سینمای دفاع مقدس خودشان باید از فیلمسازان دعوت به همکاری کنند و اگر قرار باشد فیلم سازان دفاع مقدس از این حوزه فاصله گرفته و به ساخت فیلم‌های کمدی بپردازند یعنی کوتاهی صورت گرفته است.

دوستی خاطرنشان کرد: نگه داشتن این اعتقاد و تفکر نیاز به حمایت دارد. در حال حاضر برای ساخت فیلم‌ها کاملا سلیقه‌ای رفتار می‌شود. من برای ساخت فیلم دومم بعد از شش ماه مطلع شدم که ارگان مربوطه نسبت به فیلمنامه‌ام نظر منفی داشته و فیلم را کاری تلخ تلقی کردند. سینمای دفاع مقدس را اگر به سمت قصه‌های پس از جنگ سوق دهیم و داستان بازماندگان این دوران طلایی ایران را فارغ از قصه‌های موجود و تکراری به تصویر بکشیم می‌توانیم معضلات بچه‌های جنگ را به نسل‌های امروز معرفی نماییم.

وی معتقد است هنوز هم می‌توانیم صدها فیلم در سینمای دفاع مقدس بسازیم. من به عنوان فیلمساز این حوزه گله مندم چرا که سال‌هاست در راستای سینمای جنگ تحقیق کردم و بهتر از بعضی افراد می‌توانم درک کنم که بر سر خانواده‌های شهدا و جانبازان دوران جنگ تحمیلی چه گذشته است. جانبازانی که در جنگ حضور داشته و خانواده‌های آنها نیز از این فرهنگ دفاع کردند. ولی همواره، بی مهری دیده ام.

کارگران فیلم «دریاچه ماهی» عنوان کرد: نمی‌دانم تکلیف سینمای دفاع مقدس چیست؟ به عنوان کسی که 20 سال در حوزه فیلم کوتاه و دیگر حوزه‌های سینمایی فعالت دارم، در حال حاضر نمی‌دانم فیلمنامه ام را کجا ببرم؟ چرا که مکانی خاص با یک نگاه مشخصی به سینمای دفاع مقدس وجود ندارد؟ همه ی آدم‌هایی که به عنوان مدیر و استاد در شورای فیلمنامه‌ها حضور دارند و فیلمنامه‌های اجتماعی و کمدی را رصد و نقد کرده و به امتیاز بندی می‌پردازند تا در بودجه فیلمسازی مراکزی مانند فارابی قرار گیرد، فیلمنامه‌های دفاع مقدس را هم همان‌ها می‌خوانند. چرا شورای ویژه برای سینمای دفاع مقدس نداریم. پیشنهاد می‌دهم می‌کنم بخش خاصی را با عنوان سینمای ملی _ ارزشی را در جشنواره‌ها ایجاد کنیم.

وی یادآور شد: قطعا، در سینمای دفاع مقدس شاهد اتفاقات خوبی خواهیم بود. تقریبا همه ی مردم در خانواده و اقوام نزدیک یک شهید و جانباز و از دست رفته در جنگ دارند، پس، قطعا نسبت به تولید فیلم با این موضوع استقبال زیادی وجود دارد.

دفاع مقدس گنجی پنهان در لایه‌های تاریخ معاصر ماست

در ادامه مهدی جعفری کارگردان سینما گفت: نسبت به فعالان سینمای دفاع مقدس، از بیرون این تصور وجود دارد که از اوضاع بهتری از لحاظ مالی، حمایتی و فعالیتی برخوردارند. در حالی که واقعا، کسانی که در این حوزه فعالیت کرده‌اند متوجه سختی‌ها و چالش‌های این نوع از سینما می‌شوند. من کسی را مقصر نمی‌دانم. کارکردن در حوزه‌ی سینما به طور کلی کار مشکلی است و فیلمسازی در حوزه دفاع مقدس مشکل‌تر. به طور کلی فارغ از هرگونه شعار موضوع دفاع مقدس ما مظلومیتی دارد که بعد از جنگ این فضا بیشتر از جانب مسئولین پر هیاهو شده است. در واقع هیاهویی برای تاکید بر ارزش‌های جنگ و دفاع مقدس مان که در برهه‌ای از زمان به یک اصل تبدیل شد.

ادبیات از سینما ماندگارتر است

وی افزود: این خوب است که ما به یاد دورانی باشیم که در واقع گنجی پنهان در لایه‌های تاریخ ماست. در این زمان ما باید قادر به کاوشگری این گنج پنهان باشیم تا بفهمیم که چه چیز‌هایی را در دوران دفاع مقدس خود از دست داده‌ایم. من معتقد هستم تاکنون هیچ‌گاه نسبت به این گنج پنهان در تاریخ به طور کلی پرداخته نشده و همه اتفاقات تنها در ظاهر و شواهد بوده است. در سال‌های اخیر سعی داشته‌ایم فقط یادی از آن دوران کنیم و در ایام دفاع مقدس نسبت به برگزاری یادواره و برنامه‌هایی از این قبیل اقدام کنیم تا شاید یادی زنده شود. این گونه مراسم‌ها منافاتی با ارزش گذاری به جنگ تحمیلی ندارد اما متاسفانه همه چیز به همین هفته خلاصه شده و تا هفته دفاع مقدس سال آینده فراموش می‌شود. در این میان برگزاری جشنواره فیلم مقاومت به صورت دو سالانه بر این ارزش‌ها صحه می‌گذارد و به نمایش تعداد آثار هنری محدودی به یادآوری آن روزها می‌پردازد. بنابراین چیزی که به دور از عملیات گسترده، ذات معنایی و موضوعی دفاع مقدس و دوران قهرمان پروری و تاریخ‌اش را به ثبت رسانده و تنها حوزه‌ی موثر و مثبت این سالها ادبیات دفاع مقدس بوده که به صورت ماندگار برای ما باقی مانده است. که بخش بزرگ آن در همین حوزه هنری اتفاق افتاده است. تنها چیزی که در این بخش تاریخی و ماندگار شده و به همت آقای مرتضی سرهنگی و دوستانشان محقق شده، ادبیات دفاع مقدس است. این مفهوم یک واقعیت است که ادبیات از سینما ماندگارتر بوده است.

کارگردان فیلم «23 نفر» اذعان داشت:کارهای کلیشه‌ای در زمینه سینمای دفاع مقدس عاملی برای مخاطب گریزی و قهر مردم با این ژانر از سینما شده است. آشتی دادن مخاطب با سینمای دفاع مقدس بسیار مشکل است اما به دور از ذهن نیست. ما برای درست شدن اوضاع نیاز به باور فیلمسازان و مسئولان داریم. اگر فارغ از باورها، پرکردن جشنواره‌ها، راهیابی به سینما و اختصاص بودجه فیلم‌های ارزشی ساخته شود فاتحه سینمای دفاع مقدس خوانده می‌شود. اگر باور را از این سینما برداریم همه‌ی داشته‌های ما در این ژانر از بین می‌رود. ما در این مسیر کمی ‌به تغییر راه نیاز داریم و باید اعتماد خود به چند نفر محدود را برداشته و به فیلمسازان جوان بهای بیشتری دهیم تا شاید کارهای بهتر و اصولی تری ساخته شود. این فیلمسازان نیاز به باور و اعتماد دارند.

مهدی عظیمی میرآبادی مدیرعامل انجمن سینمای انقلاب و دفاع مقدس گفت: مسئله‌‌ای که مطرح می‌شود این است که سینمای دفاع مقدس مورد اقبال عمومی قرار نمی‌گیرد. آیا این سوال درست است؟ در سال‌های گذشته فیلم‌هایی که با تبلیغات و شرایط خوب به نمایش گذاشته شده و از امکانات و سالن اکران مناسب برخوردار بوده‌اند آیا فیلم‌ها به اندازه خود نفروخته است؟ پس تعریف اینکه فیلم دفاع مقدس از نظر مردم مهجور واقع شده خیلی دقیقی نیست. سالانه تقریبا ۸۰ فیلم سینمایی تولید می‌شود که از این تعداد تقریبا کمتر از ۱۰ فیلم در این حوزه است.

وی افزود: این حرف درست نیست که مردم با سینما دفاع مقدس قهر کرده‌اند. چه مسئولین حکومتی، چه دولتی، چه صنفی و چه مسئولینی که به طور اختصاصی و موضوعی به این حوزه مربوط می‌شوند. همه باید در رابطه با این اقدام به یک انگیزه بالا همانند فیلم‌های کمدی برسند بویژه در زمینه حمایت و اختصاص سانس و سالن مناسب به آن؛ و امکان دسترسی راحت را برای آن فراهم کنند.

موضوع قهر مردم با سینمای دفاع مقدس، غلط است

وی اذعان داشت: اصل موضوع قهر مردم با سینمای دفاع مقدس، غلط است. از 100 فیلم ساخته شده در سینما، 8 فیلم قابل اعتناست پس اگر ما در شرایط امروز نتیجه‌ای را به نام قهر عمومی مردم با سینمای دفاع مقدس می‌بینیم به علت برنامه ریزی مدیران است. اگر فیلمساز نتواند به موضوعات، مسائل و سوالات امروز جامعه پاسخ دهد و از گذشته به عنوان چراغ راه آینده استفاده نشود، مسلما توجهی به این سینما نمی‌شود. سیاست گذار سینمای دفاع مقدس و فیلمساز باید اشتباه خود در این زمینه را رفع کنند. از جهت ساختاری، فیلمساز برای ارتباط با مخاطب، باید به اصالت و جذابیت موضوع برای مخاطب توجه کند. اگر این موضوع لحاظ نشود از هر طیف و باندی هم که باشند جذب اینگونه فیلم‌ها نمی‌شوند.

مدیرعامل انجمن سینمای انقلاب و دفاع مقدس اظهار داشت: متولی سینمای دفاع مقدس کیست؟ آن کجاست؟ چه مسئولیتی دارد و این مسئولیت چه بازخوردی دارد؟ اگر ما بگوییم که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مسئول کل سینماهای کشور است سینمای دفاع مقدس جزیی از آن سینما هست یا نیست ؟ آیا وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نسبت به مسئولیت خود به این موضوع توجهی می‌کند؟ من به ارگان‌های نظیر: حوزه هنری و سازمان اوج و ...را به عنوان سیاست گذار نمی‌دانم و مجموعه‌هایی هستند که کمک کننده‌اند. حوزه هنری به عنوان مجموعه بزرگ سینمایی مسئولیت اساسی و اصلی در این زمینه ندارد همانگونه که سازمان اوج در زمینه تولید شروع کرده است ولی سیاست گذار محسوب نمی‌شود و ادعایی هم ندارد بلکه مدیران این سازمان‌ها و مراکز با حمایت از فیلمسازان، سینما دفاع مقدس را به راه انداخته‌اند و رونق بخشیدند. در واقع طی چندسال اخیر اگر این مجموعه‌ها وجود نمی‌داشتند اصلا فیلمی در حوزه دفاع مقدس نداشته‌ایم. من نمی‌دانم متولیان این سینما کجا هستند. در سال‌های گذشته 35 مرکز در خصوص سینمای دفاع مقدس تصمیمات سلبی می‌گرفتند در حالی که امروز تعداد این مراکز بیشتر هم شده و همچنان به مرحله تصمیمات ایجابی نرسیده‌ایم.

عظیمی یادآور شد: از نگاه مدیریتی هم که به این موضوع نگاه می‌کنم باید مدیریت سینمای دفاع مقدس ستادی متشکل از مجموعه‌هایی باشد که تصمیم گیری‌های اساسی در آن انجام شود تا به مرحله تولید برسیم.

به گفته وی، بالاترین تعداد فروش بلیط در تاریخ سینمای ایران بعد از انقلاب، متعلق به سینمای دفاع مقدس بوده است. همانند بازمانده، عقاب‌ها و اخراجی‌ها؛ اخراجی‌ها یک نقطه عطف شد. تعداد بیننده فیلم عقاب‌ها در بالاترین حد قرار دارد در حالی که فیلم‌های امروزی در رسیدن به این حد از تماشاگر ناکام بوده‌اند. بالاترین سطح مخاطب همیشه مربوط به فیلم دفاع مقدس بوده است فیلمی که 40 میلیارد می‌فروشد تقریبا متوسط 2 میلیون نفر مخاطب این فیلم پر فروش بوده‌اند. آیا کل سینمای کشور این دو میلیون نفر است؟ این ایرادی مدیریتی است که جرئت پا درازی از این قانون را نداشته‌اند. نهایتا این 2 میلیون نفر مخاطب باعث افتخار آقایان می‌شود.

مدیرعامل انجمن سینمای انقلاب و دفاع مقدس ادامه داد: دفاع مقدس به خودی خود آنقدر فیاض و پر جنب وجوش است که با احتساب همه فیلم‌ها در این عرصه هنوز در جایگاه قطره‌ای از یک دریا قرار داریم. اطلاعات، سوژه‌ها و موضوعاتی در این حوزه وجود دارد که هنوز هم در دفاع مقدس بسیار نو و جدید است.

وی تصریح کرد: مشکل سوژه و موضوع در این سینما وجود ندارد بلکه مشکل ارتباط با مخاطب داریم. ایجاد ارتباط الزاما به خود فیلم بر نمی‌گردد بلکه منوط به جریانی است که قرار است این فیلم را در اختیار مردم قرار دهد. در سینمای خانگی سیاستی قرار دارد که اگر قرار به فروش فیلمی باشد به خوبی به فروش خوبی می‌رسد و اگر قرار به دیده نشدن باشد از جذب مخاطب آن جلوگیری می‌شود.

یزدان عشیری در این بخش ادامه داد: اگر نگاهی به سینمای غرب داشته باشیم بعد از گذشت سال‌ها از جنگ‌های جهانی اول و دوم، همچنان فیلم‌های جنگی ساخته می‌شود و شاهد تولید فیلم‌هایی با این موضوع هستیم که به خوبی به فروش می‌رسند و ما هم نیز به عنوان یک ایرانی در گستره مخاطبان عام آنها قرار می‌گیریم. این نشان دهنده راهبرد، سیاست گذاری آن‌ها در این زمینه است. من فکر می‌کنم برای مسئولان سینمایی ما این چشم انداز و افق روشن و مشخص نیست و اتاق فکر فعال و کارآمدی نداریم که سالانه بر مجموعه موضوعات فیلم تمرکز داشته و هدف گذاری‌ها و حمایت‌ها برای آن انجام شود. متاسفانه، در دهه 80 با موجی از فیلم‌های دختر و پسری و کمدی‌های روحوضی مواجه شده و در دهه اخیر با مجموعه ای از فیلم‌ها منفعل روبرو هستیم. البته، حساب فیلمسازانی که به صورت آتش به اختیار، خودجوش و با انگیزه‌ها و پشتکار شخصی بر خلاف جریان شنا می‌کنند جداست. نقد ما به وجه قالب جریان سینمای کشور هستیم.

عشیری افزود: متولی سینمای کشور مشخص است. نهادهایی همانند حوزه هنری، اوج و انجمن دفاع مقدس ورودشان به علت وجود خلا‌ها و انحرافات و کاستی‌ها در این عرصه است و بر اساس منابع محدودی که دارند، آتش به اختیار عمل می‌کنند. از طرفی معتقدم این نهادها طی سال‌های اخیر در زمینه گفتمان سازی و حمایت از این جریان موفق عمل کردند. کارنامه سینمایی حوزه هنری نشان می‌دهد که این نهاد هم در زمینه پرورش سینماگر متعهد، هم در عرصه تولید و بویژه در زمینه پخش و اکران در شبکه خانگی، اکران در سینماها با همه چالش‌ها و مشکلات خوب عمل کرده. هر چند کافی نیست. متولی سینمای کشور مشخص است. چرا ما در سبد اکران‌های خود فیلم‌هایی از ژانرهای مختلف: کمدی، دفاع مقدسی و اجتماعی را همزمان قرار نمی‌دهیم؟ براساس لیست فیلم‌های شورای اکران صنفی، در حال حاضر براساس درجه بندی سنی، گروه سنی زیر 15 سال اصلا فیلمی ندارند و کودک ما عملا حق رفتن به سینما را ندارد. بر این اساس قطعا نقطه کوری در این زمینه وجود دارد. در سبد سینما به تنوع غذای فرهنگی برای همه گروه‌های سنی نیاز داریم. ایراد کار در فقدان اتاق فکر و نداشتن راهبرد مشخص و افق است.

مریم دوستی نیز تصریح کرد: در سینمای جهان که به دنبال ساخت فیلم درباره جنگ جهانی هستند اگر به سیاه ترین نقطه تاریخ نرسیم، هیچ وقت نمی‌توانیم حرفمان را بزنیم. ذات جنگ سیاه است ولی از نظر من تاریخ ارزشی و ملی سینمای دفاع مقدس همان 8 سال دفاع مقدس است که از جان دل برای همه ما آدم‌های آن دوران را که رفتند و یا با عواقب آن همراه هستند، ارزشمند بوده و این ثابت شده است.

وی اضافه کرد: در حال حاضر شرایط مخاطب گریزی ما در سینما علت و معلول‌های مدیریتی دارد و به طور مستقیم تمام این کم و کاستی‌ها را بر گردن آنها می‌اندازم. اگر فیلم‌ها دقیقا سر زمان خود اکران شود، حتی، آثار متوسط و زیرمتوسط مخاطب خود را خواهند داشت.

این کارگردان سینما اظهار داشت: من قبول ندارم که فیلمسازان دفاع مقدس به سراغ ژانر دیگری می‌روند بسیاری از این افراد دوست داشتند که فیلم‌های ارزشی و ملی بسازند اما آنها را به سمت رفتن از این ژانر کشاندند. من چند فیلم می‌توانم طی عمر سینمایی‌ام بسازم؟ ما باید به عمر سینمایی سینماگران هم توجه کنیم و عرصه برای حمایت باز باشد و منصفانه از آنها حمایت شود. در چند سال اخیر فیلمسازانی داشته‌ایم که برند زود هنگام شده‌اند ما باید بدانیم پشت این ماجرا چیست؟ و علت برند نشدن برخی دیگر چیست؟ معتقدم سینمای دفاع مقدس تنها یک ویترین است و آمار تولیدات این سینما تا حدی اسف بار است که نیازی به مصاحبه و این حد پز دادن ندارد. سینمای دفاع مقدس در نگاه مدیران ویترینی بیش نیست و هیچکس آنگونه که باید برای آن دل نسوزانده و به تعبیر بسیاری از آنها این سینما تخریب شده است و به زور آن را تاکنون نگه داشته اند. من فکر می‌کنم با این فیلمسازان جوان و نگاه‌های جدید تا زمانی که نگاه و سینمای مدرن وارد نگاه مدیران نشود و تا مادامی که از قصه‌های پس از جنگ و جدید حمایت نکنند و این ترس را کنار نگذارند و خط قرمزهایی را تنها برای تعداد محدودی از فیلمسازان آزاد کنند، سینمای دفاع مقدس در همین مرحله باقی می‌ماند. خودی و ناخودی بودن در سینما، منجر به دلسردی از این سینما شده و فیلمساز را افسرده می‌کند. مدیران باید فیلم‌های دفاع مقدس را رصد کرده و با ایجاد انگیزه آنها را در این عرصه نگه دارند. درواقع آنقدر که ماندگاری اهمیت دارد فیلمسازی بی‌اهمیت است. حمایت از جوانان، نیروها و تفکرات جدید امری اساسی است. اوضاع سینمای دفاع مقدس بسیار اسفبار است و ما دلمان را به تفکر و عرق خود به این عرصه خوش کرده‌ایم.

وی تصریح کرد: ادبیات دفاع مقدس بسیار ارزشمند است و به طور کلی سینما و فرهنگ ما بدون آن مفهومی ندارد.

جعفری نیز ادامه داد: برخلاف نظر خانم دوستی که تنها مسئولین را در کم کاری سینمای دفاع مقدس مقصر می‌دانند من فیلمسازان را هم، مقصر اصلی می‌دانم. ما باید به دنبال راهی برای ارتباط درست مخاطب با سینما باشیم. از نظر من این حوزه اما و اگرهای زیادی دارد و بیش از همه به سیاست‌های محتوایی پرداخته شده در حالی که بیشتر سیاست‌ها باید بر انتخاب افراد و مسئولیت‌ها تاکید داشته باشد و صرفا محدود به ممیزی‌ها و محتوا نباشیم. جناح بندی در مدیریت‌ها و تصمیم گیری در این راستا از نظر من کاملا سطحی و شوخی است و ما برای تغییر و تحولات به تغییر نگاه و آسیب شناسی آن نیاز داریم. مسئولان باید آسیب شناسی جدی داشته باشند و اگر این اقدام به خوبی اتفاق افتد می‌توانیم به دیگر ایرادات موجود در این زمینه پی ببریم. ما زبان هنری را فراموش کرده و با زبانی کلیشه‌ای حرف می‌زنیم در حالی که مخاطب جوان امروز این زبان را قبول نداشته و باید با ادبیاتی بینابینی با آن صحبت شود و برآیندی از سلایق مخاطب را در نظر گرفته و به توافق و تفاهمی در این زمینه برسیم.

وی تشریح کرد: عمق فاجعه زمانی است که ما هیچ اندیشه‌ای برای ساخت فیلم نداشته و صرفا به دنبال تیک زدن تعداد فیلم‌های دفاع مقدسی هستیم. به فیلمسازان امثال خانم دوستی که فکر می‌کنند اگر از فیلم‌های دفاع مقدسی حمایت نشود، به سمت ساخت کمدی می‌روند حق می‌دهم و برادرانه پیشنهاد می‌کنم اگر واقعا باوری به موضوع دفاع مقدس ندارند بهتر است که همان بروند چرا که ماندشان تاثیر ندارد اما اکثر این فیلمسازان به موضوعات خود باور دارند و بنابر شرایط مجبور به ترک می‌شوند. ما نباید فرصت وجود فیلمسازان مشتاق به کار در این ژانر را از دست بدهیم تا به دنبال پیشنهادات بهتری بروند اما اگر این فرصت‌ها از دست رفت باید بپذیریم که بازگشت این افراد با پول بیشتر بی‌فایده است چرا که دیگردغدغه آنها پول است و باوری به این موضوعات ندارند.

این کارگردان سینما زبان ارتباطی را حلقه گمشده سینمای دفاع مقدس معرفی کرد و یادآور شد: باید به دنبال پیدا کردن حلقه گمشده سینمای دفاع مقدس باشیم تا به جذابیت‌های سینمایی فیلم به طور کلی نرسیم و باورش نکنیم موفق نخواهیم بود. پیشرفت فیلم‌های خارجی منوط به سیاست گذاری‌های پنهان است و اساسا فیلمی که به مخاطب توجه نکند، ساخته نمی‌شود. تا زمانی که به فرم، هنر و جذابیتی سینمایی اجحاف پیدا نکنیم هیچ‌گاه نمی‌توانیم به بهبود سینمای دفاع مقدس امیدوار باشیم. فیلم‌های حاتمی کیا سلیقه من نیست اما در وهله اول به سینما و بعد از آن به موضوع فکر می‌کند و این امر در مسیر فیلمسازی به مرور پخته تر شده است و این منجر به مخاطب پذیری شده است. اهمیتی که به فرم و سینما می‌دهیم نباید کمتر از اهمیت موضوعی باشد باعث شده است متخصصین و فیلمساان خاص به دلایلی از این حوزه پرهیز کرده‌اند.

مریم دوستی ادامه داد: ما باید به جوانان بها بدهیم تا حرف تازه‌ای برای گفتن در سینمای دفاع مقدس داشته باشیم. نباید گارد را ببندیم و محدود به سینمای افرادی نظیر حاتمی کیا شویم. درست است که بعضی افراد پیشکسوت این سینما مانند آقای حاتمی کیا و ... موفق هستند ولی جوانان ما نگاه‌های ویژه‌ای به این سینما دارند و تا مادامی که این گارد باز نشود اتفاق درستی نمی‌افتد.

یکی از نیازهای مهم سینمای دفاع ساخت فیلم‌هایی برای گروه سنی کودک و نوجوان است
عظیمی میرآبادی توضیح داد: به قول آقای عشیری ما باید تابلویی از آنچه که قرار است در سال اکران شود، طراحی کنیم و این وظیفه سازمان سینمایی کشور است تا موضوعات متفاوت و مخاطبین مختلف در آن دیده شوند یعنی به همه اقشار در دوره‌های مختلف سنی توجه شود و حتی به لحاظ منطقه‌ای، قومی و موضوعی نیاز به تنوع داریم. بنابراین سینمای دفاع مقدس از این قضیه مستثنی نیست. یکی از نیازهای مهم سینمای دفاع ساخت فیلم‌هایی برای گروه سنی کودک و نوجوان است و کسانی که در این جایگاه قرار می‌گیرند باید به این موضوع توجه کنند.

وی افزود: آمریکایی‌ها برای ساخت فیلم قطعا سیاست‌های پنهانی دارند اما به طور کلی ما سیاستی برای ساخت فیلم نداریم. صادقانه می‌گویم هیچ آیین نامه‌ای برای ساخت فیلم در سینمای ما وجود ندارد و کل سینمای ایران بر روی یک کاغذ بایدها، نبایدها و ممیزی‌ها می‌چرخد. من از مسئولان سازمان سینمایی خواهش می‌کنم اگر سیاستی درخصوص تولید آثار در سینمای کشور وجود دارد آن را منتشر کنند تا همه مطلع شوند. ما می‌دانیم که چنین آیین نامه‌ای در سیستم سینمایی ما وجود ندارد و یا لااقل ما آن را نمی‌شناسیم. بیش از 10 سالی می‌شود که در سازمان سینمایی نسبت به تنظیم سند سینما اقدام شده و سازمان سینمایی پیگیر آن بوده است تا به قانون تبدیل شود. در این سند قواعدی مطرح شده که به دلیل تبدیل نشدن آن به قانون، اعمال سلیقه مدیران به آن راه یافته است. در این میان اگر سلیقه نبود این گوناگونی هم صورت نمی‌گرفت.

مسئولان سینمایی کلاه خود را قاضی کنند که آیا مسئول سینمای کشور یا مسئول یک باند و جریان هستند؟
وی عنوان کرد: زمانی از سینما حرف می‌زنیم پیشوندهایی چون، هنر، رسانه و صنعت مطرح می‌شوند. این یعنی اینکه سینما به تنهایی معنا نمی‌گیرد. سینما یک هنر، صنعت و رسانه است. بنابراین سینما باید با هر سه خصلت سنجیده شود. ما بحثی به عنوان سهمیه بندی بودجه در سینما نداریم و تنها در اختصاص تسهیلات در فارابی، فیلم‌های مدنظر در این سهمیه بندی قرار می‌گیرند. مسئولان کشور باید کلاه خود را قاضی کنند که آیا مسئول سینمای کشور هستند یا خیر؟ یا مسئول یک باند و جریان هستند؟ متاسفانه، مسئولان دچار نگرش غلطی شده‌اند. من 4 روزی که مسئولیت دارم صندلی خود را محکم می‌چسبم که صندلی‌ام را از زیر پایم نکشند و بعد از اتمام کاری‌ام هم سینما را خراب نکرده باشم. اگر متولیان این دغدغه را داشته باشند کسی به آنها اعتراضی نمی‌کند.

وی اذعان داشت: سینمای کشور در کل دچار مشکل است پس دفاع مقدس هم که جزیی از آن است نیز دچار مشکل است. دغدغه امروز سینماگران دفاع مقدس از باوری نشات می‌گیرد که آقای جعفری به آن اشاره کرده است. ما در همه موضوعات مشکل داریم و پیگیری این مشکلات ناشی از دغدغه‌های فلیمسازان است. امکانات سینما دفاع مقدس در بخش‌های دیگر سینما هم وجود ندارد. مشکل ما سینمای کشور است که به تبع آن دیگر سینماها دارند. ما نباید بر سر سینمای دفاع مقدس بزنیم چرا که اگر امکان فروش و اکران برای اینگونه فیلم‌ها در نظر گرفته شود، اتفاقا سینمای دفاع مقدس از دیگر ژانرها بالاتر اگر نباشد نباشد، پایین‌تر نیست.

مریم دوستی معتقد است: اگر تسهیلات و یارانه‌ای به سینمای دفاع مقدس تخصیص داده نشود این سینما به صفر می‌رسد. یک گروه و شرایطی لازم است که فیلمنامه‌ها را تشخیص دهند. چرا شورای بازخوانی فیلمنامه داریم ولی هیچ زنی در این شورا حضور ندارد. تفکر یک فیلمساز فارغ از جنسیت مهم است. ما شوراهای به روز نداریم و فیلم‌های دفاع مقدس تبلیغی وجود ندارد.

سینمای دفاع مقدس تمام نمی‌شود
وی ادامه داد: ما باید با حقیقت رو در رو بشویم. مدیران سینما از خالی بودن سالن‌ها می‌ترسند. اقتصاد کشور اجازه حضور خانواده در سینماها را نمی‌دهد و موقعیت خوبی برای آنها فراهم نیست. من حق می‌دهم که خانواده‌ها روحیه فیلم جدی را نداشته باشند. من به عنوان یک فیلمساز اگر بتوانم در این شرایط بحرانی کارم را درست انجام دهم، هنر کرده‌ام و نمی‌توان تنها مدیران سینمایی را مقصر دانست. سینمای دفاع مقدس تمام نمی‌شود حتی اگر تنها یک فیلم در سال ساخته شود؛ مهم نگاه و عشق مربوط به آن است. من از مدیران و فیلمسازان تقاضا دارم به بازماندگان جنگ بپردازند. من پای تفکرات و اعتقاداتم در فیلم‌ها و نوشته‌هایم هستم.

کارگردان فیلم «23 نفر» اما بر این باور است شرایط ایده آل را زمانی می‌دانم که سینمای دفاع مقدس ما از هیچ رانتی برخوردار نباشد و بتواند روی پای خودش بایستد و اگر هنر، صنعت و رسانه کار خود را به خوبی انجام دهد ما به نتیجه مطلوب خواهیم رسید. من اعتقاد دارم سینمای دفاع مقدس به خودی خود در حال بهبود است و نباید به آدم‌های خاص محدود شود. حضور جوانان نیز در این عرصه بی‌تاثیر نبوده و نیست. از مسئولان سینمایی و فرهنگی کشور در همه بخش تقاضا دارم که جمعیت کشور را محدود به تعداد مخاطب دو میلیون نفری ندانند و از این ظرفیت فراتر روند و به جذب بیشتر مخاطب، ساخت سالن‌های سینما، رونق چرخ اقتصاد سینما هم فکر کنند و اگر تنها به فکر تعداد محدود مخاطب باشند تا ابد سینما بر همین پاشنه می‌چرخد.

یزدان عشیری در پایان اذعان داشت: در شرایط فعلی سینما به خصوص در حوزه تولید، اشتیاق بخش خصوصی به سمت ساخت فیلم‌های اجتماعی و کمدی است در حالی که سینمای دفاع مقدس که ژانر استراتژیک و به ضرورت دیپلماسی یک کشور هم مرتبط و آمیخته است از سوی این بخش استقبال نمی‌شود. در این میان، شایسته نیست دستگاه‌های مربوطه هم به سمت حمایت از فیلم‌های کمدی پرمخاطب غش کنند. عدالت حکم می‌کند که مراکز حامی دولتی و نهادی جهت حمایت‌شان را به سمت سینمای دفاع مقدس و کودک و خانواده ببرند. بنیاد فارابی در اختصاص بودجه ژانر دفاع مقدس و مقاومت و کودک و نوجوام را در اولویت بگذارد، از ان جایی کهروی آثار اجتماعی و کمدی متمرکز شده از این طریق می‌توان عدالت و اعتدالی را در چرخه تولیدات سینمایی و تنوع آن ایجاد کنیم.

انتهای پیام/ 121