به گزارش خبرنگار فرهنگ و هنر دفاعپرس، مراسم بزرگداشت «قاسمعلی فراست» داستاننویس پیشکسوت، عصر امروز در سرای اهل قلم برگزار شد.
حمید حسام، گلعلی بابایی، اسماعیل امینی، مصطفی خرامان، سهیل محمودی، محسن مومنیشریف، مهدی رسولی، محمد حنیف، حجتالاسلام محمدرضا زائری، مصطفی رحماندوست، مجید قیصری، نیکنام حسینیپور و جمعی از اهالی فرهنگ و ادب در این مراسم حضور داشتند.
«نیکنام حسینیپور» مدیرعامل خانه کتاب در ابتدای این مراسم در سخنانی اظهار داشت: هفته کتاب امسال را با شعار «حال خوش خواندن» شروع کردهایم که امیدوارم این حال خوش در طول سال شامل همه ما شود، هر چند ما دچار یک حالت پارادوکسیکال شدهایم به خصوص از دیروز.
حسینیپور: ادبیات دفاع مقدس برای رسیدن به دوران بلوغ باید ادوار طولانی سپری کند
وی افزود: ادبیات، در تاریخ هر ملتی بیانگر حقایق، رخدادها، خوشیها، ناخوشیها و حماسههای انکارناپذیر آن کشور است. ادبیات دفاع مقدس که برآمده از تاریخ معاصر ایران است، دربرگیرنده دوره درخشانی از عصر ما است. البته این ادبیات هنوز نوپاست اما نه به معنای ناکام بودن، و برای رسیدن به دوران بلوغ باید ادوار و زمانهای طولانی را سپری کند.
مدیرعامل خانه کتاب با اشاره به لزوم پرداختن به سوژههای بکر در ادبیات دفاع مقدس عنوان کرد: نویسندگان مطرحی در زمینه ادبیات دفاع مقدس قلم زده و تلاش میکنند تا بر غنای آن بیفزایند؛ که البته آثار خلق شده، نشان از موفقیت این گروه دارد؛ هرچند هنوز علیرغم اینکه دفاع مقدس ما، سوژههای ناب و قابل پرداخت زیادی دارد و یک گنج ناب و هنوز بکر مانده است. متأسفانه در حوزه داستان کوتاه و رمان دچار نقصان هستیم و نیاز به رمانهای ماندگار و خواندنی در این حوزه کاملا مشهود است و هنوز مانده است تا شاهکاری نوشته شود.
دبیر هفته کتاب، قاسمعلی فراست را یکی از آغازگران جدی ادبیات دفاع مقدس دانست و گفت: به راستی قاسمعلی فراست از نویسندگان خلاقی است که اغلب کتابهایش در حوزه انقلاب و دفاع مقدس است و بُنمایههای دینی و اجتماعی در این آثار وجود دارد. او با رمان «نخلهای بیسر» از آغازگران جدی ادبیات دفاع مقدس است.
وی ادامه داد: فراست با کتاب زندگی میکند و کتابهایش پاره تن او هستند و نقش فرزندانش را دارند. تاکنون حدود چهار هزار و 522 صفحه کتاب نوشته است. کتاب گلاب خانم با 9 نوبت چاپ بیشتر خوانده شده است و روزهای برفی با هشت نوبت و افطار با پنج نوبت چاپ در جایگاههای بعدی قرار دارند.
فراست سندی برای بررسی داستان دفاع مقدس و انقلاب اسلامی
حسینیپور با اشاره به کارنامه پُربار این نویسنده عنوان کرد: بیراه نیست اگر بگوییم آقای فراست و کارنامه ادبی و فعالیتهای فرهنگیاش سندی است برای بررسی آنچه که از آن به عنوان داستان دفاع مقدس و داستان انقلاب اسلامی و ادبیات دینی میتوان نام برد. آثار این نویسنده پیشکسوت، آیینهای از روزگاری است که او تجربهاش میکند و همانا نوشتههای درخورش، تجربه زیستی نویسنده است و نشان از حضورش در بزنگاههای مهم انقلاب اسلامی است.
فراست «نخلهای بیسر» را با لمس جنگ از نزدیک مینویسد
وی درباره درونمایه آثار این نویسنده گلپایگانی اظهار کرد: «نخلهای بیسر» فراست گزارشی داستانی است از مقوله تجاوز دشمن بعثی و ویرانی حاصل از حمایتهای استکبار جهانی علیه انقلاب نوپای ایران اسلامی به تاریخ. و مهم این که «نخلهای بیسر» به نوعی آغازی بر ادبیاتی است که راوی دفاع و حماسه و مظلومیت خرمشهر است. فراست در 23 سالگی «نخلهای بیسر» را با لمس جنگ و ویرانی و دفاع از نزدیک مینویسد و از آن تاریخ تا به امروز، آثارش همواره نمود و بازتاب اتفاقات مهم تاریخ انقلاب اسلامی است. حتی در آثاری نیز که جنبههای اجتماعی دارند، دردمندانه و متعهدانه و نقادانه بوده است. در رمان نوجوان «فصل جوانی» گزارشی در قالب داستان از یاران امام خمینی و شهید چمران به مخاطبان کم سن و سالتر میدهد تا تصویری بیروتوش از مردان راستین انقلاب بدهد. رمان «عشق مانعی ندارد» را باید خواند تا درکی از انسانی پیدا کرد که عاشق امام خمینی (ره) است و به راستی کمتر متنی مستند و نقلی میتواند تا این اندازه عاشقان بنیانگذار انقلاب اسلامی را در دل تاریخ زنده نگه دارد. او خود به آنچه نوشته است، باور داشته و اهل تزویر، ریا و ناراستی نبوده است و همین مولفهها آثار او را تاریخ مصرفدار نکرده است. به همان اندازه که شیوا مینویسد صریح هم هست و این دو ویژگی، به ماندگاری و تاثیرگذاری آثارش کمک شایانی میکند.
فراست میانهای با برج عاجنشینی ندارد
وی ادامه داد: در مجموعه «هر قصه یک زندگی است» تصویری از انسان دینی در انقلاب ایران را مکتوب میکند تا امروزه بتوان برای پرسه در آن روزگار با آدمهای این مجموعه همراه شد و این داستانها برگی باشد برای شناخت آن دوران. آثار فراست نشان از دردمندی انسانی میدهد که میانهای با برج عاجنشینی نویسندهاش ندارد و در پس هرکدام حرفی برای گفتن نهفته است.
دبیر هفته کتاب با اشاره به اینکه قاسمعلی فراست دغدغه دین دارد، عنوان کرد: فراست به شهادت کارنامهاش در تمام این سالها دغدغه دین دارد و آنجا که باید از دینداران مینویسد و در بزنگاهی دیگر در داستانهای اجتماعیاش به آسیبشناسی رفتارهای خارج از آرمانهای انقلاب نیز میپردازد. از همین روی، داستانهای اجتماعی او مجال خوبی برای مطالعات جامعهشناختی خواهد بود. با این اوصاف است که آثار و منش قاسمعلی فراست، تاریخساز و موثر میشود. دردمندی او تنها در متن و آثار منتشر شدهاش مستتر نیست، بلکه هرکجا که یک مدیر فرهنگی بوده است، نیز تاریخساز بوده و نیاز است تا جدای از بررسی آثارش به تحلیل و گزارش نقشمندی او در همراه و همدل کردن اهالی فرهنگ با انقلاب نیز همت گمارد. شمار زیادی از اهل قلم و فرهنگ هستند که بر این رفاقت صحه میگذارند. آنها بیان میکنند که قاسمعلی فراست هرکجا که بوده است، شش دانگ حواسش به نویسندگان و اهالی فرهنگ بوده و مونس و همراه و غمخوار و رفیقشان مانده است. دشوار است که نویسنده باشی و مدیر فرهنگی باشی و اندازه قاسمعلی فراست، در خلوت و جمع دوست داشتنی باشی.
خوشخلقی و رواداری خصلت فراست/ او روستازاده دانشمند است
وی تصریح کرد: قاسمعلی فراست، یک نویسنده خوب است و آثارش در گذر زمان بر اهمیت او صحه بیشتری میگذارند. باشد تا بزرگداشت قاسمعلی فراست در عصر کتاب موسسه خانه کتاب در هفته کتاب و کتابخوانی، مقدمهای باشد بر بازخوانی روزگار مردی که به مانند دیارش گلپایگان، سرچشمهای از صفا و خوبیهاست. و چه نام و شهرت با معنایی دارند که در لغتنامه دهخدا گفته است فراست به معنی فهم و ادراک و زیرکی و دانایی است و به قول سعدی: عقل و کیاستی و فهم و فراستی زایدالوصف داشت. «و توچه دانی که شیر در مقام حیرت است/ گفت به خرد و فراست خویش».
حسینیپور با اشاره به ویژگیهای شخصیتی این نویسنده گفت: خوشخلقی و رواداری از مشخصههای شخصیتی ایشان است و به همین دلیل طیف وسیعی از افراد دوستش میدارند و با وی همنشین هستند و از ایشان انرژی میگیرند. فراست، ساده و صمیمی و دوستداشتنی است و هرکسی که با وی همنشین شده مجذوب شخصیتش شده است. خودش همیشه به من میگوید: ما دوتا روستایی هستیم. تا اینجایش درست گفته است. وجه مشترک هردوی ما همین است. اما او روستازاده دانشمند است. قصهها و داستانهایش گرمی، صداقت، سادگی و صمیمیت روستایی را دارد و به دل مینشیند.
مجید قیصری: فراست پرچم ادبیات جنگ را برداشت
در ادامه «مجید قیصری» روی سن آمد و درخصوص قاسمعلی فراست گفت: اواخر دهه ۶۰ با «نخلهای بی سر» با آقای فراست آشنا شدم. در آن ایام داستانی که با فضای حماسی نوشته شود برای من تازگی داشت.
وی گفت: در دهه ۷۰ رفاقت من با آقای فراست آغاز شد و با بزرگمنشی خاص او آشنا شدم؛ صمیمیت و بی تکلف بودن صفت ایشان است. سلوک ایشان موقتی نیست؛ او در زمانی پرچم ادبیات جنگ را برداشتند که پیش از خودش کسی نبود.
سهیل محمودی: ادبیات جنگ را با «نخلهای بی سر» میشناسم
«سهیل محمودی» در ادامه این مراسم گفت: نسل ما که قلم به دست گرفت، بدون رودربایستی معلم اولمان آل احمد بود و فکر کردیم باید این نسل قلم به دست گیرد؛ قاسمعلی فراست روح تعهد را در قلم دارند.
وی گفت: وقتی از من پرسیده میشود ادبیات جنگ اولین چیزی که به ذهن من میرسد «زمین سوخته» و «نخلهای بی سر» است. قاسمعلی فراست با سعهصدر باعث شد کسانی در دوران بی اعتمادی وارد صدا و سیما شوند و برنامه فرهنگی اجرا کنند.
محمد حنیف: فراست بین ارزشهای دفاع مقدس و باورهای تازه مردم پل میزند
«محمد حنیف» نویسنده و منتقد ادبی در ادامه این مراسم گفت: بررسی مضمونهای آثار فراست نشان میدهد که هرچند وی به عنوان داستان نویس حوزه دفاع مقدس شهره است؛ اما در کنار موضوع جنگ و دفاع مقدس، و حتی در داستانهای جنگیاش، به مفاهیم و موضوعات دیگری نیز توجه دارد که از آن جمله سادگی، تکریمِ سنت، ظلم ستیزی، عدالتخواهی، متجاوزستیزی، ضدیت با سوداگری و سودجویی، تکریم ایثار، تمایل به حمایت از انسانهای آزادیخواه و مبارزه در هر لباسی، اخلاقگرایی و دینمداری، غیریتسازیِ نکوهیده در قالب هواخواهی از طبقات فرودست و اشرافستیزی و در آثار اولیه از طریق همدلی یا ناهمدلی با انقلاب و جنگ و ضدجنگ، توجه خاص به جایگاه زنان، بویژه مادرانت و تقدیس عشق.
وی گفت: گذشته فراست و مضمونهای داستانهای او نشان میدهد آثار این نویسنده گرچه با تجربههای شخصیاش پیوند دارند، وی را در حصار دوره پیشین زندانی نکردهاند. برای فراست هنوز زندگی ناب است. او هر روز از تجربههای تازه پر میشود و همین، او را به سمت خلق آثارِ به روز سوق میدهد.
این نویسنده تصریح کرد: تبار روستایی او، زندگی پر مشقت و نوجوانی پر رنجش و ورودش درآغاز جوانی به پایتخت و همراهیاش با انقلاب و جنگ و صحنههای مدیریتی، آموزشی و هنری کشور و بلاخره داشتن طیف وسیع و متنوعی از دوستان سبب شده تا این نویسنده به تجربههایی ناب دست یابد.
حنیف خاطرنشان کرد: تجربههای دورهای از زندگی فراست و شکلگیری روحیات مذهبی، عدالتطلبی و ضدتکبر و فاصله عمیق طبقاتی، بعدها در شکلگیری درونمایههای مجموعه داستانهایی چون زیارت، افطار و فقط عاشق زبان عشق را میفهمد، تاثیرگذارند. از سوی دیگر، چنین تجربیات ملموسی از زندگی، نگاه وی را به سبک مطلوب زندگی شکل میدهد.
وی ادامه داد: جنگ و تجربههای فراست در خلال حضور شخصی و خانوادگیاش در آن و بازتاب شهادت دو برادر وی را میتوان در اغلب داستانهای این نویسنده دریافت. در این میان، بویژه مادر رزمندهها یا شهدای جنگ، آن هم مادری از جنس مادر خود فراست، عاطفی، مذهبی بیش از خود رزمندگان حضور دارند. این حضور در داستان خواب فراست جلوهای آشکار یافته است. بعد از نخلهای بی سر، مجموعه داستان خانه جدید وی، میتواند نشان دهنده ردپای حضور غنی نویسنده در جنگ و حضور دفاع مقدس در ذهن او باشد.
این نویسنده تاکید کرد: فراست با دور شدن از تاریخ پایان جنگ و آشنایی بیشترش با بطن جامعه و بویژه بازماندگان دفاع مقدس و تبعات آن، شکلهای دیگری از تاثیرات جنگ را در داستانهایش به نمایش میگذارد. و پلی بین ارزشهای دفاع مقدس و باورهای تازه مردم میزند. در داستانهای بلند نیاز، هنوز آمال مردم، رفتن به جبهه است و با اینکه بزهکاریها و نابسامانیها خود را آرام آرام نشان میدهند، آرزوی شخصیت اصلی یعنی نیاز، بیانگر ارزشهای معنوی جامعه است.
مهدی قزلی: فراست بخشی از انرژی جوانی را صرف آموزش کرد
سپس «مهدی قزلی» مدیرعامل بنیاد شعر و ادبیات داستانی ایرانیان در سخنانی گفت: از زمانی که فراست را میشناسم لبخند همیشگی برلب داشت. او در موقعیتهای کاملا مختلف لبخند را از لب برنداشته و خوب است ما این خصلت را از او یاد بگیرم. جناب آقای فراست بخشی از انرژی دوران جوانی خودشان را صرف آموزش جوانها کرد. با کسانی صحبت میکرد و آنها را به شهرستانها میفرستاد تا دست علاقمندان را در دست کسانی قرار دهد که علاقمند آموزش هستند.
وی گفت: گاهی به یک نویسنده بیش از این نمیتوان اعتنا کرد که زمینه آموزش را برای او فراهم کرد. این خصلت و خصیصه ایشان یک ویژگی مهم و بارز است. کاری که امروز بابت آن چیزی در دست ندارد اما ارزش کار او را کسانی که کار اجرایی میکنند بیشتر متوجه میشوند.
قاسمعلی فراست: «نخلهای بی سر» را با افتخار نوشتم
در ادامه این مراسم قاسمعلی فراست تجلیل شد و سپس در سخنانی گفت: خوشحالم از اینکه یکسری از آدمهای اهل قلم و حسابی دور هم جمع شدند اما ناراحتم چراکه حرفهایی که درخصوص من گفته شد صحیح نیست؛ اما میفهمم که این گردهمایی بخاطر قلم و ارزش آن است.
وی گفت: زمانی من «نخلهای بی سر» را نوشتم و با افتخار نوشتم چراکه انتخاب و دغدغه من در زمانی بود که مردم بچههایشان را تقدیم میکردند اما امروز نگاه من طور دیگری شده چراکه امیرالمومنین فرمودند «نباید یک مسلمان دو روز همانند داشته باشد».
این نویسنده تصریح کرد: یکی از ظلمهایی که به کتاب میشود، فاصله ما با آن است. همینقدر میدانم اگرکه شیرینی مطالعه زیر زبان بچههای این مملکت برود، دیگر آن را رها نخواهند کرد اما متاسفم که مسوولین کارهای مهمتری از کتاب و مطالعه دارند و به این کار نمیپردازند.
انتهای پیام/ 121