فیلم مستند فرصتی برای صدور انقلاب اسلامی است

به گزارش خبرنگار فرهنگ و هنر دفاع‌پرس، یکی از فرصت‌های پیش روی فیلم‌سازان در فضای هجمه فرهنگی، ساخت فیلم مستند است. فیلم مستند ایران نه‌تنها در کشور که در خارج مرزهای ایران نیز حرفی برای گفتن دارد. این فرصت مغتنم را نباید از دست و باید از آن به‌عنوان بستری برای صدور انقلاب اسلامی بهره برد. رشد چشمگیر «مستند پرتره» به‌خصوص در حوزه تاریخ انقلاب اسلامی خوانش‌های متفاوتی از این واقعه مهم را به مخاطب ارائه می‌دهد.

آثاری چون «بانو قدس ایران»، درباره شخصیت و زندگی همسر امام راحل، «پدر طالقانی» درباره زندگی مرحوم محمود طالقانی، «راه طی شده» درباره مهدی بازرگان، «اشرف، همزاد شاه» در خصوص زندگی اشرف پهلوی و صدها مستند دیگر، زوایای پنهانی از تاریخ انقلاب اسلامی ایران را گشودند. البته این فراوانی به معنای آن نیست که فیلم‌های نامبرده و دیگر آثار این حوزه کافی و در روایت خود صادق بودند. کارگردانان این آثار همگی مدعی هستند برداشت خود از تاریخ را ارائه داده‌اند. همین برداشت شخصی از تاریخ می‌تواند تهدیدی ویران‌کننده تبدیل شود. بیننده چه نیازی دارد به اینکه ساعتی بنشیند و برداشت‌های شخصی فرد دیگری را نظاره کند.

آنجا که رهبر معظم انقلاب می‌فرمایند مراقب باشیم تا جای جلاد و شهید عوض نشود، به نحوی هشداری است برای مستندسازان تا در انتخاب موضوع، ژانر، فرمت و تکنیک و همچنین نوع روایت دقت به خرج دهند. چه‌بسا آثاری که به‌عنوان مستند در کارنامه سینمای ایران ثبت می‌کنیم، بعدها مورد استناد محققان قرار بگیرد و همین آثاری که به‌اصطلاح با برداشت شخصی ساخته شده‌اند با ایجاد شبهه، کسانی را تطهیر کنند که روزگاری روبه‌روی مردم بودند و یا کسانی را زیر سؤال ببرند که قهرمان و اسطوره مردم هستند.

متأسفانه نگاه توأم با افراط و تفریط در تولید اثر هنری بیش از آنچه فکرش را می‌کنیم خطرآفرین است. نگاه شخصی به شخصیت همسر امام خمینی (ره) نمی‌تواند درست باشد چراکه نزدیکان امام راحل در واقع بازتابی از حضرت امام (ره) هستند. «بانو قدس ایران» تنها یک اثر عاشقانه ـ و هر برداشت دیگری ـ درباره دختری جوان نیست که به همسری امام درآمده است. هر جمله و هر پلان در این اثر قابل تأویل و تفسیر است. اگر کسی این فیلم را ببیند و در شناختش نسبت به امام خمینی (ره) دچار اشتباه شود، مسئولیت آن متوجه کارگردان است.

البته باید پذیرفت هرچقدر به شخصیتی مثل امام‌خمینی (ره) نزدیک می‌شویم با فضای سخت‌تری روبه‌رو خواهیم بود و چه‌بسا حساسیت بیش از حد بدون آنکه بخواهیم بر اثری که می‌خواهیم خلق کنیم اثر سوء بگذارد؛ اما این معنای این نیست که ساخت فیلمی درباره امام خمینی (ره) امری محال است. ما اگر نتوانیم منش و روش حضرت امام (ره) را در آثار مستند خود تکثیر و به همه جای جهان تکثیر کنیم. دیگران با برداشت‌های مغرضانه خود کاری خواهند کرد جبران آن به‌سختی ممکن خواهد بود.

پس چرا به‌جای هزینه کردن برای جبران قصور خود، برای حقانیت خود هزینه نکنیم؟ جایگاه مستند سینمای ایران در سطح جهان غیر قابل انکار است، این جایگاه در کنار توانمندی‌های کارگردانان سینمای مستند فی‌ذاته بستری فراهم کرده تا با همه وجود در مسیر صدور ارزش‌های انقلاب گام برداریم و مطمئنا با سیاست‌گذاری مدیران سینمایی کشور رسیدن به چنین هدفی چندان دور از دسترس نیست.

انتهای پیام/ 161