شناخت زوایای جنگ تحمیلی در کتابی از «امیر حیات‌مقدم»
به گزارش خبرنگار فرهنگ و هنر دفاع‌پرس، مساله جنگ تحمیلی که از آن با عنوان «دفاع مقدس» یاد می‌شود در عمق خود واجد معنا‌های عمیقی است که باید مورد مداقه قرار بگیرد. همچنین وضعیت کنونی ما در منطقه و نیرو‌های تهدید کننده خارجی که مترصد فرصتی برای براندازی نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران هستند، ضرورت این شناخت را دو چندان می‌کند. افزون بر این در بحث آینده‌پژوهی و ترسیم خط مشی و تعیین راهبرد‌ها نیز ورود به شناخت جنگ تحمیلی امری حیاتی است که باید به اشکال مختلف صورت بگیرد.
کتاب «راهبرد‌های جمهوری اسلامی ایران در جنگ تحمیلی و کاربرد آن در آینده» که به کوشش «امیر حیات‌مقدم» تالیف شده است، به همین منظور منتشر و روانه بازار کتاب شده است.
نویسنده کتاب راهبرد‌های جمهوری اسلامی ایران در جنگ تحمیلی و کاربرد آن در آینده این اثر را در شش فصل به نگارش درآورده است. تعاریف و مفاهیم، پیشینه روابط ایران و عراق، درس‌های جنگ تحمیلی، تهدیدات و جنگ‌های آینده مهمترین از مهمترین سرفصل‌های این کتاب را تشکیل می‌دهند.
در بخشی از کتاب آمده است:
«جنگ پدیده‌ای است که عمیقاً بر حیات حوزه‌های گوناگون یک دولت و ملت تأثیر می‌گذارد. در برخی از مقاطع، جنگ‌ها می‌توانند موجب شکل‌گیری دولت‌های جدید شوند یا به امحای آن‌ها بینجامند. همچنین موجب تغییر مرز‌ها در میان کشور‌های موجود شوند. بر همین اساس این مفهوم در کنار صلح، اصلی‌ترین موضوعات مطالعاتی در روابط بین‌الملل و نقطه عزیمت شکل‌گیری نظریات گوناگون در این عرصه را تشکیل می‌دهد.
با این نگاه به مهمترین جنگ‌های دوره معاصر در فاصله سال‌های 1359 تا 1367 شمسی، این جنگ در پی مجموعه‌ای از عوامل زمینه‌ساز و مناقشه‌های فزاینده سیاسی ـ نظامی با تجاوز نیرو‌های عراق به ایران آغاز شد. تلاش ایران برای بیرون‌راندن دشمن و بازپس‌گیری مناطق اشغالی و غلبه بر عراق، بن‌بست جنگ و فرسایشی‌شدن آن، گسترش دخالت نیرو‌های بیگانه در منطقه خلیج فارس، جنگ شهرها، استفاده گسترده عراق از سلاح‌های شیمیایی و نهایتاً رویارویی آمریکا با ایران، گسترش جنگ نفتکش‌ها و بین‌المللی‌شدن ابعاد جنگ و نیز عملکرد شورای امنیت سازمان ملل در طول جنگ و پس از آن در معرفی عراق به‌عنوان آغازگر جنگ و پذیرش مجدد قرارداد الجزایر از سوی این کشور، از جمله مشخصه‌های بارز آن به شمار می‌آید.
راهبرد جمهوری اسلامی ایران را که تا آخر جنگ تغییر چندانی نکرد، می‌توان با برداشت از سخنان و پیام‌های بنیان‌گذار انقلاب اسلامی، حضرت امام خمینی دارای چارچوبی به شرح ذیل دانست:
1- عدم پذیرش آتش‌بس تا زمانی که یک نظامی و یک سرباز عراقی در خاک ایران حضور دارد.
2- اثبات اقتدار سیاسی، فرهنگی و نظامی ایران در طول جنگ، به‌ویژه در پایان آن.
3- حفظ تمامیت ارضی ایران و عدم پذیرش در تغییر مرز‌های کشور با عراق، به‌خصوص در اروندرود و تأکید بر خط تالوگ در شناسایی مرز اروندرود.
4- وادارکردن عراق به پذیرش معاهده ۱۹۷۵ که مبنای حقوقی مرز‌های ایران و عراق است و صدام حسین چهار روز قبل از شروع جنگ آن را ملغی اعلام کرده بود.
5- پذیرفتن عراق به‌عنوان متجاوز در جنگ از سوی مجامع رسمی بین‌المللی مانند سازمان ملل متحد.
6- تعیین غرامت و دریافت خسارات ناشی از جنگ از دولت متجاوز.
7- رسیدن به صلح پایدار با پشیمان کردن دشمن از آغاز و تحمیل جنگ به ایران.
در نهایت با توجه موارد اشاره شده در کتاب نویسنده نتیجه میگیرد که رخداد‌های آینده بسیار متنوع و شامل حوادث، بحران‌ها و جنگ‌ها خواهند بود. حوادث و بحران‌ها رخداد‌هایی هستند که به صورت طبیعی و غیرطبیعی رخ می‌دهند و می‌توانند منشأ جنگ نیز باشند. در بیشتر مواقع می‌توان ریشه جنگ‌ها را در بحران‌ها یا حوادث قبل از آن جست‌وجو کرد.
جنگ و صلح در ظاهر با یکدیگر در تضادند، اما علل به‌وجود آورنده آن‌ها با یکدیگر بسیار شبیه هستند. دانستن علل صلح به میزان کشف علل جنگ مشکل است، از این رو جنگ و صلح را دو روی یک سکه می‌دانند و تئوری‌های جنگ و صلح عموماً به همراه هم مطالعه می‌شوند.»
«راهبرد‌های جمهوری اسلامی ایران در جنگ تحمیلی و کاربرد آن در آینده» در 171 صفحه به قلم «امیر حیات‌مقدم» به نگارش درآمده و توسط «مرکز انتشارات دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع ملی و تحقیقات راهبردی» منتشر شده است.
انتهای پیام/ 161
