سلب تابعیت در کشورهای عربی، عامل ظهور گروه‌های تروریستی است

به گزارش گروه بین الملل دفاع پرس، عبدالباری عطوان سردبیر روزنامه رای الیوم با اشاره به توسل برخی دولت های عربی حاشیه خلیج فارس به سلب تابعیت از معترضان، از آن به عنوان یکی از عوامل سربرآوردن گروههای افراطی و تکفیری مانند داعش یاد کرد

وی در سرمقاله رأی الیوم نوشت: هفته گذشته موضوع اعدام معاذ الکساسبه خلبان اردنی به دست داعش و سلب تابعیت برخی شهروندان در چند کشور عربی به دلیل مواضع سیاسی معترضانه در صدر اخبار رسانههای کشورهای عربی قرار گرفت.

از آنجا که  تابیعت حق شرعی هر شهروندی در هر کشوری است، سلب آن به منظور اعمال فشار یا ترساندن مردم و یا به منظور آواره کردن خانواده و محرومیت آنان از وابستگی به وطن پدران خود آن هم فقط به دلیل مخالفت با دولت و انتقاد مسالمت آمیز از برخی سیاست های آن با هر مقیاسی که سنجیده شود بسیار توهین آمیز و شرم آور است زیرا تابعیت حقی است که همه قوانین و شرع الهی بر آن صحه گذاشته است.

عطوان افزود: پیگیری وضعیت محمد فهمی روزنامه نگار مصری شبکه الجزیره جای تاسف دارد زیرا او به اتهامات ساختگی و واهی حدود یک سال در زندان و در بازداشت به سر می برد تا جایی که ناچار شد تابعیت مصری را حذف و تابعیت کانادایی بگیرد تا به این ترتیب بتواند مشمول قانونی شود که اخیرا صادر شده و به موجب آن خارجی هایی که حکم آنان در مصر صادر شده است می توانند این کشور را ترک کنند و این همان قانونی است که پیتر گرست روزنامه نگار استرالیایی نیز برای ترک مصر مشمول آن شد.

این برخورد غیر انسانی از سوی کشور اصلی، فهمی موجب شد به چنین اقدامی دست بزند زیرا چه بسا حفظ تابعیت دو کشور یا حفظ تابعیت مصری موجب می شد وی سالها در زندان بماند چرا که بر اساس قانون تابعیت غرب، دولت وظیفه ای برای دفاع از اتباع خود در کشور اصلی آنان ندارد.

اما مشخص نیست «باهر محمد» خبرنگار مصری دیگر شبکه الجزیره که تابعیت یک کشور خارجی را ندارد چه سرنوشتی پیدا خواهد کرد، زیرا او نیز به ده سال زندان محکوم شده است و به عبارت دیگر مدت مجازات او سه سال بیشتر از دو دوست کانادایی و استرالیایی خود است.

در مورد باهر محمد هیچ دولت بیگانه که بتواند از او حمایت کند و یا با اعمال فشار بر کشور اصلی موجبات آزادی او را فراهم کند، وجود ندارد و البته شکنجه و طولانی کردن مدت حبس محمد در زندان با شرایط بسیار بد، به مذاق دولت مصر خوش می آید.

سلب تابعیت در بحرین

بنابر بیانیه سازمان عفو بین الملل چند روزپیش دولت بحرین نیز تابعیت 72 شهروند خود از جمله چهار روزنامه نگار را که به خارج از این کشور تبعید شدند، سلب کرد.

بحرین به این اقدام اکتفا نکرده و پخش برنامه های شبکه تلویزیونی العربیه که ولید بن طلال مالک آن است، متوقف کرد، زیرا این شبکه از یک انقلابی بحرینی دعوت کرده و او نیز در تلویزیون از اقدام آل خلیفه در سلب تابعیت تعدادی از شهروندان بحرینی انتقاد کرد.

پیش از بحرین دولت قطر تابیعت هزاران نفر از اعضای قبیله بنی مره را سلب کرد زیرا برخی از افراد این قبیله در تلاش برای کودتا علیه امیر سابق قطر در سلا 1996 دست داشتند.

سلب تابعیت شهروندان قطری، اماراتی و کویتی

مسئولان قطری به صراحت از این موضوع سخن نگفتند، بلکه این افراد را به داشتن تابعیت دوم یا همان تابعیت سعودی متهم و اعلام کردند هر کس از تابعیت سعودی انصراف دهد، بار دیگر می تواند تابعیت قطری دریافت کند.

اما خبرگزاری رسمی امارات به نقل از یک منبع مسئول در اداره کل امور تابعیت و اقامت اعلام کرد، شیخ خلیفه بن زاید آل نهیان رئیس امارات در چهارم دسامبر گذشته دستور داد تابعیت پنج شهروند اماراتی سلب شود.

اتهام این افراد دست زدن به اقداماتی که امنیت کشور را در معرض خطر قرار می دهد، اعلام شد زیرا این افراد با سازمان ها و شخصیت های منطقه ای و بین المللی مشکوک که در فهرست سازمان ها و گروههای تروریستی سازمان ملل قرار دارند (اخوان المسلمین)، ارتباط داشتند.

انتظارمی رفت کویت که در منطقه خلیج فارس و در بین کشورهای عربی از تجربه دموکراسی متمایزی برخوردار است، در این خصوص استثنا باشد، اما این کشور نیز در مسیر مشابه گام گذاشت و تابعیت چند شهروند خود و در صدر آنان سعد العجمی روزنامه نگار معروف را سلب کرده و برخی روزنامه ها و شبکه های تلویزیونی را نیز تعطیل کرد.

پنجمین کشور عربی خلیج فارس که بنابر دلایل مشابه به سلب تابعیت تعدادی از شهروندان خود متوسل شد، عربستان سعودی بود، به این معنی که عبدالرحمن منیف رمان نویس مشهور عرب به دلیل اینکه در داستان معروف « شهرهای نمک» مخالفت با نظام حاکم را علنی کرد، سلب تابعیت شد آن هم در حالی که وی از ادبای خلاقی است که عرب ها به او و عقایدش افتخار می کنند.

در بیرون از منطقه خلیج فارس نیز برخی کشورهای عرب به این اقدام غیر انسانی یا همان سلب تابعیت متوسل شدند که نمونه آن اردن، مصر و عراق هستند.

تنگ کردن عرصه آزادی بیان و فراهم کردن بستر افکار افراطی

سلب تابعیت و تنگ کردن عرصه آزادی بیان با استناد به قوانینی که با حقوق بشر در تعارض است در کنار سایر موارد حقوق بشر عاملی است که موجب شکل گرفتن گروههای تندرو و افراطی در کشورهای عربی شده و ثبات این کشورها را در معرض خطر قرار داده و آنان را تحت عناوین مختلف غرق جنگ های داخلی کرده است.

عطوان تاکید کرد: به عبارت بهتر تابعیت حق هر شهروند است و دولت نمی تواند هر زمان که بخواهد آن را سلب کند و چنانچه یک شهروند مرتکب جرمی شده باشد، باید بر اساس قانون مجازات شود و این مجازاتی است که در دادگاههای عادلانه و بر اساس قضاوت درست و مستقل تعیین می شود.

البته ممکن است برخی دولت ها در این خصوص به سلب تابعیت از آن دسته از شهروندانی اشاره کنند که از یک کشور خارجی و بدون پایبندی به شروط کشور خود تابعیت گرفته اند و البته این نیز در برخی موارد می تواند صحیح باشد از همین رو سلب تابعیت اقدامی تبعیض آمیز بوده و به شدت مردود است، زیرا در این خصوص می توان شهروندانی را مثال زد که در حالی از آنان سلب تابعیت شده است که عمر آنان بسیار بیش از دولت هایی است که تابعیت آنان را سلب کرده اند و از قبایل عربی هستند که تاریخ هزاران سال در منطقه دارند.

چنین اقداماتی که نقض آشکار حقوق بشر به شمار می آید، همان عاملی است که زمینه را برای گروههای اسلامگرای تندرو مانند دولت اسلامی در عراق و شام – داعش- و القاعده فراهم می کند.

در همین ارتباط باید اندکی به عقب بازگشته و به یاد بیاوریم اسامه بن لادن سرکرده القاعده پس از آنکه در زمان اقامت در خارطوم تابعیت سعودی او سلب شد به خشونت و عملیات انتحاری رو آورد.

از همین رو تا زمانی که جنگ با گروههای تروریستی با جنگ فکری و جلوگیری از پیوستن جوانان به این گروهها همراه نشود، نمی تواند  به تنهایی به ثمر بنشیند زیرا الفبای نخست جنگ فکری احترام به یک شهروند و حقوق او است ومهم ترین این حقوق، حق تابعیت است که نباید به هیچ وجه خدشه دار شود.

انتهای پیام/ک.ف